Foks–Fordays xəstəliyi xroniki apokrin vəzilərin xəstəliyidir. Bu xəstəlik qoltuqaltı nahiyələrdə, qasıq bölgəsində, döş gilələri ətrafında qaşınan dəri səpgilərinin yaranması ilə özünü göstərir.[3]
| Foks–Fordays xəstəliyi | |
|---|---|
| XBT-10-KM | L75.2 |
| XBT-9-KM | 705.82[1][2] |
| DiseasesDB | 30029 |
| MeSH | D005588 |
Xəstəlik əsasən 13–50 yaş arası gənc qadınlarda müşahidə olunur. Lakin, xəstəliyin digər yaş qruplarında da meydana gəlməsi halları qeydə alınmışdır.[4]
Səpgilər əsasən apokrin tər vəzilərinin yerləşdiyi nahiyələrdə yaranır. Dəridə diametri 2–3 mm olan kürəşəkilli papulalar əmələ gəlir. Papulalar bəzən daha böyük ölçüdə də ola bilirlər. Papulaların səthində hiperkeratoz (dərinin qalınlaşması) müşahidə olunur. Səpgilər qızılımtıl rəngdə olurlar. Xəstələrin həkimə müraciət etməsinə səbəb olan əsas şikayət güclü qaşınmadır. Bu xəstəlik zamanı tədricən kistalar, lixenifikasiya (dərinin kobudlaşıb qalınlaşması) və impetiginizasiya (ikinci dərəcəli infeksiya əlamətləri) əmələ gəlir.[5]
Dermatoz xroniki şəkildə inkişaf edir. Xəstəliyin xüsusi əlamətlərinə menstruasiya ərəfəsində qaşınmanın artmasını, hamiləlik dövründə isə azalmasını misal göstərmək olar.[6][7]
Xəstəliyin diaqnozu klinik əlamətlərə və xəstənin şikayətlərinə əsasən qoyulur.[8] Diaqnozun qoyulmasının çətin olduğu hallarda isə diaqnozu təsdiqləmək üçün histoloji müayinə aparılır.
Diferensial diaqnostika aşağıdakı xəstəliklərlə aparılır:[9]
- Darje–Uayt xəstəliyi;
- Qara akantoz;
- Yastı dəmrov.
Xəstəliyi müalicə etmək çətin hesab edilir. Yerli olaraq qlükokortikoidlər, antibiotiklər və antiseptiklər istifadə olunur. A vitamini qrupuna aid preparatların tətbiqi yaxşı effekt verir.[10][11][12]
- ↑ Disease Ontology (ing.). 2016.
- ↑ Monarch Disease Ontology release 2018-06-29. 2018-06-29 2018.
- ↑ Федеральные клинические рекомендации. Дерматовенерология: Болезни кожи. Инфекции, передаваемые половым путем. Деловой экспресс. 2015. ISBN 978-5-89644-123-6.
- ↑ Charles Hunter. A Rare Disease in Two Brothers // Proceedings of the Royal Society of Medicine . 10 (Sect Study Dis Child). 1917. 104—116. ISSN 0035-9157. 2022-02-14 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Клинические рекомендации по ведению детей мукополисахаридозом II типа (PDF) // Клинические рекомендации. 2013. 2022-10-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
- ↑ M. Marchione. "AP Exclusive: US scientists try 1st gene editing in the body". AP News (ingilis). 15 noyabr 2017. 18 noyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 noyabr 2017.
- ↑ О. Страховская. "В США впервые отредактировали гены прямо в теле человека. Чего можно добиться с помощью новой технологии?". Meduza (rus). 17 noyabr 2017. 25 noyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 noyabr 2017.
- ↑ Ефимов А. С. Малая энциклопедия врача-эндокринолога. «Библиотечка практикующего врача» (1-е изд 5000 nüs.). К.: Медкнига, ДСГ Лтд, Киев. 2007. 103. ISBN 966-7013-23-5.
- ↑ Б. А. Беренбейн, А. А. Студницин и др.; Под ред. Б. А. Беренбейна, А. А. Студницина. Дифференциальная диагностика кожных болезней. Медицина. 1989.
- ↑ Kallmann FJ, Schönfeld WA, Barrera SE. The genetic aspects of primary eunuchoidism. Am J Ment Defic 1943-1944;48:203-236.
- ↑ Балаболкин М. И. Эндокринология (2-е изд., перераб. и доп 10000 nüs.). М.: "Универсум паблишинг". 1998. 192–193. ISBN 5-7736-0018-8.
- ↑ "Whonamedit - Kallmann's syndrome". 3 may 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 aprel 2011.