Köşki balaban — Azərbaycanda ən çox yazqabağı (bayramqabağı) günlərdə əsasən uşaq və gənclər arasında, geniş şəkildə oynanılan qədim oyunlarından biridir.
Bir müddət bundan əvvəl bayramqabağı günlərdə, şənliklərdə, yığıncaqlarda Azərbaycanın çox yerlərində, xüsusən Araz çayı qıraqlarında böyük yaşlı uşaqlar və cavanlar dəstə-dəstə toplanıb köşki balaban oyununu oynayardılar.
Onlardan qüvvətliləri 5–7 nəfər birinci cərgəni düzəldib əllərini bir-birilərinin çiyninə qoyub durardılar. İkinci cərgə 3–5 nəfər olub birincilərin çiyninə çıxıbdurardılar. Üçüncü cərgə isə 2–3 nəfərdən ibarət olub ikinci cərgənin çiyni üstə çıxırdılar. Sonra bir yerdə köşki balaban mahnısını oxuyub dolanardılar.
Köşki balaban Araza baxar, Arazın suyu gözlərdən axar. Ay Araz, quru, axma bir zaman, Ay bizi oda yandırıb yaxan. Köşki balaban Araza baxar, Arazın suyu gözlərdən axar, Ay canım Araz, ay gözüm Araz, Sən dayanmasan, mən odlanaram.. Gün batan zaman qəlbim daralır, Bağrım olur qan, rəngim saralır, Baxıram sənə hava qaralır. Köşki balaban Araza baxar, Ay canım Araz, ay gözüm Araz, Sən dayanmasan, mən odlanaram.
Bu oyunda oyunu bacarmayanlar oyundan kənarlaşdırılırdı. Qalan oyunçular oyunun sonunadək oynayır. Oyunda qələbə qazanmaq, eləcə də uduzmaq kimi qaydalar yoxdur.
- Novruz bayramı ensklopediyası. Bakı-2008 (Şərq-Qərb). səh.116.