Kley Aşlend (ing. Clay-Ashland) — Liberiyanın paytaxtı Monroviya şəhərindən təxminən 10 mil (16 km) məsafədə yerləşən qəsəbədir. [1] Şəhər Montserrado qraflığının Müqəddəs Pol çayı yaxınlığında yerləşir.[2] O, qul sahibi və tədricən azadlığa üstünlük verən Amerika Kolonizasiya Cəmiyyətinin həmtəsisçisi olan Henri Kley və onun Kentukki ştatının Leksinqton şəhərindəki Aşlend mülkünün şərəfinə adlandırılıb.[3] 1846-cı ildə qurulan Kley Aşlend, Amerika Kolonizasiya Cəmiyyətinin himayəsi altında, əsasən ABŞ-ın Kentukki əyalətindən olan afro-amerikalı immiqrantlar tərəfindən məskunlaşdığı üçün Afrikada Kentukki kimi tanınan koloniyanın bir hissəsi idi.[3]
| Kley Aşlend | |
|---|---|
| 6°25′21″ şm. e. 10°43′29″ q. u.HGYO | |
| Ölkə |
 Liberiya |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1846 |
.svg)  Kley Aşlend | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1828-ci ildə ACS-nin Kentukki ştatı filiali yaradıldı və onun üzvləri qaradərili Kentukkililəri – azad doğulmuş könüllüləri, həmçinin Amerika Birləşmiş Ştatları tərk etmək şərti ilə azad edilmiş qulları Afrikaya aparmaq üçün pul topladılar.[3] Kentukki ştatı Müqəddəs Pol çayı boyunca 40 kvadrat mil (100 km2) torpaq sahəsi satın aldı və onu Afrikada Kentukki adlandırdı. Kley Aşlend koloniyanın əsas şəhəri idi.[3]
Görkəmli sakinlər arasında Liberiyanın 13-cü Prezidenti Uilyam D. Koleman da var.[4] Onun ailəsi uşaq ikən ABŞ-ın Kentukki ştatının Fayette dairəsindən köçdükdən sonra Kley Aşlendda məskunlaşıb. 1887-ci ildə Riks İnstitutunu quran və hələ də Liberiyada yerli gənclərə xristian təhsili vermək üçün fəaliyyət göstərən uğurlu fermer və baptist missioner Moses Riks də bu şəhərdə böyüdü.[5] Liberiyanın 10-cu prezidenti Alfred Frensis Rassel də Kley Aşlendda yaşayırdı.[6] Martha Ann Erskine Ricks atası onu köləlikdən satın aldıqdan sonra burada yaşayırdı. 1892-ci ildə Kraliça Viktoriya ilə birlikdə kral tamaşaçılarını qəbul etdi.
Bir əsrdən çox Liberiya siyasətində hökmranlıq edən True Whig Partiyası 1869-cu ildə Kley Aşlend-da quruldu.[7][8] Kley Aşlend, Liberiyanın digər bölgələrində olduğu kimi əsasən kənd təsərrüfatına əsaslanır. Burada banan, qəhvə, palma yağı, kəklikotu və digər kənd təsərrüfatı məhsulları yetişdirilir. Şəhər həmçinin kiçik ticarət və əl işləri ilə məşğuldur.Kley Aşlend, Liberiyanın milli kimliyinin formalaşmasında xüsusi rol oynamışdır. Burada yaşayanlar əsasən Amerikalı-liberialılar (Americo-Liberians) kimi tanınırlar. Onların ABŞ-dan gətirdikləri ənənələr və həyat tərzləri, Liberiya cəmiyyətinin siyasi və mədəni əsaslarını təşkil etmişdir.Şəhərdə dini həyat da çox fəaldır. Əsasən xristianlıq dininə mənsub insanlar yaşayır. Məhz buradan çıxan din xadimləri və liderlər Liberiya cəmiyyətində nüfuz sahibidir. Burada bir neçə məktəb və dini təhsil müəssisəsi fəaliyyət göstərir.
- ↑ Kenneth B. Noble, "Leader Of Liberia Refusing To Quit", New York Times, June 7, 1990
- ↑ "Liberia: Montserrado County" (PDF). Handbook of Place Codes. Humanitarian Information Centre. 31 December 2005. İstifadə tarixi: 2008-12-09. [ölü keçid]
- ↑ 1 2 3 4 "Kentucky in Africa" (special edition of Kentucky Life), Kentucky Educational Television (Aug. 15, 2005).
- ↑ "Liberia Past And Present, "President William David Coleman 1896 – 1900"". 2020-02-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-12-08.
- ↑ Power and Press Freedom in Liberia, 1830-1970
- ↑ "Bluegrass Community & Technical College, "A Letter from Liberia: Reverend Alfred F. Russell to Robert Wickliffe in Lexington, Kentucky", July 3, 1855". February 22, 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 30, 2025.
- ↑ Kevin Shillington, Encyclopedia of African History, 2005
- ↑ Donald A. Ranard, "Liberians: An Introduction to their History and Culture", Center for Applied Linguistics, April 2005 Arxiv surəti 25 iyun 2008 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib iyun 25, 2008, at the Wayback Machine