Karakol qapısı
| |
| Ölkə | Özbəkistan |
| Şəhər | Buxara |
| Arxitektura stili | Orta Asiya memarlığı |
| Layihə müəllifi | II Abdulla xan Şeybani |
| İnşası | 1558—??? illər |
| Status | qorunur |
Karakol qapısı (özb. Qorako'l qapısı) — Buxara (Özbəkistan) şəhərində XVI əsrin ikinci yarısında (1558-1575-ci illər) özbək hökmdarı II Abdulla xanın dövründə ucaldılmış qala qapısıdır. [1]
Qapı Buxara şəhərinin qərb hissəsində yerləşir. Somoniylər Tanrıları məhəlləsi Mirokon küçəsində yerləşir. Buxaralılar bu qapıdan həcc ziyarətinə gedirdilər.
Buxara əməliyyatı zamanı Mixail Frunzenin komandanlığı ilə Qızıl Ordunun əsas qüvvələrinin göndərildiyi iki qapıdan biridir. Qarakol qapısı 1975-ci ildə usta Əhror Əsrorovun rəhbərliyi ilə təmir olunub, Türkiyə, İran, Xorasandan gələn tacir və turistlər bu qapıdan şəhərə daxil olublar.
Karakol qapısı dairəvi qüllədən ibarət iki böyük güldastadan, anbardan və yarkadan ibarətdir. Darvaza 25x25 sm ölçülü kvadrat kərpicdən tikilib, yuxarı hissəsi nəbati naxışlarla əhatə olunub, darvazanın hündürlüyü demək olar ki, qala divarlarının hündürlüyünə bərabər idi.
2008-ci ildə Buxara şəhərinin qala divarının və qədim darvazalarının bərpası və təmiri işlərinə başlanılıb. Karakol qapıları ilkin formada qorunub saxlanılan qapılardan biridir.
Memarlıq abidəsi “Özbəkistandakı Ümumdünya irsi obyektlərinin siyahısı”na daxil edilib və UNESKO-nun Ümumdünya İrsi Siyahısına daxil edilmiş “Buxara şəhərinin Tarixi Mərkəzi”nin bir hissəsidir.
- ↑ "Приложение №1 к Постановлению КМ РУз от 23.03.2010 г. N 49 «Государственная программа по исследованию, консервации, реставрации и приспособлению для современного использования объектов культурного наследия г. Бухары до 2020 года»". Nrm.uz. 2021-04-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-08-26.