Dalamaz

Dalamaz
Dalamaz
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superasteridlər Klad: Asteridlər Klad: Lamidlər Dəstə: Dalamazçiçəklilər Fəsilə: Dalamazkimilər Yarımfəsilə: Dalamazkimilər Cins: Dalamaz
Beynəlxalq elmi adı
	Lamium L., 1753[…];
ITIS	32537
NCBI	53158
EOL	61777

Dalamaz (lat. Lamium) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Botaniki xarakteristikası

Bir, iki, yaxud çoxillik otlardır; yarpaqları dişli və bütövdür. Çiçəkləri ağ, çəhrayı, yaxud qırmızıdır, yuxarı yarpaq qoltuqlarında yerləşən yalançı süpürgə çiçək qrupunda toplaşmışdır. Meyvəsi dördtilli fındıqcadan ibarətdir. Avropa, Asiya (tropik qurşaqdan başqa) və Şimali Afrikada 40–50 növü məlumdur. Azərbaycanda 5 növü bitir. Ağ dalamaz və gövdəniqucaqlayan dalamaz geniş yayılmış alaqdır. Tərkibində aşı maddəsi, saponin, askorbin turşusu, efir yağı və s. olduğu üçün xalq təbabətində istifadə edilir. Balverəndir.

Gövdəsi sürünən, qol-budaqlı olur. Yarpaqları diş-diş tünd yaşıl rəngdədir və mərkəzi damarcığın boyunca gümüşü ləkələr var. Yalançı çiçək göbəsində ağ, çəhrayı və purpur (al-qırmızı) rəngli çiçəkləri olur.

Sinonimləri

Heterotipik sinonimləri

Galeobdolon Adans.
Lamiastrum Heist. ex Fabr.
Lamiella Fourr.
Lamiopsis Opiz
Orvala L.
Pollichia Schrank
Psilopsis Neck.
Wiedemannia Fisch. & C.A.Mey.

Növləri

Ağ dalamaz (Lamium album L.)
Lamium amplexicaule L.
Lamium bakhtiaricum Jamzad
Lamium bifidum Cirillo
Lamium bilgilii Celep
Lamium cappadocicum Celep & Karaer
Lamium caucasicum Grossh.
Lamium confertum Fr.
Lamium coutinhoi J.G.García
Lamium cyrneum Paradis
Lamium demirizii A.P.Khokhr.
Lamium eriocephalum Benth.
Lamium flexuosum Ten.
Lamium galactophyllum Boiss. & Reut.
Lamium galeobdolon (L.) L.
Lamium garganicum L.
Lamium gevorense (Gómez Hern.) Gómez Hern. & A.Pujadas
Lamium glaberrimum (K.Koch) Taliev
Lamium × holsaticum Prahl
Lamium hybridum Vill.
Lamium macrodon Boiss. & A.Huet
Lamium maculatum (L.) L.
Lamium moschatum Mill.
Lamium multifidum L.
Lamium orientale (Fisch. & C.A.Mey.) E.H.L.Krause
Lamium orvala L.
Lamium persepolitanum (Boiss.) Jamzad
Lamium ponticum Boiss. & Balansa
Lamium purpureum L.
Lamium × schroeteri Gams
Lamium taiwanense S.S.Ying
Lamium tomentosum Willd.
Lamium tschorochense A.P.Khokhr.
Lamium vreemanii A.P.Khokhr.

İstinadlar

↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 252. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 579.

Həmçinin bax

[_bc11233de1d7c03a-1] Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 252. doi:10.5962/BHL.TITLE.746

[_fe59acd021eaedde-2] Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 579.

[1]

[2]