Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinHacı Cavad məscidi — Bakı şəhəri, Yasamal rayonu, Abdulla Şaiq küçəsi, 79 ünvanında yerləşmiş yerli əhəmiyyətli tarixi abidə olmuş məscid.[1]
| Hacı Cavad məscidi | |
|---|---|
| Hacı Cavad məscidi | |
 Məscidin ön tərəfi sökülməmişdən əvvəl (2016) | |
 Məscidin ön və yan tərəfi sökülməmişdən əvvəl (2016) | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Şəhər | Bakı, Yasamal, Abulla Şaiq küçəsi, 79 |
| Yerləşir | Bakı |
| Aidiyyatı | Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi |
| Tikilmə tarixi | 1912 |
| Vəziyyəti | 2017-ci ildə sökülüb |
| İstinad nöm. | 3511 |
| Kateqoriya | Məscid |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
| 40°22′09″ şm. e. 49°49′33″ ş. u. | |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Uzun müddət məscidin axundu Hacı Əhliman Rüstəmov olub.[2]
.jpg)
Yerli camaatın bildirdiyinə görə, bu məscidi tikdirən Hacı Cavad tacir olub. Məscidin əvvəlki giriş qapısının üstündə isə 3 daş kitabə həkk olunub. Həmin kitabələrdən birinə əsasən məscidin inşa tarixi hicri-qəməri təqvimi ilə 1305-ci ilə aiddir.
Hacı Cavad bu məscidi tikdirdikdən sonra İrana Məşhəd ziyarətinə gedmiş və 1902-ci ildə orada vəfat edmişdir. Bundan sonra məscidin idarə olunması məhəllədə ağsaqqal və hörmət sahibi olan Hacı Əbdülhəsən bəy adlı şəxsə həvalə olunmuşdur.
Məsciddə ümumi ibadət yerindən əlavə mədrəsə də fəaliyyət göstərib. Məhəllə ağsaqqallarının dediklərinə görə, Əliağa Vahid ilk təhsilini məhz bu mədrəsədə alıb.
Sovet hakimiyyətinin ilk illərində bu ibadət və elm ocağı öz fəaliyyətini dayandırmışdır. Sonralar mədrəsə hücrələri əhaliyə yaşamaq üçün paylanılmış, məscidin binası isə uşaq bağçası kimi istifadə edilmişdir. Daha sonralar isə bağça da bağlanmış və məscid bayraq-plakat emalatxanasına çevrilmişdir.
SSRİ-nin süqutundan sonra, başqa xalqlar kimi, azərbaycan xalqı da müstəqillik əldə etdikdə, bağlı qalmış pirlər, məscidlər və s. müqəddəs ocaqlar xalqın üzünə açılmağa başladı. Yerli cammat və ağsaqqalların səyləri nəticəsində bu məscid də açılıb bərpa olundu. Məscidin adı ilə bağlı isə ilk öncə yanlışlıq baş verdi. Yerli əhalinin çoxunun yadında məscidin banisi deyil, onu idarə edən Hacı Əbdülhəsən bəy qalmışdı. Məhz bu səbəbdən ilk zamanlar məscidin adı "Hacı Əbdülhəsən bəy" qoyuldu. Lakin çox keçməmiş Hacı Cavadın varisləri olan nəvəsi Kubra xanım və onun oğlu Seyyid Rasim tarixi faktlarla məscidin kim tərəfindən inşa olunduğunu sübut etdilər. Bundan sonra məscidin adı dəyişilərək "Hacı Cavad" qoyuldu.
Açılıb yenidən möminlərin istifadəsinə verildikdən sonra "Hacı Cavad" məscidinin ilk axundu və dini icmasının sədri Hacı Namiq Babaxanov olmuşdur.
Məsciddə Əzizov Kanan Sərvan oğlunun sədrlik etdiyi "Hacı Cavad" məscidi dini icması fəaliyyət göstərib.[3]
Bu məscid düzbucaqlı formaya malikdir. Məscidin minarəsi, minbəri yoxdur. Mehrabı tağvari formada olub, sadədir. İç sahəsi 12x18 metr, yerdən tavana qədər hündürlüyü 6 metr, yerdən günbəzədək isə 9 metrdir. Günbəzində 2 gözlük qoyulub.
Divarlarının qalınlığı 1 metr olan bu məscid yonulmuş sal daşlarla tikilib. Fasad divarlar suvanmayıb, iç divarlar isə suvanaraq ağardılıb.
2017-ci ilin aprel ayında məscidin sökülməsi gündəmə gəlmiş və bu etirazlara səbəb olmuşdur.[4][5][6] Ardınca Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin tapşırığı ilə söküntü işləri dayandırılıb.[7][8]
2017-ci ilin iyun ayında İlham Əliyevin göstərişi əsasında Bakı şəhəri, Yasamal rayonu, Abdulla Şaiq küçəsi 79 ünvanında yerləşən Hacı Cavad məscidinin sökülüb, həmin rayonun ərazisində yeni ünvanda, Abbas Mirzə Şərifzadə küçəsində yenisinin təməlinin qoyulmasına qərar verilib.[9][10]
2017-ci ildə, 30 iyundan 1 iyula keçən gecə Yasamal RİH tərəfindən sökülüb.[11][12]
Bu hadisədən sonra Prezident İlham Əliyev qəzəblənib[13][14][15] və Yasamal Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı İbrahim Mehdiyevi Hacı Cavad məscidinin "sökülməsinə görə" işdən çıxarıb.[16][17][18]
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir. |
- ↑ Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti. "Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət dərəcələrinə görə bölgüsünün təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin qərarı" ( (az.)). e-qanun.az. 2 avqust 2001. 12 aprel 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2017.
- ↑ "Hacı Əhliman və Hacı Şahin Ərbəin barədə - VİDEO MÜSAHİBƏ" ( (az.)). faktxeber.com. 20 noyabr 2015. 12 aprel 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 mart 2017.
- ↑ "Dini Qurumlar" ( (az.)). yasamal-ih.gov.az. 12 aprel 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2017.
- ↑ "Sökülmək istənən "Hacı Cavad" məscidi dini icmasından prezidentə AÇIQ MƏKTUB" ( (az.)). islamazeri. 12 aprel 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2017.
- ↑ ""Sovetski"də sökülən məscidlə bağlı — Şeyxdən açıqlama". Qafqazinfo (az.). 12 aprel 2017. İstifadə tarixi: 3 avqust 2025.
- ↑ ""Sovetski"nin yeni layihəsində məscidlər yoxdur - FOTO-VİDEO" ( (az.)). islamazeri. 11 aprel 2017. 12 aprel 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2017.
- ↑ "Prezidentdən sökülən məscidlə bağlı tapşırıq — Dayandırılsın!". Qafqazinfo (az.). 13 aprel 2017. İstifadə tarixi: 3 avqust 2025.
- ↑ "O MƏSCİD SÖKÜLƏCƏK!". GundemXeber İnformasiya Portalı (az.). İstifadə tarixi: 3 avqust 2025.
- ↑ ""Hacı Cavad" məscidinin yeri dəyişdirilir" ( (az.)). islamazeri. 1 iyun 2017. 1 iyun 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyun 2017.
- ↑ "Hacı Cavad məscidinin Yasamal rayonu ərazisində yeni ünvanda təməlinin qoyulacağı məkana baxış keçirilib" ( (az.)). azertag.az. 1 iyun 2017. 1 iyun 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyun 2017.
- ↑ ""Sovetski"də yerləşən Hacı Cavad məscidi söküldü (FOTO-VİDEO)" ( (az.)). İslamın Səsi. 30 iyun 2017. 1 iyul 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyul 2017.
- ↑ "Hacı Cavad məscidi söküldü; yeni Hacı Cavad məscidi nə vaxt istifadəyə veriləcək? - FOTO" ( (az.)). islamazeri. 1 iyul 2017. 1 iyul 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyul 2017.
- ↑ ""Prezident bərk qəzəblənmişdi" — Şeyx". 24 mart 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 may 2018.
- ↑ ""Prezident bunu eşidəndə bərk qəzəblənmişdi" — Şeyx". 14 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 may 2018.
- ↑ "Şeyx: "Prezident bərk qəzəblənmişdi"". 24 mart 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 may 2018.
- ↑ "İbrahim Mehdiyev Hacı Cavad məscidinin "sökülməsinə görə" işdən çıxarılıb". 24 mart 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 may 2018.
- ↑ "Yasamal rayonunun icra başçısı Hacı Cavad məscidinə görə işdən çıxarıldı". 17 fevral 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 may 2018.
- ↑ "Prezident icra başçısını məscidə görə cəzalandırdı (Video)". 22 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 may 2018.
- ""Hacı Cavad" məscidi" ( (az.)). scwra.gov.az. 12 aprel 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2017.
- Hacı Cavad məscidində Ərbəin mərasimi FOTO Arxivləşdirilib 2019-03-30 at the Wayback Machine
- "Sökülən tarixi məscidlə bağlı nazirlikdən - Açıqlama". Axar.Az (az.). 12 aprel 2017. İstifadə tarixi: 3 avqust 2025.
- "Sökülən məscidin heç bir qeydiyyatı olmayıb". sherg.az (az.). İstifadə tarixi: 29 iyul 2025.
- Anar Kəlbiyev. "Sökülən məscidlə bağlı müzakirə: Onlar dindar deyil, casusdurlar". https://azvision.az (az.). 2017. İstifadə tarixi: 3 avqust 2025.