Həqiqi dövlət müşaviri (rütbə)
Həqiqi dövlət müşaviri — Azərbaycan Respublikasında dövlət qulluğunda və xüsusi dövlət xidmətlərində müəyyən edilmiş ən yüksək xüsusi rütbə. Bu rütbə ədliyyə, gömrük, vergi xidməti orqanlarında dövlət qulluğunda olan ali rəhbər vəzifələrdə çalışan, xidməti fəaliyyətlərində fərqlənən və dövlət qarşısında xüsusi xidmətləri olan şəxslərə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı ilə təqdim olunur.
| Həqiqi dövlət müşaviri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Həqiqi dövlət müşaviri xüsusi rütbəsi | |||||
| |||||
| Ölkə | |||||
| Yuxarı rütbə | Yoxdur | ||||
| Aşağı rütbə | general-polkovnik, Admiral | ||||
| Analoji rütbə | Ordu generalı, Həqiqi dövlət ədliyyə müşaviri[d], Dörd ulduzlu general | ||||
Hüquqi status və normativ əsaslar:
“Həqiqi dövlət müşaviri” rütbəsi aşağıdakı hüquqi aktlarla tənzimlənir:
- Azərbaycan Respublikasının “Dövlət qulluğu haqqında” Qanunu[1]
- Azərbaycan Respublikasının “Ədliyyə orqanları haqqında” Qanunu[2]
- Azərbaycan Respublikasının “Gömrük xidməti haqqında” Qanunu
- Azərbaycan Respublikasının “Vergi xidməti haqqında” Qanunu[3]
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamları.
Rütbənin verilməsi, saxlanılması, yüksəldilməsi və geri alınması yalnız Prezidentin müxtəlif fərmanları ilə həyata keçirilir və digər dövlət orqanları bu prosesdə qərarverici səlahiyyətə malik deyillər.[4][5]
Həqiqi dövlət müşaviri rütbəsi hərbi dərəcələrdə general-polkovnik dərəcəsinə ümumən isə Ordu generalı rütbəsi ilə analoji ekvivalentdir. Dövlət qulluğu pillələnməsində isə bu rütbə ən yüksək xidmət dərəcəsi hesab olunur.[6]
“Həqiqi dövlət müşaviri” anlayışı postsovet ölkələrinin bir çoxunda mövcuddur:
- Rusiya Federasiyası – “Государственный советник Российской Федерации действительного класса” rütbəsi dövlət mülki xidmətində ali dərəcədir. Verilməsi yalnız Prezidentin sərəncamı ilə mümkündür və general-polkovnik dərəcəsinə bərabər tutulur.[7]
- Belarus Respublikası – dövlət qulluğunda “həqiqi dövlət müşaviri” rütbəsi tətbiq olunur və ən yüksək xüsusi rütbə hesab edilir.
- Qazaxıstan – oxşar sistem mövcuddur, lakin “həqiqi dövlət müşaviri” anlayışı məsləhətçi statusu ilə yanaşı ali dərəcəli dövlət qulluqçularına şamil edilir.
- Digər ölkələr – Qərb dövlətlərində bu rütbə birbaşa mövcud deyil. Lakin oxşar statusa malik vəzifələr mövcuddur. Məsələn, ABŞ-də “Senior Executive Service”, Fransada “Conseiller d'État” dövlət idarəçiliyində ən yüksək pillə sayılır.
Azərbaycanda “Həqiqi dövlət müşaviri” rütbəsi müxtəlif xüsusi dövlət xidmətlərində təsbit olunmuşdur:
- Həqiqi dövlət ədliyyə müşaviri – Ədliyyə Nazirliyi və məhkəmə icraatı sistemində ali xüsusi rütbə
- Həqiqi dövlət gömrük xidməti müşaviri – Dövlət Gömrük Komitəsi və gömrük orqanlarında ali xüsusi rütbə
- Həqiqi dövlət vergi xidməti müşaviri – Vergilər xidməti orqanlarında ali xüsusi rütbə.
- ↑ "Dövlət qulluğu haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU" (PDF). Stat.gov.az.
- ↑ "Ədliyyə orqanlarında qulluq keçmə haqqında - AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU" (PDF). Njustice.gov.az.
- ↑ "Vergi orqanlarının vəzifəli şəxslərinin xüsusi rütbələr üzrə maaşları artırılır". www.e-huquq.az.
- ↑ ""Dövlət qulluğu haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununda dəyişikliklər edilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının Qanunu". President.az.
- ↑ ""Ədliyyə işçilərinin rütbə dərəcələri haqqında" Əsasnamənin təsdiq edilməsi barədə AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU". e-qanun.az.
- ↑ "Azərbaycanda Ordu generalı rütbəsi kimə verilə bilər? - AÇIQLAMA". Oxu.az.
- ↑ "Действительный государственный советник РФ 2 класса". forma-odezhda.com (rus).