Azərbaycanca: Avey dağı Gürcüstan ilə Qazax rayonu arasında yerləşən Kiçik Qafqaz dağlarındakı
zirvələrdən biri, ağ bozumtul dağ silsiləsidir. Daş Salahlı kəndindən 1,2 km aralıqdadır.
Buralarda hələ paleolit dövrünə aid insan fəaliyyətinin izləri var. İbtidai görkəmli
qayadaca çapılan məbədlər, 30-a qədər süni mağara aşkar edilmişdir. Dağın başında
qədim alban məbədi var. Cəbhə xəttinə yaxın olduğundan zirvəsinə hazırda giriş məhduddur.
Avey sözünün özü də təxmin etməyə imkan verir ki, albanların Ay məbədi burada
olub. Toponim Ay evi kimi açıqlanır - Avey. Ümumən türklərdə Aya sitayiş qədim dövrlərdən
bəri geniş yayılıb. Qədim türklərdə "Ay Tənqri" (Ay Allahı) ifadəsi olub. Avey
dağının özündə və ətrafında abidələr çoxdur. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan Respublikası
Nazirlər Kabinetinin 22 fevral 1989-cı il tarixli qərarı ilə Avey dövlət tarix-mədəniyyət
qoruğu yaradılmışdır.
Avey mağarasında 1950-ci illərin sonunda aparılmış arxeoloji kəşfiyyat və ilkin
tədqiqat işləri zamanı xeyli daş alətlər aşkar edildi. Daş məmulatı içərisində əsasən əmək
alətləri mühüm yer tuturdu. Onların arasında itiuclular, qaşov və bıçaq tipli alətlər, kəsicilər
xüsusi maraq doğururdu.
Avey mağarsının aşkar edilməsi və burada aparılan tədqiqatlar Azərbaycan paleolitinin
ilk uğurlarından sayılır.
Avey dağında aşkar edilmiş 30-dən süni mağaradn biridir. Koroğlu məbədinə yaxın,
Qarabulağın üstündədir. İki sıldırım qaya arasında yerləşir. Aveydağda daş dövrünə
aid ilkin yaşayış yerləridnən hesab edilir. Mağaradan qədim daş dövrünə aid əmək alətləri
tapılmışdır. Əmək alətləri içərisində əsas yeri copper, əl çapacaqları, qaşov tipli alətlər və
itiuclular tutur. Mağarada eyni zamanda ovlanmış heyvanların sümük qırıqları da aşkar
olunmuşdur. Bu onu göstərir ki, ümumiyyətlə Avey sakinlərinin həyatında ovçuluq əsas
yer tutmuşdur.
Mağarada eyni zamanda tunc dövrünə və orta əsrlərə aid də xeyli maraqlı tapıntılar
əldə edilmişdir. Mağaraya baxış zamanı buradan orta əsrlər dövrünə aid xeyli saxsı qab
parçaları, çıraqlar və metal qırıntıları aşkar edildi. Onların uzunmüddətli istifadəsini söyləmək
olar.
Bu, Azərbaycan abidəsinin şəklidir. İnventar nömrəsi: 1254
paylaşa bilərsiniz – əsəri köçürə, paylaya və ötürə bilərsiniz
remiks edə bilərsiniz – əsəri adaptasiya edə bilərsiniz
Aşağıdakı şərtlərə əməl etməklə:
istinad vermək – Müvafiq istinad verməli, lisenziyaya keçid əlavə etməli və dəyişikliklər edilib-edilmədiyini bildirməlisiniz . Siz bunu istənilən şəkildə edə bilərsiniz, lakin lisenziya verənin sizə şəxsən icazə verdiyini göstərən formada yox.
bənzər paylaşma – Əsəri remix edirsinizsə, dəyişdirirsinizsə və ya üzərində iş aparırsınızsa, öz töhfələrinizi orijinalda olduğu kimi eyni və ya uyğun lisenziya altında yayımlamalısınız.