Fridrix Herman Hund (4 fevral 1896[1][2][…], Karlsrue[3] – 31 mart 1997[1][2][…], Göttingen, Aşağı Saksoniya[4]) — Karlsruedən olan alman fiziki idi və atomlar və molekullar üzərindəki işləri ilə tanınır.[6] O, kimyəvi elementlərin elektron konfiqurasiyasını proqnozlaşdırmaq üçün istifadə etdiyi Hund qaydaları ilə tanınır. Hund halları və molekulyar orbitallar nəzəriyyəsi üzərindəki işi molekulyar quruluşun anlaşılmasına kömək etdi.
| Fridrix Hund | |
|---|---|
| alm. Friedrich Hund | |
| | |
| Doğum tarixi | 4 fevral 1896[1][2][…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 31 mart 1997[1][2][…] (101 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Uşağı | 6 (Gerhard Hund daxil olmaqla) |
| Elm sahəsi | fizika |
| İş yerləri | |
| Təhsili | |
| Elmi rəhbəri | Maks Born |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |
|
Hund Ervin Şredinger, Pol Dirak, Verner Heyzenberq, Maks Born və Valter Bote kimi nüfuzlu fiziklərlə işləmişdir. O dövrdə o, Bornun köməkçisi idi və diatomik molekulların zolaq spektrlərinin kvant interpretasiyası üzərində işləyirdi.
Marburq və Göttingendə riyaziyyat, fizika və coğrafiya üzrə təhsil aldıqdan sonra Göttingen Universitetində (1925) nəzəri fizika üzrə fərdi mühazirəçi, Rostok Universitetində (1927), Leypsiq Universitetində (1929), Yena Universitetində (1946), Frankfurt Universitetində (1951) və 1957-ci ildən yenidən Göttingendə professor kimi çalışmışdır. Bundan əlavə, o, Kopenhagendə (1926) Nils Bor ilə birlikdə qalmış və Harvard Universitetində (1928) atom haqqında mühazirələr oxumuşdur. O, ümumilikdə 250-dən çox məqalə və esse dərc etmişdir. Hund kvant nəzəriyyəsinə, xüsusən də atomun quruluşu və molekulyar spektrlərlə bağlı mühüm töhfələr vermişdir.
1927-ci ildə o, şəkərlər və amin turşuları kimi kiral molekulların niyə sol və ya sağ əlli formalarda ola bildiyi halda, superpozisiya halında olmadığı sualını irəli sürdü, bu paradoks sonradan "Hund paradoksu" adlandırıldı. Bu paradoks kvant dekoherens nəzəriyyəsinin inkişafı ilə həll edildi və bu nəzəriyyə onu kvant Zeno effektinin təzahürü kimi izah edir.[7][8]
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 Friedrich Hund // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 Хунд Фридрих // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118775324 // Gemeinsame Normdatei (alm.). 2012—2016.
- ↑ Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
- ↑ Rechenberg, Helmut. "Obituary: Friedrich Hund". Physics Today. 50 (10). oktyabr 1997: 126–127. Bibcode:1997PhT....50j.126R. doi:10.1063/1.881943.
- ↑ Trost, J.; Hornberger, K. "Hund's Paradox and the Collisional Stabilization of Chiral Molecules". Phys. Rev. Lett. 103 (2). 2009. arXiv:0811.2140. Bibcode:2009PhRvL.103b3202T. doi:10.1103/PhysRevLett.103.023202. PMID 19659202.
- ↑ Day, Charles. "Month-long calculation resolves 82-year-old quantum paradox". Physics Today (ingilis). 62 (9). 1 sentyabr 2009: 16–17. doi:10.1063/1.3226702. ISSN 0031-9228.