Lətafət Abbas qızı Qardaşova (27 yanvar 1966, Zaqatala) — Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi[1], texnika üzrə elmlər doktoru[2], professor[3], Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin[4] elmi işlər üzrə prorektoru[5][6]. 3 monoqrafiyanın, 185 elmi məqalənin, 18 fənn proqramının, 2 dərslik, 17 dərs vəsaitinin müəllifidir və 8 kitabın elmi redaktorudur.
Lətafət Qardaşova | |
---|---|
Doğum tarixi | 27 yanvar 1966 (59 yaş) |
Doğum yeri | |
Elm sahələri | Qeyri-səlis məntiq, süni intellekt |
Elmi dərəcəsi | |
Elmi adı | |
İş yerləri | |
Mükafatları |
![]() ![]() |
Lətafət Qardaşova 27 yanvar 1966-cı ildə Zaqatalada anadan olub, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətininqurucularından Aslan bəy Əli ağa oğlu Qardaşovun nəslindəndir.[mənbə göstərilməlidir] Orta təhsilinin 8 ilini Zaqatalada, iki ilini isə Bakı şəhər 1 nömrəli fizika-riyaziyyat təmayüllü orta məktəbdə alıb. Riyaziyyat üzrə respublika fənn olimpiadasının qalibi olub və təhsildə qazandığı uğurlara görə vaxtından əvvəl"Komsomol" sıralarına qəbul edilib. Bakı Dövlət Universitetinin Tətbiqi riyaziyyat fakültəsində təhsil almış və Tətbiqi riyaziyyat ixtisası üzrə məzun olmuşdur.
Texnika üzrə Fəlsəfə Doktoru (texnika elmləri namizədi): 1999-cu ildə 05.13.06 — "Avtomatlaşdırılmış idarəetmə sistemləri" ixtisası üzrə "Разработка автоматизированного рабочего места плановика, оперирующего нечеткими данными и запросами" ("Qeyri-səlis verilənlər və sorğularla işləyən planlaşdırıcının avtomatlaşdırılmış iş yerinin hazırlanması") mövzusunda namizədlik (fəlsəfə doktoru) dissertasiyası müdafiə edərəktexnika elmləri namizədi elmi dərəcəsi (texnika üzrə fəlsəfə doktoru), 2006-cı ildə dosent elmi adı almışdır.
Texnika üzrə Elmlər Doktoru: 2014-cü ildə 3338.01-"Sistemli analiz, idarəetmə və informasiyanın işlənməsi (idarəetmə və qərar qəbuletmə üzrə)" ixtisası üzrə"Neft emalı müəssisəsinin idarə edilməsi sistemlərində qeyri-səlis mühitdə qərar qəbuletmə" mözusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək texnika üzrəelmlər doktoru elmi dərəcəsi[2] və 2023-cü ildə professor[3] elmi adı almışdır.
Elmi rəhbərliyi iləElmlər doktoru proqramı üzrə 1 nəfər, Fəlsəfə doktoru proqramı üzrə5 nəfər, magistratura üzrə 50 nəfər magistr elmi dərəcəsi almışdır.
2000-ci ildən başlayaraq "Qeyri-səlis sistemlərin tətbiqi (ICAFS)", "İntellektual sistemlərin tətbiqi (WCIS)", "Qeyri-səlis sistemlər, Soft Kompütinq və Süni intellekt vasitələrinin tətbiqi (ICSCCW)"beynəlxalq konfranslarında rəyçi, təşkilat komitəsinin, proqram komitəsininüzvü kimi iştirak edir. Həmsədrliyi iləBakıda bir sıra yerli və beynəlxalq konfranslar keçirilmişdir. OTürkiyə, İran, Polşa, Portuqaliya, ABS, Çexiya, Montenegro, Ukrayna, Özbəkistan, Avstriya, İtaliya, Macarıstan və İngiltərədəkeçirilən beynəlxalq konfranslarda məruzələrlə çıxış etmişdir.
Ailəlidir, 1 övladı var.
- 1990–1992-ci illər — AMEA, Kibernetika İnstitutu, Xüsusi Konstruktor bürosu, mühəndis-riyaziyyatçı proqramçı.
- 1992-ci ildən — indiyə qədər — ADNSU, elmi işçi, assistent, dosent, professor, "Doktorantura şöbəsi"-nin müdiri, Elmi işlər üzrə prorektor.
- 1996–2001-ci illər — GMAT, məntiq, informatika və riyaziyyat fənnləri üzrə TQDK (indiki DİM) üçün test materiallarının hazırlanmasında iştirak və ekspert.
- 1990–1996-cı illər — Respublikanın müəssisələrində avtomatlaşdırma layihəsi, proqramçı, rəhbər.
- 1999-cu il — Kompüter sistemlərində "2000"-ci il problemi ilə əlaqədar Dövlət Komissiyasının üzvü.
- 1992–1998-ci illər — Respublikanın bir sıra müəssisələri üçün ilk informasiya sistemlərinin yaradılmasına rəhbərlik.
- 2017-ci il — Texnika problemləri üzrəşuranın üzvü.
- 2017-ci il — Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası, D.02.142 saylı Dissertasiya Şurası, üzv.
- 2019-cu il — Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası, ED 2.02 saylı Dissertasiya Şurası, üzv.
- 19 iyun 2021-ci il tarixdən — indiyə qədər — Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin Elmi işlər üzrə prorektoru[5][6].
- 2002-ci il — XXI əsrin gənc alimi.
- 2016-cı il — İlinalimi mükafatı[7] və adlı medal, Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondu.
- 2019-cu il — "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illiyi (1918–2018)" yubiley medalı.
- 2020-ci — "Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi"[1] fəxri adı və medalı.
- 2021-ciil — "Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin (ADNSU) 100 illiyi (1920–2020)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı.
- Dərinə gömülmüş təbii neft-qaz rezervuarlarının petrofiziki xüsusiyyətlərinin proqnozu Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Elmin Inkişafı Fondunun qrantı, 2018.
- Azərbaycanın karbohidrogen yataqlarında laydaxili və laylar arası, eləcə də neft-ana qatları ilə miqrasiya-axın sahələrinin modelləşdirməsi. ADNSU-nun 2018-ci il üçün universitetdaxili "Universitet Qrantı" elmi layihəsi.
- "Qarabağ-Azərbaycandır-2!" məqsədli qrant müsabiqəsi, "İqlim dəyişikliyinin Qarabağın su resurslarına təsirinin innovativ metodlarla qiymətləndirilməsi" layihəsi, 2023.
- ADNSU ilə Berkli, Kaliforniya Universitetinin birgə "Z-numbers and its application" layihəsi, 2016.
- Sistemli analiz, idarəetmə və informasiyanın işlənməsi.
- Soft Kompütinq texnologiyaları.
- Qərar qəbuletmə nəzəriyyəsi və onun tətbiqləri.
- Süni intellekt və hesablama intellekti.
- Qeyri-səlis məntiq və Z ədədlər nəzəriyyəsi.
- Verilənlərvə onların emalı.
- Principlies of decision making and control under uncertainty. Baku:"Nargiz", 1999, 152 p. (Rus dilində).
- The decision making and control under uncertainty. Baku:"Nargiz", 2003, 214 p. (Azərbaycan dilində).
- Computer mathematics. Baku:"ASOA" publ.,2010, 188 p. (Azərbaycan dilində).
- Fuzzy logic and Soft computing. Baku:"ASOA" publ., 2010, 124 p. (Azərbaycan və Rus dillərində).
- Processing of signals in computer engineering. Baku:"ASOA" publ., 2013, 353 p. (Azərbaycan dilində).
- Digital signal and image processing. Baku:"ASOA" publ., 2012, 145 p. (Azərbaycan dilində).
- Decision-making methods in the fuzzy environment (monoqrafiya). Baku:"ASOA" publ., 2010, 371 p. (Azərbaycan dilində).
- Knowledge Engineering, Baku, ASOIU publishing house, 260 p. 2023 (İngilis dilində).
- Fuzzy logic and its application (monoqrafiya), 2023, 422 p. (İngilis dilində).
- Selection of an optimal treatment method for acute periodontitis disease[8]. Journal of Medical Systems, Springer verlag, USA, 2010.
- System of psychological testing of entrants for the purpose of vocational guidance[9], ICSCCW-2011, Antalya, Turkey, 2011.
- Decision Making Under Uncertainty-Proof of Ellsberg`s Experiment[10]. Системы обработки информации, Kharkiv, Ukraine, 2012.
- Decision making problem of a one-product dynamic economic model, ICAFS-2012, Lisbon, Potugal, 2012.
- Geometrical reasoning and its applications in decision making[11], WCIS, Tashkent, Uzbekistan, 2012.
- Modeling of decision maker under imperfect information[12]. 4th World Conference on Soft Computing, California, Berkeley, 2014.
- Application of operational approaches to solving decision making problem using Z-numbers[13]. Applied Mathematics, USA, 2014.
- Application of DEO method to solving fuzzy multiobjective optimal control problem[14]. Applied Computational İntelligence and Soft Computing, USA, 2014.
- Application of fuzzy logic in job satisfaction performance problem[15]. Procedia Computer Science, 2016.
- UAV using Dec-POMDP model for increasing the level of security in the company[16]. Procedia Computer Science, 2016.
- Estimation of impact of the changes made to the Tax legislation to the tax receipts through fuzzy numbers[17]. Procedia Computer Science, 2017.
- Modification of the Wu-Mendel approach for linguistic summarization[18]. Journal of Experimental & Theoretical Artificial Intelligence, 2017.
- Fuzzy Expert system for rectal cancer[19]. ICAFS-2018, Poland, Warsaw, 2018.
- Z-number based TOPSIS method in multi-criteria decision making[20]. 13th International Conference on Applications of Fuzzy Systems and Soft Computing, Poland, Warsaw, 2018.
- Wu-Mendel Approach for Linguistic Summarization: Practical Considerations and Solutions[21]. FUZZ-IEEE 2019, Fuzzy systems USA, New Orleans, 2019
- Decision making problem of a single product dynamic macroeconomic model on base of fuzzy uncertainty[22]. ICSCCW-2019, Czech Republic, Prague, 2019.
- Z-number based decision making. Web Conference -iRobot-2020, Webinar on Robot Intelligence Technology & Applications, UK, London, 2020.
- Z-set based approach to control system design[23]. 14th International Conference on Theory and Application of Fuzzy Systems and Soft Computing, ICAFS-2020, Montenegro, Budva, 2020.
- Synthesis of Fuzzy Terminal Controller for Chemical Reactor of Alcohol Production[24]. ICSCCW-2019, Czech, Prague, 2019.
- Using Fuzzy Probabilistic Implication in Z-set Based Inference[25], WCIS, 2020.
- Optimal Implication Based Fuzzy Control System for a Steam Generator[26]. Lecture Notes in Networks and Systems, 2023.
- Decision-Making on the Information Technology Investment Problem Under Z-Environment[27]. ICSCCW-2023, Turkey, 2023.
- University selection by using Z-TOPSIS methodology[28]. Lecture Notes in Networks and Systems, 2024.
- Advancing XAI: new properties to broaden semantic-based explanations of black-box learning models[29]. Procedia Computer Science, 2024.
- Semantic-Based XAI: Leveraging Ontology Properties to Enhance Explainability[30]. 2024 International Conference on Decision Aid Sciences and Applications (DASA), Bahrain, Manama, 2024.
- ↑ 1 2 "Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin əməkdaşlarına fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı » Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi". president.az (az.). İstifadə tarixi: 2025-03-27.
- ↑ 1 2 "AAK | ELMLƏR DOKTORU ELMİ DƏRƏCƏSİNİ ALANLARIN SİYAHISI". aak.gov.az. İstifadə tarixi: 2025-03-27.
- ↑ 1 2 "AAK | PROFESSOR ELMİ ADINI ALANLARIN SİYAHISI". aak.gov.az. İstifadə tarixi: 2025-03-27.
- ↑ "ASOIU | about". asoiu.edu.az. İstifadə tarixi: 2025-03-27.
- ↑ 1 2 "ASOIU | Prorektor Lətafət Qardaşova". asoiu.edu.az. İstifadə tarixi: 2025-03-27.
- ↑ 1 2 "ASOIU | Prof. Qardaşova Lətafət". asoiu.edu.az. İstifadə tarixi: 2025-03-27.
- ↑ "Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondu tərəfindən 2017-ci ildə elan edilmiş və "Ən Layiqli Alim – Ə.L.A." məqsədli qrant müsabiqəsi çərçivəsində keçirilmiş "2016-cı İlin Alimi" mükafat müsabiqəsi üzrə qalib layihələrin siyahısı" (PDF).
- ↑ Aliev, Rafik A.; Aliyev, B. F.; Gardashova, Latafat A.; Huseynov, Oleg H. "Selection of an Optimal Treatment Method for Acute Periodontitis Disease". Journal of Medical Systems (ingilis). 36 (2). 2012-04: 639–646. doi:10.1007/s10916-010-9528-6. ISSN 0148-5598.
- ↑ "System of psychological testing of entrants for the purpose of vocational guidance".
- ↑ "Decision Making Under Uncertainty-Proof of Ellsberg`s Experiment" (PDF).
- ↑ "Geometrical reasoning and its applications in decision making".
- ↑ Gardashova, L. A., Zadeh, Lotfi A.; Abbasov, Ali M.; Yager, Ronald R.; Shahbazova, Shahnaz N. (redaktorlar ), "Modeling of Decision Maker Under Imperfect Information", Recent Developments and New Direction in Soft-Computing Foundations and Applications, Cham: Springer International Publishing, 342, 2016, 503–513, doi:10.1007/978-3-319-32229-2_35, ISBN 978-3-319-32227-8, İstifadə tarixi: 2025-03-28
- ↑ "Application of operational approaches to solving decision making problem using Z-numbers".
- ↑ Gardashova, Latafat A. "Application of DEO Method to Solving Fuzzy Multiobjective Optimal Control Problem". Applied Computational Intelligence and Soft Computing (ingilis). 2014. 2014: 1–7. doi:10.1155/2014/971894. ISSN 1687-9724.
- ↑ Eyupoglu, Serife Z.; Gardashova, Latafat A.; Allahverdiyev, Rashad A.; Saner, T. "Application of Fuzzy Logic in Job Satisfaction Performance Problem". Procedia Computer Science (ingilis). 102. 2016: 190–197. doi:10.1016/j.procs.2016.09.388.
- ↑ Ilhan, Umit; Gardashova, Latafat; Kilic, Kenan. "UAV Using Dec-POMDP Model for Increasing the Level of Security in the Company". Procedia Computer Science (ingilis). 102. 2016: 458–464. doi:10.1016/j.procs.2016.09.427.
- ↑ Musayev, Akif; Uzelaltinbulat, Selin; Mammadova, Samira; Gardashova, Latafat; Musayeva, Aygun. "Estimation of impact of the changes made to the tax legislation to the tax receipts through fuzzy numbers". Procedia Computer Science (ingilis). 120. 2017: 333–340. doi:10.1016/j.procs.2017.11.247.
- ↑ Mirzakhanov, Vuqar; Gardashova, Latafat. "Modification of the Wu-Mendel approach for linguistic summarization". Journal of Experimental & Theoretical Artificial Intelligence (ingilis). 31 (1). 2019-01-02: 77–97. doi:10.1080/0952813X.2018.1518998. ISSN 0952-813X.
- ↑ Aliyarov, Yusif R.; Gardashova, Latafat A.; Ahmadov, Shamil A., Aliev, Rafik A.; Kacprzyk, Janusz; Pedrycz, Witold; Jamshidi, Mo. (redaktorlar ), "Fuzzy Expert System for Rectal Cancer", 13th International Conference on Theory and Application of Fuzzy Systems and Soft Computing — ICAFS-2018, Cham: Springer International Publishing, 896, 2019, 160–166, doi:10.1007/978-3-030-04164-9_23, ISBN 978-3-030-04163-2, İstifadə tarixi: 2025-03-28
- ↑ Gardashova, Latafat A., Aliev, Rafik A.; Kacprzyk, Janusz; Pedrycz, Witold; Jamshidi, Mo. (redaktorlar ), "Z-Number Based TOPSIS Method in Multi-Criteria Decision Making", 13th International Conference on Theory and Application of Fuzzy Systems and Soft Computing — ICAFS-2018, Cham: Springer International Publishing, 896, 2019, 42–50, doi:10.1007/978-3-030-04164-9_10, ISBN 978-3-030-04163-2, İstifadə tarixi: 2025-03-28
- ↑ Mirzakhanov, Vugar; Gardashova, Latafat. "Wu–Mendel Approach for Linguistic Summarization: Practical Considerations and Solutions". IEEE. 2019-06: 1–8. doi:10.1109/FUZZ-IEEE.2019.8858998. ISBN 978-1-5386-1728-1.
- ↑ Gardashova, Latafat A.; Guirimov, Babek G., Aliev, Rafik A.; Kacprzyk, Janusz; Pedrycz, Witold; Jamshidi, Mo (redaktorlar ), "Decision Making Problem of a Single Product Dynamic Macroeconomic Model on Base of Fuzzy Uncertainty", 10th International Conference on Theory and Application of Soft Computing, Computing with Words and Perceptions - ICSCCW-2019 (ingilis), Cham: Springer International Publishing, 1095, 2020, 237–245, doi:10.1007/978-3-030-35249-3_30, ISBN 978-3-030-35248-6, İstifadə tarixi: 2025-03-28
- ↑ Aliev, Rafik A.; Gardashova, Latafat A., Aliev, Rafik A.; Kacprzyk, Janusz; Pedrycz, Witold; Jamshidi, Mo (redaktorlar ), "Z-set Based Approach to Control System Design", 14th International Conference on Theory and Application of Fuzzy Systems and Soft Computing – ICAFS-2020 (ingilis), Cham: Springer International Publishing, 1306, 2021, 10–21, doi:10.1007/978-3-030-64058-3_2, ISBN 978-3-030-64057-6, İstifadə tarixi: 2025-03-28
- ↑ Gardashova, Latafat A., Aliev, Rafik A.; Kacprzyk, Janusz; Pedrycz, Witold; Jamshidi, Mo (redaktorlar ), "Synthesis of Fuzzy Terminal Controller for Chemical Reactor of Alcohol Production", 10th International Conference on Theory and Application of Soft Computing, Computing with Words and Perceptions - ICSCCW-2019 (ingilis), Cham: Springer International Publishing, 1095, 2020, 106–112, doi:10.1007/978-3-030-35249-3_13, ISBN 978-3-030-35248-6, İstifadə tarixi: 2025-03-28
- ↑ Gardashova, Latafat A., Aliev, Rafik Aziz; Yusupbekov, Nodirbek Rustambekovich; Kacprzyk, Janusz; Pedrycz, Witold (redaktorlar ), "Using Fuzzy Probabilistic Implication in Z-set Based Inference", 11th World Conference “Intelligent System for Industrial Automation” (WCIS-2020) (ingilis), Cham: Springer International Publishing, 1323, 2021, 33–39, doi:10.1007/978-3-030-68004-6_5, ISBN 978-3-030-68003-9, İstifadə tarixi: 2025-03-28
- ↑ Gardashova, L. A.; Mammadova, K. A., Aliev, R. A.; Kacprzyk, J.; Pedrycz, W.; Jamshidi, Mo. (redaktorlar ), "Optimal Implicatıon Based Fuzzy Control System for a Steam Generator", 15th International Conference on Applications of Fuzzy Systems, Soft Computing and Artificial Intelligence Tools – ICAFS-2022 (ingilis), Cham: Springer Nature Switzerland, 610, 2023, 234–246, doi:10.1007/978-3-031-25252-5_34, ISBN 978-3-031-25251-8, İstifadə tarixi: 2025-03-28
- ↑ Gardashova, Latafat A., Aliev, Rafik A.; Kacprzyk, Janusz; Pedrycz, Witold; Jamshidi, Mo. (redaktorlar ), "Decision-Making on the Information Technology Investment Problem Under Z-Environment", 16th International Conference on Applications of Fuzzy Systems, Soft Computing and Artificial Intelligence Tools – ICAFS-2023 (ingilis), Cham: Springer Nature Switzerland, 1141, 2024, 53–62, doi:10.1007/978-3-031-76283-3_10, ISBN 978-3-031-76282-6, İstifadə tarixi: 2025-03-28
- ↑ Gardashova, Latafat A., Aliev, R. A.; Yusupbekov, Nodirbek Rustambekovich; Kacprzyk, Janusz; Pedrycz, Witold (redaktorlar ), "University Selection by Using Z-TOPSIS Methodology", 12th World Conference “Intelligent System for Industrial Automation” (WCIS-2022) (ingilis), Cham: Springer Nature Switzerland, 718, 2024, 11–21, doi:10.1007/978-3-031-51521-7_4, ISBN 978-3-031-51520-0, İstifadə tarixi: 2025-03-28
- ↑ Kosov, Pavel; El Kadhi, Nahla; Zanni-Merk, Cecilia; Gardashova, Latafat. "Advancing XAI: new properties to broaden semantic-based explanations of black-box learning models". Procedia Computer Science (ingilis). 246. 2024: 2292–2301. doi:10.1016/j.procs.2024.09.560.
- ↑ Pavel Kosov, Nahla El Kadhi, Cecilia Zanni-Merk, Latafat Gardashova. Semantic-Based XAI: Leveraging Ontology Properties to Enhance Explainability. IEEE. 2024-12-11. 1–5. doi:10.1109/DASA63652.2024.10836289. ISBN 979-8-3503-6910-6.