Həmişəyaşıl şümşad

Həmişəyaşıl şümşad
Həmişəyaşıl şümşad
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Dəstə: Şümşadçiçəklilər Fəsilə: Şümşadkimilər Cins: Şümşad Növ: Həmişəyaşıl şümşad
Beynəlxalq elmi adı
	Buxus sempervirens L., 1753;
ITIS	501097
NCBI	4002
EOL	489681

Həmişəyaşıl şümşad (lat. Buxus sempervirens) — bitkilər aləminin şümşadçiçəklilər dəstəsinin şümşadkimilər fəsiləsinin şümşad cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Qərbi Əlcəzairdə, Şimali və Şərqi İspaniyada, Cənubi və Mərkəzi Fransada, İsveçrədə və Kiçik Asiyada təbii halda yayılmışdır.

Botaniki təsviri

6–10 m hündürlüyə çatan ağac və ya koldur. Qabığı bozumtul-sarı, hamar, yaşlı gövdələrdə isə xırda çatlıdır. Yarpaqların hər iki tərəfi tükcüklü, 1,5-3 sm uzunluğunda, 0,5-1,0 sm enində olub, uzunsov yumurtavari, ellipsvari, rombvari və ya dəyirmi formalıdır. Üst tərəfdən tünd-yaşıl, parlaq, altdan çox açıq rəngli və qısa saplaqlıdır. Mart ayında çiçəkləyir. Çiçəkləri qoltuq çiçək qrupunda yerləşmişdir. Dişicik çiçək qrupunda təkdir, bəzi hallarda inkişaf etmir. Erkək çiçəklərdə çiçəkyanlığının xarici yarpaqcığı çox batıqdır. Daxili yarpaqcıq 2-2,5 mm uzunluğundadır. Erkəkciyi çiçəkyanlığının daxili yarpaqcığından 1,5-2 dəfə böyükdür. Mart ayında çiçəkləyir, meyvəsi iyulda yetişir. Qutucuq meyvəsi 5–10 mm uzunluğunda, 5–6 mm enində olub, yumurtavari-kürəşəkillidir.

Ekologiyası

Mülayim iqlim zonalarında, quru yerlərdə, qarışıq meşələrdə, əhəngli torpaqlarda yayılmışdır.

Azərbaycanda yayılması

Təbii halda cənub bölgəsində, Gəncədə, Göygöldə, Bakıda bağ və parklarda rast gəlinir.

İstifadəsi

Müxtəlif fiqurların, yaşıl çəpərlərin, bordürlərin və s. düzəldilməsində istifadə olunur.

Sinonimləri

Heterotipik sinonimləri

Buxus angustifolia Mill.
Buxus arborescens Mill.
Buxus arborescens var. angustifolia (Mill.) Weston
Buxus arborescens var. argenteovariegata Weston
Buxus arborescens var. aureolimbo Weston
Buxus arborescens var. aureovariegata Weston
Buxus argentea Steud.
Buxus aurea Steud.
Buxus caucasica K.Koch
Buxus colchica Pojark.
Buxus crispa K.Koch
Buxus cucullata K.Koch
Buxus elegantissima K.Koch
Buxus fruticosa Borkh.
Buxus handsworthii K.Koch
Buxus hyrcana Pojark.
Buxus marginata Steud.
Buxus mucronata Baill.
Buxus myrtifolia Lam.
Buxus rosmarinifolia Baill.
Buxus salicifolia K.Koch
Buxus sempervirens var. angustifolia (Mill.) Gray
Buxus sempervirens f. angustifolia (Mill.) Rehder
Buxus sempervirens var. arborescens L.
Buxus sempervirens f. argenteovariegata (Weston) Schelle
Buxus sempervirens f. aureovariegata (Weston) Schelle
Buxus sempervirens f. bullata (G.Kirchn.) Rehder
Buxus sempervirens var. bullata G.Kirchn.
Buxus sempervirens var. emarginata Sennen
Buxus sempervirens var. fruticosa Gaudin
Buxus sempervirens var. glauca G.Kirchn.
Buxus sempervirens f. glauca (G.Kirchn.) Rehder
Buxus sempervirens var. grandifolia Müll.Arg.
Buxus sempervirens f. handsworthiensis (Dallim.) Rehder
Buxus sempervirens var. handsworthiensis Dallim.
Buxus sempervirens var. humilis Mérat
Buxus sempervirens subsp. hyrcana (Pojark.) Takht.
Buxus sempervirens f. latifolia Sennen & Elías
Buxus sempervirens f. macrocarpa Sennen
Buxus sempervirens f. marginata (Loudon) Rehder
Buxus sempervirens var. marginata Loudon
Buxus sempervirens f. microrrhina Cuatrec.
Buxus sempervirens f. myrtifolia (Lam.) C.K.Schneid.
Buxus sempervirens var. myrtifolia (Lam.) Loudon
Buxus sempervirens var. pendula C.Pynaert
Buxus sempervirens f. pendula (C.Pynaert) Rehder
Buxus sempervirens var. pendula-variegata C.Pynaert
Buxus sempervirens var. prostrata Dallim.
Buxus sempervirens f. prostrata (Dallim.) Rehder
Buxus sempervirens var. putata Gaudin
Buxus sempervirens pyramidalis Simon-Louis
Buxus sempervirens f. pyramidalis (Simon-Louis) Rehder
Buxus sempervirens var. rosmarinifolium Baill.
Buxus sempervirens f. rosmarinifolium (Baill.) C.K.Schneid.
Buxus sempervirens f. rotundifolia (Baill.) Schelle
Buxus sempervirens var. rotundifolia Baill.
Buxus sempervirens var. subfrtuticosa Gray
Buxus sempervirens var. suffruticosa L.
Buxus sempervirens f. suffruticosa (L.) Rehder
Buxus suffruticosa Mill.
Buxus tenuifolia Baill.
Buxus variegata Steud.
Buxus vulgaris Bubani

İstinadlar

↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 983.

Həmçinin bax

[_6e538a5d11950313-1] Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 983.

[1]