Koimbatur (tam. கோயம்புத்தூர்) — Hindistanın Tamil Nadu ştatının qərb hissəsində yerləşən böyük sənaye və mədəniyyət şəhəri.[4][5] Şəhər həm iqtisadi, həm də tarixi baxımdan regionun ən mühüm mərkəzlərindən biri hesab olunur.[6]
| Koimbatur | |
|---|---|
| | |
| 11°00′03″ şm. e. 76°57′48″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Mərkəzin hündürlüyü | 432 ± 1 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +91 422 |
| Poçt indeksi | 641004 |
| Digər | |
| ccmc.gov.in | |
Koimbaturun tarixi qədim dövrlərə gedib çıxır. Arxeoloji tapıntılar göstərir ki, bölgə minilliklər boyu müxtəlif hindu tayfalarının və yerli hökmdarların məskəni olmuşdur.[7] Koimbatur uzun müddət Çola imperiyasının tərkibində olmuş və iqtisadi mərkəz kimi inkişaf etmişdir. Bu dövrdə suvarma sistemləri, məbədlər və kənd təsərrüfatı təsisatları inşa edilmişdir.[8] Şəhər Viciayanaqara imperiyası dövründə strateji hərbi məntəqə kimi əhəmiyyət qazanmışdır. Bölgədə çoxlu qalalar və müdafiə tikililəri salınmışdır.[9]
Koimbatur Nayak sülaləsinin təsiri altında olmuş, bu dövrdə sənətkarlıq və ticarət inkişaf etmişdir. XVII–XVIII əsrlərdə şəhər dəfələrlə müxtəlif hökmdarların, o cümlədən Maysur krallığının nəzarətinə keçmişdir.[10] Tipu Sultan dövründə Koimbatur hərbi istehkam kimi istifadə olunmuşdur. 1799-cu ildə Tipu Sultanın məğlubiyyətindən sonra Koimbatur Britaniya hakimiyyətinə keçmişdir. İngilislər şəhəri sənaye və ticarət mərkəzinə çevirmiş,[11] toxuculuq fabrikləri açmış və dəmir yolu infrastrukturu yaratmışlar. Bu dövrdə Koimbatur “Cənub Hindistanın Mançesteri” adını qazanmışdır.[12]
Müstəqillikdən sonra Koimbatur sürətlə inkişaf edərək Tamil Nadunun ikinci ən böyük şəhərinə çevrilmişdir. Bu gün şəhər yalnız sənaye və iqtisadiyyatla deyil, həm də təhsil, mədəniyyət və turizm sahəsində mühüm mərkəz kimi tanınır.[13][14]
Koimbatur Noyyal çayı vadisində, Qərbi Qatlar dağlarının ətəyində yerləşir. Şəhərin qərbində və şimal-qərbində Qərbi Qatlar silsiləsinin hündür dağları, cənubunda isə Anamalai təpələri uzanır.[15][16] Bu mövqe ona həm təbii müdafiə, həm də su ehtiyatları baxımından üstünlüklər qazandırmışdır. Şəhərin ətrafı məhsuldar kənd təsərrüfatı torpaqları ilə əhatələnmişdir.[17][18]
İqlimi tropikdir, lakin dağların yaxınlığı səbəbindən Tamil Nadunun digər şəhərləri ilə müqayisədə daha mülayim hava şəraiti mövcuddur. Koimbatur “küləklər şəhəri” (ing. City of Winds) kimi də tanınır, çünki dağlardan əsən güclü küləklər şəhərdə həm iqlim, həm də enerji istehsalı (külək enerjisi) üçün əhəmiyyətlidir.[19][20]
Coğrafi mövqeyinə görə Koimbatur Tamil Nadunun qərb bölgəsini Kerala və Karnataka ilə birləşdirən əsas quru və dəmir yolu qovşaqlarından biridir. Bu səbəbdən şəhər həm sənaye, həm də ticarət baxımından strateji əhəmiyyətə malikdir.[21]
- ↑ 1 2 https://www.mapsofindia.com/coimbatore/.
- ↑ http://www.citypopulation.de/India-TamilNadu.html.
- ↑ http://www.geonames.org/1273865/coimbatore.html.
- ↑ "Namma Kovai". The Hindu. 31 dekabr 2013. 17 oktyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 iyun 2015.
- ↑ "The city that is Coimbatore". The Hindu. 30 aprel 2005. Archived from the original on 26 iyul 2011. İstifadə tarixi: 9 iyun 2010.
- ↑ "Combatore-Economy-Page 41". Govt of TamilNadu. İstifadə tarixi: 13 iyun 2025.
- ↑ "Coimbatore to be known by its old name-Koyampuththoor". BBC Tamil. 14 oktyabr 2019. İstifadə tarixi: 14 oktyabr 2019.
- ↑ "The land called Kongunad". The Hindu. 19 noyabr 2005. 28 may 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyun 2010.
- ↑ Coimbatore Zone map (PDF) (Hesabat). Coimbatore City Municipal Corporation. İstifadə tarixi: 1 noyabr 2023.
- ↑ Subramanian, T. S. "Roman connection in Tamil Nadu". The Hindu. 28 yanvar 2007. 19 sentyabr 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 oktyabr 2011.
- ↑ "Remembering Dheeran Chinnamalai". The Hindu. 3 avqust 2007. 10 noyabr 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 yanvar 2011.
- ↑ S. Krishnaswami Aiyangar. Some Contributions of South India to Indian Culture. BiblioBazaar. 2009. səh. 27. ISBN 978-1-113-17175-7.
- ↑ "Kovai's Roman connection". The Hindu. 8 yanvar 2009. 1 iyun 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyun 2010.
- ↑ "On the Roman Trail". The Hindu. 21 yanvar 2008. 10 noyabr 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyun 2010.
- ↑ Muthiah, S. "'Golden Tips' in the Nilgiris". The Hindu. 14 aprel 2003. Archived from the original on 7 avqust 2007. İstifadə tarixi: 9 iyun 2010.
- ↑ "The cotton classic". Frontline. 30 yanvar 2004. Archived from the original on 29 iyun 2006. İstifadə tarixi: 9 iyun 2010.
- ↑ Vanavarayar, Shankar. "Scripting history". The Hindu. 21 iyun 2010. 10 noyabr 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 may 2011.
- ↑ M, Soundariya Preetha. "Tale of an ancient road". The Hindu. 30 iyun 2007. 10 noyabr 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 may 2011.
- ↑ Business Plan for Coimbatore Corporation (PDF). Wilbur Smith Associates (Hesabat). Government of Tamil Nadu. 15 avqust 2014 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 9 may 2011.
- ↑ "A river runs through it". The Hindu. 28 yanvar 2006. 27 sentyabr 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 mart 2016.
- ↑ "Maintenance of tanks not at cost of environment". The Hindu. 27 oktyabr 2010. İstifadə tarixi: 4 mart 2016.