Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinKlaustrofobiya, qapalı yerlərdən qorxmaq fobiyasıdır.[1] Klaustrofobiya latınca (lat. claustrum) — qapalı məkan və yunanca (yun. φοβία) — qorxu mənasındadır. Qapalı və ya dar məkanların qorxusundan ( fobiya ) ibarət olan psixopatoloji əlamətdir.[2]
Klaustrofobiyası olan insanlar, lift və ya tunel kimi qapalı və qaranlıq yerlərdən panika vəziyyətinə düşürlər və ya lift kimi qapalı və dar məkanlarda, nəfəs ala bilməməkdən, boğulmaqdan və orada ömürlük qala bilməkdən qorxurlar. Əsasən uşaqlıq dövründə hər hansı bir travma verici hadisə yaşamış insanlarda klaustrofobiya görmək olar. Bu səbəbdən klaustrofobik insanlar bu cür qapalı məkanlarda qalmamalıdırlar.[3]
Simptomlar ümumiyyətlə uşaqlıq və ya yeniyetməlik dövründə inkişaf edir. Klaustrofobiyanın adətən bir əsas əlaməti olduğu düşünülür: boğulma qorxusu.[4]
Qapalı bir məkanda qalmaq barədə düşünmək düzgün nəfəs ala bilməmək və oksigenin tükənməsi qorxusuna səbəb ola bilər. Bu fobiyanın əsas əlamətləri:
- tərləmə və ya titrəmə
- sürətlənmiş ürək döyüntüsü və qan təzyiqinin artması
- başgicəllənmə, bayılma və qorxudan donma
- quru ağız
- hiperventilyasiya
- isti flaşlar
- ürəkbulanma
- baş ağrısı
- uyuşma
- boğulma hissi
- sinədə sıxılma, sinə ağrısı və nəfəs almaqda çətinlik
- qarışıqlıq və ya disorientasiya
- zərər və ya xəstəlik qorxusu
Simptomlar fobiyanın nə qədər şiddətli olduğundan asılıdır.
Klaustrofobiya psixopatoloji hal olduğu üçün psixiatrlar tərəfindən müalicə olunur. Həkimlər müxtəlif müalicə metodlarından istifadə edirlər. Bunlara koqnitiv terapiya, interoseptiv terapiya (1992-ci ildə doktor Raşman tərəfindən işlənilib hazırlanmışdır),[5] reqressiv hipnoterapiya, psixotəhsil və s. aid edilir.
Klaustrofobiyanın müalicəsinə kömək etmək üçün təyin olunan dərmanlara antidepressantlar və beta-blokerlər daxildir ki, bu da tez-tez narahatlıq ilə əlaqəli ürək döyüntüsünü aradan qaldırmağa kömək edir.
- ↑ "Klaustrofobiya nədir? - Səbəbləri və müalicəsi". Milli.az (az.). 16 noyabr 2019. İstifadə tarixi: 9 oktyabr 2025.
- ↑ Garcia-Palacios, Azucena; Hoffman, Hunter G.; Richards, Todd R.; Seibel, Eric J.; Sharar, Sam R. "Use of Virtual Reality Distraction to Reduce Claustrophobia Symptoms during a Mock Magnetic Resonance Imaging Brain Scan: A Case Report". CyberPsychology & Behavior. 1 iyun 2007.
- ↑ "Клаустрофобия, тетрафобия, гудбайлетерофобия и другие виды фобий человека". azertag.az (rus). İstifadə tarixi: 9 oktyabr 2025.
- ↑ "Claustrophobia: Causes, symptoms, and treatments". www.medicalnewstoday.com (ingilis). 23 iyun 2017. İstifadə tarixi: 9 oktyabr 2025.
- ↑ "Klaustrofobiya". psycnet.apa.org. İstifadə tarixi: 2025.10.09.