Five Nights at Freddy's (FNaF) — Skott Kouton tərəfindən 2014-cü ildə hazırlanmış və yayımlanmış survival horror janrında videooyun. Məhsulun süjet xətti pizza iaşə müəssisəsində cərəyan edir. İştirakçılar müəssisənin gecə növbəsində fəaliyyət göstərən mühafizə əməkdaşı Mayk Şmidt adlı şəxsin funksiyalarını həyata keçirirlər. Vəzifə borclarına əsasən, Şmidt gecə saatlarında aktivləşən təhlükəli mexaniki-elektronik qurğulardan qorunmaqla növbəsini başa çatdırmalıdır.
| Five Nights at Freddy's | |
|---|---|
 | |
| Hazırlayanlar | Skott Kouton |
| Yayımlayanlar | Skott Kouton |
| Seriya | Five Nights at Freddy's |
| Buraxılış tarixləri | 8 avqust 2014 |
| Janr | survival horror |
| Texniki məlumat | |
| Platforma | Android, Microsoft Windows, Xbox One, Nintendo Switch[d], PlayStation 4, iOS |
| Oyun rejimi | birnəfərli oyun |
| İnterfeysin dili | ingilis dili |
| Daşıyıcı | rəqəmsal distribusiya, rəqəmsal yükləmə[d] |
| İdarəetmə | kompüter klaviaturası, sensor ekran, oyun pultu[d] |
| Rəsmi saytı | |
Skott Kouton tərəfindən əvvəllər istehsal olunmuş "Chipper & Sons Lumber Co" adlı məhsula dair daxil olmuş mənfi rəylərə cavab olaraq müvafiq oyun layihəsi işlənib hazırlanmışdır. Qeyd edilməlidir ki, adı çəkilən əvvəlki oyun iştirakçılar tərəfindən qənaətbəxş hesab edilməmiş və oyunda təqdim olunan personajların qorxu yaradan animatronik obrazlara bənzərliyi səbəbindən narazılıqla qarşılanmışdır. Məsələyə konstruktiv yanaşma nümayiş etdirən Kouton, yaranmış vəziyyətdən çıxış yolu olaraq yeni konsepsiya təklif etmiş və nəticədə "Five Nights at Freddy's" (FNaF) layihəsi ərsəyə gəlmişdir.
"Five Nights at Freddy's" oyunu tənqid sahəsinin nümayəndələri tərəfindən müsbət qiymətləndirilərək, əksər mütəxəssislər tərəfindən qeyri-adi və qorxu janrında unikal məhsul kimi xarakterizə edilmişdir. Təhlil və qiymətləndirmə prosesini həyata keçirən şəxslər tərəfindən oyunun yaratdığı atmosfer, səs effektlərinin işlənməsi və idarəetmə mexanizmləri xüsusilə təqdir edilmişdir. Bununla belə, müəyyən rəyçilər tərəfindən qeyd edilmişdir ki, oyunda ani qorxu elementlərinin ("jumpscare") tətbiqi həddindən artıq tez-tez müşahidə olunur və təkrarlanma xarakteri daşıyır. Əlavə olaraq, ekspertlər tərəfindən qeyd edilmişdir ki, oyunun ilkin tamamlanmasından sonra təkrar istifadəsi üçün kifayət qədər motivasiya elementləri mövcud deyildir. Layihə "YouTube" platformasında əhəmiyyətli dərəcədə ictimai maraq kəsb etmiş və istifadəçilər tərəfindən "Let's Play" kateqoriyası altında oyun prosesini əks etdirən video materialların yerləşdirilməsi intensiv xarakter almışdır. Məhsul əhəmiyyətli kommersiya müvəffəqiyyəti əldə edərək, media franşizasının formalaşmasına zəmin yaratmışdır. Qeyd olunan franşiza çərçivəsində ardıcıl oyunların və ədəbi nəşrlərin buraxılışı həyata keçirilmişdir. Layihə əsasında ekranlaşdırılmış "Freddi ilə beş gecə" adlı kinematoqrafik əsərin premyerası 27 oktyabr 2023-cü il tarixində baş tutmuşdur.
"Five Nights at Freddy's" adlı məhsul tap-kliklə və həyatda qalma qorxu elementlərini ehtiva edən elektron-rəqəmsal əyləncə vasitəsi (videooyun) statusuna malikdir.[1][2] Qeyd olunan məhsulda iştirakçılar "Freddy Fazbear's Pizza" adlı ailəvi istirahət və iaşə müəssisəsində (pizza restoranında) gecə növbəsi zamanı təhlükəsizlik xidməti əməkdaşı (mühafizəçi/operator) Mayk Şmidt adlı şəxsin funksiyalarını həyata keçirirlər. İştirakçılar saat 00:00-dan 06:00-dək olan xidməti vəzifələrini icra etməlidirlər. Əsas məqsəd gecə saatlarında aktivləşən və təhlükə mənbəyi olan animatronik personajlarla təmasdan yayınmaqdır. İştirakçılar növbənin başa çatmasınadək sözügedən personajlarla qarşılaşmadan sağ qalmaq öhdəliyini daşıyırlar.[1][3][4]
Nəzarət məntəqəsində müdafiə vasitələri olmadan xidməti vəzifəsini icra edən operator, iaşə müəssisəsinin müxtəlif ərazilərini əks etdirən təhlükəsizlik nəzarət kameralarına monitorinq həyata keçirmək səlahiyyətinə malikdir.[1][5] Operator gecə növbəsi ərzində kamera sistemi vasitəsilə avtomatlaşdırılmış mexaniki qurğuların (bundan sonra - animatronik vahidlər) hərəkət dinamikasını müşahidə altında saxlayır. Qeyd edilən animatronik vahidlərin hər biri müşahidə ekranında təsbit edilməyən fərqli davranış parametrləri nümayiş etdirir. Operatorun sərəncamında dəhlizlərdə animatronik vahidlərin mövcudluğunu müəyyənləşdirmək məqsədilə məhdud sayda işıqlandırma vasitələri mövcuddur. Operator tərəfindən dəhlizlərin hər hansı birində animatronik vahid aşkar edildiyi təqdirdə, onların nəzarət məntəqəsinə daxil olmasının qarşısını almaq üçün mühafizə məqsədli metal qapıların aktivləşdirilməsi həyata keçirilə bilər.[6][7] Animatronik vahidin nəzarət məntəqəsinə müdaxiləsi baş tutduğu halda, operator zərərsizləşdiriləcək və bu, əməliyyatın uğursuz yekunlaşması ilə nəticələnəcəkdir.
İştirakçı (oyunçu) tərəfindən müşahidə kameraları, təhlükəsizlik qapıları və işıqlandırma sistemlərinin istismarı zamanı mövcud elektrik enerjisi ehtiyatı tədricən azalır. Elektrik enerjisi ehtiyatının tükənməsi halında müşahidə kameraları fəaliyyətini dayandırır, təhlükəsizlik qapıları avtomatik olaraq açıq vəziyyətə keçir və işıqlandırma sistemi sıradan çıxır.[5][8] Əsas personaj olan Freddy Fazbear-in hücum əməliyyatına hazırlıq mərhələsində "Toreador Song" adlı musiqi kompozisiyası səsləndirilir. İştirakçı Freddy Fazbear-in hücumundan əvvəl növbəsini başa çatdırmalıdır.[4][9] İştirakçı növbənin sonuna qədər enerji resurslarından səmərəli istifadə etməli, təhlükəsizlik qapıları və müşahidə kameralarının istismarını minimallaşdıraraq enerji istehlakını optimallaşdırmalıdır. Videeoyun "gecələr" adlı müxtəlif səviyyələrdən ibarətdir. Hər bir səviyyənin təxmini davametmə müddəti on dəqiqə təşkil edir.[10] İştirakçı səviyyələri keçdikcə animatronik personajların aqressivlik əmsalı yüksəlir ki, bu da videooyunun mürəkkəblik dərəcəsini artırır.[5][11] Videooyun ümumilikdə altı səviyyədən ibarət olub, bu səviyyələrə beş əsas gecə və bir əlavə altıncı gecə daxildir. Videooyunun tam başa çatdırılması üçün iştirakçı tərəfindən bütün altı səviyyənin tamamlanması tələb olunur.
Oyunun başlanğıc mərhələsində Mayk Şmidt cənabı müəssisədə əvvəllər əmək fəaliyyəti göstərmiş sabiq əməkdaşın qeydə almış olduğu səs yazısını dinləmək məcburiyyətində qalır. Sözügedən sabiq əməkdaş müxtəlif gecələr ərzində Şmidt cənabına iaşə müəssisəsi və onun tarixçəsi barədə müvafiq məlumatları çatdırır. Əməkdaş həmçinin bildirir ki, iaşə müəssisəsində mövcud olan animatronik personajlar – Freddi Fazbir, Bonni, Çika və Foksi gecə saatlarında hərəkət etmək qabiliyyətinə malikdirlər. O, Şmidt cənabının diqqətinə çatdırır ki, hər hansı şəxsin gecə saatlarında animatroniklərlə qarşılaşması halında, animatronik həmin şəxsi mexaniki detal kimi qiymətləndirəcək və onu məcburi qaydada ehtiyat kostyuma yerləşdirməyə cəhd edəcək ki, bu da həmin şəxsin ölümü ilə nəticələnə bilər.
Qeyd olunan məlumatlara əsasən, iaşə müəssisəsində əvvəllər baş vermiş faciəvi hadisələr barədə oyun iştirakçısı tədricən məlumatlandırılır. Səsli bildirişlərin birində "1987-ci il insident"i (The Bite of '87) adlı bədbəxt hadisə təsvir edilir. Həmin səs yazısında mexaniki robotun (animatronikin) şəxsin baş nahiyəsini bədənindən ayırması faktı qeyd olunur. Videomüşahidə kameraları vasitəsilə aşkar edilmiş qəzet materiallarında müəssisədə baş vermiş digər faciəvi hadisə öz əksini tapmışdır. Məlum mətbuat nümunəsində beş azyaşlı şəxsi aldatma yolu ilə qapalı məkana cəlb edərək onların həyatına son qoymuş şəxs barədə məlumatlar dərc edilmişdir. Cinayət əməlini törətmiş şəxs hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən saxlanılsa da, qətlə yetirilmiş azyaşlıların cəsədlərinin tapılması mümkün olmamışdır. Müəyyən müddət sonra iaşə müəssisəsinin xidmətlərindən istifadə edən istehlakçılar tərəfindən orada yerləşdirilmiş mexaniki robotlardan xoşagəlməz qoxuların yayılması barədə şikayətlər daxil olmuş, həmçinin robotların göz və ağız hissələrindən qanabənzər mayenin axması faktı qeydə alınmışdır.
Dördüncü gecə ərzində aşkar edilən səsli mesaj materialında müəyyən edilmişdir ki, cənab Şmidtdən əvvəl həmin iaşə müəssisəsində çalışmış şəxs mesajı qeydə almağa cəhd göstərərkən mexaniki-elektron qurğulardan birinin hücumuna məruz qalmış və ehtimal ki, həyatını itirmişdir. Beşinci gecədə qeydə alınmış son səsli mesaj materialında anlaşılmaz xarakterli səs-küy elementi mövcuddur. Ardıcıl beş gecə ərzində əmək fəaliyyətini həyata keçirdikdən sonra cənab Şmidt nəzərdə tutulmuş əmək haqqını əldə etmişdir. Proqramın altıncı mərhələsini başa vurmuş istifadəçilər "xüsusi gecə" adlanan yeddinci mərhələyə keçid əldə etmək imkanına malik olurlar. Bu yeni proqram çərçivəsində istifadəçilər mexaniki-elektron qurğuların tənzimlənməsi vasitəsilə proqramın çətinlik dərəcəsini müəyyənləşdirmək səlahiyyətinə malikdirlər. Cənab Şmidt yeddinci mərhələni yekunlaşdırdıqdan sonra əmək münasibətlərinə xitam verilmişdir.
- ↑ 1 2 3 Bates, Ryan. "Five Nights at Freddy's Review". GameRevolution (ingilis). 2014-08-27. January 14, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-02.
- ↑ Milici, Lauren. "Josh Hutcherson tries to survive Five Nights at Freddy's in creepy new trailer". GamesRadar (ingilis). 2023-06-27. June 30, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-02.
- ↑ Clark, Justin. "Five Nights at Freddy's Review". GameSpot (ingilis). 2014-10-03. December 5, 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-02.
- ↑ 1 2 Petitte, Omri. "Five Nights at Freddy's review". PC Gamer (ingilis). 2014-08-25. October 23, 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-02.
- ↑ 1 2 3 Musgrave, Shaun. "'Five Nights At Freddy's' Review - One, Two, Freddy's Going To Get You". TouchArcade. October 9, 2014. December 25, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 22, 2021.
- ↑ Liebl, Lance. "Five Nights at Freddy's review". GameZone (ingilis). 2014-10-26. February 25, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-17.
- ↑ Mucchi, Alessandro. "I brividi e il disagio di Five Nights at Freddy's - review". Eurogamer (italyan). 2014-10-21. April 13, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-02.
- ↑ Conditt, Jessica. "All of the nightmares live in Five Nights at Freddy's". Engadget (ingilis). 2014-08-09. December 25, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-24.
- ↑ Dotson, Carter. "Five Nights at Freddy's Review: Lights Out". Gamezebo (ingilis). 2014-09-19. December 23, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-02.
- ↑ Vogel, Mitch. "Review: Five Nights At Freddy's - Accessible Horror That Loses Its Edge Too Quickly". Nintendo Life (ingilis). 2019-12-02. December 2, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-02.
- ↑ Liebl, Lance. "Five Nights at Freddy's review". GameZone (ingilis). 2014-10-26. February 25, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-02.
