Kiçik sabal

Kiçik sabal
Kiçik sabal
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Birləpəlilər Klad: Kommelinidlər Dəstə: Arekaçiçəklilər Fəsilə: Arekakimilər Yarımfəsilə: Coryphoideae Triba: Sabaleae Cins: Sabal Növ: Kiçik sabal
Beynəlxalq elmi adı
	Sabal minor Pers.;
ITIS	42505
NCBI	34172
EOL	1131508

Kiçik sabal (lat. Sabal minor) — bitkilər aləminin arekaçiçəklilər dəstəsinin arekakimilər fəsiləsinin sabal cinsinə aid bitki növü.

Arealı

Təbii şəraitdə Kuba, Meksika və Venesuela da bitir.

Botaniki xarakteristikası

Hündürlüyü 60-80 sm-ə çatır. Gövdəsiz olub, torpaq qatının üst hissəsində yerləşir. Yarpaqları çətirşəkilli, uzun, əyri saplaqlarda (70 sm-ə qədər) yerləşir. Yarpaq ayasının uzunluğu 30- 60 sm olub, göyümtül-yaşıl, yumru, hissələrə bölünmüşdür, orta hissəsində uzunluğu 90 sm-ə çatır. Çiçək qrupları (1-3) mürəkkəb-süpürgəvaridir, yuxarı hissəsində açılmışdır, uzunluğu 1 m-ə qədərdir. Çiçəkləri ikicinsli, xırda, ağımtıl və yaşılımtıldir. Çiçəkyanlığı 6 ləçəkli, erkəkçikləri 6 ədəd, yumurtalığı 3 yuvalı, sütuncuğu üçkünc olub, başcığı dişicik ağızlıdır. İyulun axırı – avqustun əvvəlində çiçəkləyir. Meyvəsi şarşəkilli, qara, diametri 1 sm-ə qədərdir, noyabrda yetişir. Toxumu şarşəkilli, qonur rəngli, az hamardır, diametri 0,8 sm-dir. Toxumla çoxalır.

Ekologiyası

Qumlu və əhəngli torpaqlarda bitir, nəmişliyə çox tələbkardır. -10-11 C dərəcə şaxtalara dözür. Bu palmanı külək və qar çox zədələyir, yarpaqlarını qırır. Yay aylarında sabal palmasını bol suvarmaq lazımdır. Zəif böyüyür, vegetasiya dövründə 3-5 yarpaq əmələ gətirir.

Azərbaycanda yayılması

1963-cü ildən Mərdəkan dendrarisinə introduksiya olunmuşdur. Bakı, Gəncə, Qəbələ, Lənkəran, Zaqatala və digər şəhərlərdə park və bağlarda becərilir.

İstifadəsi

Qazon əkinlərində, küləkdən qorunan rütubətli yerlərdə tək və qrup halında becərilməyə yararlıdır.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

Corypha minor Jacq.
Sabal adansonii Guerns.

Heterotipik sinonimləri

Brahea minima (Nutt.) H.Wendl.
Chamaerops acaulis Michx.
Chamaerops arundinacea (Aiton) Sm.
Chamaerops glabra Mill.
Chamaerops louisiana Darby
Chamaerops sabaloides Baldwin ex Darl.
Corypha pumila Walter
Rhapis acaulis (Michx.) Walter ex Willd.
Rhapis arundinacea Aiton
Sabal adiantina Raf.
Sabal caroliniana Poir.
Sabal deeringiana Small
Sabal floribunda Katzenstein
Sabal glabra (Mill.) Sarg.
Sabal louisiana (Darby) Bomhard
Sabal minima Nutt.
Sabal pumila (Walter) Elliott
Sabal serrulata var. minima (Nutt.) Alph.Wood
Sabal speciosa L.H.Bailey