Həştərxan qoruğu çayın deltasının nadir təbii kompleksinin mühafizəsi və ilk növbədə burada su quşlarının qışlaması və yuvalaması, onların tüləmə yerlərinin qorunması məqsədilə yaradılmışdır. Həştərxan qoruğu vətəkə balıqlarının təbii çoxalmasında böyük əhəmiyyət kəsb edir. Qoruğun ümumi sahəsi 63,4 min hektardır. Həştərxan qoruğunun su quşlarının qorunmasında beynəlxalq əhəmiyyəti vardır. 1968-ci ildə Həştərxan qoruğu nəzdində ornitoloji stansiya təşkil edilmişdir. Qoruqun iqlimi mülayim kontinentaldır: yayı isti, qışı isə soyuqdur. Qar örtüyü 60 gün, buz örtüyü isə 60–90 gün qalır. Qoruqda olan bütün hövzələrin suyu şirindir.

Həştərxan qoruğu sularında 65 fəsiləyə daxil olan 290 növ bitki və onurğasız heyvanların 500 növü qeydə alınmışdır. Onlara misal olaraq ibtidailəri, rotatoriləri, şaxəbığcıqlı, kürək ayaqlı xərçəngləri və həşərat süfrələrini göstərmək olar. Qoruğun sularında 50 növ balıq yaşayır, Volqa çayının aşağı hissəsi balıqların çoxalmasında böyük rol oynayır. Bura aid olan 250 növ quş qeyd edilmişdir ki, bunların 100-dən çox növü burada yuvalayır, sürünənlərin isə yalnız 6 növünə rast gəlinir. Həştərxan qoruğu Xəzər dənizinin flora və faunasının qorunmasında böyük rol oynayır.