Kimberli Krenşou (ing. Kimberlé Crenshaw; 5 may 1959[1], Kanton[d], Ohayo) — Amerika vətəndaş hüquqları müdafiəçisi və tənqidi irqi nəzəriyyəsi üzrə alim. Krenşou, UCLA Hüquq Məktəbində və Kolumbiya Hüquq Məktəbində professor olaraq fəaliyyət göstərir və əsasən irq və gender məsələləri üzrə ixtisaslaşıb.[3]
| Kimberli Krenşou | |
|---|---|
| ing. Kimberlé Williams Crenshaw | |
.jpg) | |
| Doğum tarixi | 5 may 1959[1] (65 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | vəkil, universitet müəllimi[d] |
| Üzvlüyü | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Krenşou interseksionallıq və ya interseksional nəzəriyyəni inkişaf etdirməsi ilə tanınır. Bu nəzəriyyə sosial identifikasiyaların, xüsusilə azlıq qruplarına aid olanların bir-biri ilə necə kəsişdiyini və bu kəsişmələrin ayrı-seçkilik, basqı və ya üstünlük sistemləri ilə necə əlaqəli olduğunu araşdırır. Onun işi interseksional feminizmi də əhatə edir, bu da gender, irq, cinsi oriyentasiya və iqtisadi vəziyyət kimi faktorların qadınların yaşadığı basqılara təsirini öyrənən feminizm istiqamətidir.[4][5]
Krenşou 5 may 1959-cu ildə ABŞ-ın Ohayo ştatının Kanton şəhərində Marian və Uolter Klarens Krenşou ailəsində anadan olmuşdur. Uşaqlıqdan valideynləri onu dünyada müşahidə etdiyi maraqlı hadisələri müzakirə etməyə təşviq edirdilər.[6] Bu vərdiş onun gələcək karyera seçimlərində mühüm rol oynadı. Kimberli, Kanton Makinli Liseyində təhsil almışdır. 1981-ci ildə Kornel Universitetində dövlət idarəçiliyi və Afrika-Amerika Araşdırmaları üzrə bakalavr dərəcəsi almışdır. Harvard Hüquq Məktəbindən 1984-cü ildə hüquq üzrə doktorluq (J.D.) dərəcəsi və 1985-ci ildə Viskonsin Hüquq Məktəbindən hüquq üzrə magistr dərəcəsi (LL.M.) almışdır.[7]
Viskonsin Hüquq Məktəbində təhsilini başa vurduqdan sonra, 1986-cı ildə UCLA Hüquq Məktəbinin professor heyətinə qoşulmuşdur.[8][9] Krenşou, tənqidi irqi nəzəriyyənin yaradıcılarından biri kimi tanınır və vətəndaş hüquqları, tənqidi irq araşdırmaları və konstitusiya hüququ üzrə dərs deyir. 2017-ci ildən etibarən UCLA-da "İrqi Tənqidi Nəzəriyyənin İnkişafı", "Vətəndaş Hüquqları", "İrq, Gender və Qadınların Cinayətləşdirilməsi üzrə İnterseksional Perspektivlər" və "İrq, Hüquq və Təsvir" kimi kurslar tədris edir.[10] 1991-ci ildə Krenşou Ali Məhkəmənin hakimi Klarens Tomasın təsdiq dinləmələri zamanı Anita Hillin hüquq komandasına kömək etmişdir. 1991 və 1994-cü illərdə UCLA Hüquq Məktəbində tələbələr tərəfindən ilin professoru seçilmişdir.[11] 1995-ci ildə Kolumbiya Hüquq Məktəbində tam professor vəzifəsinə təyin olunub və 2011-ci ildə İnterseksionallıq və Sosial Siyasət Araşdırmaları Mərkəzini təsis edib.[12] 1996-cı ildə Krenşou Afrika-Amerika Siyasət Forumu (AAPF) adlı beyin mərkəzini yaradmışdır.[13] Bu təşkilat struktur ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılması və sosial ədalətin genişləndirilməsi istiqamətində fəaliyyət göstərir. O, Braziliyada Fulbrayt Kürsüsünün sahibi olub və 2008-ci ildə Stanford Universitetində Davranış Elmləri üzrə İnkişaf Mərkəzində təqaüd almışdır.[14][15]
2001-ci ildə Krenşou BMT-nin İrqçilik üzrə Ümumdünya Konfransı üçün irq və gender diskriminasiyası üzrə əsas sənədin müəllifi olub.[16] Həmçinin, ABŞ-da və dünyada qadınlara qarşı zorakılıq məsələlərini araşdıran bir neçə akademik və elmi qurumun üzvü kimi fəaliyyət göstərmişdir. 2020-ci ildə Krenşou Belçikanın KU Leuven Universiteti tərəfindən fəxri doktor adı ilə təltif olunub. O, bir neçə kitabın və elmi məqalənin müəllifidir. Onun Luka Çarlz Harris və Corc Lipsis ilə birlikdə yazdığı "The Race Track: How the Myth of Equal Opportunity Defeats Racial Justice" kitabı 2025-ci ilin dekabrında nəşr olunacaq.[17]
- 1985: William H. Hastie Təqaüdçüsü
- 1991: UCLA Hüquq Məktəbində ilin professoru
- 1994: UCLA Hüquq Məktəbində ilin professoru
- 2007: Braziliyada Fulbrayt Kürsüsü mükafatı[18]
- 2008: Alphonse Fletcher Təqaüdçüsü[19]
- 2008: Stanford Universiteti, Davranış Elmləri üzrə İnkişaf Mərkəzində təqaüdçü
- 2015: Ms. Magazine tərəfindən "Ən İlhamverici Feminist"
- 2015: Ebony Magazine-in "Power 100" siyahısında[20]
- 2016: Amerika Hüquq Vəqfinin (ABF) Görkəmli Alim Mükafatı[21]
- 2017: Gittler Mükafatı
- 2021: Amerika Hüquq Məktəbləri Assosiasiyası (AALS) tərəfindən Ruth Bader Ginsburg Lifetime Service Mükafatı[22]
- 2021: Amerika Hüquq Məktəbləri Assosiasiyasının Triennial Mükafatı
- 2021: Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasına seçilmə[23][24]
- ↑ 1 2 https://www.theguardian.com/society/2020/nov/12/kimberle-crenshaw-the-woman-who-revolutionised-feminism-and-landed-at-the-heart-of-the-culture-wars.
- ↑ 1 2 3 4 http://www.aapf.org/kimberle-crenshaw.
- ↑ "Reunion Renews Commitment to William H. Hastie Fellowship Legacy | University of Wisconsin Law School". law.wisc.edu. April 28, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 10, 2016.
- ↑ Adewunmi, Bim. "Kimberlé Crenshaw on intersectionality: 'I wanted to come up with an everyday metaphor that anyone could use'". New Statesman. April 2, 2014. April 5, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 10, 2016.
- ↑ Ruparelia, Rakhi. The Invisibility of Whiteness in the White Feminist Imagination // Kirkland, Ewan (redaktor). Shades of Whiteness. Leiden and Boston: Brill Publishers. 2019. 77–89. doi:10.1163/9781848883833_008. ISBN 978-1-84888-383-3.
- ↑ Miller, Hayley. "Kimberlé Crenshaw Explains The Power Of Intersectional Feminism In 1 Minute". Huffington Post (ingilis). August 11, 2017. February 13, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 16, 2017.
- ↑ Mohdin, Aamna. "Kimberlé Crenshaw: the woman who revolutionised feminism – and landed at the heart of the culture wars". Black lives. The Guardian. November 12, 2020. October 28, 2021 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Kimberlé Crenshaw, Educator, and Author born". African American Registry (ingilis). İstifadə tarixi: 2023-02-14.
- ↑ Ring, D. A. (2011). Crenshaw, Kimberlé Williams 1959–. In M. Mazurkiewicz (Ed.), Contemporary Black Biography (Vol. 88, pp. 30-32). Gale. [1]
- ↑ "Marian Williams Crenshaw". The Repository/The Independent. November 22, 2008. April 28, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 February 2022 – Legacy.com vasitəsilə.
- ↑ "Meet Kimberlé Crenshaw, a Dr. John Hope Franklin Award Recipient". Diverse: Issues In Higher Education (ingilis). 2020-04-07. İstifadə tarixi: 2023-03-13.
- ↑ Lang, Susan S. "Race, gender scholar Crenshaw on campus Oct. 16-21". Cornell Chronicle. Ithaca, N.Y. 7 October 2013. May 14, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 10, 2016.
- ↑ "Courses Page". law.ucla.edu. April 26, 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 16, 2017.
- ↑ "Congratulations!". The Cornell Daily Sun. XCVII (45). Ithaca, N.Y. October 31, 1980. səh. 8. February 10, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 10, 2022 – Cornell University Library vasitəsilə.
- ↑ "Kimberlé Crenshaw, Educator, and Author born". African American Registry (ingilis). İstifadə tarixi: 2023-03-13.
- ↑ "Kimberle W. Crenshaw". Columbia Law School. February 10, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 February 2022.
- ↑ "William H. Hastie Fellowship Program". University of Wisconsin Law School. Archived from the original on August 10, 2020.
- ↑ "Canton native Kimberlé Crenshaw receives legal scholar award". The Repository. Canton, Ohio. July 11, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 10, 2016.
- ↑ "Canton native wins fellowships to study race". The Repository. March 10, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 10, 2016.
- ↑ report, CantonRep.com staff. "Kimberlé Crenshaw named to Ebony Magazine's 'Power 100'". The Repository. March 10, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 10, 2016.
- ↑ "Kimberlé Crenshaw honored with Gittler Prize | BrandeisNOW". BrandeisNOW (ingilis). December 1, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 16, 2017.
- ↑ "AALS Honors Kimberlé W. Crenshaw with Lifetime Service Award". Association of American Law Schools. İstifadə tarixi: 2023-03-13.
- ↑ "Crenshaw Elected to American Academy of Arts and Sciences | UCLA Law". law.ucla.edu (ingilis). İstifadə tarixi: 2023-03-13.
- ↑ "Kimberlé W. Crenshaw". American Academy of Arts & Sciences (ingilis). İstifadə tarixi: 2023-03-13.
- "Intersectionality: The Double Bind of Race and Gender" Arxivləşdirilib yanvar 18, 2012, at the Wayback Machine, interview with Kimberlé Crenshaw, American Bar Association, Spring 2004.
- Dr. Kimberlé Crenshaw on Teaching Truthfully About U.S. History, from the Teach the Black Freedom Struggle online series.