Gecə göy qurşağı (bəzən Ay göy qurşağı) — ayın düşən işığı sayəsində meydana gələn göy qurşağı. Günəşin təsiri ilə meydana gələn göy qurşağından yalnız parlaqlığının azlığına görə fərqlənir. Günəş göy qurşağında olduğu kimi onunda radiusu (42°) eynidir və hər zaman göyün Ayın yerləşdiyi əks tərəfində olur.
Gecə göy qurşağında rəngləri seçmək mümkün deyil. Üstəlik gecə görmə rəng alqısını təmin etmək iqtidarında deyil. Nəticədə adətən ancaq ağ rəngdə görünür. Ancaq çəkiliş zamanı rəngləri görmək olur. Ayın özü ətrafında görünən rəng fonu göy qurşağı sayılmaz. Şüaların suyun düşməsi, bulud və ya dumandakı buz kristallarının difraksiyonlarının fenomenidir. Bunlar gecə göyqurşağı sayılmır. Qalo əks olunması bu qəbildəndir. Gecə göy qurşağını ayın tam ay fazasında həmçinin ayın ən parlaq zamanında müşahidə etmək olur. Gecə göy qurşağını formalaşdıran digər faktorlar isə onun səthə 42 dərəcə bucaq altında yerləşməsi və havanın tünd olmasıdır. Təbii ki, ayın əksinə yağışın yağması da vacibdir. Bu faktorlar gecə göy qurşağını nadir təbiət hadisəsi edir.
Gecə göyqurşağının göründüyü ərazilər
Gecə göy qurşağını dünyanın yağış yağan və gur şəlaləsi olan istənilən yerində müşahidə etmək olar. Onlara tez-tez Kamberlend şəlaləsi, Uilliamsburg ətrafı ərazilərdə (ABŞ), Zaili Alatausu (Qazaxıstan), Viktoriya şəlaləsi Zimbabve; Dombay (Rusiya) kimi ərazilərdə rast gəlinir. Amerika Birləşmiş Ştatlarının Yosemit Milli Parkında şəlalələrin sayının çox olması səbəbindən gecə göy qurşağı adi haldır. Bu əsasən yaz aylarında daha çox müşahidə edilir.
Bu təbiət hadisəsi Yamal yarımadasında müşahidə edilir. Bu əsasən dumanlı havalarda baş verir. Bu isə onu deməyə əsas verir ki, gecə göy qurşağı istənilən qurşaqlarda müşahidə oluna bilər.
İncəsənətdə
- "Ay göyqurşağı (roman)" — tanınmış rus razıçısı Sergey Pavlovun əsəri.
- "Ay göyqurşağı" (mükafat) — fantastik janrda yazılan əsərlərin müəlliflərinə verilən mükafat.
İstinadlar
- 2022-07-13 at the Wayback Machine (rus.)
Mənbə
- 2014-10-25 at the Wayback Machine
- 2008-05-27 at the Wayback Machine
- (ing.)