Kasetlər

"Kasetlər" tarixi sənədli filmi İran İslam Cümhuriyyəti ilə Azərbaycan Respublikası arasındakı sosial, mədəni və siyasi əlaqələri işıqlandırır.^[1]

Sənədli film keçmiş Sovet İttifaqının son illərindən başlayaraq Birinci Qarabağ Müharibəsinin sonuna qədərki dövrü əhatə edir.

Bu sənədli filmdə ilk dəfə İran İslam Cümhuriyyətinin Birinci Qarabağ Müharibəsində Azərbaycan Respublikasına dəstəyi barədə bir çox rəsmi məlumatlar yer alıb. Filmdə həmçinin həmin dövrdə baş verən proseslərdə şəxsən iştirak etmiş İranın o zamankı bəzi rəsmiləri ilə müsahibələr təqdim edilib.^[2]

Sənədli filmdə əvvəllər yayımlanmamış arxiv görüntüləri də təqdim olunub, filmin adının "Kasetlər" seçilməsi də illərlə arxiv formasında kasetlərdə qalmış məhz bu görüntülər nəzərdə tutulur.

Film Şəhriyar Media İnstitutu tərəfindən istehsal edilib. Filmin ssenari müəllifi və quruluşçu rejissoru Sina Hüseynpurdur. Sənədli film 3 hissədən ibadət və hər hissə 30 dəqiqədir.

• 1990-cı illərdə Bakıda mədəni və ictimai həyat araşdırılır.
• Şəhərdə mədəni modernləşmə və dini dəyərlərin toqquşması mövzularına toxunulur.
• İran-Azərbaycan arasında olan mədəni əlaqələr vurğulanır.
• İranın Azərbaycandakı fəaliyyətinin arxiv görüntüləri nümayiş etdirilməsi.

• Sovet İttifaqının dağılması və Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinin elan edilməsi.
• Birinci Qarabağ müharibəsi və İranın Azərbaycana verdiyi dəstək haqqında ilk dəfə açıqlanan rəsmi məlumatlar.
• Xocalı Faciəsi və onun tarixi kontekstdə təhlili.
• 1990-cı illərdə Xəzər regionunda siyasi dinamika.
• 1991-ci ildə İran parlamentinin sədri kimi Əkbər Haşimi Rəfsəncani Azərbaycana səfər edərək iki ölkə arasında diplomatik əlaqələrin qurulmasında oynadığı rol.

• 1994-cü ildə Heydər Əliyevin İrana ilk rəsmi səfəri.
• İran-Azərbaycan əlaqələri və diplomatik münasibətlər.
• Bakı-Naxçıvan yolunun istismarı və iki ölkə arasında logistika əlaqələri.
• Qarabağ müharibəsində İranın təsiri və rəsmi mövqeyi.
• İran Prezidenti Əkbər Haşimi Rəfsəncaninin Azərbaycan Respublikasına səfəri və bu səfərin iki ölkə arasındakı münasibətlərə təsiri.

• Ssenari müəllifi və rejissor: Sina Hüseynpur
• Plan müşaviri: Əmirrza Abbaszadə
• Ssenari məsləhətçisi: Hüseyn Səfərzadə
• Operatorlar: Əlirza Müntəzəri, Səccad Xanian
• Montaj Edənlər: Əmir Təqizadə, Rza Musizadə
• Musiqi: Əli Səlimi, Əlixan Səmədov

Bu sənədli filmdə Azərbaycan və İranla bağlı mühüm tarixi faktlar ilk dəfə göstərilir. Film bu arxivlərə əsaslanır:

• İran İslam Respublikası Dövlət Televiziyası Arxivi
• İran Xarici İşlər Nazirliyi Diplomatiya Tarixi Arxivi
• Azərbaycan Milli Kitabxanası (Axundov Kitabxanası)
• Azərbaycan Kino Mərkəzi
• 1990-cı illərə aid Azərbaycan və İran qəzet arxivi ("Resalət", "Kihan", "Cumhuriyyət" və s.)

Film ilk dəfə 4 İsfənd (22 Fevral) tarixində "Gənc Düşünənlər Evi"ndə nümayiş etdirildi. Sənədli film eyni zamanda seçilmiş telekanallarda və rəqəmsal platformalarda yayımlanmışdır.

Film tarixi hadisələrə qərəzsiz yanaşması və arxiv materiallarına əsaslanması ilə mütəxəssislər tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir.

Rejissor Sina Hüseynpur, Təbrizdə filmin nümayişi zamanı belə deyib: "Biz bu sənədli filmi hazırlayarkən obyektivliyi qorumağa çalışdıq. Məqsədimiz tarixi faktları ortaya qoyaraq, tamaşaçının öz nəticəsini çıxarmasına imkan vermək idi."

https://www.youtube.com/watch?v=6oTz4RYrLU0

https://x.com/az_IRNA_ir/status/1893198596691955793

Oğul sənədli filmi

1. ↑ https://parstoday.ir/azeri/news/iran-i10068-%C4%B0ran_v%C9%99_az%C9%99rbaycan_respublikas%C4%B1_aras%C4%B1ndak%C4%B1_m%C3%BCnasib%C9%99td%C9%99n_b%C9%99hs_ed%C9%99n_kasetl%C9%99r_s%C9%99n%C9%99dli_filmi_n%C3%BCmayi%C5%9F_olunacaq
2. ↑ https://az.irna.ir/news/85714493/Kassetl%C9%99r-tarixi-s%C9%99n%C9%99dli-filmi-%C4%B0ran-v%C9%99-Az%C9%99rbaycan-Respublikas%C4%B1