Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinHəssaslıq auditi — həssaslığın analizinin siyasətə aid modelləşdirmə tədqiqatlarında istifadəsi üçün nəzərdə tutulmuş genişləndirilmiş formasıdır.[1] Onun istifadəsi – xüsusilə Avropa Komissiyasının Təsir qiymətləndirmə qaydalarında[2] və Avropa Elm Akademiyaları tərəfindən[3] – modelə əsaslanan bir tədqiqatın həssaslıq analizi (HA) nəticəsində əldə olunan dəlillərin siyasət və ya qərar qəbuletmə prosesinə daxil olduğu hallarda modelin təqdim etdiyi sübutun dayanıqlığını göstərmək məqsədilə tövsiyə olunur.
Elmi işlərin siyasətə təsir etdiyi şəraitdə analizin çərçivəsi, onun institusional konteksti və müəllifin motivasiyası xüsusi əhəmiyyət kəsb edə bilər və yalnız kəmiyyətləşdirilmiş qeyri-müəyyənliyə yönəlmiş sırf HA kifayət etməyə bilər. Çərçivəyə vurğu, digər amillərlə yanaşı, müxtəlif normalar və dəyərlərlə xarakterizə olunan fərqli auditoriyalar üçün siyasət araşdırmasının aktuallığından irəli gələ bilər və nəticədə “problem nədir” və xüsusən də “hekayəni kim danışır” suallarına fərqli yanaşmalar yaranır. Çərçivə çox vaxt siyasi (məsələn, hansı qrupun qorunmalı olduğu) və ya texniki (məsələn, hansı dəyişənin sabit kimi qəbul edilə biləcəyi) ola biləcək gizli fərziyyələr ehtiva edir.
Bu kimi məsələləri lazımi şəkildə nəzərə almaq üçün həssaslıq auditi həssaslıq analizinin alətlərini genişləndirərək, bilik və model yaratma prosesinin bütöv qiymətləndirilməsini təmin edir. O, NUSAP metodundan[4] ilhamlanır; bu metod ədədi məlumatların keyfiyyətini “rəqəmlərin nəsəbnaməsi” (Pedigrees) ilə çatdırmaq üçün istifadə olunur. Eyni şəkildə, həssaslıq auditi modellərin və modelə əsaslanan nəticələrin “nəsəbnaməsini” təqdim etmək üçün hazırlanmışdır.[3]
Həssaslıq auditi xüsusilə sübutun mahiyyəti ilə yanaşı, həmin sübutla bağlı müəyyənlik və qeyri-müəyyənlik dərəcəsinin də tərəfkeş maraqların predmeti olduğu mübahisəli kontekstlər üçün uyğundur. Bu kimi vəziyyətlər post-normal elm[5] və ya 2-ci rejim elmi[6] üçün xarakterikdir.
- ↑ Saltelli, Andrea, Ângela; Guimaraes Pereira, Jeroen P. van der Sluijs, and Silvio Funtowicz. 2013. ‘What Do I Make of Your Latinorum. Sensitivity Auditing of Mathematical Modelling’. International Journal of Foresight and Innovation Policy 9 (2/3/4): 213–34. https://doi.org/10.1504/IJFIP.2013.058610.
- ↑ European Commission. 2021. “Better Regulation Toolbox.” November 25.
- ↑ 1 2 Science Advice for Policy by European Academies, Making sense of science for policy under conditions of complexity and uncertainty, Berlin, 2019.
- ↑ Van der Sluijs JP, Craye M, Funtowicz S, Kloprogge P, Ravetz J, Risbey J (2005) Combining quantitative and qualitative measures of uncertainty in model based environmental assessment: the NUSAP system. Risk Analysis 25(2):481-492
- ↑ Funtowicz, S. O. & Ravetz, J. R. 1993. Science for the post-normal age. Futures, 25(7), 739–755.
- ↑ Gibbons, Michael; Camille Limoges; Helga Nowotny; Simon Schwartzman; Peter Scott; Martin Trow (1994). The new production of knowledge: the dynamics of science and research in contemporary societies. London: Sage. ISBN 0-8039-7794-8.