Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Mp4 Mp3 Axtar Yukle
  Video Axtar Yukle
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  1-11 Sinif Derslikler Yukle
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.
 Kömək
Kitab yaradıcısı ( deaktiv et )
 Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin Kitabı göstər (0 səhifə) Səhifə təklif edin

Heydər Əliyev şəxsiyyətinə pərəstiş

  • Məqalə
  • Müzakirə

Heydər Əliyev şəxsiyyətinə pərəstiş və ya Heydərizm[1][2][3]— 1993-cü ildən 2003-cü ildək hakimiyyətdə olan dövlət başçısının ölümündən sonra belə oğlu İlham Əliyevin hakimiyyətə gəlməsi ilə formalaşan və inkişaf edən şəxsiyyətə pərəstiş. Heydər Əliyev hələ həyatda olarkən onun şəxsiyyətinə pərəstiş xüsusiyyətləri meydana gəlməyə başlayır[4]. Heydər Əliyev MDB ölkələri jurnalistlərinin şəxsiyyətə pərəstişlə bağlı sualına belə cavab verir:

Heydər Əliyev (1997)
" Xalq məni sevir, mən bununla bağlı heç nə edə bilmirəm. Bu yaxınlarda Gəncə Şəhər İcra Hakimi abidəmi icra hakimiyyətinin binası qarşısına qoymaq qərarına gəldi. Mən onu çağırdım, bunu etməməli olduğunu bildirdim. Uzun müddət müqavimət göstərdi. Amma ona dedim: "Bax öldükdən sonra onu qoyarsan…»[4] "

Milli dövlətçiliyin ideoloji əsasına çevrilən Heydər Əliyevin «Azərbaycançılıq» ideologiyası müasir dünyada öz yerini müəyyənləşdirmiş və bütün dünyada yaşayan azərbaycanlılar üçün birləşdirici faktordur[5] Siyasətşünas Zəfər Quliyev deyib ki, 2003-cü ildə İlham Əliyevin ölkədə hakimiyyətə gəlməsi ilə mərhum prezidentin şəxsiyyətinə pərəstiş Azərbaycanın müasir tarixini yenidən nəzərdən keçirmək üçün kampaniya şəklində sistematik şəkildə təsdiqləndi[6][7]. 2003-cü il prezident seçkilərində hətta Şeyxülislam və Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin rəhbəri Allahşükür Paşazadə küfr xarakteri daşıyan hakimiyyətin şərəfinə hörmət bəyanatları edir. Xüsusən 31 may tarixində Quba şəhərində verdiyi bəyanatda «Bizdə bir Allah, bir peyğəmbər və bir prezident var, buda Heydər Əliyevdir». İki ay sonra buna bənzər bir bəyanat verir: «Heydər Əliyevə qarşı çıxmaq Allahın iradəsinə qarşı çıxmaq deməkdir!». Bu bəyanat iman gətirənlərin hiddətinə səbəb olur.

«Beynəlxalq Böhran Qrupu» öz hesabatında qeyd edir ki, Heydər Əliyev şəxsiyyətinə pərəstiş - Azərbaycanın ideologiyasının əsası, Heydər Əliyevin Azərbaycanı xilas etməsi fikirinin aşılanmasından ibarətdir. Üstəlik bu şəxsiyyətə pərəstiş onun oğlu İlham Əliyevə keçir[8]. Xüsusən Heydər Əliyevin 1993-cü ildə Gəncə şəhərində baş verən qiyamdan sonra hakimiyyətə qayıtması Azərbaycan xalqının milli qurtuluş günü elan edilmişdir. Bir publisist və yazıçı olan Seymur Baycan hesab edir ki, Azərbaycanda lideri tanıtmaq cəhdi, digər diktaturalardan heç bir fərqi yoxdur[9].

«Azadlıq» qəzetinin yazdığına görə Avropa oyunlarında Azərbaycanda Heydər Əliyev şəxsiyyətinə pərəstiş xaricilərdən gizlədilməyə çalışılmışdır. Beləki Bakının mərkəzi küçə və prospektlərindən Heydər Əliyevin portretləri sökülmüşdür[10].

Mündəricat

  • 1 Əliyevşünaslıq
  • 2 Xatirəsinin əbədiləşdirilməsi
    • 2.1 Heydər Əliyevin adı ilə adlandırılmış obyektlər
    • 2.2 Heykəl və abidələri
      • 2.2.1 Azərbaycanda
      • 2.2.2 Azərbaycandan kənarda
    • 2.3 Numizmatikada və filateliyada
      • 2.3.1 Kinoda
    • 2.4 Kütləvi tədbirlərdə
  • 3 İstinadlar

Əliyevşünaslıq

Əsas məqalə: Əliyevşünaslıq

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutunda Ədalət Qasımovun rəhbərliyi altında 13 alimin iştirakı ilə Əliyevşünaslıq bölməsi fəaliyyət göstərir. Kafedra 2008-ci il aprelin 2-də Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyətinin qərarı ilə yaradılmış və əvvəlcə "Heydər Əliyev irsini öyrənən şöbə" kimi fəaliyyət göstərmişdir. 2010-cu ildən etibarən kafedraya "Əliyevşünaslıq"adı verilmişdir[11]. Bölmə Heydər Əliyevin həyat və yaradıcılığını öyrənir və iki cildlik bioqrafik kitab üçün arxiv materiallarını seçir. Nəhayət 2013-cü ilin fevralında Heydər əliyevin 1993-2003-cü illər həyat və fəaliyyətinin əks olunduğu bir cildlik bioqrafik əsər çapa verilmişdir. Onun SSRİ DTK fəaliyyəti və 18 illik respublika idarəçiliyindən bəhs edən ikinci cild isə layihə mərhələsindədir. Hər iki cild onun 90 illik yubleyi ərəfəsində təqdim olunmalı idi.[12].

Xatirəsinin əbədiləşdirilməsi

 
Bakıdakı Heydər Əliyev Sarayı
 
Heydər Əliyev adına Beynəlxalq Hava Limanı
 
Heydər Əliyev Mərkəzi
 
Tiflisdəki Heydər Əliyev adına bağ
 
«Heydər Əliyev tankeri». Azərbaycan poçt markası, 2008

Azərbaycanın bütün şəhərlərinin mərkəzi prospekt, küçə, eləcə də müxtəlif yerlərində bir çox obyektlər Heydər Əliyevin adını daşıyır. Müxtəlif məlumatlara görə ölkədə 60-a yaxın Heydər Əliyev muzey və mərkəzləri vardır[9]. Bir çox məscidlərdə (məsələn Naxçıvan Muxtar Respublikasında) «Heydər Əliyev xatirə otaqları» təşkil olunmuşdur.

Heydər Əliyevin adı ilə adlandırılmış obyektlər

  • Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikasının Sədərək rayonunda qəsəbə
  • Bakıdakı Heydər Əliyev adına Beynəlxalq Hava Limanı (Əvvəllər Binə hava limanı adlandırılırdı)
  • Ulyanovskdakı Heydər Əliyev adına meydan və abidəsi.
  • Tiflisdəki Heydər Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Teatrı[13]
  • Bakıda[14] və Azərbaycanın bir çox şəhərlərindəki, həmçinin Əmmandakı prospektlər (İordaniya)[15]
  • Ankara (Türkiyə)[16], Astana (Qazaxıstan)[17] və Malqobekdə (İnquşetiya, Rusiya)[18] küçələr Heydər Əliyevin adına adlandırılmışdır
  • Bakı və Azərbaycanın bir çox şəhərlərində, həmçinin Türkiyənin bir çox ərazilərində[19], Kartəpə[20] və İstanbul, Buxarest (Rumıniya)[21][22], Naftalanda[23], Cəlilabadda[24] parklar adlandırılmışdır.
  • Haderada alleya (İsrail)[25]
  • Tiflisdə[26][27], Kiyevdə[28], Həştərxanda Heydər Əliyev adına parklar.
  • Tarsusda (Türkiyə)[29] körpü.
  • Heydər Əliyev Sarayı, Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin Heydər Əliyev adına Akademiyası, Heydər Əliyev Mükafatı[30], "Heydər Əliyev" ordeni[31], qazma qurğusu[32], Daşdaş dağında zirvə[33] və Heydər Əliyev adına İdman Arenası
  • Heydər Əliyev Mərkəzi
  • Heydər Əliyev adına Bakı Dərin Özüllər Zavodu[34][35]
  • İmişlidə Heydər Əliyev adına stadion.
  • Anqoya stansiyasında vağzal (Buryatiya)[36]
  • Heydər Əliyev adına Bakı Neft Emalı Zavodu
  • Heydər Əliyev adına sağ sahil (Gürcüstan)[37]
  • Heydər Əliyev adına Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri[32]
  • Heydər Əliyev adına Mini futbol üzrə Beynəlxalq gənclər kuboku[38]
  • İğdırda lisey (Türkiyə)[39]
  • Ankara[40] və Həştərxanda orta məktəb.
  • Kiyevdəki Beynəlxalq İctimai Elmlər İnstitutu (Regionlararası Kadrların İdarə Edilməsi Akademiyası tərəfindən idarə olunur)[41]
  • Bakıda Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi.
  • Bakıda Heydər Əliyev adına məscid.
  • Ulu Öndər Heydər Əliyevin adının daşıyan "Prezident Heydər Əliyev gəmisi"

Heykəl və abidələri

Azərbaycanda

Azərbaycanda demək olar ki, hər şəhər və ya iri yaşayış məntəqələrində Heydər Əliyevin büst və heykəlləri mövcuddur:

  • Ağcabədi[42]
  • Ağdaş[43]
  • Ağsu[44]
  • Astara[45]
  • Biləsuvar[46]
  • Cəlilabad[47]
  • Daşkəsən[48]
  • Gəncə[49]
  • Goranboy[50]
  • Horadiz[51]
  • İmişli[52]
  • İvanovka[53]
  • Lənkəran
  • Lerik
  • Masallı[54]
  • Naftalan[55]
  • Nəbiağalı[56]
  • Naxçıvan
  • Oğuz[57]
  • Qəbələ[58]
  • Qazax[59]
  • Qax[60]
  • Qıvraq[61]
  • Qobustan[62]
  • Quba[63]
  • Qusar[64]
  • Quzanlı[65]
  • Saatlı[66]
  • Sabirabad[67]
  • Salyan[68]
  • Şabran[69]
  • Şamaxı
  • Şəki[70]
  • Şəmkir[71]
  • Şirvan
  • Siyəzən[72]
  • Sumqayıt[73]
  • Tovuz[74]
  • Ucar[75]
  • Xaçmaz[76]
  • Xızı[77]
  • Xırdalan[78]
  • Yardımlı

Azərbaycandan kənarda

2003-cü ildə Əliyevin ölümündən sonra, Azərbaycandan xaricdə bir çox heykəllər qoyulmuşdur. Əliyevin Azərbaycandan kənarda ilk heykəli Kiyevdə (2004) açılmışdır[79][80].Həmin ildə Əliyevin büstü Buxarestdə qoyulur, 2007-ci ildə onun adını daşıyan parkda açılır[81]. Daha sonra heykəllər Qaqauziyanın paytaxtı Komratda (Moldova (2007)[82][83], Tiflisdə (2007)[84], Qahirədə (2008)[85], Belqrad[86] və Mexikoda qoyulur. Lakin sonuncu 2013-cü ildə əhəmiyyətli mübahisələrdən sonra qaldırılır. 2008-ci il fevralın 7-də Misirin Qəlyubiyyə vilayətinin Qanatır şəhərində Azərbaycan-Misir dostluq parkının və Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin bu parkda ucaldılmış abidəsinin açılışı olmuşdur.Hündürlüyü 3 metr olan tunc abidənin müəllifləri Səlhab Məmmədov, Akif Əsgərov və Natiq Əliyevdir. Nazir Faizə Əbu əl-Nəqə, vali Ədli Hüseyn, Abşeron Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Z.Fərəcov və səfir F.Bağırov mərasimdə çıxış etmişlər.[87] Türkiyənin İstanbul şəhərinin Sarıyer rayonunda yaradılmış Heydər Əliyevin heykəli 2006-cı il iyulun 12-də salınmışdır.[88] Gürcüstanın Tbilisi şəhərində ulu öndər Heydər Əliyevin adına büst ucaldılmışdır. 2004-cü ildə prezident İlham Əliyevin Gürcüstana səfəri zamanı büstün açılışı olmuşdur. Eyni zamanda büstün olduğu parka da ulu öndərin adı verilmişdir. Azərbaycanın xalq rəssamı, heykəltaraş Natiq Əliyevin hazırladığı qranit büst və postamentin hündürlüyü dörd metrdir.[89]

Numizmatikada və filateliyada

  •  
    Əliyevin 75 illik yubleyinə həsr edilmiş poçt bloku (1998)
  •  
    2001-ci ilin poçt markası
  •  
    Əliyevin 80 illik yubleyinə həsr edilmiş poçt bloku (2003)
  •  
    2006-cı il poçt markası
  •  
    Poçt bloku 2008
  •  
    2011-ci il poçt markası
  •  
    Heydər Əliyevin təsviri olan qızıl xatirə sikkəsi
  •  
    Heydər Əliyevin təsviri olan gümüş xatirə sikkəsi

Kinoda

2003-ci ildə Azərbaycanda Heydər Əliyevin 80-ci ildönümünə həsr olunmuş iki film çəkilmişdir: Vaqif Mustafayevin çəkdiyi "Qara nişanə"(baş rolda Tadeuş Huk) və Ramiz Fətəliyevin çəkdiyi «Bir anın həqiqəti» (baş rolda Aleksandr Baluyev).

Gürcüstanın "Tbilisi Intermedia" şirkətinin çəkdiyi "Dostluq müqaviləsi"[26] filmi.

Kütləvi tədbirlərdə

Əsas məqalə: Gül bayramı

2000-ci ildən başlayaraq Heydər Əliyevin xatirəsinə hər il Bakı da "Gül bayramı" adlı festival təşkil olunur. Bayram Heydər Əliyevin doğum günündə 10 may tarixində başlayır və bir neçə gün davam edir. Bayram günlərində ənənəvi olaraq, ölkəyə gətirilən nadir çiçəklərin rəngli kompozisiyaları gətirilir. Onlar əsasən Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı qarşısında olan Heydər Əliyev Parkında nümayiş olunur. "Yeni Müsavat" qəzetinin verdiyi məlumata görə, 2013-cü ildə bu festivaa 76 milyon dollardan çox pul xərclənib[90].

9-13 may 2012-ci ildən bu günə qədər beynəlxalq velosiped yarışları kateqoriyasından 22, 23 yaşa qədər olanlarla Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunmuş Azərbaycan veloturu keçirilir. Bu, Azərbaycan idman tarixində ilk peşəkar velosiped yarışları olur[91].

İstinadlar

  1. ↑ "Implementation of Resolution 1358 (2004) on the functioning of democratic institutuions in Azerbaijan" (PDF). Parliamentary Assembly of the Council of Europe. 20 sentyabr 2004. səh. 12. 22 noyabr 2014 tarixində arxivləşdirilib (PDF). It should also reconsider the disadvantages of «heydarism», the personality cult following the deceased President...
  2. ↑ Muradova, Mina. "Islam Not an Issue in Azerbaijan's Presidential Campaign". eurasianet.org. Open Society Institute. 12 oktyabr 2008. 25 mart 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019. ...Heydarism [a reference to the late President Heydar Aliyev, father of current President Ilham Aliyev] as a cult of the personality...
  3. ↑ Bahadir, Xaliq. "Tanınmışların heydərizm dartışması". azadliq.info (az.). 13 may 2013. 10 aprel 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019.
  4. ↑ 1 2 Айтен Алиева. "«Культ личности» или «народная любовь»?". Русская служба Би-би-си. 19 dekabr 2003. 26 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019.
  5. ↑ "Фонд Гейдара Алиева - Общенациональный лидер". heydar-aliyev-foundation.org. 10 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 aprel 2017.
  6. ↑ "Zəfər Quliyev: Azərbaycan klan və şəxsiyyət dini ilə mübarizə aparırАзербайджан в тисках клана и культа личности". REGNUM. 6 iyul 2011. 16 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019.
  7. ↑ "Şəxsiyyət kultu: Gül bayramı, Heydəristan və digərləri". 16 iyul 2019. səh. 12. 16 iyul 2019 tarixində arxivləşdirilib. 1993-cü ildə hakimiyyətə gələndən sonra və hətta 2003-cü ildə ölümündən sonra, Heydər Əliyev Azərbaycanda pərəstiş, hörmət və nifrət obyekti olub....
  8. ↑ International Crisis Group Arxivləşdirilib 2020-06-03 at the Wayback Machine. Europe Report N°207 — 3 September 2010. AZERBAIJAN: VULNERABLE STABILITY Arxivləşdirilib 2012-07-28 at the Wayback Machine
  9. ↑ 1 2 Şahnaz Bəylərqızı. "Имени Гейдара Алиева". Радио Свобода. 12 oktyabr 2010. 24 avqust 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 avqust 2012.
  10. ↑ Bakıda Heydər Əliyevin portretləri niyə azaldılır?[ölü keçid] // Azadliq, 10 APREL 2015
  11. ↑ Информация об отделе «Алиевоведение» Arxivləşdirilib 2012-12-10 at the Wayback Machine на официальном сайте Института истории Азербайджана (на азербайджанском)
  12. ↑ Алиса Вальсамаки. "В Азербайджане появилась наука «алиевоведение»". RFE/RL. 26 fevral 2013. 12 mart 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 fevral 2013.
  13. ↑ აზერბაიჯანული სახელმწიფო თეატრი ჰეიდარ ალიევის სახელობის[ölü keçid]
  14. ↑ "Движение по проспекту Гейдара Алиева временно приостановлено". 2 avqust 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019. Arxivləşdirilib 2008-08-02 at the Wayback Machine
  15. ↑ "По итогам визита Ильхама Алиева в Иордания подписаны четыре документа". ИА REGNUM. 31 iyul 2007. 26 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019.
  16. ↑ Аббасханлы. "Заур Нурмамедов, Сеймур Мамедов". Day.Az. 6 noyabr 2008. 10 dekabr 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019.
  17. ↑ "Ряд улиц Astana получил новые названия" (rus). Казах.ру. 12 iyul 2004. 26 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019.
  18. ↑ "Улица в одном из российских городов названа именем общенационального лидера Гейдара Алиева". ИА TREND. 10 may 2011. 13 may 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019.
  19. ↑ "Азербайджанские парламентарии участвуют в церемонии открытия парка имени Гейдара Алиева в Анкаре". ИА REGNUM. 14 iyun 2007. 27 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019.
  20. ↑ "В турецкой провинции Коджаэли открыт парк имени Гейдара Алиева (ФОТО)". ИА TREND. 27 dekabr 2010. 30 dekabr 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019.
  21. ↑ "Открытие в Бухаресте «Парка Тей — Аллеи Гейдара Алиева»". Посольство Азербайджанской Республики в Румынии. 24 sentyabr 2007. 4 mart 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019.
  22. ↑ Парк им. Гейдара Алиева[ölü keçid]
  23. ↑ "В Нафталане открыты парк и музей Гейдара Алиева". «Новости-Азербайджан». 3 mart 2008. 6 mart 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019.
  24. ↑ Аббасханлы. "В Джалилабаде открыт парк Гейдара Алиева". Day.Az. 6 mart 2008. 8 mart 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019.
  25. ↑ Эльшан Рустамов. "В израильском городе Хадера состоялось открытие аллеи имени Гейдара Алиева". "The First News". 7 may 2010. 26 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  26. ↑ 1 2 "Посольство Азербайджана проводит мероприятия ко дню памяти Гейдара Алиева". 4 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  27. ↑ "В Тбилиси открылся памятник Гейдару Алиеву и сквер его имени". ИА REGNUM. 12 may 2007. 21 dekabr 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  28. ↑ "В Киеве появился сквер имени Гейдара Алиева". «РИА Новости» Украина. 28 oktyabr 2010. 16 iyul 2012 tarixində arxivləşdirilib.
  29. ↑ А. Алиева. "В Турции открыли мост имени Гейдара Алиева". AZE.az. 18 mart 2011. 18 iyul 2012 tarixində arxivləşdirilib.
  30. ↑ "В Азербайджане учреждена Премия Гейдара Алиева". Day.Az. 21 sentyabr 2007.[ölü keçid]
  31. ↑ Клэр Дойл. "Ильхаму Алиеву вручили орден Гейдара Алиева". Русская служба Би-би-си. 29 aprel 2005. 21 yanvar 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  32. ↑ 1 2 "Именем Алиева назван нефтепровод". Русская служба Би-би-си. 11 mart 2004. 7 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  33. ↑ "Завершилось восхождение на пик «Гейдар зирвеси», расположенный в массиве Гызыл Гая в горах Большого Кавказа". "The First News". 10 may 2010. 26 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  34. ↑ "Бакинский завод глубоководных оснований им. Гейдара Алиева". 29 iyun 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  35. ↑ "Именем Алиева назван нефтепровод". 7 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  36. ↑ "На БАМе появилась станция имени Гейдара Алиева (Бурятия)". ИА REGNUM. 19 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  37. ↑ "Ильхам Алиев открыл в Тбилиси набережную имени своего отца". «Лента.Ру». 7 fevral 2007. 26 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  38. ↑ "В Чехии проводится турнир по мини-футболу Международного молодёжного кубка им. Гейдара Алиева (ФОТО)". ИА TREND. 2 may 2011. 5 may 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  39. ↑ "В турецком городе Игдыр открылся лицей имени общенационального лидера Гейдара Алиева". day.az. 1 may 2011. 27 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  40. ↑ "В школе имени Гейдара Алиева в Анкаре отметили турецкий национальный праздник". ИА TREND. 23 aprel 2011. 29 aprel 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  41. ↑ "В Украине отметили 10-летие Международного института имени Гейдара Алиева (ФОТО)". ИА TREND. 13 dekabr 2010. 17 aprel 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyul 2019.
  42. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Агджабеди [Ilham Aliyev visited the monument to Heydar Aliyev in Agjabedi]". 1News.az (rus). 6 may 2011. 12 may 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  43. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник великому лидеру Гейдару Алиеву в Агдаше [Ilham Aliyev visited the monument to national leader Heydar Aliyev in Agdash]" (rus). Official website of the President of the Republic of Azerbaijan. 30 oktyabr 2011. 24 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  44. ↑ "Имени Гейдара Алиева [Named after Heydar Aliyev]" (rus). Radio Free Europe/Radio Liberty. 12 oktyabr 2010. 24 avqust 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  45. ↑ "Ilham Aliyev visited the monument to national leader Heydar Aliyev in Astara". Official website of the President of the Republic of Azerbaijan. 15 aprel 2011. 24 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  46. ↑ "В лицее имени Мубариза Ибрагимова в Билясуваре прошло мероприятие, посвященное Дню знаний [An event on the Day of Knowledge was held in the Mubariz Ibragimov Lyceum Bilasuvar]" (rus). 1News.az. 17 sentyabr 2012. 3 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  47. ↑ "Ilham Aliyev visited the statue of nationwide leader Heydar Aliyev in Jalilabad". Official website of the President of the Republic of Azerbaijan. 31 iyul 2012. 24 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  48. ↑ "Monument of Heydar Aliyev". The Ministry of Culture and Tourism of the Republic of Azerbaijan. 4 mart 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  49. ↑ "Памятник Гейдара Алиева и музей памяти - Гянджа [Statue and memorial of Heydar Aliyev in Ganja]" (rus). Navigator.az. 14 iyul 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2019.
  50. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Геранбое - ФОТО" (rus). 18 oktyabr 2014. 18 dekabr 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2019.
  51. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник общенациональному лидеру Гейдару Алиеву в Горадизе". president.az (rus). 28 avqust 2014. 25 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2019.
  52. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Имишли [Ilham Aliyev visited the statue of Heydar Aliyev in Imishli]". Kavkaz-News. 6 may 2011. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.[ölü keçid]
  53. ↑ "Президент Ильхам Алиев Побывал в селе Ивановка Исмаиллинского района [President Ilham Aliyev visited village Ivanovka of Ismail rayon]" (rus). Official site of Permanent Spiritual Christian Molokans in Russia. 29 oktyabr 2011. 14 iyul 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  54. ↑ "Ilham Aliyev visited the statue of nationwide leader Heydar Aliyev in Masalli". Official website of the President of the Republic of Azerbaijan. 13 mart 2011. 24 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  55. ↑ "Ilham Aliyev visited the monument to national leader Heydar Aliyev in Naftalan". Official website of the President of the Republic of Azerbaijan. 10 fevral 2011. 25 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  56. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Самухе [Ilham Aliyev visited Heydar Aliyev's statue in Samux]" (rus). 1News.az. 10 fevral 2011. 13 fevral 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  57. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Огузе [Ilham Aliyev visited Heydar Aliyev's statue in Oguz]" (rus). 1News.az. 16 noyabr 2011. 17 noyabr 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  58. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Габале [Ilham Aliyev visited Heydar Aliyev's statue in Gabala]" (rus). 1News.az. 18 noyabr 2011. 26 noyabr 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  59. ↑ "Президент Ильхам Алиев совершил поездку в Газах [Ilham Aliyev visited Gazakh]" (rus). ANS-Press. 12 aprel 2012. 1 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  60. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник общенациональному лидеру Гейдару Алиеву в Гахе [Ilham Aliyev visited national leader Heydar Aliyev's statue in Gakh]" (rus). Trend.az. 17 noyabr 2011. 27 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  61. ↑ "Открытие памятника общенациональному лидеру Гейдару Алиеву в Кенгерлинском районе [Ilham Aliyev opened the statue of national leader Heydar Aliyev in Kengerli rayon]" (rus). Xalq Qazeti. 6 oktyabr 2010. 5 mart 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  62. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Гобустане [Ilham Aliyev visited the Heydar Aliyev statue in Gobustan]" (rus). Səs İnformasiya Agentliyi. 13 sentyabr 2011. 4 mart 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  63. ↑ "Ильхам Алиев: "Губа располагает очень большим туристическим потенциалом" [Ilham Aliyev: "Guba has great tourist attraction potential"]" (rus). 1News.az. 25 sentyabr 2011. 25 sentyabr 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  64. ↑ "Визит президента И. Алиева в Кусары [Visit of President Alitev to Kusary]" (rus). Kusari.com. 13 avqust 2011. 4 mart 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  65. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Агдаме [Ilham Aliyev visited Heydar Aliyev's statue in Agdam]" (rus). 1News.az. 11 noyabr 2010. 12 dekabr 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  66. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в городе Саатлы [llham Aliyev visited Heydar Aliyev's statue in Saatly]" (rus). 1News.az. 5 may 2011. 12 may 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  67. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Сабирабаде [Ilham Aliyev visited the monument of Heydar Aliyev in Sabirabad]" (rus). 1News.az. 1 noyabr 2010. 8 noyabr 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  68. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник Общенациональному лидеру Гейдару Алиеву в Сальяне [Ilham Aliyev visited the monument of national leader Heydar Aliyev in Salyan]" (rus). 1News.az. 14 mart 2012. 16 mart 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  69. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник общенациональному лидеру Гейдару Алиеву в Шабране [Ilham Aliyev visited the monument of national leader Heydar Aliyev in Shabran]" (rus). 1News.az. 15 avqust 2011. 4 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  70. ↑ "Президент Азербайджана посетил памятник общенациональному лидеру Гейдару Алиеву в Шеки [Azerbaijani President visits monument to national leader Heydar Aliyev in Shaki]" (rus). Trend.az. 9 sentyabr 2012. 27 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  71. ↑ "WWWAZPRESSAZ_5049_3.jpg (1000x667 pixels)". Archived from the original on 28 sentyabr 2013. İstifadə tarixi: 6 mart 2015.
  72. ↑ "Поездка Президента Азербайджана Ильхама Алиева в Сиязаньский и Шабранский районы. В Сиязани открылся Центр Гейдара Алиева [Visit of President of Azerbaijan Ilham Aliyev and Siyazan Shabran areas. In Siyazan opening of Heydar Aliyev Center]" (rus). Xalq Qazerti. 16 avqust 2011. 5 mart 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  73. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Сумгайыте [Ilham Aliyev visited the monument to Heydar Aliyev in Sumgayit]" (rus). 1News.az. 19 dekabr 2011. 3 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  74. ↑ "Президент Ильхам Алиев посетил памятник общенациональному лидеру Гейдару Алиеву в Товузе [President Ilham Aliyev visited the monument to national leader Heydar Aliyev in Tovuz]" (rus). AzTV. 9 fevral 2011. 26 sentyabr 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  75. ↑ "Президент Азербайджана принял участие в открытии Центра Гейдара Алиева в Уджаре [Azerbaijani President attends opening of Heydar Aliyev Center in Ujar]" (rus). Trend.az. 30 oktyabr 2011. 26 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  76. ↑ "Monument to Heydar Aliyev". The Ministry of Culture and Tourism of the Republic of Azerbaijan. 4 mart 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  77. ↑ "Поездка Президента Азербайджана Ильхама Алиева в Хызинский район. Открытие Центра Гейдара Алиева [Visit of President of Azerbaijan Ilham Aliyev in Khizi region. Opening of Heydar Aliyev]" (rus). Xalq Qazeti. 20 iyul 2011. 6 mart 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 sentyabr 2012.
  78. ↑ "Ильхам Алиев посетил памятник Гейдару Алиеву в Хырдалане - ФОТО". 1news.az (rus). 3 oktyabr 2014. 18 dekabr 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2019.
  79. ↑ "ru:В Киеве открыт памятник Гейдару Алиеву" (rus). Корреспондент.net. 4 iyun 2004. 20 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 avqust 2012.
  80. ↑ "Photo of Aliyev's state in Kiyev". 26 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2019.
  81. ↑ "Park of Heydar Aliyev is opeben in Bucharest" Открытие в Бухаресте "парка Тей - Аллеи Гейдара Алиева" (rus). Embassy of the Republic of Azerbaijan in Romania. 24 sentyabr 2007. 4 mart 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2012.
  82. ↑ Эксперты: Установка в Гагаузии бюста Гейдара Алиева - "признание его заслуг перед всем тюркским миром" [Experts say installation of Aliyev's bust is "recognition of his achievements for the Turkic people"] (rus). REGNUM News Agency. 20 noyabr 2007. 17 iyul 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2012.
  83. ↑ "Photo of the statue in Comrat, Moldova". 31 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2019.
  84. ↑ Iashvili, Aleksandr. Саакашвили отдал должное ветерану КГБ [Saakashvili paid tribute to the veteran of KGB] (rus). Izvestia. 14 may 2007. 2 dekabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2012.
  85. ↑ Farid Arifoglu; Anrey Shary. Памятник президенту как экспортный товар [President's statue an export product] (rus). Radio Free Europe/Radio Liberty. 8 iyun 2011. 10 iyun 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2012.
  86. ↑ "Belgrade erects statue to former Azerbaijani President". Hürriyet Daily News. 6 sentyabr 2011. 22 iyul 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2012. (#apostrophe_markup)
  87. ↑ "MİSİRİN QƏLYUBİYYƏ VİLAYƏTİNİN QANATIR ŞƏHƏRİNDƏ Heydər Əliyevin ABİDƏSİNİN VƏ AZƏRBAYCAN-MİSİR DOSTLUQ PARKININ AÇILIŞI OLMUŞDUR". AzərTAc-ın saytı (az.). azertag.az. 07.02.2008. 2017-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-02-10.
  88. ↑ "İSTANBULUN SARIYER RAYONUNDA Heydər Əliyevin ABİDƏSİNİN AÇILIŞI". AzərTAc-ın saytı (az.). azertag.az. 12.07.2006. 2017-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-02-10.
  89. ↑ "Tbilisidə Heydər Əliyevin büstü açılıb". www.anl.az. 15 may 2007. 19 oktyabr tarixində arxivləşdirilib.
  90. ↑ "Radio Liberty: Tens of millions of dollars, which could provide thousands of people with housing, are spent on Flower Festival". Panorama.am. 10 may 2013. İstifadə tarixi: 12 may 2013.[ölü keçid]
  91. ↑ "Tour 2012". 13 may 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyul 2019.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Heydər_Əliyev_şəxsiyyətinə_pərəstiş&oldid=8247643"
Informasiya Melumat Axtar