Lüksemburqda turizm — ölkə iqtisadiyyatının mühüm tərkib hissələrindən biridir. Kiçik ərazisinə baxmayaraq, Lüksemburq zəngin tarixi irsi, füsunkar təbiəti, UNESCO Dünya İrsi siyahısına daxil edilmiş paytaxtı və strateji coğrafi mövqeyi sayəsində çoxsaylı turistləri cəlb edir.[1] Ölkə həm istirahət, həm mədəni, həm də işgüzar turizm üçün cəlbedici destinasiyadır.
Lüksemburq fərqli xüsusiyyətlərə malik müxtəlif turizm bölgələrinə ayrılır:
Ölkənin paytaxtı Lüksemburq şəhəri, qədim qalaları və tarixi məhəllələri ilə UNESCO Dünya İrsi Siyahısına daxil edilmişdir.[2] Əsas görməli yerləri:
- Qədim Məhəllələr və Qala Divarları: Bock Qayası və Kazematlar (yeraltı tunellər), Qrund (Grund) məhəlləsi, Şemin de la Korniş (Chemin de la Corniche — "Avropanın ən gözəl eyvanı" kimi tanınır).[3]
- Böyük Hersoq Sarayı (Palais Grand-Ducal): Lüksemburq monarxının rəsmi iqamətgahı (yay aylarında turlar təşkil olunur).[4]
- Notr-Dam Katedralı (Cathédrale Notre-Dame): XVII əsrə aid katedral.
- Müasir İncəsənət Muzeyi (MUDAM) və Lüksemburq Şəhər Tarixi Muzeyi.
- Kirchberg Yaylası: Avropa İttifaqının bir çox qurumlarının (Avropa Ədalət Məhkəməsi, Avropa İnvestisiya Bankı) yerləşdiyi müasir memarlıq nümunələri ilə zəngin rayon.
Bu bölgə sərt qayalıqları, sıx meşələri və şəlalələri ilə Lüksemburqun "Kiçik İsveçrəsi" (Kleng Lëtzebuerger Schwäiz, Petite Suisse Luxembourgeoise) kimi tanınır.[5] Əsas cəlbedici məqamları:
- Mullerthal Cığırı (Mullerthal Trail): Təxminən 112 km uzunluğunda, Avropanın ən yaxşı piyada turizm marşrutlarından biri kimi sertifikatlaşdırılmış cığır.[6]
- Externaş (Echternach): Lüksemburqun ən qədim şəhəri, tarixi Benediktin abbatlığı ilə məşhurdur.
- Qayalıq formasiyaları: Şiessentümpel şəlaləsi, Perekop, Hohllay kimi qeyri-adi geoloji quruluşlar.
- Qəsrlər: Beaufort və Larochette qəsrlərinin xarabalıqları.[7]
Almaniya və Fransa ilə sərhəd boyunca uzanan Mozel çayının vadisi, Lüksemburqun əsas şərabçılıq bölgəsidir.[8] Burada əsasən Riesling, Pinot Gris, Pinot Blanc kimi üzüm sortları yetişdirilir. Bölgənin xüsusiyyətləri:
- Şərab dequstasiyaları və şərab zavodlarına turlar.
- Çay gəzintiləri.
- Şengen (Schengen) kəndi: 1985-ci ildə Şengen sazişinin imzalandığı yer kimi tarixi əhəmiyyət daşıyır. Burada Avropa Muzeyi yerləşir.[9]
- Gözəl şərab kəndləri: Remix (Remich), Qrevenmaxer (Grevenmacher), Ehnen.
Lüksemburqun şimalında yerləşən Ardenlər bölgəsi (yerli dildə Éislek) təpəlik ərazisi, dərin vadiləri, qədim qəsrləri və təbiət parkları ilə seçilir.[10]
- Vianden Qəsri: Avropanın ən yaxşı qorunmuş və möhtəşəm feodal qəsrlərindən biri.
- Bursayt Qəsri (Château de Bourscheid): Sûr çayına baxan təpədə yerləşən təsir edici qala.
- Klervo Qəsri (Château de Clervaux): Məşhur "İnsan Ailəsi" (The Family of Man) foto sərgisinə ev sahibliyi edir.[11]
- Təbiət parkları: Our və Yuxarı Sûr (Upper Sûre) Təbiət Parkları piyada gəzinti, velosiped sürmə və su idmanı üçün imkanlar yaradır.
- İkinci Dünya müharibəsi tarixi: Arden əməliyyatı (Battle of the Bulge) ilə bağlı muzeylər (məsələn, Diekirch Milli Hərbi Tarix Muzeyi).
Lüksemburqda müxtəlif turizm növləri inkişaf etmişdir:
- Mədəni və Tarixi Turizm: Qəsrlər, muzeylər, UNESCO irsi, tarixi şəhər və kəndlər.
- Təbiət və Aktiv Turizm: Piyada gəzinti (6000 km-dən çox işarələnmiş cığır), velosiped turizmi (milli velosiped şəbəkəsi — PC), qayayadırmanma (Mullerthal).[12]
- Şərab Turizmi: Mozel vadisində şərab dequstasiyaları, üzüm bağları və şərab festivalları.
- İşgüzar Turizm (MICE): Paytaxtın beynəlxalq maliyyə və Avropa institutları mərkəzi olması səbəbindən konfranslar, sərgilər və işgüzar görüşlər üçün əhəmiyyətli bir məkandır.
- Qastronomiya Turizmi: Lüksemburq adambaşına düşən Mişlen ulduzlu restoranların sayına görə dünyada ön sıralardadır.[13]
Turizm Lüksemburq iqtisadiyyatına əhəmiyyətli töhfə verir.
- Gələnlərin sayı: Pandemiyadan əvvəlki dövrlərdə (məsələn, 2019-cu ildə) ölkə 1 milyon nəfərdən çox beynəlxalq turist qəbul etmişdir.[14]
- Gecələmə sayı: 2023-cü ildə ölkədə qeyri-rezidentlərin gecələmə sayı 3 milyon nəfəri keçmişdir.[14] Əsasən qonşu ölkələrdən (Niderland, Belçika, Almaniya, Fransa) turistlər üstünlük təşkil edir.
- İqtisadi Töhfə: Turizm sektoru (birbaşa və dolayı) Lüksemburqun ÜDM-nin təxminən 5–6%-ni təşkil edir və minlərlə iş yeri yaradır (dəqiq rəqəmlər ildən-ilə dəyişir).[15]
Lüksemburq yaxşı inkişaf etmiş turizm infrastrukturuna malikdir. Müxtəlif kateqoriyalara aid çoxsaylı otellər, qonaq evləri, kempinqlər və gənclər üçün yataqxanalar mövcuddur. Ölkənin kompakt ölçüsü və səmərəli (əksər hallarda pulsuz) ictimai nəqliyyat sistemi[16] səyahəti asanlaşdırır. Ölkənin müxtəlif yerlərində regional turizm ofisləri fəaliyyət göstərir.
Lüksemburqda turizmin təşviqi və marketinqi ilə əsasən Luxembourg for Tourism (LFT) milli turizm agentliyi məşğul olur.[17] LFT "Visit Luxembourg" brendi altında ölkənin turizm potensialını beynəlxalq səviyyədə təbliğ edir. Turizm siyasəti isə İqtisadiyyat Nazirliyinin (Direction générale du tourisme) səlahiyyətindədir.
- ↑ "Niyə Lüksemburq?" (az.). Luxembourg for Tourism (LFT). İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "City of Luxembourg: its Old Quarters and Fortifications". UNESCO World Heritage Centre. İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "Lüksemburq şəhəri" (az.). Luxembourg for Tourism (LFT). İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "Visites du Palais grand-ducal" (fransız). Cour grand-ducale. İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "Region" (az.). Visit Mullerthal. İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "Mullerthal Trail" (az.). Mullerthal Trail. İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "Qəsrlər və Qalalar" (az.). Visit Mullerthal. İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "Şərab Təcrübələri" (az.). Visit Moselle. İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "Schengen Agreement & European Museum" (ingilis). Visit Schengen. İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "Region Éislek" (az.). Visit Éislek. İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "The Family of Man" (fransız). Steichen Collections CNA. İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "Açıq havada və gəzinti" (az.). Luxembourg for Tourism (LFT). İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "Luxembourg MICHELIN Restaurants – the MICHELIN Guide" (ingilis). MICHELIN Guide. İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ 1 2 "Arrivals and overnights by country of residence of the tourist (non-residents) 1990 - 2023" (ingilis). STATEC. İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "OECD Tourism Trends and Policies 2022 - Luxembourg" (ingilis). OECD. 2022. İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "Free public transport" (ingilis). Mobiliteit.lu. İstifadə tarixi: 2024-08-12.
- ↑ "Missions & Values" (ingilis). Luxembourg for Tourism (LFT). İstifadə tarixi: 2024-08-12.