Həbib əl-Əcəmi (ərəb. حبيب العجمي) və ya Əbu Məhəmməd Həbib ibn İsa ibn Məhəmməd əl-Əcəmi əl-Farisi — Bəsrəli sufi və zahid. Həsən əl-Bəsrinin yetirməsi.
| Həbib əl-Əcəmi | |
|---|---|
| ərəb. حبيب العجمي | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 29 mart 738 |
| Vəfat yeri | Bəsrə, Əməvilər |
| Dəfn yeri | Bəsrə, Əməvilər |
| Elm sahəsi | sufilik |
| Elmi rəhbəri | Həsən əl-Bəsri |
| Tanınmış yetirməsi | Davud ət-Tai |
Əslən iranlı olan Həbib haqqında mənbələrdə məlumatlar olduqca azdır. Mənufi onun əmir olduğunu yazmışdır.[1] Sufiliyə yönəlmədən öncə ticarətlə məşğul olmuş və sələmçilik etmişdir. Yolda gedərkən uşaqların ondan qorxmasını görüb, əməllərindən peşman olan Həbib, Həsən əl-Bəsrinin yanınna gedərək tövbə etmişdir. Əttarın nəql etdiyinə görə Həbib, gündüzləri Həsən əl-Bəsridən elm öyrənər, gecələri isə Fərat çayının sahilindəki zaviyədə (red — dini tikili) ibadətlə məşğul olardı. Quranı səlis oxuya bilmədiyi üçün ona "Əcəmi" deyilmişdir. Dövrünün mənbələrinin yazdığına görə o, duası məqbul bir şəxs olub.[2][3] İbn Həcər onu "siqa" adlandırıb.[4] Həbib, Həsən əl-Bəsri, İbn Sirin, Əbu Təmimə əl-Hüceymi və Bəkir ibn Abdullahdan hədis rəvayet edib. Həbibdən isə Süleyman ət-Teymi, Həmmad ibn Sələmə, Cəfər ibn Süleyman və Mötəmir ibn Süleyman hədis rəvayət etmişdir. Buxari əsərlərində ondan bəhs etmişdir.[5][6] Həbibə Nəqşibəndiyyə, Qədiriyyə və Mövləviyyə silsilərində yer verilmiş, Davud ət-Tai müdiri, Həsən əl-Bəsri isə mürşidi olaraq göstərilmişdir. Həyat yoldaşı — Amrə də xanım zahidlərdən olub. Mənbələrdə Həbibin vəfatı üçün hicri 113 (731), 120 (738), 125 (743) və 130-cu il (747–48) olmaqla fərqli tarixlər verilmişdir.