Komo İpək Təhsil muzeyi

Komo İpək Təhsil Muzeyi dünyada yeganə muzeydir ki, ipəyin istehsal prosesi haqda — ipək qurdundan tutmuş rəngli sapların istehsalına, əl boyamasından tutmuş geyim kolleksiyalarının yaranmasına qədər ətraflı məlumat verir.

Muzeydə Komoda ipəyin "qızıl dövr"ünün yaranmasına səbəb olan toxuculuq prosesləri ilə bağlı maşınlar, əşyalar, sənədlər, nümunələr və iş alətləri toplanılıb nümayiş etdirilir. Bununla da Komo əyalətində tekstil istehsalı ənənəsi qorunub saxlanılır.

1985-ci ildə "Classe '27" və "Ex Allievi del Setificio" assosiasiyaları birləşərək Komoda yerləşən ipək fabriklərinə aid materialları toplamağa başlamışlar.^[3] 1960-cı illərdə toxuculuq sənayesi köklü surətdə yenidən qurulduğundan, 1980-ci illərdə ipək fabrikləri bir-bir öz fəaliyyətlərini dayandırmağa başlamışlar. Bu proses avadanlıq və digər materialların toplanmasına, ipək sənayesinin tarixini və işini gələcək nəsillərə çatdırmağa imkan vermişdir.

1988-ci ildə İpək Muzeyinin Bərpası Komitəsi (Comitato per la costituzione del Museo della Seta) yaradılmışdır. Komo əyaləti, Lombardiya əyalətinin Cassa Risparmio və "Paolo Carcano" Dövlət Sənaye-Texniki İnstitutu tərəfindən təşkil edilmiş "İpək Sənayesinin Tarixi Materiallarının Daimi Sərgisi" çərçivəsində Komitə genişləndirilmiş və ilk eksponatlarını təqdim etmişdir. 1990-cı ildə Komoda ipək istehsalının tarixini təqdim edən İpək Təhsil Muzeyi açılmışdır.^[4]

Eksponatların sayı illər keçdikcə tədricən artırılmışdır. Bununla da, muzey əməkdaşlarının, həmçinin 1850–1950-ci illərdən etibarən ipəkçilik, sənaye tarixi və sənətkarlıq üzrə məşğul olan digər peşəkar və mütəxəssislərin üzərinə avadanlığın tarixi-mədəni xüsusiyyətlərini qorumaq kimi mühüm vəzifələr düşmüşdür.

1992-ci ildə Komo İpəkçilik Assosiasiyası (Associazione per il Museo della Seta di Como) yeni muzeyi dəstəkləmək və onun fəaliyyətini, xüsusilə onun təhsil missiyasını təbliğ etmək üçün yaradılmışdır. Assosiasiyanın üzvləri 1999-cu ildə hüquqi şəxs statusu almış dövlət, özəl təşkilat və qurumlarda fəaliyyət göstərən, habelə fiziki şəxslərdir.

1994–1998-ci illər arasında muzey genişləndirilmiş, onun kolleksiyasını tamamlayan və zənginləşdirən çoxsaylı avadanlıq və alətlər bağışlanmışdır. Bu, "Cariplo Fondu"nun və Lombardiya Bölgəsinin töhfəsi ilə mümkün olmuşdur. 1995-ci ildə Assosiasiya muzeyin loqosunun yaradılması üçün beynəlxalq müsabiqəyə start vermişdir. Müsabiqənin qalibləri milanlı Simona Zamperini və Qabriella Ornaqi olmuşlar.

Bu gün Muzey 1000 m² ərazini tutur və onun eksponatları ipək istehsalı prosesini tarixi və maarifləndirici nöqteyi-nəzərdən canlandırır.

Bundan əlavə, ziyarətçilərə ipəyin hazırlanması ilə bağlı bütün proses, eləcə də onun ayrı-ayrı mərhələləri haqqında daha çox məlumat əldə etmək imkanı verilir. Bəzi hallarda, binanın ölçüsü həcmli maşınların nümayişinə də imkan verir.

Maşınlar Muzeyə hədiyyə edilmişdir və onların bütün bərpa işləri orijinal mexanizmləri qorumaqla aparılmışdır. Muzeydə daimi sərgini tamamlayan maşınların, dəzgahların və müxtəlif əşyaların qiymətli irsinin saxlandığı arxiv və anbarlar fəaliyyət göstərir.^[5]

Muzeyin binası ilk olaraq 1908-ci ildə Komo Tekstil Məktəbi üçün tikilmişdir. 1968–1975-ci illərdə məktəb üçün yeni bina inşa etmək məqsədilə müsabiqə elan edilmişdir. Müsabiqədə Lorenzo Muzio və Franko Tartaglinonun layihələri qalib gəlmişdir. Sonradan, onların layihəsi əsasında yeni bina inşa edilmişdir.

XIX əsrin ortaları XX əsrin əvvəllərində muzeyin yerləşdiyi binaya yaxın ərazidə Kosia çayından gələn su elektrik enerjisi mövcud olduğundan, bura inkişaf etməkdə olan tekstil istehsalı mərkəzinə çevrilmişdir. Bu da öz növbəsində hazırda muzey və Komodakı ipək istehsalı sənayesinin tarixi arasında ideal əlaqə yaradır.

Muzey "Paolo Carcano" Dövlət Sənaye və Texniki İnstitutundan əlavə, təlim və texnoloji modernləşdirməyə həsr olunmuş Serico Spa Tekstil Mərkəzi konsorsiumu, ipəkçilik və ümumi sənaye sahəsində tədqiqat və xidmətlərə həsr olunmuş İpək Təcrübə Stansiyasını əhatə edən geniş binalar kompleksinin bir hissəsi olaraq yeraltı binada yerləşir. 1990-cı ildən burada Komodakı İnsubriya Universitetinin və Milan Politexnik Universitetinin filialları fəaliyyət göstərir.^[6]

Muzeydə əsasən on üç otaq fəaliyyət göstərir. Hər bir otaqda xüsusi iş dövrü təqdim edilir, sərgi marşrutu, həmçinin tekstil vasitəsilə ipək sənayesinin elmi, texnoloji və yaradıcı aspektlərdə inkişafı göstərilir.

• Otaq 1. – İpək qurdunun açılması
• Otaq 2. – İnteraktiv ipək qurdu
• Otaq 3. — Burulma
• Otaq 4. — Toxumağa hazırlıq
• Otaq 5. – Əl ilə toxuma
• Otaq 6. – Mexaniki üsulla toxuma
• Otaq 7. – Video otağı
• Otaq 8. — Fizika laboratoriyası
• Otaq 9. – Kimya laboratoriyası
• Otaq 10. – Boyama (ipin və parçanın boyanması)
• Otaq 11. — Əl ilə boyama
• Otaq 12. – Foto boyama
• Otaq 13. – Bitirmə

İpək Təhsil Muzeyinin əsas məqsədlərindən biri yerli tekstil mədəniyyəti haqqında biliklərin getdikcə daha geniş ictimaiyyətə yayılmasını təmin etməkdir.

Bütün siniflərdə təhsil alan məktəblilərə yönəldilmiş maarifləndirici təklif muzeyin ən mühüm fəaliyyət istiqamətlərindən biri sayılır. Bu vasitə ilə toxuculuq mədəniyyətini yaymaq, gənclər arasında ipəkçilik barədə maarifləndirmə işini həyata keçirmək "missiyası" region üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Komo İpək Muzeyi uşaq və yeniyetmələrin inkişafının müxtəlif mərhələlərində tələb olunan təlim məqsədlərini nəzərə alaraq fərqli təqdimatlar təklif edir. Burada müəllimlər və məktəblilərlə əməkdaşlıqda hər bir sinfin öyrənmə ehtiyaclarına və təhsil təkliflərinə ən yaxşı cavab verən unikal təhsil proqramları yaradılmışdır.

Burada orta, texniki və peşə məktəblərinin tələbələri üçün xüsusi müzakirələr təklif olunur. Muzey bələdçiləri ipək tədarükü zəncirində istifadə olunan avadanlıq və alətləri onların dizaynına və istifadə xüsusiyyətlərinə diqqət yetirərək aydın şəkildə nümayiş etdirir və təsvir edirlər. Təklif olunan marşrutlar Komo regionunda və bütün dünyada mədəniyyət, tarix, incəsənət, texnologiya və tekstil istehsalı ilə bağlı mövzuları əhatə edir. Ekskursiyalarda əlavə material kimi tədris filmlərindən də istifadə olunur.

Muzeyin təhsil sahəsi ilə əlaqəsi müəssisənin adına tam uyğundur. "Tədris" əslində fundamental cəhətlərdən biridir və bu da muzeyin İpək İnstitutunun və Universitetin binasında yerləşməsi ilə vurğulanır. Bu, həmçinin keçmişin istehsalat dünyası (bugünkü və gələcəyin mütəxəssisləri ilə məktəbəqədər təhsil müəssisəsi) ilə gələcək arasında davamlılığın rəmzidir. Muzey, həmçinin toxuculuq sənayesi üçün peşəkar mütəxəssislərin hazırlanmasına xidmət edir.

Muzeyin Universitetlərlə əlaqələri ayrıca müzakirəyə layiqdir. Arxivlərdən götürülmüş eksponatlar və sənədli materiallar diplom işlərinin hazırlanması üçün dəfələrlə tələbələrin və universitet professorlarının diqqətini cəlb etmişdir.

Bundan əlavə, tələbələr və aspirantlar muzeydə təcrübə və ya təlim keçə bilirlər. Bu da muzeyin fəaliyyətinin bütün aspektlərinə təsir göstərə bilir.

•  
  Muzey haqda yol göstəricisi
•  
  Komo İpək Təhsil muzeyinin reklam lövhələri
•  
  Muzey otaqlarına dair məlumat
•  
  Muzeyin 11-ci otağında nümayiş etdirilən möhürlər
•  
  Mexaniki toxuculuq dəzgahı

• Touring Club Italiano (a cura di), Guida d'Italia — Lombardia (esclusa Milano), Milano, Touring Editore, 1999, ISBN 88-365-1325-5.
• Carlotta Bianchi, Il Museo didattico della seta di Como, Como, Nodolibri, 2003, ISBN 9788871850658.
• Musei dell'artigianato: oltre 300 collezioni in Italia, collana Guida Touring, Milano, Touring Editore, 2003, pp. 51–52, ISBN 9788836528189.