Kömək
Bu səhifəni kitabınıza əlavə edin
Kitabı göstər (0 səhifə)
Səhifə təklif edinBu məqalə Azərbaycan dilinə uyğun yazılmayıb və ya düzgün tərcümə edilməyib. |
Fendom — ümumi maraqları paylaşan pərəstişkarlardan ibarət submədəniyyət. Azarkeşlər, adətən, fendomlarının obyektlərinin xırda təfərrüatları ilə də maraqlanırlar və sosial şəbəkədə vaxtlarının böyük hissəsini maraqlarına sərf edirlər.
.jpg)
Fendom insan maraqlarının və ya fəaliyyətinin istənilən sahəsini əhatələndirir. Azarkeşlərin maraq dairəsi kiçik bir şəkildə müəyyən edilə bilər, eləcə də məşhur bir şeyə yönəldilə bilər və ya bir neçə hobbi, janr və ya dəb əhatə edə bilər. Hazırda bu termin hər hansı bir mövzuya heyran olan insan qruplarına şamil edilsə də, ilk əvvəl idman həvəskarlarına aid edilirdi. Merriam-Webster lüğətində bu terminin istifadəsi 1903-cü ilə qədər gedib çıxır.[1]
Ədəbi detektiv Şerlok Holmsun pərəstişkarları Holmes 1893-cü ildə "öldürüldükdən" sonra ictimai matəm nümayişləri keçirərək təxminən 1897-ci ildən 1902-ci ilə qədər ilk fan-əsərlərini yaratmışlar və bu təşkil olunmuş ilk müasir fendom hesab olunur.[2][3]
Medianın əhatə dairəsindən kənarda dəmir yolu həvəskarları XIX əsrin sonlarından populyarlıq qazanmağa başlayan və XX əsrin əvvəllərinin ilk onilliklərində getdikcə daha çox tanınan başqa bir erkən fendom olmuşdur.[4][5]
Media fendomu 1970-ci illərin əvvəllərində elmi fantastika fendomundan ayrıldı və diqqət mərkəzi TV və filmlər daxilindəki personajlara yönəldi, məsələn: Star Trek və The Man from U. N. C. L. E..[6]
Anime və manqa fendomu 1970-ci illərdə Yaponiyada təşkil olundu. Amerikada isə bu fendom elmi fantastika fendomunun bir qolu olaraq başladı, pərəstişkarlar toplantılarına Yapon manqasının əldə edilmiş nüsxələrini gətirməyə başladılar.[7] Elmi fantastika və anime fendomları mediada böyüyərkən, 1960-cı illərin sonu — 1970-ci illərin əvvəllərində ortaya çıxan hippi mədəniyyəti ətrafında cəmiyyətə və texnologiyaya davamlı təsir göstərəcək qlobal fendom ortaya çıxdı.[8]
Fendomları olan əlavə mövzulara komikslər, cizgi filmləri, video oyunlar, idman, musiqi, filmlər, televiziya şouları, jurnallar,[9] sabun operaları,[10] məşhurlar və oyun şouları daxildir.[11]
.jpg)
Fendomun üzvləri bir-biri ilə ünsiyyət qurur, tez-tez fan toplantılarında iştirak edir, müxtəlif işlər və xəbər bülletenləri dərc edir və mübadiləsi aparırlar. Əvvəl çap mediasından istifadə edən bu submədəniyyətlər öz kommunikasiyalarının və qarşılıqlı əlaqəsinin çox hissəsini müasir zamanımızda internetə köçürüblər ki, bu da öz fanat bazasına aid ətraflı məlumatın arxivləşdirilməsi məqsədilə istifadə olunur. Çox vaxt pərəstişkarlar müəyyən bir işə olan sevgilərini və tənqidlərini bölüşmək üçün forumlarda və müzakirə toplantılarında yığışırlar. Ən əsası, bu cür müzakirələr medianın özünə də təsir göstərə bilər.[12][13]
İnternetin yüksəlişi fendom üçün yeni və güclü imkanlar yaratdı.[14] Bu, FTP üzərindən lent ticarətinə səbəb oldu.[15] Ümumdünya Şəbəkəsinin yaranmasından sonra bir çox icmalar fendomların təcrübələrini onlayn qəbul etməyə başladılar.
- ↑ "Fandom - Definition of fandom by Merriam-Webster". merriam-webster.com. 11 may 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2023.
- ↑ Wired.
- ↑ "Sherlock Holmes". Fanlore wiki. Fanlore. 6 fevral 2015. 21 iyun 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 mart 2015.
The earliest recorded examples of this fannish activity are from 1902...
- ↑ "About Us | National Railway Historical Society" (ingilis). 8 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 noyabr 2019.
- ↑ "Railway & Locomotive Historical Society, Inc - History". www.rlhs.org. 27 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 noyabr 2019.
- ↑ Busse, Kristina, redaktorA Brief History of Media Fandom // Fan Fiction and Fan Communities in the Age of the Internet. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company. 2006. 41–59. ISBN 978-0-7864-2640-9. (#missing_name)
- ↑ Bennett, Jason H. "A Preliminary History of American Anime Fandom" (PDF). University of Texas at Arlington. 25 iyul 2011 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 may 2009.
- ↑ Ben Grubb. "The Deadhead Subculture". Grinell College. 14 fevral 2016. 31 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 mart 2020.
- ↑ Cook, Michael L. Mystery fanfare: a composite annotated index to mystery and related fanzines 1963–1981. Popular Press. 1983. 24–5. ISBN 0-87972-230-4.
- ↑ "Kristian Alfonso, Alison Sweeney and More Shocking Soap Opera Exits|msn.com". MSN. 8 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2023.
- ↑ ""Gaming's Fringe Cults"|The Escapist". 2 fevral 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 dekabr 2007.
- ↑ Laskari, Isabelle. "Glee Producer and Writer Discuss the Show's Fandom". Hypable. 27 yanvar 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 noyabr 2011.
- ↑ Miller, Gerri. "Inside Serenity". How Stuff Works. 28 sentyabr 2005. 18 noyabr 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 noyabr 2011.
- ↑ "Fandom". Fandom (ingilis). 5 dekabr 2023. 27 aprel 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2023.
- ↑ "Что такое FTP? — Вопросы и ответы — Джино". jino.ru (rus). 6 avqust 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2023.
- "Fendomun sahibi kimdir?" – Salon.com 13 dekabr 2000-ci il
- "Rank and Phile" də Archived</link> – Arts Hub xüsusiyyəti, 12 avqust 2005-ci il
- Niyə mən fanat deyiləm, John Roderick
- HomeStuck — rəsmi sayt
- Transformativ İşlər Təşkilatı – Fendomu təbliğ edən və fanworkləri arxivləşdirən qeyri-kommersiya təşkilatı.
- "Sağ qalan fendom" — Mookychick 24 iyun 2013-cü il
- Harry Potter Alliance — rəsmi sayt