Gəmi sükanı, dəniz nəqliyyatı və avianəqliyyat vasitələrində defolt hərəkətini həyata keçirmək üçün nəzərdə tutulan şaquli stabilizatordakı nəzarət səthi. Gəmi sükanının iki növü mövcuddur - hidravlik və joystick.
Aviasiyada
Təyyarələrdə sükanı hündürlük sükanından ayırmaq üçün çox vaxt istiqamət sükanı terminindən istifadə olunur.
Uçuş zamanı təyyarənin bütün hərəkətləri təyyarədəki təzyiq paylanmasından asılıdır. Sabit qanadlı bir təyyarə üçün əsas nəzarət səthləri, bu səthlərin axına qarşı dayanması və onu pozması, bununla da yüksək təzyiq zonası yaratması prinsipi ilə işləyirlər. Nəzarət səthləri işlədikdə, təyyarənin iki əks tərəfindəki təzyiq simmetriyası pozulur, bu da istənilən hərəkəti təmin edir.
İş prinsipi
Gəmi sükanı, ümumiyyətlə, quyruqun arxa kənarına yerləşdirilir. Pilot sol pedala basanda sükan sola dönür və rulda yüksək təzyiq zonası yaranır. Sükan sıfıra çatmayana qədər (notrlanmadıqca), təyyarə əyilməyə davam edir. Bəzi təyyarələrdə rulda trim nişanı vardır.
İkinci təsirləri
Təkcə gəmi sükanının təyyarədə meydana gətirdiyi ikinci bir təsir vardır. Gəmi sükanına görə əyilmə hərəkəti baş verdikdə, bir qanadın sürəti xətti sürət digərindən daha yüksək olduğuna görə sürətli qanadda daha çox daşınma alınır. Buna görə kiçik bir yuvarlanma hərəkəti də meydana gəlir. Adətən, investor və sükanlar birlikdə istifadə olunur, çünki sükanlar və investorların bu interaktiv işləri kiçik təyyarələrdə çox effektli olur. Yenə bu effekt avtomat pilot sistemli uçuş nəqliyyat vasitələrində müşahidə edilmir.