Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinKuper Harold Lenqford (ing. Cooper Harold Langford; 25 avqust 1895[1] – 28 avqust 1964[1]) — XX əsr analitik fəlsəfəsinin nümayəndələrindən biri, Corc Edvard Murun fəlsəfəsinin şərhçilərindən və tədqiqatçılarından olan ingilis filosofudur. O, xüsusilə təhlil paradoksunun (və ya Lenqford–Mur paradoksu) terminoloji formalaşdırılması və Murun konseptual təhlil anlayışının izahı ilə tanınır. Lenqford “The Notion of Analysis in Moore’s Philosophy” adlı məqaləsində Murun təhlil anlayışını sistemli şəkildə təqdim etmiş və bu paradoksu müstəqil ad altında elmi dövriyyəyə daxil etmişdir.[2][3]
| Kuper Harold Lenqford | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 25 avqust 1895[1] |
| Vəfat tarixi | 28 avqust 1964[1] (69 yaşında) |
Kuper Harold Lenqford 25 avqust 1895-ci ildə Arkanzas ştatının Loqan dairəsində anadan olmuşdur. O, əsasən XX əsrin birinci yarısında akademik fəaliyyət göstərmiş və analitik fəlsəfənin formalaşdığı intellektual mühitdə iştirak etmişdir. Lenqford xüsusilə Kembric fəlsəfə məktəbi ilə bağlı tədqiqatları və Murun ideyalarına dair şərhləri ilə seçilmişdir. Lenqfordun fəlsəfi fəaliyyəti əsasən fəlsəfə tarixinin analitik ənənə daxilində şərhinə yönəlmişdir. O, Murun konseptual təhlil metodunu yalnız terminoloji deyil, həm də metodoloji baxımdan araşdırmışdır. Lenqfordun yanaşması Murun fəlsəfəsini həm müdafiə edən, həm də onun daxilindəki problemləri üzə çıxaran tənqidi mövqe kimi qiymətləndirilir.[4]
Lenqfordun adı ən çox təhlil paradoksu ilə əlaqələndirilir. Bu paradoks C. E. Murun konseptual təhlil anlayışına əsaslanır və aşağıdakı problemi ifadə edir: düzgün bir təhlil ilkin anlayışla eyni mənanı daşımalı olduğu halda, belə bir təhlilin məlumatlandırıcı olması necə mümkündür?
Lenqford bu problemi Murun fəlsəfəsinin daxili gərginliyi kimi təqdim etmiş və onu ayrıca paradoks kimi formalaşdırmışdır. Sonrakı ədəbiyyatda bu problem “Lenqford–Mur paradoksu” adı ilə geniş yayılmışdır.[5]
“The Notion of Analysis in Moore’s Philosophy” (1942) — Murun təhlil anlayışına və analitik fəlsəfədə təhlilin roluna həsr olunmuş klassik məqalə.
Bu məqalə Pol Artur Şilppin redaktorluğu ilə nəşr olunmuş The Philosophy of G. E. Moore adlı topluda dərc edilmiş və Mur haqqında əsas mənbələrdən biri hesab olunur.
Lenqford orijinal fəlsəfi sistem yaradan filosofdan daha çox, analitik fəlsəfənin formalaşma dövrünün aparıcı fiqurlarını şərh edən və sistemləşdirən tədqiqatçı kimi tanınır. Onun Murun fəlsəfəsinə verdiyi izahlar sonradan konseptual təhlil, qarşılıqlı əvəzolunma və referensial qeyri-şəffaflıq kimi mövzuların inkişafında mühüm rol oynamışdır.[6]
- Langford, C. H. "On quantifiers for general propositions". Bull. Amer. Math. Soc. 32 (6). 1926: 694–704. doi:10.1090/s0002-9904-1926-04298-1. MR 1561292.
- Langford, C. H. "An analysis of some general propositions". Bull. Amer. Math. Soc. 33 (6). 1927: 666–672. doi:10.1090/s0002-9904-1927-04445-7. MR 1561444.
- Langford, C. H. "On inductive relations". Bull. Amer. Math. Soc. 33 (5). 1927: 599–607. doi:10.1090/s0002-9904-1927-04419-6. MR 1561425.
- Langford, C. H. "On a type of completeness characterizing the general laws for the separation of point-pairs". Trans. Amer. Math. Soc. 29 (1). 1927: 96–110. doi:10.1090/s0002-9947-1927-1501378-8. MR 1501378.
- Langford, C. H. "Concerning logical principles". Bull. Amer. Math. Soc. 34 (5). 1928: 573–582. doi:10.1090/s0002-9904-1928-04625-6. MR 1561620.
- Lewis, C.I.; Langford, Cooper Harold. Symbolic Logic (2). Dover Publications. 1959 [1932]. ISBN 0-486-60170-6.
- Langford, C. H. "Review of: The Significs of Pasigraphic Systems by E. W. Beth". The Journal of Symbolic Logic. 2 (1). 1937: 53–54. doi:10.2307/2268834. JSTOR 2268834.
- ↑ 1 2 3 4 Cooper Harold Langford // Solomon Quqqenhaym muzeyi. 1937.
- ↑ "Cooper Harold Langford | Faculty History Project – U. of Michigan". 17 iyun 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 yanvar 2013.
- ↑ "Cooper Harold Langford – John Simon Guggeheim Memorial Foundation". 4 iyun 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 yanvar 2013.
- ↑ William, William; Burks, Arthur W. "Cooper Harold Langford 1895-1964". Proceedings and Addresses of the American Philosophical Association. 38. 1964: 99–101. JSTOR 3129489.
- ↑ Church, A. "On Carnap's Analysis of Statements of Assertion and Belief". The Journal of Symbolic Logic. 10 (5). 1950: 97–99. doi:10.2307/3326684. JSTOR 3326684.
- ↑ Langford, C. H. "A Proof That Synthetic A Priori Propositions Exist". The Journal of Philosophy. 46 (1). 6 yanvar 1949: 20–24. doi:10.2307/2019526. JSTOR 2019526.