Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Video Mp3 Axtar Yukle
  Mp3 Yukle Mp3 Axtar
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  1-11 Sinif Derslikler Yukle
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.

Lüksemburqun xarici siyasəti

  • Məqalə
  • Müzakirə

Lüksemburqun xarici siyasəti — Lüksemburq Böyük Hersoqluğunun digər dövlətlər və beynəlxalq təşkilatlarla münasibətlərini müəyyən edən əsas prinsiplər, məqsədlər və fəaliyyətlər məcmusu. Kiçik bir Avropa dövləti olmasına baxmayaraq, Lüksemburq beynəlxalq aləmdə aktiv rol oynayır və xarici siyasətini əsasən çoxtərəflilik (multilateralizm), Avropa inteqrasiyası və beynəlxalq əməkdaşlıq prinsipləri üzərində qurur.

Lüksemburq Avropa İttifaqının (Aİ), NATOnun, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) və Benilüks İttifaqının qurucu üzvlərindən biridir. Ölkənin xarici siyasəti onun coğrafi mövqeyi (Almaniya, Fransa və Belçika ilə həmsərhəd olması), tarixi təcrübəsi (keçmişdə işğallara məruz qalması) və güclü iqtisadiyyatı (xüsusilə maliyyə sektoru) ilə sıx bağlıdır. Lüksemburq bir çox ölkə ilə diplomatik əlaqələr qurmuşdur, məsələn Vatikan (1891[1][2][3]), İtaliya Krallığı (1891[4]), İspaniya (1891[5]), Rusiya İmperiyası (1891[6]), Portuqaliya (1891[7]), Almaniya İmperiyası (1891[4]), ABŞ (1903[8]), Danimarka (1904[9]), Rumıniya (1910[10]), Braziliya (1911[11]), Böyük Britaniya (1912[12]), İsveçrə (1917[13]), Polşa (1921[14]), Finlandiya (1921[15]), Çexoslovakiya (1922[16]), Argentina (1923[17]), Yaponiya (1927[18]), Norveç (1929[19]), Yunanıstan (1933[20]), Misir (1933[21]), Boliviya (1935[22]), İran (1936[23]), Macarıstan (1936[24]), Yuqoslaviya (1937[25]), Çili (1938[26]), Kuba (1941[27]), Kanada (1942[28]), Çexiya (1946[29]), Filippin (1946[30]), Türkiyə (1947[31]), Monako (1947[32]), Hindistan (1948[33]), CAR (1949[34]), İndoneziya (1950[35]), Kolumbiya (1950[36]), İsrail (1950[37]), Avstriya (1951[38]), Meksika (1952[39]), Tailand (1952[40]) və Qvatemala (1927[41]) kimi ölkələr vardır.

Mündəricat

  • 1 Tarixi kontekst
  • 2 Əsas prinsiplər və prioritetlər
  • 3 Əsas münasibətlər
  • 4 İnkişaf əməkdaşlığı
  • 5 Azərbaycan–Lüksemburq münasibətləri
  • 6 Həmçinin bax
  • 7 İstinadlar
  • 8

Tarixi kontekst

Lüksemburq uzun müddət neytral siyasət yürütsə də, Birinci və İkinci Dünya Müharibələrində Almaniyanın işğalına məruz qalması bu siyasətdən imtina etməsinə səbəb oldu. Müharibədən sonrakı dövrdə Lüksemburq kollektiv təhlükəsizlik və beynəlxalq əməkdaşlıq ideyalarını mənimsəyərək Avropa və transatlantik strukturların yaradılmasında fəal iştirak etdi. Bu, ölkənin təhlükəsizliyini təmin etmək və kiçik ölçüsünə baxmayaraq beynəlxalq proseslərə təsir göstərmək məqsədi daşıyırdı.

Əsas prinsiplər və prioritetlər

Lüksemburqun xarici siyasəti bir sıra fundamental prinsiplərə əsaslanır:

  • Çoxtərəflilik (Multilateralizm): Kiçik dövlət kimi Lüksemburq öz maraqlarını ən yaxşı şəkildə beynəlxalq təşkilatlar və çoxtərəfli diplomatiya vasitəsilə qoruya və təşviq edə biləcəyinə inanır. Ölkə BMT, Aİ, NATO, Avropa Şurası, ATƏT və digər beynəlxalq forumlarda fəal iştirak edir. Lüksemburq 2013-2014-cü illərdə BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvü olmuşdur.
  • Avropa inteqrasiyası: Lüksemburq Avropa İttifaqının altı qurucu üzvündən biridir və Avropa inteqrasiyasının dərinləşdirilməsinin qatı tərəfdarıdır. Ölkə Avropa birliyinin sülh, sabitlik və rifahın təminatçısı olduğuna inanır. Lüksemburq şəhəri Avropa Məhkəməsi, Avropa İnvestisiya Bankı, Avropa Hesablama Palatası kimi mühüm Aİ qurumlarına ev sahibliyi edir.
  • Transatlantik tərəfdaşlıq: Lüksemburq NATOnun qurucu üzvüdür və transatlantik əlaqələri öz təhlükəsizliyinin təməl daşı hesab edir. Kiçik ölçüsünə baxmayaraq, ölkə Alyansın kollektiv müdafiə öhdəliklərinə sadiqdir və NATO missiyalarına töhfə verir.
  • Benilüks əməkdaşlığı: Belçika və Niderland ilə birlikdə Benilüks İqtisadi İttifaqının üzvü olaraq Lüksemburq regional əməkdaşlığa böyük önəm verir. Benilüks Aİ çərçivəsində bir çox inteqrasiya prosesləri üçün bir model rolunu oynamışdır.
  • İnkişaf əməkdaşlığı və humanitar yardım: Lüksemburq dünyada adambaşına düşən Rəsmi İnkişaf Yardımı (Official Development Assistance - ODA) həcminə görə lider ölkələrdən biridir və Ümumi Milli Gəlirinin (ÜMG) 1%-ni bu məqsədə ayırmağı hədəfləyir (BMT hədəfi 0.7% olduğu halda). Əsas prioritetlər yoxsulluğun azaldılması, səhiyyə, təhsil, gender bərabərliyi və davamlı inkişafdır.
  • İnsan hüquqları və qanunun aliliyi: Lüksemburq beynəlxalq hüququn, demokratiyanın, insan hüquqlarının və qanunun aliliyinin təşviqinə sadiqdir. Bu prinsiplər ölkənin həm ikitərəfli, həm də çoxtərəfli münasibətlərində əks olunur.
  • İqtisadi diplomatiya: Beynəlxalq maliyyə mərkəzi kimi Lüksemburq öz iqtisadi maraqlarını təşviq etmək, xarici investisiyaları cəlb etmək və ixrac bazarlarını genişləndirmək üçün aktiv iqtisadi diplomatiya həyata keçirir.

Əsas münasibətlər

  • Qonşu ölkələr: Almaniya, Fransa və Belçika ilə sıx siyasi, iqtisadi və mədəni əlaqələr mövcuddur. Sərhədyanı əməkdaşlıq və işçi qüvvəsinin sərbəst hərəkəti xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
  • Avropa İttifaqı: Aİ Lüksemburqun xarici siyasətinin mərkəzində dayanır. Ölkə Aİ-nin qərar qəbuletmə proseslərində fəal iştirak edir və daha güclü və vahid Avropa ideyasını dəstəkləyir.
  • ABŞ: ABŞ Lüksemburqun NATO çərçivəsində əsas müttəfiqidir. İki ölkə arasında güclü siyasi və iqtisadi əlaqələr mövcuddur.

İnkişaf əməkdaşlığı

Lüksemburqun inkişaf əməkdaşlığı siyasəti yüksək prioritetə malikdir. Ölkə ODA/ÜMG nisbətinə görə dünyada ön sıralardadır. Əməkdaşlıq əsasən Afrika (xüsusilə Sahel regionu), Latın Amerikası və Asiyanın müəyyən ölkələrinə yönəlmişdir. Fokus sahələri arasında səhiyyə, təhsil (xüsusilə peşə təhsili), kənd inkişafı, inklüziv maliyyə, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə və idarəçilik yer alır.

Azərbaycan–Lüksemburq münasibətləri

Azərbaycan və Lüksemburq arasında diplomatik əlaqələr 1 iyun 1992-ci ildə qurulmuşdur. İki ölkə arasında münasibətlər əsasən beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində əməkdaşlıq və vaxtaşırı siyasi məsləhətləşmələr səviyyəsində mövcuddur. İqtisadi əlaqələr, xüsusilə maliyyə və investisiya sahələrində inkişaf üçün potensial mövcuddur. Lüksemburq Avropa İttifaqının Şərq Tərəfdaşlığı proqramı çərçivəsində Azərbaycanla əməkdaşlığı dəstəkləyir.

Həmçinin bax

  • Lüksemburq
  • Avropa İttifaqı
  • NATO
  • Benilüks
  • Azərbaycan–Lüksemburq münasibətləri

İstinadlar

  1. ↑ Annuaire diplomatique et consulaire de la République Française, 15 (fransız). Imprimerie Nationale. 1893. 349.
  2. ↑ "Diplomatic relations of the Holy See". 10 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 September 2022.
  3. ↑ "Nunciature to Luxembourg". 23 December 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 November 2023.
  4. ↑ 1 2 P. Ruppert. Le grand-duché de Luxembourg dans ses relations internationales (fransız). la cour V. Bück, L. Bück successeur. 1892. 6 November 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 October 2023.
  5. ↑ "Relaciones diplomáticas y consulares entre España y Luxemburgo (1890-1930). Con motivo del centenario del primer nombramiento de un cónsul de Luxemburgo en Madrid" (ispan). 22 April 2021. 18 August 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 August 2022.
  6. ↑ "Célébration du 130e anniversaire de l'établissement des relations diplomatiques entre le Grand-Duché de Luxembourg et la Fédération de Russie". Embassy of Luxembourg in Moscow (fransız). 10 March 2021. 27 May 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 May 2023.
  7. ↑ "Países". Portal Diplomático (portuqal). 18 June 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 July 2022.
  8. ↑ "All Countries". Office of the Historian. 14 November 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 November 2021.
  9. ↑ "Danske Gesandter og Gesandtskabspersonale indtil 1914" (PDF). slaegtsbibliotek.dk (danimarka). səh. 275. 28 May 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 28 May 2023.
  10. ↑ "Lista statelor cu care România întreţine relaţii diplomatice". 4 February 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 November 2023.
  11. ↑ "110 anos de relações diplomáticas entre Luxemburgo e Brasil". Embaixada de Luxemburgo no Brasil (portuqal). 15 April 2021. 25 May 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 May 2023.
  12. ↑ The Foreign Office List and Diplomatic and Consular Year Book. Harrison. 1912. 452–453.
  13. ↑ "Représentation d'Etats étrangers en Suisse". amtsdruckschriften.bar.admin.ch. səh. 82. 27 May 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 May 2023.
  14. ↑ "Luksemburg Współpraca polityczna" (polyak). 4 October 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 July 2023.
  15. ↑ "Countries and regions A–Z". March 30, 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 1, 2018.
  16. ↑ "24.4.1922 - Correspondance diplomatique: Charlotte, Grande-Duchesse de Luxembourg, accepte d'accréditer Ludvík Strimpl comme envoyé tchécoslovaque au GDL. L'histoire des relations diplomatiques entre Luxembourg et République tchèque a commencé..." Vladimír Bärtl Czech Ambassador to Luxembourg (fransız). İstifadə tarixi: 24 May 2023.
  17. ↑ "Mémorial du Grand-Duché de Luxembourg. Samedi, 17 février 1923". Strada lex Luxembourg (fransız). 27 May 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 May 2023.
  18. ↑ "Japan-Luxembourg Foreign Ministers' Meeting". Ministry of Foreign Affairs of Japan. 27 November 2017. İstifadə tarixi: 10 August 2024.
  19. ↑ "Norges opprettelse af diplomatiske forbindelser med fremmede stater" (PDF). regjeringen.no (norveç). 27 April 1999. 22 September 2022 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 18 October 2021.
  20. ↑ Cardoso, Elisabeth. "90 Years Bilateral Relations Greece—Luxembourg 30 Years Anniversary of the Opening of the Embassy in Athens" (PDF). Grand Duchy of Luxembourg Embassy in Athens. 2023. səh. 2. İstifadə tarixi: 2025-02-01. Mr. Politis went on to hand over his letters of accreditation to Her Royal Highness on 13 December 1933, marking the formal beginning of the diplomatic relations between Greece and Luxembourg.
  21. ↑ Mémorial A n° 2 de 1934. Samedi, 13 janvier 1934 (fransız). Strada lex Luxembourg. 20.
  22. ↑ Mémorial A n° 69 de 1935 (fransız). Strada lex Luxembourg. 1146.
  23. ↑ "Mémorial du Grand-Duché de Luxembourg. Samedi, 30 mai 1936". Strada lex Luxembourg (fransız). 12 October 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 October 2023.
  24. ↑ "Relations extérieures". Mémorial a n° 81/1936 (fransız). 18 November 1936. İstifadə tarixi: 15 December 2024.
  25. ↑ Mémorial A n° 48 de 1937 (fransız). Strada lex Luxembourg. 521.
  26. ↑ "Mémorial du Grand-Duché de Luxembourg". stradalex.lu (fransız). 27 January 1938. İstifadə tarixi: 16 March 2025.
  27. ↑ "Memoria anual 2015" (PDF) (ispan). 2015. 19–25. 7 May 2019 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
  28. ↑ Linwood, DeLong. "A Guide to Canadian Diplomatic Relations 1925-2019". January 2020. 7 June 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 June 2023.
  29. ↑ "Bulletin d'information (1946/7)" (PDF). sip.gouvernement.lu (fransız). səh. 11. 3 July 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 26 May 2023.
  30. ↑ "The Republic of the Philippines and the Grand Duchy of Luxembourg celebrate 76 years of formal diplomatic relations today, August 26!". 26 August 2022. 31 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 July 2023.
  31. ↑ "BULLETIN D'INFORMATION" (PDF) (fransız). səh. 9. 2023-05-26 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-26.
  32. ↑ "Rapport de Politique Extérieure 2007" (fransız). səh. 44. 18 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 October 2020.
  33. ↑ "Luxembourg - India Relations". Embassy of Luxembourg in New Delhi. 19 June 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 May 2023.
  34. ↑ "Belgium and the Grand Duchy of Luxembourg" (PDF). Saiia: 10. 2024-04-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-12-13.
  35. ↑ "Bulletin d'information_1950_3-4" (PDF). sip.gouvernement.lu (fransız). səh. 55. 27 June 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 26 May 2023.
  36. ↑ "Bulletin d'information_1950_11" (PDF). sip.gouvernement.lu (fransız). səh. 257. 27 June 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 26 May 2023.
  37. ↑ Bronec, Jakub. "Transformation of Jewish identity in post-war Czech and Luxembourg generations" (PDF). səh. 44. İstifadə tarixi: 22 December 2024.
  38. ↑ "Luxemburg: Steckbrief". Auswärtiges Amt (alman). İstifadə tarixi: 6 March 2025.
  39. ↑ "Bulletin d'information_1952_1-2" (PDF). sip.gouvernement.lu (fransız). səh. 34. 3 July 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 25 May 2023.
  40. ↑ "Bulletin d'information (1952-3/4)" (PDF). sip.gouvernement.lu (fransız). 76. 25 May 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 25 May 2023.
  41. ↑ "Relaciones Diplomáticas de Guatemala" (ispan). 9 April 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 July 2021.

  • Lüksemburq Xarici və Avropa İşləri Nazirliyinin rəsmi saytı  (ing.)  (fr.)  (alm.)
  • Lüksemburq İnkişaf Əməkdaşlığı Agentliyinin rəsmi saytı  (ing.)  (fr.)
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Lüksemburqun_xarici_siyasəti&oldid=8128241"
Informasiya Melumat Axtar