Köhnə məscid (türk. Eski Cami) — Türkiyənin Ədirnə ilinin mərkəzində yerləşən məsciddir. Ədirnədə dövrümüzə qədər gəlib çatmış ilk orijinal monumental tikili kimi də tanınır.[1]
| İslam | |
| Köhnə məscid | |
|---|---|
| türk. Eski Cami | |
 | |
 | |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |
 Türkiyə |
| Şəhər | Ədirnə |
| Memarlıq | |
| İnşa tarixi | 1402 – 1414 |
| Dövrü |
 Osmanlı imperiyası |
| Tikdirəni | Süleyman Çələbi |
| Memarı | Konyalı Hacı Əlaəddin |
| Üslubu | Osmanlı memarlığı |
| Bərpası |
1863 1924–1934 |
| Vəziyyəti | mövcud |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Məscidin yan qapısındakı kitabəyə görə onun memarı Konyalı Hacı Əlaəddin, şagirdi isə Ömər ibn-i İbrahimdir. Onun inşası 1403-cü ildə Fetrət dövründə Süleyman Çələbi tərəfindən başladılmış, 1414-cü ildə I Mehmedin dövründə tamamlanmışdır.[2]
Osmanlı sultanlarından II Əhməd və II Mustafaya qılınc qurşama mərasimi bu məsciddə keçirilib. II Muradın dövründə Ədirnəyə gələn və məscidə girib moizə etdiyi deyilən Hacı Bayram Vəlinin xatirəsinə ehtiramla imamlar tərəfindən moizə minbərindən istifadə edilmir.[1]
Məscid 1749-cu ildə yanğın və 1752-ci ildə zəlzələ nəticəsində zədələnməyə uğramış, I Mahmudun dövründə təmir edilmişdir. Cümhuriyyət yarandıqdan sonra 1924–1934-cü illərdə yenidən bərpa edilmişdir.
Kvadrat planlı, yonma daşdan tikilmiş məscidin 9 günbəzi, 2 minarəsi var.[2] Minarələrdən biri məscidin şimal, digəri şimal-şərq tərəfində yerləşir.
Məscidin ağ rəngə boyanmış divar və sütunlarında 18–20-ci əsrlərə aid müxtəlif yazılar vardır. Bunlardan bəziləri I Mahmudun dövründə, bəziləri isə 1863-cü ildə bərpa zamanı əlavə edilmişdir. Sonrakı zamanlarda dövrün məşhur xəttatları öz yazılarını buraya vermiş və ya məscidin yerinə yazmışlar. Minbərin sağ tərəfindəki zərli bəsmələdə II Əbdülhəmidin imzası görünür.[3] Bundan əlavə, Kəbədən gətirildiyi deyilən və mehrabın sağında yerləşən "Rukn-u Yəmani" adlı daş da xüsusi ziyarət yeri kimi istifadə olunur.[1][4][5]
-
Köhnə məscidin eksteryeri -
Məscidin interyeri -
Məscidin fasadına həkk olunmuş ərəbcə "Allah" yazısı -
Səkkizguşəli günbəz
- ↑ 1 2 3 "Ahmet Usal, Edirne Camileri - Eski Camii, Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı" (PDF). 07-04-2011. 14-07-2015 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- ↑ 1 2 "Ulucami". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Eski Cami". Kenthaber.com. 08-02-2008. 18-03-2011 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Hacer-ül Esved'in bir parçası da Edirne'de". Anadolu Ajansı. 16-06-2017. 28-01-2020 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Eski Camideki Kebe taşı ilgi görüyor". Edirne TV. 11-06-2018. 28-01-2020 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.