Heksen – alkenlərə aid olan C6H12 tərkibli üzvi birləşmələrin ümumi adıdır.
| Heksen | |
|---|---|
 | |
| Ümumi | |
| Kimyəvi formulu | C6H12 |
| Molyar kütlə | 86,18 q/mol |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | 0,660 q/sm³ |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | −157,270 C- dən (2,3-dimetilbuten-1) −74,280 C-yə (2,3-dimetilbuten-2) °S |
| Qaynama nöqtəsi | – 41,2470 C (3,3-dimetilbuten-1) – 73,2050 C (2,3-dimetilbuten -2) arasında °S |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 25264-93-1 |
Heksenlərə karbohidrogenlərin 17 izomeri, o cümlədən, sis- və trans izomerlər aiddir.
- heksen-1 CH2=CH-CH2-CH2-CH2-CH3
- sis-heksen-2 CH3-CH=CH-CH2-CH2-CH3
- trans-heksen-2 CH3-CH=CH-CH2-CH2-CH3
- sis-heksen-3 CH3-CH2-CH=CH-CH2-CH3
- trans-heksen-3 CH3-CH2-CH=CH-CH2-CH3
- 2-metilpenten-1 CH2=C(CH3)-CH2-CH2-CH3
- 3-metilpenten-1 CH2=CH-CH(CH3)-CH2-CH3
- 4-metilpenten-1 CH2=CH-CH2-CH(CH3)-CH3
- 2-metilpenten-2 CH3-C(CH3)=CH-CH2-CH3
- sis-3-metilpenten-2 CH3-CH=C(CH3)-CH2-CH3
- trans-3-metilpenten-2 CH3-CH=C(CH3)-CH2-CH3
- sis-4-metilpenten-2 CH3-CH=CH-CH(CH3)-CH3
- trans-4-metilpenten-2 CH3-CH=CH-CH(CH3)-CH3
- 2-etilbuten-1 CH2=C(C2H5)-CH2-CH3
- 2,3-dimetilbuten-1 CH2=C(CH3)-CH(CH3)-CH3
- 3,3-dimetilbuten-1 CH2=CH-C(CH3)2-CH3
- 2,3-dimetilbuten-2 CH3-C(CH3)=C(CH3)-CH3
Normal şəraitdə heksenlər rəngsiz mayedirlər, suda həll olmurlar, üzvi həlledicilərdə isə yaxşı həll olurlar. Heksenlər alkenlərin bütün kimyəvi xassələrini daşıyırlar.
Heksen-1-i α-olefinlərlə qarışıq halda etilenin oliqomerləşməsindən, parafinlərin termiki krekinqindən, izoheksenləri isə propilenin dimerləşməsindən alırlar. Heksenlər motor yanacaqlarının yüksək oktanlı komponentlərinin tərkibinə daxildirlər. Izoprenin, yuxarı yağ spirtlərinin və s. alınması üçün istifadə olunurlar.
- Химическая энциклопедия / Редкол.: Кнунянц И.Л. и др. — М.: Советская энциклопедия, 1988. — Т. 1 (Абл-Дар). — 623 с.