Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinKanada tsuqası (lat. Tsuga canadensis) — bitkilər aləminin i̇ynəyarpaqlılar şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin tsuqa cinsinə aid bitki növü.
| Kanada tsuqası | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Kanada tsuqası |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii halda Şimali Amerikanın qərb hissəsində qarışıq və təmiz meşələrdə bitir. Cinsə 10 növ daxildir. Ən geniş yayılan növü Kanada tsuqasıdır. Hündürlüyü 30 m olan ağacdır. Qövs şəklində aşağı əyilən budaqları çətirə enli konus forması verir. Gövdəsinin diametri 0,9 m-ə qədərdir, dərin yarıqlarla örtülmüşdür, qamətli, düz, ağımtıl-boz qabıqlı olur, əksər hallarda gövdəsi haçalanır. İynəyarpaqları parıltılı tünd-yaşıl, hamar, xırda, uzunluğu 1,5 sm-ə qədər, yuxarısı ensiz, ucu kütdür. İynəyarpaqlarının rənginə, (qızılı, gümüşü), boyuna görə fərqlənən formaları vardır. Qozaları xırda, yumurtaşəkilli, əvvəlcə yaşıl, yetişdikdən sonra açıq-qonurdur, uzunluğu 2,5 sm-ə qaədərdir: toxumlar töküldükdən sonra uzun müddət ağacda qalır. Toxumları açıq-qonur, xırda, uzun qanadlıdır. Torpağın münbitliyinə və rütubətinə tələbkardır, kölgəyə davamlıdır, qısamüddətli şaxtalara dözür. Şimali Qafqazda yaxşı inkişaf edir. Qaradənizsahili şəhərlərində, xüsusən Soçidə, Adlerdə iri ağaclara təsadüf edilir. Krımda torpağın quraqlığından əziyyət çəkir.
Azərbaycanda Mərkəzi Nəbatat Bağında introduksiya edilmişdir. Landşaft memarlığında kiçik quplarda və qazonda tək əkinlərdə xüsusilə effektlidir. Qabığında 10-15 %-ə qədər aşı maddələri, qatran və az miqdarda efir yağı vardır, dərman kimi istifadə edilir. Yaşıllaşdırmada "Gracilis Oldenburg", "Aurea", "Bennett", "Dwarf whitetip", "Albospicata", "Hussii", "Jeddeloh", "Minima", "Microphylla", "Macrophylla" formalarından da istifadə edilir.
- Abies canadensis (L.) Dum.Cours.
- Abies curvifolia Salisb.
- Picea canadensis (L.) Link
- Pinus canadensis L.
- Pinus pendula Sol. ex Salisb.
- Abies americana Mill.
- Abies canadensis var. alba-spica Barron ex Gordon
- Abies canadensis var. argentea J.Nelson
- Abies canadensis atrovirens Parsons
- Abies canadensis var. gracilis Waterer ex Gordon
- Abies canadensis microphylla Lindl.
- Abies canadensis var. milfordensis M.Young ex Gordon
- Abies canadensis nana (Carrière) Carrière
- Abies pectinata Poir.
- Pinus americana (Mill.) Du Roi
- Tsuga americana (Mill.) Farw.
- Tsuga canadensis f. alba-spica (Barron ex Gordon) Beissn.
- Tsuga canadensis var. alba-spica (Barron ex Gordon) Beissn.
- Tsuga canadensis f. argentea (J.Nelson) Rehder
- Tsuga canadensis var. argentea (J.Nelson) A.Henry
- Tsuga canadensis argenteovariegata Sudw.
- Tsuga canadensis argentifolia Sudw.
- Tsuga canadensis f. atrovirens (Parsons) Beissn.
- Tsuga canadensis f. aurea (Beissn.) Rehder
- Tsuga canadensis var. aurea Beissn.
- Tsuga canadensis f. columnaris Bolle ex Beissn.
- Tsuga canadensis var. compacta Sénécl.
- Tsuga canadensis f. compacta (Sénécl.) Rehder
- Tsuga canadensis f. dawsoniana (Swartley) Rehder
- Tsuga canadensis var. dawsoniana Swartley
- Tsuga canadensis var. erecta Sudw.
- Tsuga canadensis f. fastigiata Beissn.
- Tsuga canadensis f. fremdii (A.Kost. ex Swartley) Rehder
- Tsuga canadensis var. fremdii A.Kost. ex Swartley
- Tsuga canadensis f. globosa Beissn.
- Tsuga canadensis f. gracilis (Waterer ex Gordon) Beissn.
- Tsuga canadensis f. hussii (Swartley) Rehder
- Tsuga canadensis var. hussii Swartley
- Tsuga canadensis var. jenkinsii L.H.Bailey
- Tsuga canadensis f. jenkinsii (L.H.Bailey) Rehder
- Tsuga canadensis f. microphylla (Lindl.) Beissn.
- Tsuga canadensis milfordensis G.Nicholson
- Tsuga canadensis minima Hesse ex Schelle
- Tsuga canadensis f. minima (Hesse ex Schelle) Rehder
- Tsuga canadensis f. minuta (Teusch.) Rehder
- Tsuga canadensis var. minuta Teusch.
- Tsuga canadensis f. nana (Carrière) Rehder
- Tsuga canadensis var. nana Carrière
- Tsuga canadensis f. parvula Vict. & J.Rousseau
- Tsuga canadensis paucifolia Sudw.
- Tsuga canadensis f. pendula Beissn.
- Tsuga canadensis var. pendula (Beissn.) Beissn.
- Tsuga canadensis f. prostrata Jenk.
- Tsuga canadensis var. pumila (Ordnung ex Beissn.) Sudw.
- Tsuga canadensis f. pumila Ordnung ex Beissn.
- Tsuga canadensis var. pyramidalis Zederb.
- Tsuga canadensis var. sargentiana A.H.Kent
- Tsuga canadensis var. sargentii A.Henry
- Tsuga canadensis f. sargentii C.K.Schneid.
- Tsuga canadensis sargentii-pendula Parsons
- Tsuga canadensis f. sparsifolia (Beissn.) Rehder
- Tsuga canadensis var. sparsifolia Beissn.
- Tsuga canadensis var. taxifolia Swartley
- Tsuga canadensis f. taxifolia (Swartley) Rehder
- Tsuga canadensis variegata Otto
- Tsuga canadensis var. wellesiana Hornibr.