Fəxrəddin Razi
Fəxrəddin Əbu Abdullah Məhəmməd ibn Ömər ər-Razi və ya Fəxrəddin ər-Razi (ərəb. فخرالدین الرازی; 1150[2][3][…], Rey, Böyük Səlcuq imperiyası[4] – 1210[2][3][…], Herat[5]) — Əşari məktəbinin tanınmış nümayəndəsi, altıncı mücəddid. Quri sultanlığında və Xarəzmşahlar dövlətində sarayda xidmət etmişdir. Yarımçıq olan məşhur Məfatih əl-qayb təfsiri ona məxsusdur. Bu təfsiri o, mutazilit əz-Zəmaxşarinin təfsirinə cavab olaraq yazmışdır.
| Fəxrəddin Razi | |
|---|---|
| ərəb. فخرُ الدين الرازي | |
 | |
| Doğum tarixi | 1150[2][3][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1210[2][3][…] |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahələri | kəlam, təfsir[1], islam fəlsəfəsi, Əsli dəlillər |
Tam adı Əbu Abdullah Məhəmməd ibn Ömər əl-Hüseyn ət-Taymi əl-Bəkri ət-Təbaristani Fəxrəddin ər-Razi olan filosof 1149-cu ildə Reydə anadan olmuşdur. Atası Rey şəhərinin hatibi olmuşdur. Buna görə də onu İbn əl-Hatib (hatibin oğlu) deyə çağırmışlar. Şafi fiqhi, üsul əl-fiqh sahəsində ilk təhsilini atasından və əl-Kamal əs-Simnanidən almışdır. Fəlsəfəni isə Məcduddin əl-Cilidən öyrənmişdir.
Ər-Razi Orta Şərq şəhərlərini gəzib dolaşmışdır. Quri sultanlığında və Xarəzmşahlar dövlətində sarayda xidmət etmişdir. O, Heratda mədrəsə qurmuş və həyatının son illərini elə bu mədrəsədə keçirmişdir.
- Məfatih əl-qayb
- Əsas ət-təqdis fi ilm əl-kəlam
- Cəmi əl-ölüm
- Ər-Risalə əl-kəmaliyə fi-l-həqaik əl ilahiyə
- Cahardaq risalə
- Əl-Məbahis əş-şərqiyə
- Lübub əl-işarət
- Əl-Ərbain fi üsul əd-din
- Etiqadat firəq əl-müslimin va-əl-müşrikin
- Mühəssəl əfkar əl-mütəqəddimin da-l-Mütəahhirin
- ↑ 1 2 Arnaldez R. Fakhr al-Dîn al-Râzî: commentateur du Coran et philosophe (fr.). Librairie philosophique J. Vrin, 2002.
- ↑ 1 2 3 4 RĀZĪ FAKHR AL-DĪN AL- // Encyclopædia Universalis (fr.). Encyclopædia Britannica, 1968.
- ↑ 1 2 3 4 Haywood J. A. Fakhr ad-Din ar-Razi // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 Haywood J. A. Fakhr ad-Dīn ar-Rāzī // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Наймов Н. Фахриддин Рази. // Из философского наследия народов Ближнего и Среднего Востока.— Ташкент, 1972,— С. 199–233.
- Кулматов Я. Фахриддин Рази.— Душашбе, 1980.