Girdəqanad binersiya (lat. Bienertia cycloptera) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin pəncərkimilər fəsiləsinin binersiya cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU A2c+ 3c. Azərbaycanın nadir növüdür.
| Girdəqanad binersiya | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Girdəqanad binersiya |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
15-20 sm hündürlükdə, çılpaq, şirəli, birillik ot bitkisidir. Yarpaqları oturaq, növbəli, xətvari, yarımsilindrik, ətli-şirəli, kütdür aşağıda gövdəyə bitişikdir. Çiçəkləri yarpaq qoltuğunda yumaqcıqlara toplanmışdır, sonradan kiçik ayaqcıqlıdır. Erkəkciyi 5-dir, demək olar ki, görünmür. Yumurtalığı 2-3, qısa dişcik ağızcıqlıdır. Meyvələri 5-7 mm diametrindədir. Toxumu 1,5-2,5 mm diametrində, yastı horizontaldır.
Çiçəkləmə və meyvə əmələgətirmə dövrü may-noyabr aylarına təsadüf edir. Kserofit, halofit, işıqsevən, duzlaşmaya davamlıdır. Toxumla çoxalır. Şoranlıqda şorangəlik qruplaşmalarının tərkibində rast gəlinir.
Kür-Araz ovalığı, Abşeron (Nardaran kəndinin ətrafı), Naxçıvan düzənliyi (Böyükdüz ətrafı).
Populyasiyanın azalma tendensiyası müşahidə olunur, yaşama ərazisi məhdudlaşır.
Xəzər dənizinin səviyyəsinin qalxması və antropogen amillər (otarılma, tapdalanma, bağ tikintiləri).
Mühafizə üçün xüsusi tədbirlər aparılmır, yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq üçün yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxumlarının toxum bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.