Hicamə

Hicamə (ərəb. حجامة‎ Hijamah,"əmmə") — dəridə kiçik kəsiklər açaraq qan toplanması.

İlk dəfə istifadəsi İslam peyğəmbəri olan Məhəmməd peyğəmbərin etdiyini təsvir edən məlumatlara tarixi mənbələrdə rast gəlinir. Qədim dövrlərdən bəri bu ənənəvi terapiya insan sağlamlığında mühüm rol oynamışdır. Ənənəvi müalicə üsullarından sayılan bu üsul yaş və ya quru fincan terapiyası adlanır. Finlandiyada 15-ci əsrdən bəri ənənəvi olaraq saunalarda bu prosedur aparılır. Hicamə qabları havanı udmaq və qismən vakuum yaratmaq üçün içərisində klapan mexanizmi olan iri buynuzlardan hazırlanırdı, Finlandiyada hələ də istirahət və/yaxud sağlamlıq məqsədi ilə hicamə tətbiq olunur.

Tarixi

Tibb tarixində ilk dəfə qan alma üsulu ilə müalicənin harada və nə vaxt başlandığı barədə dəqiq məlumat yoxdur. Ancaq bu gün bəzi ibtidai cəmiyyətlərdə də göründüyü kimi, qədim Mesopotamiya, Misir və digər Yaxın Asiya sivilizasiyalarında bir çox xəstəliyin cinlərin və pis ruhların bədənə daxil olması nəticəsində yarandığına inanılaraq, onların bədəndən çıxarılmasına çalışıldığı məlumdur. Bu xəstəlikdən sağalmaq üçün sehr-sehrdən əlavə qan aldıraraq bədəni təmizləməyə çalışırdılar. Artıq zamanla bu cür düşüncələr təcrübə və elmlə əvəz olundu və xəstələrdən qan almaq əsl müalicə üsuluna çevrildi. Qədim təbabətdə insan orqanizmində qan almaq üçün on dörd nahiyə, fəsd üsulu ilə qan götürmək üçün isə otuz-qırx damar müəyyən edilmişdir. Klassik təbabət kitablarında hansı bölgədən və ya damardan qan götürməyin hansı xəstəliklərə xeyirli olacağı, hətta bu işə uyğun olan fəsillər, günlər və saatlar haqqında ətraflı məlumat verilir. məsələn, hicamənin edilməsi üçün hətta fəsillərdən bahar və payız tövsiyə olunur. İbn Sinaya görə qan götürmək üçün ən yaxşı vaxt ayın ortasında günün ikinci və üçüncü saatlarıdır. Ən qədim dövrlərdən bu günə kimi xəstələrdən səbəbi məlum olub-olmamasından asılı olmayaraq, fasd və fincan üsulları ilə və ya bir çox dərdlərin müalicəsində zəli istifadə edilərək qan götürülüb, lakin təcrübənin artması, xəstəliklərin səbəbi və müalicəsi ilə bağlı bilik və imkanların dəyişməsi ilə bunun yanlış olduğu aşkarlanmış və yalnız bəzi hallarda qan toplanmasının məqsədəuyğun olacağı anlaşılmışdır. Bu gün müasir təbabətdə lazım gəldikdə qan toplama (flebotomiya) tətbiq edilir, bu üsul həm profilaktikada, həm də bəzi xəstəliklərin müalicəsində müəyyən dərəcədə də olsa keçərliliyini davam etdirir.