Fındıq uzunburunu (lat. Curculio nucum) — buğumayaqlılar tipinin sərtqanadlılar dəstəsinin uzunburun böcəklər fəsiləsinə aid olan növ.
| Fındıq uzunburunu | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Fındıq uzunburunu |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Fındıq uzunburun böcəyinin başı xortum şəklində irəliyə doğru uzanmışdır. Bu xortum dişi fərdlərdə bədəndəndə uzundur. Böcək qara rəngdədir, sarımtıl pulcuqlarla örtülmüşdür. Xortum və ayaqları qırmızımtıl-qonurdur. Bığcıqları xortumun düz ortasında yerləşmişdir. Yumurtası ellipsvaridir, təzə qoyulan vaxt ağ rəngdə olur, sonra qonurlaşır. Sürfəsi ayaqsızdır, sarılımtıldır, baş və döş buğumları qırmızı olur. axırıncı yaşda uzunluğu 10–15 mm olur, pupu ağ rənglidir, xortumu yaxşı seçilir. Pupun uzunluğu 9 mm-dir.[1]
May ayının üçüncü ongünlüyündən etibarən böcəklər cütləşir, bundan 6-8 gün sonra yumurta qoymağa başlayır. Yumurta qoymaq üçün böcək xortumu vasitəsilə zərif meyvələrin qabıqlarını deşir və yumurtaqoyanı vasıtəsilə həmin deşiyə bir yumurta qoyur. Rüşeymin inkişafı 8-10 gün çəkir. Aprel ayının ortalarından başlayaraq sürfə puplaşır. Pup fazası 2 həftəyə qədər davam edir və sonra böcək uçur. Fındıq uzunburunu ildə bir nəsil verir.[2].
Fındıq uzunburunu Azərbaycanda fındıq əkilən bütün rayonlarda geniş yayılmışdır.
- S.R.Məmmədova, B.B.Xəlilov. Kənd təsərrüfatı entomologiyası. 1986, səh 194
- N.H.Səmədov taxıl böcəkləri və onlarla mübarizə tədbirləri, Bakı 1964
- N.B.Mirzəyeva, Z.M.Məmmədov. Böyük Qafqaz bölgəsində meyvə və meşə ağaclarına zərərverən uzunburun böcəklərin bioekoloji xüsusiyyətləri və parazitləri.
- Z.M.Məmmədov. Azərbaycayda meyvə uzunbığı və alma çiçəkyeyəninin entomofaqları. S.R.Məmmədovanın 80 illiyinə həsr olunmuş sessiyanın materialları, 2005,Bakı, s.84-87.
- Curculio nucum Arxivləşdirilib 2017-10-12 at the Wayback Machine