Kəmərbənd (türk. Kuşak) — adətən əyri və belə sarılan uzun və enli parçaya verilən addır. Müasir kəmərbəndlər daha çox kostyumlardakı gödəkçənin altına taxılır.[1] Müasir kəmərbəndlər Türkiyədə daha çox bəylər tərəfindən taxıldığı üçün bəy kəmərbəndi kimi də tanınır. Ənənəvi kəmərbəndlər müxtəlif yollarla bağlana bilər. Kəmər Asiya mənşəli geyimdir və onun Qərbdə istifadəsi ilk dəfə İngilis əsgərlərində görülüb. İngilis əsgərləri Britaniya Hindistanında geyimlərində kəmərbənd istifadə edən kişilərdən təsirlənərək bu kəmər formasını İngilis ordusuna da gətiriblər. Öncələri jiletə alternativ geyim olaraq istifadə edilən kəmərbənd sonralar adi mülki geyimə çevrildi. Müasir Avropada kəmər tez-tez ənənəvi smokin ilə birlikdə istifadə olunur. Türk və Yaxın Asiya cəmiyyətlərində kəmər həm ənənəvi, həm də rəsmi geyimlərdə əsrlər boyudur ki, istifadə olunur. Ənənəvi türk ordularında kəmərbənd qılıncın qınının qoyulduğu bir növ qoruyucu geyim sayılırdı. Kəmərdə istifadə edilən əsas rənglər qara, mavi, qırmızı rənglərdir.
Kəmərbənd bəzən qadınların axşam paltarının elementi kimi də istifadə olunurdu.
Koşuk sözü qədim türkcədən "koş-" kökündən yaranmış, "birləşdirmək, əlavə etmək" mənasını verən xalis türk sözüdür. "Kuşak" sözü türk dilinin müxtəlif yerlərində fərqli sözlərlə işlənir. Məsələn, Qara dəniz bölgəsində türkcə danışanların taxdıqları yerli kəmərə peştamal deyirlər. Fars dilindən (farsca: کمربند, latınca: kəmərbənd) gəlir, burada کمر (kəmər) bel, بند (bənd) isə "bağlayan şey", bağlayıcı zolaq mənasını verir.[2] Cənubi və Qərbi Asiyada, o cümlədən Hindistanda kəmər sözünün əvəzinə kammerband (hindcə: कमरपट्टा) sözü işlədilir. Bu ad 1616-cı ildən Hindistanın təsiri ilə ingilis dilində də istifadə olunur.[3] Hind kişilərinin geydiyi aksesuar olan kəmərbənd sözünün hərfi mənası "kəmər bağlamaq" deməkdir.[4]
- ↑ Villarosa, Angeli. The Elegant Man: How to Construct the Ideal Wardrobe. 1990. səh. 148..
- ↑ "cummerbund | Etymology, origin and meaning of cummerbund by etymonline". www.etymonline.com (ingilis). 2022-05-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-01.
- ↑ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2020 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Arşivlenmiş kopya". 15 Eylül 2015 tarixində arxivləşdirilib.