Butun axtardiqlarinizi tapmaq ucun buraya: DAXIL OLUN
  Mp4 Mp3 Axtar Yukle
  Video Axtar Yukle
  Shekil Axtar Yukle
  Informasiya Melumat Axtar
  Hazir Inshalar Toplusu
  AZERI CHAT + Tanishliq
  1-11 Sinif Derslikler Yukle
  Saglamliq Tibbi Melumat
  Whatsapp Plus Yukle(Yeni)

  • Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
İndi ianə et Əgər Vikipediya sizin üçün faydalıdırsa, bu gün ianə edin.
 Kömək
Kitab yaradıcısı ( deaktiv et )
 Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin Kitabı göstər (0 səhifə) Səhifə təklif edin

Ghost of Tsushima

"Sucker Punch Productions" tərəfindən istehsal edilmiş və 2020-ci ildə yayımlanmış açıq dünya döyüş-macəra videooyunu
  • Məqalə
  • Müzakirə

Ghost of Tsushima (hərf. "Tsuşimanın kabusu") — 2020-ci ildə "Sucker Punch Productions" tərəfindən istehsal olunmuş və "Sony Interactive Entertainment" tərəfindən yayımlanmış döyüş-macəra janrında olan videooyun. Oyunçu Yaponiya üzərinə birinci monqol istilası dövründə Tsuşima adasını müdafiə etməyə çalışan samuray Cin Sakayı idarə edir. Cin öz xalqını qorumaq üçün samuray kodeksinə sadiq qalaraq şərəfli şəkildə vuruşmaq və ya az itki ilə monqolları dəf etmək üçün daha praqmatik, lakin şərəfli hesab olunmayan üsullardan istifadə etmək seçimi qarşısında qalır. Oyun geniş açıq dünyaya malikdir və oyunçu bu ərazini piyada və ya at belində səyahət etməklə kəşf edə bilər. Döyüşlər zamanı oyunçu Cin Sakayın katanasından istifadə edərək birbaşa qarşıdurmaya girə və ya düşmənlərini gizlilik taktikasından istifadə etməklə səssizcə məhv edə bilər. "Ghost of Tsushima: Legends" adlı çoxnəfərli rejim 2020-ci ilin oktyabr ayında təqdim edilmiş, 2021-ci ilin sentyabrında isə ayrıca məhsul kimi istifadəyə verilmişdir.

Ghost of Tsushima
Loqonun şəkli
"Ghost of Tsushima" videooyununun rəsmi afişası.
"Ghost of Tsushima" videooyununun rəsmi afişası.
Hazırlayan Sucker Punch Productions[a]
Yayımlayan Sony Interactive Entertainment
Lokalizator Rusiya SoftClub
Buraxılış tarixi
  • PlayStation 4
  • 17 iyul 2020
  • PlayStation 5
  • 20 avqust 2021 (Director's Cut)
  • Windows
  • 16 may 2024
Sonuncu versiya
  • 1.16[3]
Sonuncu beta-versiya
  • 1.16[3]
Janrlar Döyüş-macəra
Rejissorlar
  • Neyt Foks
  • Ceyson Konnell
Ssenaristlər
  • Ayan Rayan
  • Liz Albl
  • Petrik Dauns
  • Cordan Limos
Proqramçılar Kris Zimmerman
Rəssamlar Ceyson Konnell
Bəstəkarlar
  • İlan Eşkeri
  • Şiqeru Umebayaşi
Texniki məlumat
Platformalar
  • PlayStation 4
  • PlayStation 5
  • Windows
Oyun rejimləri
  • Birnəfərli oyun
  • Çoxnəfərli oyun

[4]

İnterfeysin dili ingiliscə, ərəbcə, macarca, yunanca, danca, ispanca, italyanca, almanca, norveçcə, hollandca, polyakca, portuqalca, rusca, türkcə, fincə, fransızca, xorvatca, çexcə, isveçcə, yaponca[5]
Daşıyıcı Blu-ray Disc, rəqəmsal distribusiya
İdarəetmə geympad, DualShock 4[d]
Rəsmi saytı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

"Sucker Punch Productions" bu layihənin üzərində işləməyə 2014-cü ildə "Infamous First Light" oyununu satışa çıxardıqdan sonra başlamışdır. Studiyanın məqsədi "Infamous" franşizasından uzaqlaşaraq əsas diqqəti yaxın döyüşlərə yönələn yeni bir layihə yaratmaq olmuşdur. Yaradıcı heyət "Japan Studio" ilə əməkdaşlıq etmiş və oyunun mədəni və tarixi baxımdan mümkün qədər autentik olmasını təmin etmək məqsədilə Tsuşima adasına iki dəfə səfər etmişdir. Layihənin konsepsiyası samuray kinematoqrafiyasından, xüsusilə, Akira Kurosavanın filmlərindən, həmçinin "Usagi Yojimbo" adlı komiks seriyasından güclü şəkildə təsirlənmişdir. Oyunun mənzərəsi və minimalistik incəsənət üslubu "Shadow of the Colossus" oyunundan ilhamlanmışdır, oyun məkanları isə "fotoqraf üçün mükəmməl səhnə" yaratmaq məqsədilə dizayn edilmişdir. Oyun xəritəsi Tsuşima adasının formasına bənzərdir, lakin yaradıcılar onu tam ölçülü rekreasiya kimi nəzərdə tutmamışdılar. Oyunun musiqisini İlan Eşkeri və Şigeru Umebayaşi bəstələmişlər.

"Ghost of Tsushima" 2020-ci ilin iyul ayında "PlayStation 4" üçün buraxılmışdır. 2021-ci ilin avqustunda "PlayStation 4" və "PlayStation 5" platformaları üçün "Director's Cut" adlı genişləndirilmiş versiya, habelə "Iki Island" əlavəsi ilə birlikdə təqdim edilmişdir. Bu versiyanın "Windows" üçün uyğunlaşdırılmış versiyası "Nixxes Software" tərəfindən istehsal olunmuş və 2024-cü ilin may ayında yayımlanmışdır. Oyun tənqidçilər tərəfindən əsasən müsbət qiymətləndirilmiş, onun xüsusilə də yaxın döyüş sistemi, narrativ xətti, personajları, aktyor performansları və musiqisi yüksək rəğbət qazanmışdır. Bununla belə, bəzi rəylərdə gizlilik mexanikasının tətbiq olunması və açıq dünya strukturuna dair tənqidlər səsləndirilmişdir. 2024-cü ilin sentyabr ayına olan məlumata görə, oyun 13 milyon nüsxədən artıq satılmışdır. "Ghost of Tsushima" bir çoxillik mükafatlara, o cümlədən, "The Game Awards" və "D.I.C.E. Awards" mərasimlərində "İlin oyunu" nominasiyasına təqdim edilmişdir. Əsas oyuna əsaslanan film adaptasiyası və "Legends" rejiminə əsaslanan anime hazırda istehsal mərhələsindədir. Oyun seriyasının davamı olan "Ghost of Yōtei" 2025-ci ilin oktyabr ayında buraxılmışdır.

Mündəricat

  • 1 Geympley
    • 1.1 Çoxnəfərli rejim
  • 2 Süjet
    • 2.1 Personajlar
    • 2.2 Hekayə
    • 2.3 İki adası
  • 3 İstehsal
    • 3.1 Narrativ
    • 3.2 Oyun prosesi
    • 3.3 İncəsənət istiqaməti
    • 3.4 Audio və musiqi
  • 4 Buraxılış
  • 5 Qəbul
    • 5.1 Tənqidçilərin mövqeyi
    • 5.2 Satışlar
    • 5.3 Mükafatlar
  • 6 Adaptasiyalar
  • 7 Qeydlər
  • 8 İstinadlar
  • 9

Geympley

 
"Ghost of Tsushima" oyununda oyunçu Tsuşima adasının açıq dünyasında at belində hərəkət edə bilər.

Oyun döyüş-macəra janrındadır və üçüncü şəxs baxış bucağından oynanılır. Oyunçunun qarşıya qoyulan məqsədlərə çatmaq üçün bir sıra müxtəlif oyun imkanları mövcuddur. O, "qarşıdurma" (ing. standoff) adlı rejimdə düşmənlərlə birbaşa qarşılaşaraq katana ilə döyüşə girə bilər. Bu, ardıcıl olaraq bir neçə düşmənin ölümcül zərbələrlə məğlub edilməsinə səbəb olur.[6] Döyüş mexanikası təməlində akrobatik fəndlər və qarşı zərbə, həmçinin zəif və ya güclü zərbələrdən ibarətdir.[7] Döyüş zamanı Cin müxtəlif növ düşmənlərə qarşı fərqli döyüş duruşlarından istifadə edə bilər. Bunlara qılınc daşıyan düşmənlərə qarşı tətbiq olunan "daş duruşu", qalxan ilə qorunan düşmənlərə qarşı tətbiq olunan "su duruşu", nizədən istifadə edən düşmənlərə qarşı tətbiq olunan "külək duruşu", iri cüssəli düşmənlərə qarşı tətbiq olunan "ay duruşu" aiddir.[8] Zaman keçdikcə oyunçu "kabus duruşu"nu (ing. ghost stance) açır. Bu rejim Cinə məhdud zaman ərzində toxunulmazlıq qazandırır və onu düşmənləri bir zərbə ilə məhv etməyə imkan verir. Bu vəziyyəti aktivləşdirmək üçün oyunçu zərər görmədən müəyyən sayda düşməni öldürməli və ya monqol sərkərdələrindən birini "qurban verməlidir".[9] Düşmənləri zəiflətmək üçün oyunçu ya onları tarazlıqdan salmalı, ya da uğurlu qarşı zərbə endirməklə müdafiələrini qırmalıdır.[10] Oyunçu müxtəlif növ oxlar atan yaylardan da istifadə edə bilər. Oyunun müəyyən mərhələlərində Cin unikal hücum taktikalarına malik olan və "boss" rolunu oynayan qeyri-oyunçu personajlar ilə (NPC) duellərə girir.[11] Oyunun ən yüksək çətinlik səviyyəsində daha realist döyüş mexanikası tətbiq olunur. Burada oyunçu və düşmənlər bir-birinə çox böyük zərbə vurur, əksər adi döyüşlər bir və ya iki uğurlu zərbə ilə başa çatır.[12]

Alternativ olaraq oyunçu gizlilik üsullarından istifadə edərək düşmənlərdən yayınmaq[13][14] və Cinin tantosu ilə səssiz hücumlar həyata keçirmək imkanı qazanır.[15] Oyun irəlilədikcə "zəncirvari sui-qəsd" qabiliyyəti açılır və bu, Cinə bir neçə düşməni ardıcıl şəkildə öldürməyə imkan verir. Bu məqsədlə Cin geniş "kabus silahları" arsenalına malikdir. Bu silahlara diqqəti yayındırmaq üçün istifadə edilən partlayıcı fişənglər və musiqili asmalıqlar, düşmənləri çaşdırmaq üçün tüstü bombaları, bir neçə hədəfi eyni anda vurmaq üçün kunay, habelə, qrupları məhv etmək üçün partlayıcı vasitələr daxildir.[16] Oyunun gedişində oyunçu zəhərli ox atan üfürmə borusunu da əldə edir. Bu silahla vurulan düşmənlər hallüsinasiyaya qapılır və öz silahdaşlarına hücum edirlər.[17] Cinin sağlamlığını bərpa etməsi və ya xüsusi döyüş texnikalarından istifadə etməsi "iradə" səviyyəsini azaldır. Bu iradə düşmənləri məhv etmə və ya uğurlu qarşı zərbələr kimi ustalıq hərəkətləri nəticəsində bərpa olunur.[18]

Oyun böyük açıq dünyaya malikdir və bu dünya küləyin istiqamətinə əsasən ya rəhbərliklə, ya da sərbəst şəkildə kəşf edilə bilər.[19] Oyunun xəritəsi düzənliklər, meşələr, dağlar və kəndlərdən ibarətdir.[20][21] Tsuşima adasının üç bölgəsi oyun irəlilədikcə tədricən açılır. Əvvəlcə İzuhara, sonra Totoyama, daha sonra isə Kamiaqata kəşf edilir.[22] "Iki Island" əlavəsinə İzuharaya daxil olduqdan sonra DLC sahibi olan oyunçular girə bilərlər. Oyunçular Tsuşima adası boyunca at belində səyahət edə və çətin keçilən ərazilərə qalxmaq üçün abordaj qarmağı kimi işləyən alətdən istifadə edə bilərlər.[23] Oyunçular işğalçıların gücünü zəiflətmək üçün çoxsaylı düşərgələri və ya qalaları monqol işğalından azad edə bilərlər.[24] Kəşfiyyat zamanı əsən külək və sarı quşlar Cini maraqlı məkanlara istiqamətləndirir. Bu məkanlara Cinin maksimal sağlamlığını artıran isti bulaqlar, iradə səviyyəsini artıran "bambuk zərbələri" adlı minisınaqlar, silahlar üçün bəzək dizaynları təqdim edən "şərəf sütunları", eləcə də Cinin hayku[b] yazdığı meditasiya yerləri daxildir. Torii qapılarını izləməklə və platforma tapşırıqlarını yerinə yetirməklə oyunçu şinto məbədlərini tapa bilər. Bu məbədləri ziyarət edən oyunçu passiv bonuslar verən amuletləri açır. Bu amuletlər alınan zərərin azalması, düşmənlərin oyunçunu daha gec aşkar etməsi və sağalma zamanı bərpa olunan sağlamlıq miqdarının artması kimi üstünlüklər təmin edir.[26][27] Tülkülər Cini İnari məbədlərinə aparır. Bu məbədlər Cinin daşıya biləcəyi amuletlərin sayını və gücünü artırır.[28]

Oyun həmçinin, əlavə kvestlərə və oyunçunun qarşılıqlı əlaqə qura biləcəyi NPC-lərə malikdir.[29] Oyunçular monqolların nəzarətində olan kəndləri və düşərgələri oradakı bütün düşmənləri məhv etməklə azad edə bilərlər. Döyüş mövqeləri Cin monqol sərkərdələrini müşahidə etdikdə və ya onları məhv etdikdə açılır.[30] Əlavə kvestləri yerinə yetirmək və ya NPC-lərə kömək etmək oyunçuya kiçik amuletlər[31] və məbədlərdə toplanan hədiyyələr qazandırır.[32] Xüsusilə "Mifik əhvalat" (ing. Mythic Tale) adlı tapşırıqları tamamlayan oyunçular unikal zirehlər və xüsusi döyüş texnikaları əldə edirlər.[33] Hər bir zireh dəsti döyüş zamanı müxtəlif üstünlüklər təmin edən fərqli xüsusiyyətlərə malikdir. Əksər zireh və geyim dəstləri oyunda tapılan materiallar vasitəsilə təkmilləşdirilə bilər. Bundan əlavə, Cinin görünüşü maskalar, dəbilqələr və baş sarğıları ilə fərdiləşdirilə bilər.[34] Oyunda həmçinin, foto rejimi mövcuddur.[35]

Çoxnəfərli rejim

"Ghost of Tsushima: Legends" adlı çoxnəfərli rejim 2020-ci ilin sonlarında təqdim edilmişdir. Oyunçular bu rejimə əsas menyu vasitəsilə və ya birnəfərli rejimdə nağılçı Qyozen adlı NPC-yə yaxınlaşmaqla daxil ola bilirlər. Bu zaman oyunçu "Legends" çoxnəfərli lobbisinə yönləndirilir. Birnəfərli rejimdən fərqli olaraq, "Legends" Yaponiya mifologiyasına əsaslanır və fövqəltəbii aləmlər, eləcə də qeyri-insani düşmənlər təqdim edir. "Legends" dörd sinifdən ibarətdir. Bunlardan samuray qrupun "tank" personajıdır, çoxlu zərbə endirmək və dözümlü olmaq qabiliyyətinə malikdir; ovçu qrupun uzaq məsafədən hücum edən "snayper"idir və yay-ox kimi uzaqmənzilli silahlarda ixtisaslaşmışdır; ronin döyüşlərdə itləri çağırmaq və komanda üzvlərini diriltmək qabiliyyətinə malikdir; son olaraq sui-qəsdçi bir hücumla böyük zərər vurmaq gücünə sahibdir və onu qısa məsafələrə teleportasiya etməyə imkan verən "Kölgə zərbəsi" (ing. Shadow Strike) qabiliyyətinə malikdir. Oyunçu matçlarda iştirak etdikcə və irəlilədikcə "rütbə" qazanır. Bu rütbə sinifə xas təkmilləşdirmələrin və kosmetik əşyaların açılmasına imkan verir. Oyunçunun döyüş performansı onun təchizatının "Ki" səviyyəsi ilə müəyyən olunur. Oyunçunun ümumi "Ki" səviyyəsi nə qədər yüksək olarsa, onun döyüş gücü bir o qədər artmış olur və bu da yüksək çətinlik səviyyəli tapşırıqların daha uğurla yerinə yetirilməsinə şərait yaradır.[36]

"Legends" müxtəlif oyun rejimlərini əhatə edir. Hekayə rejimində iki oyunçu səsləndirilmiş tapşırıqları və missiyaları birgə yerinə yetirə bilər.[37] Oyunçu irəlilədikcə əlavə çətinlik dərəcələri, yeni məqsədlər və mükafatlar açılır. 2020-ci ilin oktyabr ayında komanda "İyi əhvalatı" adlı üç fəsildən ibarət basqın rejimini təqdim etmişdir. "Hekayənin kulminasiyası" kimi təsvir edilən bu rejim təcrübəli oyunçular üçün nəzərdə tutulmuşdur, dördnəfərlik dəstə dəstəyi tələb edir, komanda işi və koordinasiyanı önə çıxarır, həmçinin birgə həll edilməli tapmacalar təqdim edir.[38]

Həyatda qalma rejimində dörd oyunçu birləşir və 15 dalğa halında gələn düşmənlərlə mübarizə aparır.[37] Oyunçuların dəstəsi sağ qaldıqca və tapşırıqları tamamladıqca, döyüşdə yardım üçün ruhani ayı çağırmaq və ya düşmənləri yandırmaq kimi güclü qabiliyyətlər əldə edə bilər.[39]

Rəqiblər rejimində hər birində iki oyunçu olmaqla iki komanda bir-biri ilə rəqabət aparır. Məqsəd digər komandadan daha sürətli irəliləmək və daha çox düşmən məhv etməkdir. Komanda düşmənləri məğlub etdikcə "Maqatama" adlı oyundaxili valyuta qazanır. Bu valyuta vasitəsilə rəqib komandanın irəliləyişini çətinləşdirən imtiyazlar və lənətlər alınır. Komanda kifayət qədər "Maqatama" topladıqdan sonra son dalğa açılır və qalib gəlmək üçün bu dalğanı digər komandadan daha tez tamamlamalı olur.[40]

Süjet

Personajlar

Oyunun protaqonisti Cin Sakay (Daysuke Tsuci / Kazuya Nakay) Sakay nəslinin başçısı və bu nəslin sağ qalan yeganə üzvü olan samuray döyüşçüdür. O, Tsuşimanın citosu (idarəçisi) lord Şimuranın (Erik Ştaynberq / Akio Otsuka) bacısıoğludur və onun himayəsində böyümüşdür.[41] Cin oyunun gedişatında bir sıra dost və müttəfiqlərlə tanış olur. Onların arasında Yuna (Sumali Montano / Yu Mizuno) adlı oğru qadın, onun dəmirçi qardaşı Taka (Eddi Şin / Kappey Yamaquçi), dul qalmış qadın döyüşçü və dul qadın leydi Masako Adaçi (Loren Tom / Mabuki Ando), məşhur kyucutsu (oxçuluq) ustası sensey Sadanobu İşikava (Fransua Çau / Şiqeru Çiba), tacir və dələduz Kenci (Ceyms Hiroyuki Lyao / Setsuci Sato), buddist döyüşçü rahib Norio (Erl T. Kim / Mitsuaki Kanuka), Sakay nəslinin yaşlı baxıcısı Yuriko (Karen Hyui / Yuri Tabata) və Cinin uşaqlıq dostu, eyni zamanda məşhur samanpapaqlı roninlər qrupunun rəhbəri Ryuzo (Leonard Vu / Yohey Tadano) yer alır.[42][43][44]

Oyunun əsas antaqonisti Monqol imperiyasının qəddar və hiyləgər sərkərdəsi Xotun xan (Patrik Qallager / Tsutomu İsobe) olmuşdur. O, Xubilay xanın əmisi oğlu və Çingiz xanın nəvəsidir.[42]

Hekayə

Oyunun hadisələri Yaponiya tarixinin Kamakura dövründə cərəyan edir.[45][20] 1274-cü ildə Monqol imperiyasının sərkərdəsi Xotun xanın rəhbərlik etdiyi donanma Yaponiyanın Tsuşima adasına hücum etmişdir. Adanın citosu (idarəçisi) lord Şimura və onun bacısıoğlu Cin Sakay Tsuşimanın beş böyük nəsli — Şimura, Sakay, Adaçi, Naqao və Kikuçi klanlarının birgə qüvvələrinə rəhbərlik edərək işğalçıları Komoda sahilində dəf etməyə çalışmışdılar, lakin döyüş fəlakətlə nəticələnmiş, samuraylar monqolların üstün silahları qarşısında məğlub olmuş, lord Şimura əsir düşmüş, Cin isə ağır yaralanmış və ölümə tərk edilmişdir.[46][47] Onu qarətçi Yuna tapmış və sağaltmışdır. Sonradan Yuna Cinə bütün adanın işğal olunduğunu bildirmişdir. Bundan sonra Cin Şimuranı xilas etmək üçün Xotun xanın Kaneda qəsrindəki qərargahına hücum etmiş, lakin məğlub edilmiş və qəsr körpüsündən aşağı atılmışdır.[48]

Cin təkbaşına və ya ənənəvi samuray taktikasından istifadə etməklə monqolları məğlub edə bilməyəcəyini anlamış, bundan sonra müttəfiqlər toplamağa və Yunadan partizan döyüş taktikalarını öyrənməyə başlamışdır.[49][50] O, Yuna və onun dəmirçi qardaşı Taka, sake taciri və dələduz Kenci, oxçuluq ustası Sadanobu İşikava, samuray qadın Masako Adaçi və uşaqlıq dostu Ryuzo ilə onun samanpapaqlı roninlər dəstəsini öz tərəfinə cəlb etmişdir. Cin monqolların fəaliyyətlərini pozmuş və kəndləri azad etmişdir. Bu proses boyunca ada sakinləri onu "kabus" — monqollara qarşı qalxan samuray ruhu kimi qəbul etmişdilər. Taka Cin üçün Kaneda qəsrinin divarlarını dırmaşmaq məqsədilə abordaj qarmağı hazırlamış və Cin müttəfiqləri ilə birlikdə qəsrə hücum etmişdir, lakin müharibənin ağır şəraiti nəticəsində aclıq və səfalət içində qalan Ryuzo və onun dəstəsi Cinə qarşı xəyanət etmiş və xanın onun başına qoyduğu mükafatı ələ keçirməyə çalışmışdır. Cin onların hücumuna sinə gərmiş, Şimuranı azad etmiş və Kaneda qəsrini yenidən ələ keçirmişdir. Əldə edilmiş qələbəyə baxmayaraq, Xotun xan artıq Ryuzo ilə birlikdə Şimura qəsrini fəth etmək üçün yola çıxmışdır.[51]

Cin rahib döyüşçü Norio, onun rahib həmkarları və ləyaqətini itirmiş Yarikava nəslini Şimura qəsrini geri almaq üçün öz tərəfinə keçirmişdir. O həmçinin, Şimuranın adından dəniz qulduru Qoronu şoquna ünvanlanmış məktubu və onu varisi kimi qəbul etmə xahişini çatdırmaq üçün göndərmişdir. Yeni ordu formalaşdırıldığı vaxtda Cin Sakay nəslinin baxıcısı Yuriko vasitəsilə ailəsinin qədim zirehini geri almış və ondan zəhər hazırlamağı öyrənmişdir. Şimuranın əmri ilə Cin və Taka Ryuzonun yerləşdiyi qəsrə gizlicə daxil olmağa çalışmış, lakin pusquya düşmüş və Xotun xan tərəfindən əsir alınmışlar. Cin xanın hakimiyyətini qəbul etməkdən imtina etmişdir, bunun cavabında xan Takadan azadlığı müqabilində Cini öldürməsini tələb etmişdir, lakin Taka əksinə, xanı öldürməyə cəhd etmiş, nəticədə öldürülmüş və başı kəsilmişdir. Xan qəsri tərk etdikdən sonra Cin özünü azad etmiş və Yunanın köməyi ilə samanpapaqlı roninləri məhv etmişdir. Şoqunun kömək qüvvələri adaya çatdıqdan sonra Şimura ordunun başında Şimura qəsrinə hücum etmiş, monqolları daxili qala divarlarına çəkilməyə məcbur etmişdir. Monqollar geri çəkilər zaman körpünü partlatmış, nəticədə irəliləyən samuraylar böyük itkilər vermişdilər.[51]

Cinin anlayışı ilə yeni bir birbaşa hücumun daha çox tələfata gətirəcəyini başa düşən o, gizlicə qəsrə daxil olmuş və monqolların qımız içkilərinə zəhər qataraq onları kütləvi şəkildə məhv etmiş, Ryuzonu isə döyüşdə öldürmüşdü, lakin xan bir daha onun əlindən qaçaraq adanın şimalında yerləşən son istehkamına çəkilmişdir. Samurayların itkisiz qələbəsinə baxmayaraq, Şimura Cinin davranışına görə qəzəblənmişdi, çünki onun hərəkətləri samuray şərəf kodeksinin prinsiplərini pozmuşdu. Cin bu kodeksin monqolların hiyləgər taktikaları qarşısında faydasız olduğunu irəli sürmüşdür.[52] Şoqunun Cini xəyanətə görə edam etdirəcəyini bilən Şimura ona Yunanı günah keçisi kimi təqdim etməyi təklif etmiş, lakin Cin bunu rədd etmiş və "kabus" kimliyini tam qəbul etmişdir. Şimura ardınca Cini həbs etdirmiş və onu oğlu kimi övladlığa götürmək barədə fərmanı yandırmışdır.[53] Cinin müttəfiqləri ona sadiq qalmış və onun qaçmasına kömək etmişdilər, lakin bu prosesdə Cinin atı samuray oxçular tərəfindən ölümcül yaralanmışdır. Cin şimala doğru hərəkət etmiş və monqolların onun zəhərini hazırlamağı öyrəndiklərini, bu vasitə ilə Yaponiyanın ana torpaqlarına hücum planlaşdırdıqlarını öyrənmişdir. O, yeni bir at əldə etmiş, müttəfiqlərini bir araya toplamış və İzumi limanında yerləşən Xotun xanın son istehkamına hücum etmişdir. Cinin Şimuraya buraxdığı məktubda ondan samuraylarla birlikdə bu son döyüşə qoşulmağı xahiş etdiyi bildirilmiş, Şimura da bu çağırışa qoşulmuşdur. Monqol qüvvələrinin əksəriyyətini yayındıran Cin limana gizlicə daxil olmuş və Xotun xanı onun flaqman döyüş gəmisində öldürmüşdür.[51]

Xotun xanın ölümündən sonra monqol işğalı zəifləməyə başlamış və müharibənin gedişi samurayların xeyrinə dəyişmişdir. Şimura Cinə bildirmişdir ki, şoqun onu adanın sabitliyi və xalqın itaətkarlığı üçün təhlükə hesab edir. Şoqun Sakay klanını ləğv etmiş və Şimuraya Cini öldürmək əmri vermişdir. Onlar birgə keçmiş xatirələrini yada saldıqdan sonra dueldə üz-üzə gəlmişlər və sonda Cin qalib gəlmişdir. O, Şimuraya samuray şərəfini qorumaq üçün onu öldürməyi və ya kodeksdən tam imtina edərək həyatını bağışlamağı seçmək imkanı vermişdir. Nəticədən asılı olmayaraq, Cin şoqunun düşməni elan edilmiş, lakin Tsuşimanı qorumaq missiyasını davam etdirmişdir.[54]

İki adası

Cin "müqəddəs dərman" adlandırılan bir zəhər vasitəsilə ağlını itirmiş kəndlilərlə qarşılaşmışdır. Bu zəhər ona əvvəllər rast gəlmədiyi bir monqol döyüş dəstəsi — Qartal tayfasının üzvləri tərəfindən verilmişdir. Tayfanın rəhbəri Anxsar "Qartal" xatun (Anzu Lauson) olmuşdur. Döyüş dəstəsini məğlub etdikdən sonra Cin öyrənmişdir ki, Qartal hazırda İki adasının işğalı ediməsi ilə məşğuldur. Keçmişdə onun atası Kazumasa Sakay adanın quldurlarına qarşı uğursuz hərbi yürüşə rəhbərlik etmiş, lakin samuraylar Kazumasanın pusquya düşərək öldürülməsindən sonra adadan geri çəkilmişdulər. Cin uşaq ikən həmin yürüşdə atası ilə birlikdə olmuş, atasının ölümünə şahidlik etmiş və onu xilas edə bilmədiyi üçün özünü hələ də günahkar hesab etmişdir. Tsuşima üçün yaranmış bu yeni təhlükə səbəbindən Cin "Qartal"ı dayandırmaq və keçmişi ilə üzləşmək üçün İki adasına yola düşmüşdür.[55]

Güclü tufan nəticəsində Cinin gəmisi məhv olmuş, lakin o, sağ qalmış və İki adasına çata bilmişdir. O, "Qartal"ın qərargahının atasına məxsus olmuş keçmiş Sakay qəsrində yerləşdiyini aşkar etmişdir. Cin qəsrə hücum etmiş, lakin "Qartal"ın ikinci sərkərdəsi Xunbiş tərəfindən məğlub edilmiş və əsir alınmışdır. Xunbiş və "Qartal" Cini öz tayfalarının şamanlarından birinə çevirmək məqsədilə onu zorla "müqəddəs dərman"la zəhərləmişdilər. Zəhərin təsiri altında Cin tez-tez "Qartal"ın, öz mərhum atasının və keçmişdəki uğursuzluqlarının hallüsinasiyalarını görməyə başlamışdır. O, Tenzo adlı quldur tərəfindən xilas edilmişdir. Tenzo əvvəlcə Cinin köməyini qəbul etməkdə tərəddüd etmişdir, lakin sonradan onu quldur dəstəsinin rəhbəri Fune ilə tanış etmişdir. Cin quldurlarla birləşmiş və "Qartal"ın adadakı hakimiyyətini zəiflətmiş, sonda Sakay qəsrini geri almış və Xunbişi öldürmüşdür.[56][57]

"Qartal"ın qüvvələrinin əks-hücumunu dəf etdikdən sonra Cin Tenzo ilə ölümcül yaralanmış bir monqol üzərində söhbətə şahid olmuşdur. Tenzo ölən döyüşçüyə "Ölümün bütün varlıqlar üçün xeyirli olsun" demişdir. Bu ifadəni Cin uşaqlıqda atasını öldürməzdən əvvəl maskalı bir quldurun söylədiyini eşitmişdi. Tenzonun Kazumasanı öldürən şəxs olduğunu anlayan Cin qəzəbindən onu öldürmək üzrə olmuş, lakin özünü ələ almışdır. O, atasının ölümünə səbəb olan pusqu səhnəsini təkrar qurmaqla "Qartal"ı tələyə salmağı və onu öldürməyi təklif etmişdir. Ard-arda davam edən hallüsinasiyalara baxmayaraq, Cin "müqəddəs dərman"ın təsirini atasının nöqsanlarını qəbul etməklə və onun ölümü ilə barışmaqla dəf etmişdir. O, "Qartal"ı dueldə öldürmüş və bununla adadakı qüvvələr balansını quldurların xeyrinə dəyişmişdir. Nəticədə Cin və Tenzo bir-birlərini bağışlamış və yollarını ayırmışlar.[58]

İstehsal

 
Neyt Foks "Ghost of Tsushima"nın oyun rejissoru vəzifəsində çalışmışdır.

"Ghost of Tsushima" oyunu "Sucker Punch Productions" studiyası tərəfindən hazırlanmışdır. Oyunun yaradılması dövründə studiyanın heyəti 160 nəfərdən ibarət idi.[59] İnkişaf prosesi 2014-cü ildə, studiyanın "Infamous Second Son" və onun genişlənməsi olan "First Light" üzərində işi başa vurmasından sonra başlamışdır. Doqquz il ərzində "Infamous" seriyası üzərində çalışdıqdan sonra studiya yeni bir layihə yaratmağın vaxtının çatdığı qənaətinə gəlmişdir.[60] Konseptual mərhələdə studiya açıq dünya quruluşuna malik, əsas diqqəti soyuq silah döyüşlərinə yönəlmiş bir oyun yaratmaq qərarına gəlmişdir. Əvvəlcə feodal Yaponiya mühiti seçilməmiş, studiya alternativ mövzular və dövrlər — pirat dünyası, Şotlandiya qaçağı Rob Roy Makqreqor və "Üç muşketyor" kimi variantları nəzərdən keçirmişdir, lakin 1274-cü ildə Tsuşima adasına edilən monqol istilası haqqında tarixi mənbə ilə tanış olduqdan sonra "bütün konsepsiya yerinə oturmuşdur".[61] Layihə bu işğal prosesində monqollara qarşı yalnız 80 samuray döyüşçünün müqavimət göstərməsi tarixi faktı əsasında hazırlanmışdır.[62]


2020-ci ildə studiyanın ləğv edilmiş layihələrindən biri olan "Prophecy" oyununun prototipi sızdırılmışdır. Stimpank üslubunda tərtib edilən bu layihədəki bəzi oyun elementləri sonradan "Ghost of Tsushima" üçün istifadə olunmuşdur.[63] "Sucker Punch Productions" oyunun üzərində altı il çalışmışdır. Bu, studiyanın tarixində ən uzunmüddətli layihə olmuşdur.[59] İnkişaf prosesi 22 iyun 2020-ci ildə tamamlanmış və "Sucker Punch Productions" oyunun "qızıl" mərhələsinə çatdığını, yəni buraxılışa hazır olduğunu təsdiq etmişdir.[64] Oyunun rejissoru Neyt Foks,[65] yaradıcı və incəsənət direktoru isə Ceyson Konnell olmuşdur.[65][66]

Narrativ

 
Oyunun hadisələri 1274-cü ildə monqolların Yaponiyaya ilk hücumu zamanı onların Tsuşima adasına basqınında cərəyan edir.

Monqolların Tsuşima adasına yürüşü oyun üçün seçilməsi onun "anlaşılması asan və dərhal təsəvvür oluna bilən" münaqişə olması ilə izah olunmuşdur. O dövrdə monqollar dünyanın ən qabaqcıl hərbi gücünə malik olduqları üçün bu hadisə həm Cin, həm də oyunçunun müdaxiləsini tələb edən yüksək riskli bir qarşıdurma idi.[67] Oyunun dünyasının tarixi baxımdan etibarlı olması məqsədilə komanda erkən mərhələdə "Japan Studio" ilə əməkdaşlıq etmişdir. "Japan Studio" ideyanı böyük həvəs və dəstək ilə qarşılamış, "Sucker Punch Productions" studiyasının təxminən on nəfərlik heyətini tarixçinin rəhbərliyi altında 10–11 günlük tədqiqat səfəri üçün Yaponiyaya və Tsuşima adasına göndərmişdir.[1] Komanda Tsuşima haqqında məlumat toplamaq üçün iki dəfə Yaponiyaya səfər etmişdir.[68] Bunlardan biri yayda, digəri isə istilanın ildönümü olan noyabr ayında baş tutmuşdur.[69][70][71] "Japan Studio" həmçinin, komandanı istilanın tarixi, yerli adətlər və ənənələr barədə məsləhət verən tarixçilərlə əlaqələndirmişdir. XIII əsr yapon dialektləri, həmin dövr dinləri və o dövrün kanci yazısının rekonstruksiyası üzrə mütəxəssislərlə də məsləhətləşmələr aparılmışdır.[70][72] Samuray döyüş sənəti üzrə mütəxəssislər İde Ryuşetsu və Kuvami Masakumo Şike oyun üçün hərəkət tutma çəkilişlərində iştirak etmiş və qılınc döyüşləri sahəsində komandaya məsləhət vermişdilər.[73][1] Sietlda yaşayan tarixi qılınc döyüşü mütəxəssisi Devid İşimaru da oyunun döyüş mexanikasının formalaşmasında iştirak etmişdir.[74][75] Komanda əvvəlcə oyuna real tarixi şəxsiyyətləri daxil etməyi planlaşdırılmışdır, lakin tarixçi ekspertlərin bunun "həssaslıq baxımından uyğun olmayacağı" barədə xəbərdarlığından sonra bu fikirdən imtina etmişdir.[76] Cin Sakayın samuray zirehi və katanası tam tarixi dəqiqliyə malik deyil. Zireh XVI–XVII əsrlərin Senqoku dövrü nümunələrinə əsaslanmışdır. "Sucker Punch Productions" studiyasının həmtəsisçilərindən Kris Zimmermanın sözlərinə görə, XIII əsr samuray zirehləri "gözə qəribə görünür" və oyunçuların samuray obrazı barədə gözləntilərinə uyğun gəlmirdi.[72] Katana oyuna daxil edilmişdir, çünki bu, "samurayın ən simvolik rəmzi" hesab olunurdu.[77] Oyunun yapon lokallaşdırıcılarından biri yan kvest kimi təqdim olunan "hayku" yazma fəaliyyətinin tarixən daha uyğun olan "vaka" ilə əvəzlənməsini təklif etmiş, lakin bu ideya hayku janrının Yaponiyadan kənarda daha çox tanınması səbəbilə rədd edilmişdir.[78]

İnkişaf prosesinin əsas məqsədlərindən biri güclü və yaxşı işlənmiş personajlar yaratmaq olmuşdur.[79] "Infamous" oyunlarından fərqli olaraq, "Ghost of Tsushima" "karma" sistemi tətbiq etməmişdir. Bu sistemin yoxluğu komandanın Cinin şərəfli samuraydan Tsuşimanı xilas etmək üçün hər şeyi — ənənələrini və inancını qurban verməyə məcbur olan əfsanəvi döyüşçüyə çevrilməsini əks etdirən daha bütöv və ardıcıl hekayə yaratmasına imkan vermişdir. Oyunçuya "Infamous"da olduğu kimi ikili seçimlər təqdim edilmir. Bunun əvəzinə, oyun dünyası və personajlar Cinin davranışlarına dinamik şəkildə reaksiya verir, bəziləri onun hərəkətlərini pisləyir, digərləri isə dəstəkləyir.[1] Komanda hesab etmişdir ki, Cin öz kimliyindən imtina edib "tamamilə yeni bir varlığa çevrilməsi" hekayəsi müasir oyunçular üçün də universal və mənəvi baxımdan rezonans doğuracaqdır.[75] Bununla yanaşı, oyunçu istənilən vaxt "kabus" və "samuray" oyun üslubları arasında keçid edə bilir, çünki Cin samuray kökləri onun çevrilməsindən sonra da qalır.[80] Oyunun "karma" mexanikasına malik olmamağına baxmayaraq, oyunçunun kabus texnikalarından daha çox istifadə etməsi Tsuşima adasında havanın daha fırtınalı və qarışıq olmasına səbəb olur.[81] Oyunun əsas antaqonisti Xotun xan hekayə boyu dəyişmir. Onun qəddar işğalçı olmağına baxmayaraq, Tsuşima adasını mümkün qədər az qan tökərək fəth etməyə çalışan "bürokratik" bir tərəfə malikdir. Aktyor Patrik Qallager 2017-ci ildə layihəyə qoşulmuş və Xotun xan obrazına hazırlaşan zaman "Xaç atası" filmini izləmiş, həmçinin "Muzeydə gecə" filmində Attila obrazını canlandıran zaman qazandığı təcrübədən istifadə etmişdir.[82]

 
Rejissor Akira Kurosavanın çəkdiyi filmlər, o cümlədən "Yeddi Samuray" oyuna ilham vermişdir.

Neyt Foks oyunun "tamamilə reallığa əsaslandığını" bildirmişdir, lakin komanda bədii azadlıqdan istifadə etmiş və süjet xəttini qismən uydurma şəkildə qurmuşdur. Əsl tarixi monqol istilası təbii fəlakət — tayfun nəticəsində uğursuzluğa düçar olmuş, komanda isə bunu Cinin fırtına küləyi ornamentləri ilə bəzədilmiş katanası vasitəsilə simvolik şəkildə əks etdirmişdir.[67][83] Takaçi Miikenin "13 sui-qəsdçi" filmi, habelə Akira Kurosavanın "Yeddi samuray", "Cəsur samuray", "Cangüdən", "Qırmızı saqqal" və "Ran" filmləri komanda üçün əsas ilham mənbələri olmuşdur.[84] "Cəsur samuray" filminin son səhnəsi oyundakı "qarşıdurma" mexanikasının yaradılmasına birbaşa təsir göstərmişdir. Burada döyüşçü rəqibin ilk hücumunu gözləyir və onu bir zərbə ilə məğlub edir. Komanda "Yeddi samuray" filmində əks olunan samuray etik kodeksini oyunda yenidən yaratmağa çalışmışdır. Bundan əlavə, studiya Kurosava ailəsinə müraciət etmiş və rejissorun adından oyunun "Kurosava rejimi" adlı qara-ağ vizual üslubunda istifadə icazəsi almışdır.[85] Müxtəlif problemləri həll edən mülayim təbiətli dovşan samuray haqqında əsər olan "Usagi Yojimbo" adlı komiks seriyası da komanda üçün mühüm ilham mənbəyi olmuşdur. Foks bu komiksi "Sly Cooper" oyunları üzərində işləyən zaman oxumuşdur.[86][87] Oyunun baş qəhrəmanının "Sakay" soyadı həmin komiksin müəllifi Sten Sakaya ehtiram əlaməti olaraq seçilmişdir.[79] Oyun tərtibatına təsir edən digər videooyunlar arasında "Tenchu", "Onimusha: Warlords", eləcə də "Karateka" və "Red Dead Redemption göstərilmişdir.[84]

Oyun prosesi

"Ghost of Tsushima" ilk növbədə çətin oyun kimi hazırlanmışdır. Baş qəhrəman Cin Sakay çox vaxt düşmənlərinin sayca üstünlüyü ilə üzləşir və sadə əsgərlər belə onu tez bir zamanda öldürə bilirlər. Yaradıcı komanda ümid etmişdir ki, oyun döyüşlərinin çətinliyi sayəsində oyunçular kiçik, mərhələli irəliləyişləri daha çox qiymətləndirəcəklər. Layihə rəhbəri Neyt Foks bildirmişdir ki, oyunun döyüş sisteminin üç əsas sütunu "palçıq, qan və polad" prinsiplərinə əsaslanır. Komandanın məqsədi oyunu həm real, həm hissediləcək dərəcədə sərt, həm də oyunçunu daim sınağa çəkən bir təcrübə kimi təqdim etmək olmuşdur.[86] Foksun sözlərinə görə, onlar hər döyüş səhnəsinin samuray filmlərindəki kimi ölümcül olmasına çalışmışdılar.[88] "Ghost of Tsushima"nın ən çətin texniki elementi məhz döyüş mexanikasının hazırlanması olmuşdur. Komanda bu sistemi bir neçə dəfə yenidən qurmuş və inkişaf prosesində tez-tez dəyişikliklər etmişdir.[89] Erkən pleytesterlər düşmənlərin "qılınc süngəri" kimi hərəkət etdiyini, yəni çox zərbə qəbul edib ölmədiklərini bildirmiş və bu vəziyyətin realizmi pozduğunu qeyd etmişdilər. Cavab olaraq, komanda "sağlamlıq" və "zireh" göstəricilərini əlavə etmiş, lakin sonda bütün düşmənlərin müəyyən sayda zərbədən sonra məğlub olacağı qərarına gəlmişdir. Düşmənlərin sağlamlıq səviyyəsi seçilmiş çətinlik dərəcəsindən asılı olmayaraq dəyişmirdi. Bunun əvəzinə, daha çətin səviyyələrdə onlar daha çox qarşı zərbə və bloklama kimi müdafiə taktikalarına əl atırdılar. Erkən prototiplərdə bu sistem həddən artıq çətin hesab edilmişdir, çünki düşmənlər, demək olar ki, bütün hücumları dəf edirdilər. Nəticədə, oyunçuların hücumda qalaraq rəqibin müdafiəsini qıra bilməsi üçün "səndələmək" sistemi tətbiq edilmişdir. Təkbətək döyüşlərdə, xüsusilə də duellərdə döyüş müddəti bir qədər uzadılmışdır, çünki oyunçular bu qarşılaşmaları "boss" döyüşləri kimi qəbul edir və bu səhnələrin tez başa çatması uyğun sayılmırdı.[90] "Kabus" silahları "son dərəcə ölümcül" şəkildə dizayn edilmiş və samuray silahlarından daha effektiv olmuşdur. Bu həmçinin, Cin Sakayın samuray şərəfini qorumaqla ada xalqını xilas etmə ziddiyyətini, yəni hekayənin əsas emosional xəttini tamamlayırdı. Oyunçular "kabus" yolunu seçərək bu üsullardan istifadə edə bilirdilər, lakin süjet daim bu metodların samuray etikasına zidd və nifrətlə qarşılandığını vurğulayırdı.[77] Foks monqol döyüşçülərini "dörd bir tərəfdən hücum edən canavar sürüləri" ilə müqayisə etmiş, oyunun döyüş dinamikasını isə "rəqs"ə bənzətmişdir. Burada oyunçu eyni anda bir neçə istiqamətdən gələn monqol qılıncları arasında çevik hərəkət etməlidir.[91]

Studiyanın əsas məqsədlərindən biri "gözəl, sakit və təbiətlə dolu feodal Yaponiya açıq dünyası" yaratmaq idi. "Paris Game Week" təqdimatında yaradıcılardan biri olan Neyt Konnel ssenaridən kənara çıxaraq bildirmişdi ki, oyunda istiqamət göstəriciləri olmayacaq və kəşfiyyat tamamilə oyunçunun marağı ilə idarə olunacaq. Bu açıqlama komanda üçün gözlənilməz olmuş və verilən vədə əməl etmək üçün əlavə mexanizmlər yaradılmışdır.[59] "Sucker Punch Productions" oyunda oyunçuların "sakit anlar" yaşayaraq dünyanın atmosferinə tam qərq ola bilməsi üçün minimal baş üstü indikator, təbiətə əsaslanan istiqamət sistemi və süjetlə əlaqəsiz, rahatlaşdırıcı açıq dünya fəaliyyətləri kimi elementlər əlavə etmişdir.[92][93] Oyundakı yan kvestlər antologiya üslubunda təqdim edilmiş və Cin müxtəlif personajlar ilə — müharibənin vəhşiliklərindən sağ qalmağa çalışan insanlarla qarşılaşır.[67][86] Konnelin sözlərinə görə, studiyanın əsas arzusu oyunçuların "feodal Yaponiyanın yaradılmış dünyasında itməsi" olmuşdur.[60][67]

İncəsənət istiqaməti

 
Komanda Tsuşima adasının müxtəlif hissələrini yaradan zaman parlaq rənglərdən istifadə etmişdir.

Tsuşima adasının müxtəlif hissələrini yaradan zaman yaradıcı heyət parlaq və cəsarətli rənglərdən istifadə etmişdir. Komanda oyunun erkən mərhələlərində qərara gəlmişdir ki, "dünyadakı hər şeyin ətrafında əsən külək" oyunun vizual simvolu olacaqdır. Bu ideya erkən çambara samuray filmlərindən ilhamlanmışdır. Bu filmlərdə fon hərəkətləri toz, duman və külək vasitəsilə göstərilirdi. Komanda yarpaqlar və digər obyektlərin küləyə düzgün reaksiya verməsini təmin etmək üçün bir il yarım vaxt sərf etmişdir. Başlanğıcda oyunçuya naviqasiya üçün ikonalar və kompas əlavə edilmişdir, lakin komanda bunun çox vaxt tələb etdiyini və oyunçunun oyundakı dünyaya diqqət yetirmədiyini görmüşdür. Nəticədə, oyunçuları məqsədlərinə yönləndirmək üçün küləkdən istifadə etmək qərara alınmış, beləliklə, oyunçu ətraf aləmi müşahidə etməyə məcbur edilmişdir. Bu xüsusiyyətin hazırlanması təxminən bir həftə çəkmiş və əlavə olaraq təkmilləşdirilməsi üçün bir il sərf olunmuşdur.[1][94] Bu xüsusiyyətin tətbiqi zamanı komanda "Shadow of the Colossus" oyunundan ilham almışdır. Oyunda oyunçu qılıncını qaldırdıqda məqsədlərin istiqaməti göstərilirdi. Ceyson Konnel bildirmişdir ki, "təbiət Cinin evinin simvoludur" və küləklə yönləndirmə oyunçulara Cinin yurdu ilə əlaqə yaratmaq üçün vacib vasitə olmuşdur. Fleminq əlavə etmişdir ki, küləklə yönləndirmə həmçinin, oyunçuya "təbiətin özü onların tərəfində olduğu" hissini yaratmışdır.[70] Bu, real tarix ilə də uyğun gəlmişdir,[95] çünki monqol qüvvələri Yaponiya tərəfindən "ilahi külək" kimi qəbul edilən tayfun nəticəsində məhv olmuşdur.[96][97] Oyunun çoxsaylı hissəcik effektləri və sistemləri əvvəlki "Infamous" oyunlarından uyğunlaşdırılmışdır.[60]

"Ayıdöşəyi meşəsində çoxlu ayıdöşəyi var. Bu, tək bir ayıdöşəyi, bir kol və iki ağac deyil. İlk növbədə onu ayıdöşəyi ilə doldurduq, oxu istiqamətini buradan götürdük. Mən bunu pampas otları, ayıdöşəyi, qinko ağacları, hörümçək zanbaqları və ya fıstıq ağacları barədə də düşünmüşəm. Bu, bir çox dəfə qayıtdığımız mövzudur."

—Ceyson Konnel, yaradıcı rejissor və incəsənət rejissoru.[66]

Komanda Tsuşima adasının tam coğrafi surətini yaratmaq niyyətində olmamışdır. Oyun xəritəsi Tsuşima adasının formasına bənzəyir, lakin "Sucker Punch Productions" oyunun fərdi biomlarını sərbəst şəkildə yaratmış, hər regionun incəsənət baxımından fərqli olmasını təmin etmişdir. Bu, komandanın hər regiona unikal şəxsiyyət verməsinə imkan yaratmışdır, beləliklə oyunçular onları uzaqdan belə asanlıqla tanıya bilmişdir. Təbiəti modelləşdirən zaman cəsarətli və canlı rənglərdən istifadə olunmuşdur.[98] Hər regionda dominant bitki örtüyü seçilmiş və onun varlığı əhəmiyyətli dərəcədə artırılmışdır, nəticədə "kiçik, lakin möhtəşəm və cəsarətli məkanlar" yaranmışdır.[99] Məsələn, oyunda "Qızıl meşə" adlanan məkan yaradılan zaman komanda ağaclarda narıncı və sarı tonlara üstünlük vermişdir, əslində orada yetişən bütün ağac növlərini daxil etməmişdir.[100] Konnell bu məkanları bir regionun təsəvvürdə necə görünə biləcəyinə dair nümunə kimi təsvir etmiş və onları "fotoqrafiya üçün mükəmməl səhnə" adlandırmışdır.[66] Foks əlavə etmişdir ki, oyundakı ada mənzərəsi real dünyanın Tsuşima adasından daha müxtəlifdir,[77] çünki komanda əsas Yaponiyanın estetik elementlərini də daxil etmişdir.[100]

Fleming qeyd etmişdir ki, "Yaponiya mədəniyyətində hər şey neqativ sahəni vurğulamağa meyillidir". Nəticədə, komanda oyunun memarlıq və daxili interyer dizaynından minimal baş üstü indikatora qədər sadəliyi ön plana çıxarmışdır.[73] Konnell əlavə etmişdir ki, komanda pank rok vizual üslubuna malik "Infamous" oyunlarında doqquz il çalışdıqdan sonra "Ghost of Tsushima"ya keçdikdə çətinlik yaşamışdır.[59] "Shadow of the Colossus" və "The Legend of Zelda: Breath of the Wild" oyunun minimalistik mənzərə və estetikası üçün ilham mənbəyi olmuşdur, lakin komanda oyunun mənzərəli mühitini daha fotorealistik göstərmək məqsədilə daha real vizuallara çalışmışdır.[101] İngiliscə altyazılı yaponca dublyajı seçimi də əlavə autentikliyi təmin etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur.[102] Döyüş və süjet gedişatındakı zorakılıq anları ilə kəskin kontrast yaranması üçün oyunun çox hissəsi "sakit" və "sülhsevər" formada hazırlanmışdır.[77] Oyunda Kurosava rejimi mövcuddur.[103] Rejim ağ-qara filtr, film qranulu və tənzimlənmiş səs əsasında yaradılmışdır.[104] Bu, Akira Kurosavanın və onun təsirli samuray filmlərinə hörmət məqsədini daşıyır. Bu rejimin dizaynı zamanı komanda oyunçuların rəng korluğu üçün nəzərdə tutulmuş əlçatanlıq rejimlərində tez-tez rast gəlinən xüsusiyyətləri sınaqdan keçirmişdir.[105]

Cinin zirehləri Kamakura və Heyan dövrlərinin zireh dizaynlarından güclü şəkildə ilhamlanmışdır. Bu zirehlər irihəcmli və rəngarəng formada dizayn edilmiş, "böyük bir hökmranlıq hissi" yaradır, eyni zamanda daha qaranlıq və çevik ruh geyimi ilə kontrast təşkil edir. Komanda "kabus" geyimində ənənəvi qatil dizaynından, yəni tam qara geyimli personajlardan uzaq durmuş, onu daha realist göstərmək istəmişdir. Bəzi geyim hissələri, məsələn, bürüncək və kistlər küləyə reaksiya verir, beləliklə oyunçu və Cin oyun dünyası ilə daha sıx bağlı olur. Kəndli əsgərlər qalan zirehləri geyir və adi samuraylardan daha dağınıq görünürlər. Kəndlilər tez-tez mənşələrini əks etdirən həndəsi naxışlı geyimlər geyirlər. Məsələn, Tsuşimanın şimalında yaşayanlar qar dənəsi naxışlı geyimlərdən istifadə edirlər. Oyunun antaqonisti Xotun xanın iki zirehi vardır. Onlardan biri tamamilə rəngsiz və künclü dizayna malikdir, bu da onun zülm və qəddarlığını vurğulayır.[106][107]

Audio və musiqi

 
İlan Eşkeri
 
Şiqeru Umebayaşi
Oyunun musiqisinin çox hissəsini Eşkeri bəstələmişdir, səfər musiqisinə isə Umebayaşi cavabdeh olmuşdur.

Brad Meyer oyunun səs direktoru olmuşdur. O, qılınc döyüşü səslərini yazmaq üçün komanda "Santa Monica Studio" tərəfindən istehsal edilmiş "God of War" oyunu üçün əvvəlcədən istifadə edilmiş qılınc nümunələri işlətmişdir. Meyer qeyd etmişdir ki, komanda maraqlı səslər yaratmaq üçün qılıncları bir-birinə sürtmək, çalmaq, yelləmək, tavandan asmaq və fırlatmaqla çox vaxt sərf etmişdir. Onlar həmçinin, qılıncın insan bədənini kəsdiyi səs effekti yaratmaq üçün meyvə, tərəvəz və parça kəsməkdə istifadə olunmuşdur. Oyunçu döyüşlə məşğul olmadıqda döyüş səsləri azalır. Cinin külək zəngləri yapon furinindən yazılmışdır. Oyunun bələdçi quşu kimi "Oriolus chinensis" seçilmişdir. Bu quş Yaponiyada mövcuddur və Meyer 2018-ci ildə Şri-Lankada istirahət zamanı səsini yazmaq imkanı əldə etmişdir.[108] Səs və musiqi sistemi ilkin olaraq "Infamous Second Son" oyunundan götürülmüşdür. Bu sistemdə döyüş musiqisi üç mərhələdə tədricən güclənir, lakin "Ghost of Tsushima"da kabus duruşu və qarşıdurma kimi əlavə oyun elementləri mövcud olduğuna görə döyüş musiqisi üçün əlavə mərhələlər yaradılmalı olmuşdur.[109]

Oyun üçün musiqini britaniyalı bəstəkar İlan Eşkeri bəstələmişdir. Eşkeri XIII əsrdə yapon musiqi üslublarını, o cümlədən qaqaku, şomyo buddist himnlərini və biva hoşi ənənələrini geniş şəkildə araşdırmışdır.[110][109] Məsləhətçi qrup ingiliscə yazılmış sözləri yapon dilinə tərcümə etməyə kömək etmişdir. Eşkeri ilə komanda onun "Koriolan" filmindəki işinə baxdıqdan sonra əlaqə qurmuşdur. Komanda onun Qərb alətləri ilə yapon musiqisini necə bərpa etdiyinə heyran olmuşdur. Eşkeri əvvəlcə döyüş oyunları üçün musiqi yazmaqda təcrübəsiz olduğundan tərəddüd etmiş, lakin oyunun süjetinə dair məlumatlandırıldıqdan sonra razılıq vermişdir.[109] O, yapon məqamlarını öyrənmiş, yapon alətlərində ifa etmiş və Tsuşima adasının musiqisini dinləmişdir. Eyni zamanda, keçmişdə samuraylar tərəfindən istifadə olunan biva alətini ifa edə bilən azsaylı musiqiçilərdən biri olan Cunko Ueda ilə görüşmüşdür. Bu alət Cinin şəxsi fon musiqisi olan "The Way of the Ghost" sinqlının yazılmasında istifadə olunmuşdur.[111] Eşkeri həmçinin, qədim yapon melodiyalarını, o cümlədən "Heykenin nağılı"nı sitat gətirmiş və yenidən tərtib etmişdir,[112] lakin o, musiqisinin orijinal qalması üçün Akira Kurosavanın filmlərinin musiqilərini nəzərdən keçirməmişdir. Eşkeri üçün ən çətin parça son döyüş üçün yazılmışdır. Parça eyni zamanda həm hərəkət dolu, həm də emosional olmalıdır.[110] Nəticədə, o, lazım olan musiqi həcmindən iki dəfə artıq əsər yaratmışdır.[111] Oyunda həmçinin, Yaponiya bəstəkarı Şiqeru Umebayaşi tərəfindən hazırlanmış beş musiqi süitası mövcuddur. O, oyunun kəşf musiqisinə cavabdeh olmuşdur.[110][96] Oyunun tam saundtreki 17 iyul 2020-ci ildə buraxılmışdır. "Sound of the Storm – Ghost of Tsushima Soundtrack: Reimagined" adlı dörd trekli remik minialbomunda "TOKiMONSTA", "Tycho", "The Glitch Mob" və Alessandro Kortini iştirak etmişdir. Bu minialbom 10 iyul 2022-ci ildə "Milan Records" vasitəsilə yayımlanmışdır.[113]

"Ghost of Tsushima" orijinal saundtrek
Növü Saundtrek albomu
Yayımlanma tarixi 17 iyul 2020
Yazılma tarixi İlan Eşkeri, Shiqeru Umebayaşi
Janr döyüş-macəra oyunu
Müddət 1:47:10
Dil yaponca
Trek siyahısı
№BaşlıqMüddət
1."The Way of the Ghost"4:14
2."Jin Sakai"2:51
3."Komoda Beach"3:31
4."The Way of the Samurai"3:19
5."Lord Shimura"2:15
6."No Mercy"4:10
7."Lady Masako"4:01
8."A Reckoning in Blood"4:35
9."The Last of Clan Adachi"3:12
10."Heart of the Jito"4:15
11."The Tale of Sensei Ishikawa"4:36
12."Forgotten Song"2:11
13."Khotun Khan"4:01
14."Honour to Ash"2:34
15."The Fate of Tsushima"3:15
16."Sacrifice of Tradition"4:29
17."The Way of the Ghost"3:32
18."Tsushima Suite: I. Seion"9:28
19."Tsushima Suite: II. Shurai"8:54
20."Tsushima Suite: III. Bushido"10:17
21."Tsushima Suite: IV. Kodoku"9:50
22."Tsushima Suite: V. Seiiki"9:40

Buraxılış

"Ghost of Tsushima" oyununun elan kampaniyası 2017-ci ilin oktyabr ayında "Sony Interactive Entertainment" şirkətinin "Paris Games Week" konfransında nümayiş etdirilən treyler ilə başlamışdır.[114] Dekabr ayında üç konsepsiya rəsmi buraxılmışdır.[115] "Sony" oyunun adını çox erkən açıqlamamaq qərarına gəlmişdir, çünki layihənin bir çox sistemləri hələ ilkin mərhələdə olmuş və dəyişikliklərə açıq saxlanılmışdır.[116] 2018-ci ildə keçirilən "E3" sərgisində oyunun geympley təqdimatı nümayiş etdirilmiş[117] və tədbir Kornelius Buts tərəfindən ifa olunan canlı şakuhaçi çıxışı ilə müşayiət olunmuşdur.[118] Oyunun buraxılış tarixi 26 iyun 2020-ci il olaraq müəyyən edilmişdi,[119] lakin COVID-19 pandemiyasına görə təxirə salınmışdır.[120] Atılan bu addıma başqa bir səbəb kimi həmin ilin 19 iyun tarixində satışa çıxarılmış "The Last of Us Part II" videooyunu arasında məsafə yaratmaq göstərilmişdir.[121][122][123][124] Oyun nəhayət 17 iyul 2020-ci ildə "PlayStation 4" platforması üçün satışa çıxarılmışdır.[125][126][127][128][129] "Sucker Punch Studios" oyunun dörd fərqli versiyasını elan etmişdir. Bunlar: standart, rəqəmsal lüks (digital deluxe), xüsusi (special) və kolleksiyaçı (collector's edition). Müxtəlif versiyalar müxtəlif kolleksiya əşyaları, oyundaxili avadanlıqlar və qabiliyyətlər, eləcə də, əvvəlcədən sifariş verənlər üçün əlavə bonuslar ilə təqdim edilmişdir.[120] Bundan əlavə, "Sony" Tsuşima adasının Turizm Şurası və Naqasaki prefekturası ilə əməkdaşlıq etmiş, adanın tarixi və mədəniyyəti haqqında məlumatlandırıcı veb-sayt istifadəyə vermişdir.[130] "Cook & Becker" tərəfindən hazırlanmış incəsənət çapları 2020-ci ilin noyabr ayında satışa çıxarılmışdır.[131]

"Ghost of Tsushima: Legends" adlı çoxnəfərli genişləndirmə paketi 16 oktyabr 2020-ci ildə buraxılmış və əsas oyuna "New Game Plus" rejimi əlavə edilmişdir.[132][133] Əsas oyundan fərqli olaraq, "Legends" Yaponiya mifologiyasından ilhamlanan fövqəltəbii elementləri ilə seçilmişdir.[132] Bu rejimin buraxılışdan sonrakı yeniləmə kimi təqdim edilməyinə baxmayaraq, "Sucker Punch Productions" oyunun ilkin inkişaf mərhələsində belə birgəoyun mexanikasının daxil edilməsini planlaşdırmışdır. Rejimin hazırlanmasına 2016-cı ildə başlanılmış, studiya isə təxminən altı ay ilə bir il ərzində müxtəlif sınaqlar aparmışdır.[134] Nəticədə komanda "Legends" rejiminin əsas ideyasını fövqəltəbii motivlər üzərində qurmuş, bu isə personajların və onların qabiliyyətlərinin dizaynında daha böyük yaradıcılıq azadlığı təmin etmişdir. Nağılçı obrazı rejimi tematik baxımdan Cinin səfəri və Tsuşimanın dünyası ilə əlaqələndirmək məqsədilə əlavə edilmişdir. "Legends" layihəsinin baş dizayneri Darren Bridcin sözlərinə görə, rejimin vizual üslubu genişləndirmənin son doqquz ayına qədər tam formalaşmamışdır. Sonuncu boss döyüşü də inkişaf prosesinin nisbətən gec mərhələsində tamamlanmış, hətta bir vaxtlar onun əlavə edilməsinin təxirə salınması və ya tamamilə çıxarılması müzakirə olunmuşdur.[135] 2020-ci ilin dekabrında "Legends" oyuna dörd yeni geyim təqdim etmişdir. Bu geyimlər "PlayStation" franşizalarından — "Bloodborne", "God of War", "Horizon Zero Dawn" və "Shadow of the Colossus"dan ilhamlanmışdır.[136] "Legends" ayrıca məhsul kimi 3 sentyabr 2021-ci ildə satışa çıxarılmış və 2022-ci ilin mart ayında "PlayStation Plus" abunəçiləri üçün ödənişsiz əldə olunan oyunlar siyahısına daxil edilmişdir.[137][138]

"Sucker Punch Productions" 20 avqust 2021-ci ildə həm "PlayStation 4", həm də "PlayStation 5" platformaları üçün "Ghost of Tsushima: Director's Cut" versiyasını təqdim etmişdir.[139][140] "PlayStation 5" versiyası yalnız bu konsola məxsus texniki imkanlara — tam yapondilli dodaq sinxronizasiyası, aptik texnologiya və adaptiv tətik funksiyaları, 3D səs effekti, dinamik 4K qətnamə və daha qısa yüklənmə müddətinə — malik olmuşdur.[141] "Director's Cut" versiyasına həmçinin, Cin Sakayın monqol şamanı Anxsar xatun tərəfindən idarə olunan qəbilənin hücumlarını dayandırmaq üçün İki adasına səfər etdiyi genişləndirmə də daxil edilmişdir. İki adasının ölçüsü əsas oyunun birinci hissəsinə bərabərdir və oyunçular bu ada regionuna oyunun əsas hekayənin ikinci hissəsinə çatdıqdan sonra daxil ola bilirlər. İki adası Tsuşimadan əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir, çünki orada əsasən quldurlar, basqınçılar və cinayətkar NPC-lər yaşayır. Adanın dizaynında komanda parlaq rəng tonlarını qorumuş, lakin oyunçular İki adasını Tsuşima adasından asanlıqla fərqləndirə bilsinlər deyə fərqli rəng palitrasından istifadə etmişdir.[142] Komandanın açıqlamasına görə, bu genişləndirmə Cin Sakayın keçmişinə və Sakay klanının tarixinə toxunaraq monqol istilasına fərqli bir baxış təqdim etmişdir.[143][144] İki adası genişləndirməsi atın düşmənlərə hücum etmək qabiliyyəti kimi yeni döyüş bacarıqları, əlavə yan kvestlər və açıq dünya fəaliyyətləri, o cümlədən, Cinin müxtəlif heyvanları sığallaya bildiyi heyvan sığınacaqlarını ziyarət etmə imkanı təqdim etmişdir.[145][143] Bu genişləndirmənin musiqisi Çed Kannon və Bill Hemstapat tərəfindən bəstələnmişdir. Hər iki bəstəkar əvvəllər Uyeyabaşi ilə birlikdə "Tsuşima süitası"nın aranjirovkası və orkestrasiyası üzərində çalışmışdır.[146] 2022-ci ilin fevral ayında "Horizon Forbidden West" oyununun baş qəhrəmanı olan Aloy obrazından ilhamlanan zireh dəsti "Director's Cut" versiyasına əlavə edilmişdir.[147] 2022-ci ilin aprel ayında "Sucker Punch Productions" həm əsas oyun, həm də "Legends" rejimi üçün yeniləmələr və əlavələr üzərində işləri dayandırdığını, resursların digər layihələrə yönəldildiyini açıqlamışdır.[148]

Oyunun PC versiyası "Nixxes Software" tərəfindən hazırlanmış və 16 may 2024-cü ildə buraxılmışdır.[149][150][2][151] 11 may 2024-cü ildə "Steam" platformasında oyunun 177 bölgədən çıxarıldığı bildirilmişdir, bu da həmin regionlarda "PlayStation Network" xidmətinin əlçatmazlığı ilə əlaqədar olmuşdur.[152] Bu qərar daha əvvəl "PlayStation Productions" tərəfindən hazırlanmış digər oyun — "Helldivers 2" ilə bağlı yaranmış bənzər mübahisələr fonunda tənqidlərə səbəb olmuşdur.[153] "Helldivers 2" oyunu "Sony" tərəfindən "PlayStation Network" hesabının məcburi əlaqələndirilməsi qərarına görə qalmaqal yaratmış, şirkət sonradan bu qərardan geri çəkilmişdir.[154] "Sucker Punch Productions" əvvəlcədən bildirmişdir ki, "Ghost of Tsushima" üçün "PlayStation Network" hesabının əlaqələndirilməsi yalnız çoxnəfərli rejim üçün məcburidir və birnəfərli rejim bu tələbdən təsirlənmir.[155]

2025-ci ilin sentyabr ayında "Sony" elan etmişdir ki, 2025-ci ilin dekabr ayına qədər "Platinum Trophy "qazanan oyunçular xüsusi məhsullar almaq hüququ qazanacaqlar. Bu məhsullara nişan və köynək daxil edilmişdir.[156]

Qəbul

Tənqidçilərin mövqeyi

Qəbul
Ümumi xal
QiymətləndirənXal
Metacritic(PS4) 83/100[157]
(PS5) 87/100[158]
(PC) 89/100[159]
Tənqid xalları
NəşrXal
Destructoid9.5/10[160]
Famitsu40/40[161]
Game Informer9.5/10[162]
GameRevolution4/5[174]
GameSpot7/10[163]
GamesRadar+4.5/5[164]
IGN9/10[165]
The Guardian3/5[166]
USgamer4/5[167]
VentureBeat85/100[169]
VG2473/5[168]
JeuxActu17/20[170]
JeuxVideo.com15/20[171]
4Players86/100[173]
FOK!7,0/10[175]
Tweakers8,5/10[176]
Gry-Online9/10 [177]

"Ghost of Tsushima" oyunu tənqidçi rəylərinin toplanması üzrə ixtisaslaşmış "Metacritic" veb-saytına əsasən, "ümumilikdə müsbət" rəylər almışdır.[157] Oyun Yaponiyanın "Famitsu" jurnalının dörd redaktorundan ümumi 40/40 bal toplamış[161] və bu göstəriciyə nail olan üçüncü Qərb istehsalı oyun olmuşdur.[c] "Yakuza" seriyasının rejissoru Toşihiro Naqoşi də əsəri yüksək qiymətləndirmiş, baş qəhrəman Cin obrazını tərifləmiş və qeyd etmişdir ki, Yaponiya studiyaları kommersiya səbəblərinə görə orta yaşlı kişi qəhrəmana mərkəzlənmiş oyunlara çox nadir hallarda icazə verirlər.[179] 2021-ci ilin mart ayında oyunun yaradıcıları Deyz Fox və Ceyms Konnel Tsuşima adasının turizm səfirləri elan edilmişdilər. Bu qərar onların "öz yaradıcılıqları vasitəsilə Tsuşimanın adını və tarixini dünyaya tanıtdıqları" üçün verilmişdir.[65]

Oyun süjeti ümumilikdə müsbət qarşılanmışdır. "Game Informer" nəşrindən Mett Miller "Ghost of Tsushima"nı "şərəf və intiqam kimi ziddiyyətli ideallar üzərində qurulan hekayə" kimi xarakterizə etmiş, yan kvestləri müharibənin qəddarlığı və onun sadə kəndlilərin gündəlik həyatına təsiri barədə dərin düşüncələr doğurduğuna görə tərifləmişdir.[162] "IGN" tənqidçisi Miçell Saltsman aktyor Daysuke Tsuci və Patrik Qallaqerin ifalarını yüksək qiymətləndirmiş, Cinin daxili mübarizəsini "təsirli", Xotun xanı isə "dəhşətli məqsədlərinə baxmayaraq, qəribə bir sakitliyə malik yadda qalan antaqonist" kimi xarakterizə etmişdir. Bir çox tənqidçi əlavə personajların da hekayəyə təsirini və onların şəxsi süjetlərinin Cinin daxili inkişafında mühüm rol oynadığını qeyd etmişdir.[164][162][165] Bununla belə, yan kvestlər çox zaman təkrarlanan və yadda qalmayan hesab edilmişdir. "Eurogamer" nəşrindən Kris Tapsell bu kvestləri "The Witcher 3: Wild Hunt" oyunu ilə müqayisədə zəif adlandırmış, onların sadə quruluşunu və zəif mükafat sistemini tənqid etmişdir.[180] Səsləndirmə heyətinin ifalarının yüksək dəyərləndirilmərinə baxmayaraq,[169][165][164][180] bir çox rəylərdə yapon dilində dublaj zamanı dodaq sinxronizasiyasının olmaması qeyd olunmuş, bu çatışmazlıq yalnız "Director's Cut" versiyasında aradan qaldırılmışdır.[167][165][163] "GameSpot" üçün yazan Edmond Tran personajların "bədən dili ifadələrindən məhrum" olduğunu, bunun bəzi emosional səhnələrin təsirini azaltdığını bildirmiş, lakin bu səhnələrin emosional gücünün oyunun musiqi tərtibatı və operator işinin hesabına bərpa edildiyini vurğulamışdır.[163] "The Guardian" nəşrindən Keza Makdonald daha qarışıq rəy bildirmiş, süjetin orijinallıqdan uzaq olduğunu və oyunun "klassik samuray ədəbiyyatı və kinosunun ənənəvi klişelərinə o qədər bağlı qaldığını" qeyd etmiş və buna görə də onun "bəzən öz fərdi kimliyini itirdiyini" bildirmişdir.[166]

Geympley prosesi barədə tənqidçilər ümumilikdə müsbət rəy bildirmişdilər. Mett Miller düşmənlərin müxtəlifliyini və döyüşlərin oyunun son mərhələlərində belə çətin və həyəcanverici qalmasını alqışlamış, həm gizlilik, həm də birbaşa döyüş tərzlərinin oyunçu üçün bərabər dərəcədə qənaətbəxş olduğunu və "Sucker Punch Studios"un oyunçulara kvestləri istədikləri üsulla yerinə yetirməyə azadlıq verməsini müsbət dəyərləndirmişdir.[162] "GamesRadar" nəşrindən Reyçel Veber oyunu "çağırış dolu və ritmik" adlandırmış, döyüş sistemində zərbələrin və qarşı zərbələrin vaxtında icrasına böyük önəm verildiyini bildirmişdir.[164] Xüsusilə "duel" səhnələri yapon samuray filmlərinin atmosferini əks etdirdiyinə görə tərif qazanmışdır.[167][165][163] Saltsman döyüş sistemini "Assassin's Creed" seriyasının ilk oyunları, "Batman: Arkham" və "Sekiro: Shadows Die Twice" ilə müqayisə etmiş, təcrübə qazanmaq üçün təkrarlanan kvestlərə ehtiyac qalmamasını və çətinlik səviyyəsinin tədricən və ədalətli şəkildə artmasını üstün cəhət kimi qiymətləndirmişdir.[165] "USgamer" nəşrindən Mayk Vilyams döyüş sistemini "qənaətbəxş" adlandırmış, ancaq kamera bucağının və hədəf kilidləmə sisteminin olmamasını çatışmazlıq kimi qeyd etmişdir.[165][180][168] Bir çox tənqidçi gizlilik mexanikasının sadə və səthi olduğunu vurğulamış, həm Vilyams, həm də Saltsman süni intellektin zəifliyinə diqqət çəkmişdir.[165][167]

Oyun dünyasının vizual və estetik tərtibatı xüsusilə yüksək qiymətləndirilmişdir. Veber onu "incəsənət əsəri",[164] Miller isə "feodal Yaponiyanın rəssam gözü ilə çəkilmiş mənzərəsi" adlandırmışdır.[162] Saltsman oyunun açıq dünya dizaynını "bu janrda ən yaxşı vizual təcrübələrdən biri" kimi təsvir etmişdir.[165] Tənqidçilər təbiət elementlərindən — külək və quşlardan oyunçunu məqsədə yönəltmək vasitəsi kimi istifadəsini innovativ həll kimi qiymətləndirmişlər.[165][164][163] Vilyams küləklə istiqamət sistemi mexanikasını "böyük yenilik" kimi səciyyələndirmiş,[167] Tran isə bunun oyunçuları təbii yolları izləməyə, dağ yolları və çay sahilləri boyunca gəzintilərə təşviq etdiyini bildirmişdir.[163] Rəylərdə həmçinin, oyunun rahatlıq və sakitlik anları yaratmaq bacarığı qeyd edilmişdir.[162][164][160] Miller dünya dizaynını kəşf etməyə sövq edən amil kimi tərifləmiş, lakin bəzi platforma elementlərinin hərəkətsiz və məhdud olduğunu tənqid etmişdir.[162] "Destructoid" nəşrindən Kris Karter açıq dünya fəaliyyətlərindən bəzilərini, xüsusilə hayku tərtib etmək və isti bulaqlarda çimmək kimi unikal seçimləri müsbət qiymətləndirmişdir.[160] Əksinə, Tapsell açıq dünya strukturunu "təsəvvürsüz və köhnəlmiş" adlandırmış, əlavə məzmunun və maraq nöqtələrinin müxtəliflikdən və sirrlilikdən uzaq olduğunu bildirmişdir.[180] "The Verge" nəşrindən Endryu Vebster təkrarlanan bu fəaliyyətlərin oyunun yenilikçi ideyalarını kölgədə qoyduğunu yazmış,[181] "VG247" nəşrindən Kirk Mekiend isə açıq dünya fəaliyyətlərinin süjetin dinamikasına mənfi təsir etdiyini və bəzi tapşırıqların quruluşunu "köhnəlmiş" hesab etmişdir.[168]

Satışlar

"Ghost of Tsushima" oyunu satışa çıxdığı ilk həftədə Birləşmiş Krallıqda çox satılan fiziki oyun olmuşdur[182] və bu mövqeyini üç həftə qorumuşdur.[183][184] 2020-ci ilin sonunadək ölkədə 373.473 nüsxə satılmışdır.[185] Oyun həmçinin, 2020-ci ilin iyul ayında ABŞ-də ən çox satılan fiziki oyun olmuş və "Sucker Punch Productions"un həmin regionda ən sürətlə satılan oyunu kimi qeydə alınmışdır.[186] Eyni zamanda, oyun həm Avropada, həm də ABŞ-də rəqəmsal yükləmə reytinqlərində birinci yerə yüksəlmişdir.[187] "Ghost of Tsushima" 2020-ci ildə ABŞ-də ən çox satılan yeddinci oyun olmuşdur.[188] Oyunun "Director's Cut" versiyası satışa çıxdığı həftə ərzində Birləşmiş Krallıqda birinci,[189] ABŞ-də isə 2021-ci ilin avqust ayında "Madden NFL 22" oyunundan sonra ikinci yerdə qərarlaşmışdır.[190] PC versiyasının satışa çıxarılması ilə 2024-cü ilin may ayında oyun ABŞ proqram təminatı satış siyahısında birinci yerə yüksəlmişdir.[191]

Yaponiyada "Ghost of Tsushima" satışa çıxdığı ilk həftədə 212.915 nüsxə ilə ən çox satılan oyun olmuşdur.[192] Oyun satışa çıxarıldığı ayda bəzi mağazalarda tükənmişdir.[193] "Ghost of Tsushima" Yaponiyada ardıcıl 15 həftədən çox müddətdə ən çox satılan 30 video oyun arasında qalmış və ümumilikdə 412.000-dən çox nüsxə satılmışdır.[194] Oyun Yaponiyada "Sony Interactive Entertainment"in birinci tərəf oyunları arasında ömürlük satış göstəricilərinə görə yalnız "Marvel's Spider-Man" oyunundan geri qalmışdır.[195] 2023-cü ilin may ayında "Sony" şirkəti oyunun Yaponiyada 1 milyondan çox nüsxə satıldığını təsdiq etmişdir.[196]

Qlobal miqyasda "Ghost of Tsushima" satışa çıxdığı ilk üç gündə 2,4 milyondan çox nüsxə satılmış və bununla "PlayStation 4" platformasında ən sürətlə satılan birinci tərəf orijinal intellektual məhsul debütü olmuşdur.[197] 2020-ci ilin noyabrında oyunun 5 milyondan çox nüsxə satıldığı bildirilmişdir.[198] 2022-ci ilin iyul ayına olan məlumata görə satış rəqəmi 9,73 milyona çatmışdır.[199] 2024-cü ilin sentyabrında "Sucker Punch Productions" oyunun 13 milyondan çox nüsxə satıldığını açıqlamışdır.[200]

"Sony" tərəfindən "Microsoft"/"Activision" birləşməsi ilə bağlı məhkəməyə təqdim edilən sənədlərə əsasən, oyun yüksək gəlirlilik göstərmişdir. 60 milyon ABŞ dolları məbləğində ehtimal edilən büdcəyə qarşı[201] 2023-cü ildə təqdim edilən sənədlərdə ümumi gəlir 397 milyon ABŞ dolları təşkil etmişdir.[202]

Mükafatlar

Aşağıdakı mükafatlara əlavə olaraq, "Ghost of Tsushima" videooyunu "PlayStation Official Magazine – UK" və "Hardcore Gamer" tərəfindən "İlin oyunu" seçilmişdir.[203][204] Əlavə olaraq, Polşanın "Gry-Online" internet portalı tərəfindən keçirilən səsvermədə ilin ən yaxşı ikinci oyunu seçilmişdir. [205]

İl Mükafat Kateqoriya Nəticə İstinad
2020 Golden Joystick Awards PlayStation Game of the Year Namizəd [206]
[207]
Ən yaxşı audio Namizəd
Ən yaxşı narrasiya Namizəd
Ən yaxşı vizual dizayn Namizəd
İlin studiyası Namizəd
The Game Awards 2020 Game of the Year Namizəd [208]
Ən yaxşı oyun rejissorluğu Namizəd
Ən yaxşı incəsənət rejissorluğu Qazandı
Ən yaxşı narrativ Namizəd
Ən yaxşı ifa (Daysuke Tsuci) Namizəd
Ən yaxşı audio dizaynı Namizəd
Ən yaxşı döyüş-macəra oyunu Namizəd
Oyunçunun səsi Qazandı
Titanium Awards Ən yaxşı narrativ dizayn Namizəd [209]
Ən yaxşı incəsənət dizaynı Namizəd
2021 D.I.C.E. Awards Game of the Year Namizəd [210]
[211]
İlin macəra oyunu Qazandı
İlin onlayn oyunu Namizəd
İncəsənət rejissorluğunda görkəmli nailiyyət Qazandı
Audio dizaynda görkəmli nailiyyət Qazandı
Geymdizaynda görkəmli nailiyyət Namizəd
Oyun rejissorluğunda görkəmli nailiyyət Namizəd
Orijinal musiqi kompozisiyasında görkəmli nailiyyət Qazandı
hekayədə görkəmli nailiyyət Namizəd
Görkəmli texniki nailiyyət Namizəd
Visual Effects Society Awards CG layihəsində görkəmli virtual kinematoqrafiya Namizəd [212]
[213]
Real-zamanll layihədə görkəmli vizual effektlər Qazandı
British Academy Games Awards İncəsənət nailiyyəti Namizəd [214]
[215]
Audio nailiyyəti Qazandı
Ən yaxşı oyun Namizəd
Geymdizayn Namizəd
Çoxnəfərli rejim Namizəd
Musiqi Namizəd
Narrativ Namizəd
Orijinal məhsul Namizəd
Baş rolda ifa (Daysuke Tsuci) Namizəd
Köməkçi rolda ifa (Patrik Qallaqer) Namizəd
EE Game of the Year Namizəd
Game Developers Choice Awards İlin oyunu Namizəd [216]
Ən yaxşı audio Namizəd
Ən yaxşı dizayn Namizəd
Ən yaxşı narrativ Namizəd
Ən yaxşı texnologiya Namizəd
Ən yaxşı vizual incəsənət Qazandı
Japan Game Awards 2021 Geymdizaynerlər mükafatı Şablon:Runner-up [217]
Mükəmməlliyə görə mükafat Qazandı
Böyük mükafat Qazandı
Golden Joystick Awards 2021 Ən yaxşı oyun genişləndirməsi ("Iki Island") Qazandı [218]
2024 2024 Steam Awards Pis oynadığınız ən yaxşı oyun mükafatı Namizəd [219]
Görkəmli hekayə ilə zəngin oyun mükafatı Namizəd

Adaptasiyalar

25 mart 2021-ci ildə "Sony Pictures" və "PlayStation Productions" studiyaları oyunun film adaptasiyasının hazırlanacağını elan etmişlər. Filmin rejissoru Çad Stahelski olacaq. Layihənin prodüserləri arasında "87Eleven Entertainment" şirkətindən Stahelski, Aleks Yanq və Ceyson Spits, habelə "PlayStation Productions" nümayəndələri Əsəd Qizilbaş və Karter Svan yer almışdır. "Sucker Punch Productions" icraçı prodüser funksiyasını yerinə yetirəcək, istehsal prosesinə isə studiyanın adından Piter Kanq nəzarət edəcək. 12 aprel 2022-ci ildə ssenarinin yazılması üçün Takaşi Doşer layihəyə cəlb edilmişdir. Film hazırda istehsal mərhələsindədir.[220][221]

Cin Sakay "Gizli səviyyə" adlı televiziya serialının 15-ci seriyasında qısa epizodik kameo etmişdir.[222]

2025-ci ilin yanvar ayında "Sony" oyunun çoxnəfərli rejimindən ilhamlanaraq "Ghost of Tsushima: Legends" adlı anime layihəsinin istehsalına başlandığını açıqlamışdır.[223] Bu anime "Kamikaze Douga" tərəfindən "Aniplex" və "Sony Music" əməkdaşlığı ilə hazırlanır. Layihənin rejissoru Takanobu Mizuno, seriyanın kompozisiyası isə Qen Urobuçi tərəfindən həyata keçirilir. Animənin 2027-ci ildə "Crunchyroll" platformasında yayımlanması planlaşdırılmışdır.[224][225]

24 sentyabr 2024-cü ildə, "Sony" tərəfindən təqdim olunan "State of Play" konfransı zamanı "Ghost of Tsushima" oyununun sikveli kimi "Ghost of Yōtei" elan edilmişdir.[226] "Ghost of Yōtei" 2 oktyabr 2025-ci ildə "PlayStation 5" platforması üçün satışa çıxarılmışdır.[227][228][229][230][231] Oyunun hadisələri 1603-cü ildə Yaponiyanın Hokkaydo adasında yerləşən Yotey dağının ətrafında cərəyan edir[232] və qadın döyüşçü Atsunun hekayəsini izləyir.[233]

Qeydlər

  1. ↑ "Japan Studio" əlavə işləri görmüşdür.[1] "Director's Cut" buraxılışının "Windows" versiyası"Nixxes Software" tərəfindən uyğunlaşdırılmışdır.[2]
  2. ↑ Yapondilli versiyada "vaka" adı ilə təqdim edilmişdir.[25]
  3. ↑ "Famitsu"dan 40/40 xal alan Qərb istehsalı ilk iki oyun "The Elder Scrolls V: Skyrim" (2011) və "Grand Theft Auto V" (2013) olmuşdur.[178]

İstinadlar

  1. ↑ 1 2 3 4 5 Williams, Mike. "How the Studio Behind The Last Guardian Helped Ghost of Tsushima Find Its Direction". USgamer. 20 may 2020. 5 yanvar 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  2. ↑ 1 2 Huijbregts, Julian. "Ghost of Tsushima Director's Cut is coming to PC" (ingilis). Nixxes Software. 17 aprel 2024. 16 may 2024 tarixində arxivləşdirilib.
  3. ↑ 1 2 Reeves B. Ghost of Tsushima’s Patch 1.16 Addresses Resolve Issues in Legends (ing.). 2020.
  4. ↑ "Ghost of Tsushima". Gry-Online. 17 yanvar 2021.
  5. ↑ ChewbieFR. "E3 2018 : Ghost of Tsushima aura des doublages en japonais". Jeuxvideo.com (fransız). 13 iyun 2018. İstifadə tarixi: 15 oktyabr 2018..
  6. ↑ Plessas, Nick. "Ghost of Tsushima demo shows Japanese adventure's first live gameplay". Electronic Gaming Monthly. 11 iyun 2018. 12 iyun 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyun 2018.
  7. ↑ Trinel, Sylvain. "E3 2018 : 7 choses à savoir sur Ghost of Tsushima". IGN (fransız). 14 iyun 2018.
  8. ↑ Ramos, Jeff. "Ghost of Tsushima stance guide". Polygon. 16 iyul 2020. 2 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2022.
  9. ↑ Noctis, Ari. "Here's The Deal With Ghost Of Tsushima's Final Stance". Kotaku. 24 iyul 2020. 26 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2022.
  10. ↑ Hanley, Stacey. "How to master combat in Ghost of Tsushima". Red Bull. 30 iyul 2022. 2 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2022.
  11. ↑ Henley, Stacey. "Ghost of Tsushima Boss Guide: How to defeat every boss in the game". Red Bull. 4 sentyabr 2020. 24 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2022.
  12. ↑ Notis, Ari; Hall, Alexandra. "Just How Lethal Is Ghost Of Tsushima's 'Lethal' Difficulty?". Kotaku. 4 avqust 2020. 15 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 noyabr 2021.
  13. ↑ "Ghost of Tsushima: Alle Infos zur Story, zum Gameplay & der Open-World". IGN Deutschland. 13 iyun 2018.
  14. ↑ "Alles, was ihr über den fantastischen E3-Trailer von Ghost of Tsushima wissen müsst". Der deutschsprachige PlayStation Blog (alman). 19 iyun 2018. (#redundant_parameters)
  15. ↑ Logan. "E3 2018 : On fait le point sur... Ghost of Tsushima". Jeuxvideo.com (fransız). 13 iyun 2018.
  16. ↑ Donlan, Christian. "Stealth and precision violence combine beautifully in Ghost of Tsushima". Eurogamer. 12 iyun 2018. 12 iyun 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyun 2018.
  17. ↑ Henley, Stacey. "Ghost Of Tsushima: Everything you need to know about Stealth and Gadgets". Red Bull. 30 iyul 2020. 2 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2022.
  18. ↑ Hawkins, Josh. "How to increase Resolve - Ghost of Tsushima". Shacknews. 16 iyul 2020. 2 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2022.
  19. ↑ Williams, Mike. "Ghost of Tsushima Dev Promises "There's No Waypoint" To Follow". USgamer. 30 oktyabr 2017. 30 dekabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyun 2018.
  20. ↑ 1 2 "PGW 2017 : Ghost of Tsushima , le nouveau Sucker Punch annoncé". Jeuxvideo.com. 30 oktyabr 2017.
  21. ↑ ChewbieFR. "Ghost of Tsushima : Sucker Punch nous parle de son étendue". Jeuxvideo.com (fransız). 26 iyun 2018.
  22. ↑ Tapsell, Chris. "Ghost Of Tsushima length: How long is Ghost of Tsushima, and how many acts are there?". Eurogamer. 19 avqust 2021. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
  23. ↑ Loveridge, Sam. "Ghost of Tsushima trailer, gameplay details, story, and everything we know so far". GamesRadar. 12 iyun 2018. 11 yanvar 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyun 2018.
  24. ↑ Reeves, Brianna. "Ghost of Tsushima Waypoints Are Non-Existent, Player-Choice Important". PlayStation Lifestyle (ingilis). 13 aprel 2020.
  25. ↑ "『Ghost of Tsushima』は過去に例を見ない仕事に!? SIEローカライズインタビュー後編" ["Ghost of Tsushima" is an unprecedented job !? SIE Localized Interview Part 2]. Dengeki Online (yapon). 13 avqust 2020. 17 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 iyul 2022.
  26. ↑ Ramsay, Robert. "Ghost of Tsushima Guide: Tips, Tricks, and All You Need to Know". Push Square. 24 avqust 2021. İstifadə tarixi: 20 oktyabr 2022.
  27. ↑ Billcliffe, James. "Ghost of Tsushima Best Charms - where to find the best major and minor charms". VG247. 20 avqust 2021. 2 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 noyabr 2021.
  28. ↑ Gillian, Ryan. "Ghost of Tsushima guide: Map exploration locations and rewards". Polygon. 16 iyul 2020. 2 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2022.
  29. ↑ Fleming, Brian. "Mud, Blood, and Steel: Ghost of Tsushima Gameplay Debut". PlayStation Blog. 12 iyun 2018. 13 iyun 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyun 2018.
  30. ↑ Ramos, Jeff. "Ghost of Tsushima guide: Izuhara liberation locations and maps". Polygon. 24 iyul 2022. 2 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2022.
  31. ↑ Billciffe, James. "Ghost of Tsushima Best Charms - where to find the best major and minor charms". VG247. 20 avqust 2021. 6 yanvar 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2022.
  32. ↑ Flores, Sky. "How to Get Gifts in Ghost of Tsushima". Screen Rant. 29 iyul 2020. 2 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2022.
  33. ↑ Tapsell, Chris. "Ghost of Tsushima - Mythic Tales locations: Where to find all musicians and get Mythic armour rewards". Eurogamer. 21 avqust 2022. 2 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2022.
  34. ↑ Ramsay, Robert. "Ghost of Tsushima: Best Armor and All Armor Sets You Can Unlock". Push Square. 22 sentyabr 2021. 14 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyul 2022.
  35. ↑ ChewbieFR. "E3 2018 : Ghost of Tsushima aura droit à son mode photo". Jeuxvideo.com (fransız). 14 iyun 2018.
  36. ↑ Noctis, Ari. "How To Quickly Level Up In Ghost Of Tsushima's Co-Op Mode". Kotaku. 23 oktyabr 2020. 23 dekabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
  37. ↑ 1 2 Devore, Jordan. "Ghost of Tsushima fans should absolutely make time for Legends". Destructoid. 5 oktyabr 2020. 6 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
  38. ↑ Ziwei, Puah. "'Ghost Of Tsushima: Legends' co-op raid launches next week". NME. 23 oktyabr 2020. 11 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
  39. ↑ Bankhurst, Adam. "Ghost of Tsushima: Legends Co-op Mode Is Out Next Week". IGN. 5 oktyabr 2020. 4 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
  40. ↑ S. Good, Owen. "Ghost of Tsushima's multiplayer gets a stand-alone launch, plus a new mode". Polygon. 4 avqust 2021. 3 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
  41. ↑ "「和風オープンワールド『ゴースト・オブ・ツシマ』発売日が電撃発表。2020年6月26日発売へ、新映像公開など情報続々". 電撃オンライン. KADOKAWA Game Linkage. 6 mart 2020. İstifadə tarixi: 31 may 2020.
  42. ↑ 1 2 Jecks, Chris. "Ghost of Tsushima Cast: All English & Japanese Voice Actors". Twinfinite. 4 yanvar 2023.
  43. ↑ Strazd, Edward. "All Ghost of Tsushima voice cast and actors (English and Japanese)". Dot Esports. 18 may 2024.
  44. ↑ "『ゴースト・オブ・ツシマ』開発者インタビュー。侍を味わうための究極のアクション作りとは? 登場人物たちの名前の由来も判明". ファミ通.COM. 18 iyul 2020. İstifadə tarixi: 22 fevral 2020.
  45. ↑ 片岡龍一. "『Ghost of Tsushima』は難易度が変わっても敵の体力は変わらない その理由は「日本刀の切れ味がもたらす致命的な威力を実感してもらいたいから」". IGN Japan. 株式会社産経デジタル. 9 iyun 2020. İstifadə tarixi: 9 iyun 2020.
  46. ↑ "Open-World-Samurai-Adventure Ghost of Tsushima von Sucker Punch erscheint für PS4". Der deutschsprachige PlayStation Blog (alman). 30 oktyabr 2017. (#redundant_parameters)
  47. ↑ Dornbush, Jonathon. "Sucker Punch Announces Ghost of Tsushima". IGN (ingilis). 30 oktyabr 2017. 24 fevral 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyun 2018.
  48. ↑ Amoroso, Dan. "Ghost of Tsushima's Historical Timeline Explained". Game Rant. 12 noyabr 2022.
  49. ↑ "「Ghost of Tsushima(ゴースト・オブ・ツシマ)」発売日決定!予約購入受付を開始". GAME Watch. 6 mart 2020. İstifadə tarixi: 31 may 2020.
  50. ↑ "PS4「Ghost of Tsushima」、境井 仁の戦いを描く日本語版トレーラーやストーリー、作品の特徴を公開". GAME Watch. 13 dekabr 2019. İstifadə tarixi: 31 may 2020.
  51. ↑ 1 2 3 "GHOST OF TSUSHIMA".
  52. ↑ "Neues zu "Ghost of Tsushima": Japan-"Assassin's Creed" statt "Sekiro"?". 15 iyul 2020.
  53. ↑ Sinha, Ravi. "Ghost of Tsushima – Explaining the Ending and How it Sets up the Sequel".
  54. ↑ Boo, Bernard. "Ghost of Tsushima Ending Explained". 20 iyul 2020.
  55. ↑ "Erre számíthatunk Ghost of Tsushima Iki Island DLC-jében". GameStar (macar). İstifadə tarixi: 13 fevral 2025.
  56. ↑ "Ghost of Tsushima Iki Island Expansion Review - Jump Dash Roll". www.jumpdashroll.com.
  57. ↑ "Ghost of Tsushima: Iki Island DLC Review (PS4) - Hey Poor Player". www.heypoorplayer.com.
  58. ↑ Rush, Be You Be More Play Games Be Better We Are Boss. "Iki Island's Final Mission is the Perfect Coda for Ghost of Tsushima". Boss Rush Network. 27 may 2023.
  59. ↑ 1 2 3 4 West, Josh. "From Infamous to Ghost of Tsushima: Sucker Punch on the six-year journey it took to deliver its magnum opus". GamesRadar. 20 iyul 2020. 9 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  60. ↑ 1 2 3 Fleming, Brian. "Ghost of Tsushima: The road to launch". PlayStation Blog. 16 iyul 2020. 19 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  61. ↑ Croft, Liam. "Ghost of Tsushima Dev Considered Pirates and Rob Roy Before Feudal Japan Setting". Push Square. 17 iyul 2020. 17 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 iyul 2020.
  62. ↑ YamaChan. "「Ghost of Tsushima」開発者インタビュー。Sucker Punchは鎌倉時代の侍をどう描いたのか". 4gamer.net. 10 iyul 2020. İstifadə tarixi: 19 iyul 2020.
  63. ↑ Oloman, Jordan. "Ghost of Tsushima Developer's Cancelled Project 'Prophecy' Leaks". IGN. 21 iyul 2020. 9 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  64. ↑ Hollis, Daniel. "Sucker Punch confirms 'Ghost Of Tsushima' has finally gone gold". NME. 22 iyun 2020. 13 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  65. ↑ 1 2 3 Scullion, Chris. "Ghost of Tsushima devs to be made permanent ambassadors of the real island". Video Games Chronicle. 5 mart 2021. 7 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 mart 2021.
  66. ↑ 1 2 3 Oxford, Nadia. "Ghost of Tsushima's Art Director Discusses its Saturated Landscapes". Red Bull. 1 noyabr 2021. 20 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  67. ↑ 1 2 3 4 Garst, Aaron. "'Ghosts of Tsushima' Mixes History, Fiction and Open World Action". Variety. 15 iyun 2018. 18 iyun 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  68. ↑ Jarod. "Ghost of Tsushima ne s'aventurera pas dans le fantastique". Gamekult (fransız). 19 iyun 2018.
  69. ↑ Delahunty-Light, Zoe. "Sucker Punch has put so much thought into the tiniest details of Ghost of Tsushima that it kinda makes me want to cry". GamesRadar. 14 iyun 2018. 18 iyun 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  70. ↑ 1 2 3 Takahashi, Mari. "Balancing history and fun in Ghost of Tsushima". Polygon. 15 iyul 2020. 24 mart 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  71. ↑ Osborn, Alex. "PSX 2017: Sucker Punch on Ghost of Tsushima Story and Inspiration". IGN. 2 iyun 2020. 11 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  72. ↑ 1 2 Brown, Peter. "How Ghost Of Tsuhima Balances Fact Versus Fiction". GameSpot. 3 iyul 2018. 18 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  73. ↑ 1 2 Bencomo, Brian. "How It's Made: The world of Ghost of Tsushima". ESPN. 24 iyul 2020. 22 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  74. ↑ Koller, Daniel. "Samurai-Abenteuer: Was man sich von "Ghost of Tsushima" erwarten kann". derstandard.de (alman). 15 iyun 2018.
  75. ↑ 1 2 "Ghost Of Tsushima preview and interview – the best-looking game on PS4". GameCentral. 14 iyun 2018. 10 iyul 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  76. ↑ Reeves, Ben. "Why Ghost Of Tsushima Is A Bold New Direction For The Creators Of Infamous". Game Informer. 13 iyun 2022. 21 avqust 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  77. ↑ 1 2 3 4 Takahshi, Dean. "How a gaijin studio made the beautiful unrealism of Ghost of Tsushima". VentureBeat. 9 avqust 2020. 30 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  78. ↑ "印象的で心に残る世界を。 『ゴースト・オブ・ツシマ』発売直前インタビュー" [An Impressive and Memorable World. An Interview Just Before the Release of 'Ghost of Tsushima']. Dengeki Online (yapon). 14 iyul 2020. 8 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 oktyabr 2020. Şablon:Nihongo3
  79. ↑ 1 2 Tolito, Stephen. "Ghost Of Tsushima's Director On The Risks Of Making Something New". Kotaku. 18 iyun 2018. 20 iyun 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  80. ↑ Dornbush, Jonathan. "Ghost of Tsushima Creative Director on Moving Away From Infamous' Karma Meter". IGN. 19 may 2019. 31 mart 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  81. ↑ Remee, Jordan. "Ghost Of Tsushima Changes Its Weather Depending On How You Play". GameSpot. 10 avqust 2022. 10 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  82. ↑ Yang, George. "'Ghost of Tsushima': Patrick Gallagher on the "Bureaucratic" Motivations of Khotun Khan". Hollywood Reporter. 20 iyul 2022. 26 iyun 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  83. ↑ Black, Kellen; Joho, Jess. "'Ghost of Tsushima' is a beautiful anthology of historical fiction stories". Mashable. 13 iyun 2018. 3 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  84. ↑ 1 2 Hurley, Leon. "The movies, games and books that inspired Ghost of Tsushima, according to Sucker Punch". GamesRadar. 15 iyul 2020. 21 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  85. ↑ Romano, Nick. "How Ghost of Tsushima teamed with Akira Kurosawa's estate for new cinematic mode". Entertainment Weekly. 8 iyul 2020. 17 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  86. ↑ 1 2 3 Weber, Rachel. "Ghost of Tsushima's samurai rabbit roots, fox petting, and commitment to authenticity". GamesRadar. 20 may 2020. 5 yanvar 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  87. ↑ Hussain, Tamoor. "Ghost Of Tsushima's Unexpected Inspiration, Long Journey To Release, And Intricate Combat". GameSpot. 24 may 2020. 31 mart 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  88. ↑ Watts, Steve. "Ghost Of Tsushima Head Says Swords Should Be Lethal, Or "It's A Nerf Tube"". GameSpot. 21 may 2020. 24 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  89. ↑ Kim, Matt. "Ghost of Tsushima: Combat 'Hands-Down' Most Difficult Feature to Add, Sucker Punch Co-Founder Says". IGN. 17 avqust 2021. 31 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  90. ↑ Fishman, Theodore. "Honoring the blade: The lethality contract and combat balance in Ghost of Tsushima". PlayStation Blog. 25 noyabr 2020. 25 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  91. ↑ Remee, Jordan. "Why Ghost Of Tsushima Doesn't Have A Lock-On Mechanic". GameSpot. 27 iyul 2020. 19 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  92. ↑ West, Josh. "Ghost of Tsushima succeeds by finding space for quiet reflection in a world scarred by violence". GamesRadar. 20 iyul 2020. 19 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  93. ↑ Webster, Andrew. "Ghost of Tsushima is a grounded open-world game that aims to honor classic samurai films". The Verge. 21 may 2020. 24 may 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  94. ↑ Wallace, Kimberly. "More Than Just Dots On A Map: The Challenges Behind Open-World Game Creation". Game Informer. 20 may 2022. 24 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  95. ↑ YamaChan. "「Ghost of Tsushima」開発者インタビュー。Sucker Punchは鎌倉時代の侍をどう描いたのか". 4Gamer.net. Aetas株式会社. 10 iyul 2020. İstifadə tarixi: 19 iyul 2020.
  96. ↑ 1 2 Romano, Nick. "'Creating a movie-like samurai experience': Inside Ghost of Tsushima". Entertainment Weekly. 23 may 2020. 12 iyun 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  97. ↑ Saavedra, John. "Is Ghost of Tsushima Based on a True Story?". Den of Geek. 21 iyul 2020. 2 dekabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  98. ↑ Dornbush, Jonathan. "Ghost of Tsushima Is Sucker Punch's 'Biggest Game' Ever". IGN. 1 iyun 2020. 24 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  99. ↑ McKeand, Kirk. "Ghost of Tsushima interview: combat, exploration, morality, themes, and the world". VG247. 20 may 2020. 23 may 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  100. ↑ 1 2 Wong, Joanna. "Crafting the world of Tsushima". PlayStation Blog. 9 iyul 2022. 10 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  101. ↑ Tapsell, Chris. "Sucker Punch talks Ghost of Tsushima's inspirations, cultural authenticity, and the studio's growing identity". Eurogamer. 21 iyul 2020. 4 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  102. ↑ Phillips, Tom. "Ghost of Tsushima will have Japanese audio track option". Eurogamer (ingilis). 13 iyun 2018. 14 iyun 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 iyun 2018.
  103. ↑ ""黒澤モード" 『Ghost of Tsushima』 時代劇映画リスペクト予告編". jasonrodman.tokyo. 10 iyul 2020. 19 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 iyul 2020.
  104. ↑ "『Ghost of Tsushima』の「Kurosawa Mode」はただのモノクロ表示じゃない! フィルム粒子や50年代風サウンドで当時の時代劇を完全再現". gamespark. 9 iyul 2020. İstifadə tarixi: 19 iyul 2020.
  105. ↑ Dornbush, Jonathan. "How Ghost of Tsushima's Black-and-White Mode Affected Development". GamesRadar. 20 may 2020. 31 mart 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2022.
  106. ↑ Jun Wei Chiew, Ian. "From brush to blade: The concept art process behind Ghost of Tsushima". PlayStation Blog. 26 oktyabr 2020. 27 may 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  107. ↑ Sucker Punch Productions. The Art of Ghost of Tsushima. Dark Horse Comics. 20 sentyabr 2022. ISBN 978-1506713786.
  108. ↑ O'Connor, James. "Ghost Of Tsushima Sound Team Breaks Down The Game's Complex And Authentic Sound Design". GameSpot. 26 iyul 2020. 2 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  109. ↑ 1 2 3 Yang, George. "Creating the Soundscapes of Ghost of Tsushima with Its Audio Director & Composers". The Escapist. 29 iyul 2020. 7 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  110. ↑ 1 2 3 Boo, Benard. "How Ghost of Tsushima's Music Combines Japanese Tradition with the Cinematic". Den of Geek. 27 iyul 2020. 26 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  111. ↑ 1 2 Beresford, Trilby. "'Ghost of Tsushima' Composer on Technical Challenges of Scoring Sword Fights". Hollywood Reporter. 16 iyul 2020. 16 iyun 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  112. ↑ Bains, Callum. "Composing the blockbuster soundtrack of Ghost of Tsushima". Gameindustry.biz. 10 noyabr 2020. 24 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  113. ↑ Ziwei, Puah. "TOKiMONSTA, Tycho and more remix 'Ghost Of Tsushima' soundtrack". NME. 7 iyul 2020. 4 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  114. ↑ Romano, Sal. "Sucker Punch announces Ghost of Tsushima for PS4". Gematsu. 30 oktyabr 2017. 22 aprel 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyun 2018.
  115. ↑ Minoru Umise. "中世日本オープンワールド『ゴースト オブ ツシマ』日本の風景を美しく描く新たなコンセプトアート3枚が公開". AUTOMATON. 株式会社アクティブゲーミングメディア. 15 dekabr 2017. İstifadə tarixi: 7 oktyabr 2020.
  116. ↑ Makuch, Eddie. "PlayStation Boss On Why They Waited So Long To Announce Sucker Punch's New Gam". GameSpot. 27 noyabr 2017. 18 aprel 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyun 2018.
  117. ↑ Logan. "E3 2018 : Ghost of Tsushima nous offre une poignée de screens". Jeuxvideo.com (fransız). 13 iyun 2018.
  118. ↑ Seppela, Timothy. "Sony is trying a new format for its E3 press conference". Engadget. 11 may 2018. 16 may 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyun 2018.
  119. ↑ Tiraxa. "Ghost of Tsushima : La date de sortie dévoilée en bande-annonce". Jeuxvideo.com (fransız). 5 mart 2020.
  120. ↑ 1 2 Goldfarb, Andrew. "Ghost of Tsushima Out June 26: Collector's & Digital Deluxe Editions Detailed". PlayStation Blog. 5 mart 2020. 20 aprel 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 mart 2020.
  121. ↑ "Ghost of Tsushima rinviato al 17 luglio". SpazioGames.
  122. ↑ "Ghost of Tsushima è stato rimandato". IGN Italia.
  123. ↑ "Ghost of Tsushima rinviato? Cambiata la data di uscita". Everyeye.it.
  124. ↑ "Ghost of Tsushima: data di uscita rimandata secondo il PS Store | Game Division". Tom's Hardware.
  125. ↑ "Ghost of Tsushima esce il 26 giugno". SpazioGames. 5 mart 2020.
  126. ↑ "Ghost of Tsushima uscirà il 26 giugno, ecco tutte le edizioni". Game Legends. 5 mart 2020.
  127. ↑ "Ghost of Tsushima sarà disponibile il 26 giugno 2020". Ongame entertainment. 7 mart 2020.
  128. ↑ Amechazurra, Martín. "PlayStation anuncia la nueva fecha de lanzamiento de The Last of Us 2 y Ghost of Tsushima en PS4". 3DJuegos. 27 aprel 2020.
  129. ↑ Hulst, Hermen. "Release Date Updates For The Last of Us Part II, Ghost of Tsushima". PlayStation Blog. 27 aprel 2020. 27 aprel 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 aprel 2020.
  130. ↑ Oloman, Jordan. "Tsushima Tourist Board Partners With Ghost of Tsushima". IGN. 21 iyul 2020. 14 iyun 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  131. ↑ Slatt, Nick. "These Ghost of Tsushima art prints let you get lost in the game's stunning landscapes". The Verge. 5 noyabr 2020. 12 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  132. ↑ 1 2 Peppiatt, Dom. "Ghost of Tsushima: Legends coming October 16, introduces online co-op, New Game+ and more". VG 247. 5 oktyabr 2022. 24 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  133. ↑ O'Connor, James. "Ghost Of Tsushima's Big Update Will Let You Pet The Dogs--Then Set Them On Enemies". GameSpot. 8 oktyabr 2020. 29 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  134. ↑ Dornbush, Jonathan. "Ghost of Tsushima: Legends - Multiplayer Has Always Been a 'Pillar' of Sucker Punch's Plans". IGN. 17 oktyabr 2020. 18 mart 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
  135. ↑ Bridge, Darren. "Ghost of Tsushima: Legends – Finding the fun in Multiplayer". PlayStation Blog. 18 mart 2022. 9 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
  136. ↑ Henley, Stacey. "'Ghost Of Tsushima' adds new outfits from 'God Of War', 'Bloodborne' and more". NME. 19 dekabr 2022. 23 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
  137. ↑ Borthwick, Ben. "Ghost of Tsushima: Legends gets standalone release from today". VideoGamer.com. 3 sentyabr 2021. 24 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  138. ↑ LeBlanc, Wesley. "If You Claim Ghost Of Tsushima Legends On PS Plus, You'll Be Locked Out Of Director's Cut PS5 Upgrade Discount". Game Informer. 9 mart 2022. 22 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
  139. ↑ "『ゴースト・オブ・ツシマ ディレクターズカット』PS5、PS4で8月20日発売決定。壱岐を舞台にした新ストーリーなどが追加。PS5では4Kや60fpsに対応". ファミ通. 2 iyul 2021. İstifadə tarixi: 1 oktyabr 2021.
  140. ↑ "Ghost of Tsushima Director's Cut annunciato per PS4 e PS5, include il DLC Iki Island". Multiplayer.it (italyan).
  141. ↑ Kim, Matt. "Ghost of Tsushima Director's Cut and Iki Island Expansion Announced for PS5 and PS4, Upgrade Prices Revealed". IGN. 2 iyul 2022. 24 yanvar 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  142. ↑ Ramsay, Robert. "Interview: Ghost of Tsushima: Director's Cut - Sucker Punch Talks PS5 Features, Iki Island Expansion, and Japanese Praise". Push Square. 29 iyul 2021. 26 sentyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
  143. ↑ 1 2 Dornbush, Jonathan. "Ghost of Tsushima Devs on Adding PS5 Functionality, Introducing a New Villain in Director's Cut". GamesRadar. 29 iyul 2022. 15 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  144. ↑ Hurley, Leon. "The Ghost of Tsushima Iki Island expansion shows "a different viewpoint on the Mongol expansion"". GamesRadar. 29 iyul 2021. 2 avqust 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
  145. ↑ Garwin, Gabe. "Ghost Of Tsushima: Director's Cut Lets You Pet Kitties And Monkeys". GameSpot. 21 iyul 2021. 19 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  146. ↑ Hemstpat, Bill. "Ghost of Tsushima: The music of Iki Island". PlayStation Blog. 3 sentyabr 2021. 24 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 iyul 2022.
  147. ↑ Makuch, Eddie. "Ghost Of Tsushima Update Adds Horizon Forbidden West Crossover Content". GameSpot. 8 fevral 2022. 9 mart 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  148. ↑ Grimshaw, Jack. "'Ghost Of Tsushima' patch 2.18 marks the end of the game's active updates". NME. 17 aprel 2022. 24 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  149. ↑ "Ghost of Tsushima arriva su PC, ci sono DLSS 3 e FSR3 (video)". Tom's Hardware. 6 March 2024 language=it. (#missing_pipe)
  150. ↑ Bier, Tillmann. "Ghost of Tsushima kündigt mit einem neuen Trailer den PC-Release für 2024 an". GameStar (alman). 6 mart 2024.
  151. ↑ Webster, Andrew. "Ghost of Tsushima is coming to PC in May". The Verge. 7 may 2024. İstifadə tarixi: 6 aprel 2024.
  152. ↑ "Ghost of Tsushima DIRECTOR'S CUT SteamDB change 23492090". SteamDB. 4 may 2024. İstifadə tarixi: 11 may 2024.
  153. ↑ Bevan, Rhiannon. "Ghost Of Tsushima PC Port Delisted In Countries Without PSN Access". TheGamer. 10 may 2024. İstifadə tarixi: 11 may 2024.
  154. ↑ Kennedy, Victoria. "Sony overturns Helldivers 2 PSN requirement following backlash". Eurogamer. 6 may 2024. İstifadə tarixi: 11 may 2024.
  155. ↑ Blake, Vikki. "Ghost of Tsushima developer wants you to know you can play it on Steam without linking to a PSN account". Eurogamer. 5 may 2024. İstifadə tarixi: 11 may 2024.
  156. ↑ Lennox, Katie. "Ghost of Tsushima players can now unlock special Ghost Rewards merchandise for purchase". blog.playstation.com. Sony. 23 sentyabr 2025. İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2025.
  157. ↑ 1 2 "Ghost of Tsushima Critic Reviews for PlayStation 4". Metacritic. 13 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2020.
  158. ↑ "Ghost of Tsushima Directors Cut Critic Reviews for PlayStation 5". Metacritic. 14 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 avqust 2021.
  159. ↑ "Ghost of Tsushima Directors Cut Critic Reviews for PC". Metacritic. 14 noyabr 2021. İstifadə tarixi: 26 sentyabr 2024.
  160. ↑ 1 2 3 Carter, Chris. "Review: Ghost of Tsushima". Destructoid. 14 iyul 2022. 23 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2022.
  161. ↑ 1 2 Romano, Sal. "Famitsu Review Scores: Issue 1650". Gematsu. 15 iyul 2020. 4 yanvar 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 iyul 2020.
  162. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Miller, Matt. "Ghost of Tsushima Review – A Most Honorable Epic". Game Informer. 17 iyul 2020. 1 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  163. ↑ 1 2 3 4 5 6 Tran, Edmond. "Ghost Of Tsushima Review - You Khan Do It". GameSpot. 17 iyul 2020. 2 yanvar 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  164. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Weber, Rachel. "Ghost of Tsushima review: "A worthy swan song for the PS4"". GamesRadar. 14 iyul 2020. 16 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  165. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Saltzman, Mitchell. "Ghost of Tsushima Review". IGN. 14 iyul 2022. 16 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 iyul 2020.
  166. ↑ 1 2 MacDonald, Keza. "Ghost of Tsushima review – Kurosawa-inspired samurai showdowns". The Guardian. 14 iyul 2020. 4 sentyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  167. ↑ 1 2 3 4 5 Williams, Mike. "Ghost of Tsushima Review: Hopefully Not The Last Samurai". USgamer. 14 iyul 2020. 6 dekabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  168. ↑ 1 2 3 McKeand, Kirk. "Ghost of Tsushima review - a gorgeous world stuffed with repetitive filler". VG 247. 14 iyul 2020. 10 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  169. ↑ 1 2 Minotti, Mike. "Ghost of Tsushima review — Samurai's creed". VentureBeat. 14 iyul 2020. 24 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  170. ↑ Birba, Laurely. "Test du jeu Ghost of Tsushima sur PS4". JeuxActu (fransız). 14 iyul 2020.
  171. ↑ "Test du jeu Ghost of Tsushima sur PS4". Jeuxvideo.com (fransız). 14 iyul 2020.
  172. ↑ "Ghost of Tsushima Reviews". OpenCritic. 14 iyul 2020.
  173. ↑ "Test (Wertung) zu Ghost of Tsushima (Action-Adventure)". 4Players. 28 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib.
  174. ↑ Ashworth, Mack. "Ghost of Tsushima Review | Honorable execution". GameRevolution (ingilis). 14 iyul 2020.
  175. ↑ Hasselt, Karel Van. "Ghost of Tsushima". fok.nl. 14 iyun 2020. 17 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib.
  176. ↑ Ubachs, Jurian. "Ghost of Tsushima Review, Mooie ode aan samoerai-cinema". Tweakers.net. 15 iyul 2020. 17 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib.
  177. ↑ Grygorcewicz, Michał. "Recenzja Ghost of Tsushima – wspaniałe pożegnanie PS4". Gry-Online (polyak). 14 iyul 2020.
  178. ↑ Ivan, Tom. "Ghost of Tsushima breaks PlayStation sales record in Japan". Video Games Chronicle. 23 iyul 2020. 24 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2020.
  179. ↑ Ashcraft, Brian. "Yakuza Director Praises Ghost of Tsushima, Says Japan Should've Made It". Kotaku. 29 iyul 2020. 24 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  180. ↑ 1 2 3 4 Tapsell, Chris. "Ghost of Tsushima review - a likeable, if clunky Hollywood blockbuster". Eurogamer. 23 aprel 2021. 24 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  181. ↑ Webster, Andrew. "Ghost of Tsushima is a beautiful samurai tale burider under a familiar open world game". The Verge. 14 iyul 2020. 7 mart 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  182. ↑ Phillips, Tom. "Ghost of Tsushima physical sales beat last year's Days Gone". Eurogamer. 20 iyul 2020. 17 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2020.
  183. ↑ Dring, Christopher. "Ghost of Tsushima holds No.1 as Paper Mario slips l UK Charts". GamesIndustry.biz (ingilis). 26 iyul 2020. İstifadə tarixi: 25 oktyabr 2023.
  184. ↑ Dring, Christopher. "Destroy All Humans makes Top Three after 12-year absence | UK Charts". GamesIndustry.biz (ingilis). 3 avqust 2020. İstifadə tarixi: 25 oktyabr 2023.
  185. ↑ Dring, Christopher. "PS5 and Xbox Series sold 800,000 consoles in the UK last year". Gamesindustry.biz (ingilis). 4 mart 2021. 4 mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 mart 2021.
  186. ↑ Bonthyus, Darryn. "July 2020 NPD: Ghost Of Tsushima Becomes Sucker Punch's Fastest Selling Release". GameSpot. 14 avqust 2020. 15 fevral 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  187. ↑ McAllister, Gillen. "PlayStation Store: July's top downloads". PlayStation Blog. 6 avqust 2020. 11 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 noyabr 2020.
  188. ↑ Grubb, Jeff. "NPD reveals the best-selling games of 2020 in the U.S." VentureBeat. 15 yanvar 2021. 4 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 fevral 2022.
  189. ↑ Dring, Christopher. "PS5 dominates boxed charts led by Ghost of Tsushima: Director's Cut: UK Charts". Gameindustry.biz. 24 avqust 2021. 14 sentyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 sentyabr 2021.
  190. ↑ Grubb, Jeff. "August 2021 NPD: Ghost of Tsushima returns to dominate August game sales". VentureBeat. 14 sentyabr 2021. 14 sentyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 sentyabr 2021.
  191. ↑ Ivan, Tom. "Ghost of Tsushima and PS5 topped the US sales chart in May". Video Games Chronicle. 8 iyul 2024. 8 iyul 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 iyul 2024.
  192. ↑ Romano, Sal. "Famitsu Sales: 7/13/20 – 7/19/20". Gematsu. 23 iyul 2020. 23 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  193. ↑ Nunneley, Stephanny. "Ghost of Tsushima exceeded expectations in Japan, out of stock at some stores". VG 247. 22 iyul 2022. 24 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  194. ↑ Romano, Sal. "Famitsu Sales: 11/2/20 – 11/8/20 [Update]". Gematsu. 12 noyabr 2020. 18 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 noyabr 2020.
  195. ↑ Mahel, Cian. "Ghost of Tsushima achieves second-highest lifetime sales for PS4 first-party game in Japan". VG 247. 7 avqust 2020. 4 fevral 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  196. ↑ Romano, Sal. "Ghost of Tsushima sales top one million in Japan". Gematsu. 19 may 2023. İstifadə tarixi: 19 may 2023.
  197. ↑ Juba, Joe. "Ghost Of Tsushima Sold 2.4 Million Units In Three Days". Game Informer. 24 iyul 2020. 8 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  198. ↑ Romano, Sal. "Ghost of Tsushima sales top five million". Gematsu. 12 noyabr 2020. 9 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 noyabr 2020.
  199. ↑ Carter, Justin. "Ghost of Tsushima turns two years old, sells nearly 10 million copies". Game Developer. 19 iyul 2022. 20 iyul 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 iyul 2022.
  200. ↑ Small, Zachary. "Sequel to Ghost of Tsushima Expands a Fresh Sony Franchise". The New York Times. 24 sentyabr 2024. 24 sentyabr 2024 tarixində arxivləşdirilib.
  201. ↑ Abiyan. "Ghost of Tsushima Had A Budget of Just $60 Million". Tech4Gamers (ingilis). 18 dekabr 2023. İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2024.
  202. ↑ Hollister, Sean. "Sony's confidential PlayStation secrets just spilled because of a Sharpie". The Verge (ingilis). 28 iyun 2023. İstifadə tarixi: 29 sentyabr 2024.
  203. ↑ "Game of the Year 2020". PlayStation Official Magazine – UK. No. 183. Future plc. yanvar 2021. 48–49.
  204. ↑ "Top 10 Games of 2020 (Game of the Year)". Hardcore Gamer. 20 dekabr 2020. 25 mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2020.
  205. ↑ Szubert, Miłosz. "Cyberpunk 2077 triumfuje w głosowaniu czytelników GRYOnline.pl na Grę Roku 2020". Gry-Online (polyak). 11 yanvar 2021.
  206. ↑ Park, Gene. "Voting is live for the Golden Joystick Awards 2020 nominations". Game Radar. 18 noyabr 2020. 1 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 noyabr 2020.
  207. ↑ Tyrer, Ben. "Every winner at the Golden Joystick Awards 2020". Game Radar. 24 noyabr 2020. 24 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 noyabr 2020.
  208. ↑ Park, Gene. "Here are the nominees for The Game Awards 2020". The Washington Post. 18 noyabr 2020. 18 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 noyabr 2020.
  209. ↑ Soriano, David. "Todos los ganadores de los Premios Titanium de Fun & Serious Game Festival" [All winners of the Fun & Serious Game Festival Titanium Awards]. IGN España (ispan). Ziff Davis. 12 dekabr 2020. 12 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2020.
  210. ↑ Nunneley, Stephanie. "2021 DICE Awards: Ghost of Tsushima and The Last of Us: Part 2 lead with the most nominations". VG247. videogaming247 Ltd. 26 yanvar 2021. 27 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 yanvar 2021.
  211. ↑ Denzer, TJ. "The D.I.C.E. Awards 2021 winners & finalists". Shacknews. 22 aprel 2021. 22 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 aprel 2021.
  212. ↑ Pederson, Erik. "VES Awards Nominations: 'Tenet', 'Midnight Sky', 'Extraction', 'Soul' & 'Mandalorian' Among Titles In Visual Effects Hunt". Deadline. 2 mart 2021. 2 mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 mart 2021.
  213. ↑ Hipes, Patrick. "VES Awards: 'The Midnight Sky', Pixar's 'Soul', 'The Mandalorian' Take Marquee Honors – Full List Of Winners". deadline. 6 aprel 2021. 7 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 aprel 2021.
  214. ↑ Ankers, Adele. "BAFTA Games Awards 2021 Nominations Announced". IGN. 2 mart 2021. 3 mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 mart 2021.
  215. ↑ Bankhurst, Adam. "BAFTA Games Awards 2021: All the Winners". IGN. 25 mart 2021. 20 may 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 mart 2021.
  216. ↑ Beresford, Trilby. "2021 Game Developers Choice Award Winners". The Hollywood Reporter. 21 iyul 2021. 22 iyul 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 iyul 2021.
  217. ↑ Stenbuck, Kite. "Monster Hunter Rise, Ghost of Tsushima Share Japan Game Awards 2021 Grand Award". 1 oktyabr 2021. 3 oktyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 oktyabr 2021.
  218. ↑ Tyrer, Ben. "Here are all the Golden Joystick Awards 2021 winners". GamesRadar+. Future plc. 23 noyabr 2021. 24 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 noyabr 2021.
  219. ↑ "The 2024 Steam Awards". store.steampowered.com. Steam. 31 dekabr 2024. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2025.
  220. ↑ Kroll, Justin. "Sony And PlayStation Productions Developing 'Ghost of Tsushima' Movie With 'John Wick's Chad Stahelski Directing". Deadline Hollywood. Penske Media Corporation. 25 mart 2021. 25 mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 mart 2021.
  221. ↑ D'Alessandro, Anthony. "'Ghost Of Tsushima': Chad Stahelski Feature Take Of Sony PlayStation Game Sets Writer With Takashi Doscher". Deadline (ingilis). 12 aprel 2022. 18 aprel 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2022.
  222. ↑ Glazebrook, Lewis. "Secret Level's Tribute To PlayStation Quietly Calls Out Modern Gaming Trends". ScreenRant (ingilis). 22 dekabr 2024. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2024.
  223. ↑ "『ゴースト・オブ・ツシマ』アニメ化が決定! 2027年に公開予定。虚淵玄がシリーズ構成を担当。マルチプレイモード"冥人奇譚"をベースとした物語". ファミ通.com. KADOKAWA Game Linkage. 7 yanvar 2025. İstifadə tarixi: 8 yanvar 2025.
  224. ↑ "PlayStation announces a new Ghost of Tsushima: Legends inspired anime". www.crunchyroll.com. İstifadə tarixi: 15 aprel 2025.
  225. ↑ Barker, Sammy. "Ghost of Tsushima Legends Is an Upcoming Anime Inspired by the PS5, PS4 Game". Push Square. 7 yanvar 2025. 7 yanvar 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 yanvar 2025.
  226. ↑ Goupil, Pierre Le. "Sony dévoile la suite de Ghost of Tsushima, Ghost of Yotei, et la bande-annonce est à tomber par terre". PhonAndroid (fransız). 25 sentyabr 2024.
  227. ↑ Goldfarb, Andrew. "Ghost of Yōtei erscheint 2025". PlayStation-Blog. 25 sentyabr 2024.
  228. ↑ SuckerPunchProd. "📣 Ghost of Yōtei is out on October 2! 📣 Visit the PlayStation Blog to watch our new trailer and learn about Atsu's quest for revenge: https://blog.playstation.com/2025/04/23/ghost-of-yotei-comes-to-playstation-5-on-october-2/" (Tweet). 23 aprel 2025.
  229. ↑ Shea, Brian. "Ghost Of Yōtei Release Date Set For October, Collector's Edition Revealed". Game Informer. 23 aprel 2025. İstifadə tarixi: 26 aprel 2025.
  230. ↑ "Ghost of Yōtei comes to PlayStation 5 on October 2". 23 aprel 2025.
  231. ↑ "Ghost of Yōtei is coming in 2025". 24 sentyabr 2024.
  232. ↑ Lafleuriel, Par Erwan; Stedman Mis, Alex. "Ghost of Tsushima 2 confirmé comme étant Ghost of Yotei au State of Play, sortie en 2025". IGN France (fransız). 25 sentyabr 2024.
  233. ↑ KiKiToes. gameblog. 25 sentyabr 2024 https://www.gameblog.fr/jeu-video/ed/news/ghost-of-tsushima-2-annonce-fenetre-sortie-612389 (#bare_url_missing_title).

  • suckerpunch.com/#games — rəsmi saytı
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ghost_of_Tsushima&oldid=8341009"
Informasiya Melumat Axtar