Hallavar (Pəmbək)

Çar Rusyası dövrində İrəvan qubernatorluğu Gömrü (Aleksandropol) qazası, Sovyet döneminde Yaquplu (bu gün Gugark) Rayonu`na bağlanmışdır. Yaqublu`dan 17 km güneybatıda, Yuxarı Kilisə ve Heydərlı kəndlərinin arasında, Hallavar çayı`nın yaxınlığında və Pəmbek Çayı`nın sağ sahilində yerləşmektədir.

Hallavar kəndi qədim alban vilayəti olan Qoqarena (Quqark rayonu) vilayətində yerləşir.Kəndin tarixi v-vı əsrə qədər uzanır. Kənddə çoxlu tarixi abidələr və qayaüstü rəsmlər bunu deməyə imkan verir.Qədim tarixə malik olan bu kəndin yerli əhalisi atəşpəstliyə sitayiş etmiş və ərəb işğalları dövründə müsəlmanlığı qəbul etmış qədim alban tayfalarından biridir. Səlcuqların Azərbaycanda yerləşməsindən sonrakı dövrlərdə bu ərazilər bayat tayfasının iqtası olaraq qəbul olunmuşdur. Bir sözlə bu kənd və ətraf qonşu kəndlərin türk əhalisi əsasən bayat tayfasına mənsubdurlar. Hallavar kəndinin yerləşdiyi bayat dağlarinda qədim alban yazılarına və işarələrinə rast gəlinir.

Kənd dağlıq və dağətəyi ərazidə yerləşir.Subtropik iqlimə malikdir.Qışda temperatur -16 yayda isə +32,+35 dərəcə olmuşdur.

Kəddə 1831.de 111, 1873.də 625, 1886.də 664, 1897.də 913, 1914.də 445, 1916.da 781, 1919.da 455 kişilik sadəcə Türk nüfus yaşamışdır. Mart 1919 ilində Erməni məzalimi sonucunda kənd Türklərden arındırılmıştır. Sovetlərin Ermənistan`ə gəlişindən sonra Türklər geri dönəbilmişlər. Burada 1922.də 644, 1926.də 709, 1931.də 902 Türk yaşamışdır. Kasım 1988.de 276 kişilik kənd nüfusu Azərbaycana sürgün olunmuş, kənd Erməniləştirilmişdir.

Əhalisi əsasən ələvi (şiə) mənsəbli bayat türkləridir.

Əhalisi 10500 nəfərdir.

MuradXanlı, DolXanlı, Qədimli, İsgəndərli, Talıblı, Dəlləkli, Aşıqlı, Çavışlı, Xamoylu və s. kiçik nəsillərdən ibarətdir.

Sovet imperiyası dövründə 1 milyon manat civarinda illik gəliri olmuşdur. İqtisadiyyatının əsasını əkinçilik və maldarlıq təşkil edir.

• HALLAVAR^{[ölü keçid]}