Eyr yarımadası (ing. Eyre Peninsula) — Avstraliyanın cənubunda yerləşən yarımada. Ölkənin ayrıca bir regionu.
| Eyr yarımadası | |
|---|---|
 | |
| Yerləşməsi | |
| 34°20′ c. e. 135°45′ ş. u.HGYO | |
| Akvatoriya | Hind okeanı |
| Ölkə |
 Avstraliya |
  Eyr yarımadası |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Eyr yarımadası Cənubi Avstraliya ştatının ərazisində yerləşir. Şərqdən Spenser körfəzi, qərbdən isə Böyük Avstraliya körfəzi ilə əhatələnir. Şimaldan isə Qoler dağı ilə əhatələnir.
İqlim baxımından qərb rayonları quraq, cənub rayomnları isə mülayimdir. Yay ayları orta temperatur 25—29 °C, daxili rayonlarda 34 °C, qış ayları isə 15—18 °C olur. Noyabrdan aprelə qədər Eyrdə meşə yanğınları müşahisdə edilir[1].
Yarımada ərazisində Linkoln, Koffin-Bey, Qoler Reynciz milli parkları vardır.
Eyr yarımadası hələ qədim zamanlardan avstraliya aborigenlərinin məskəni olmuşdur. Avropalıların burada peyda olması ilə onların sayında azalma müşahidə edilmişdir. Avropalılar burada yollaer salır, yaşayış məskənləri inşa edir, limanlar istifadəyə verirlər. 1850-ci ildə Port Linkolndan 15 şimalda avstraliyada aborigenlər üçün ilk tədris mərkəzi açılır. Bu mərkəz 1984-cü[2] ilə qədər fəaliyyət göstərmişdir. Hazırda aborigenlər 4 yaşayış məntəqəsində cəmləşmişlər: Port Linkoln, Sedyuna, Kunibba və Yalata.
Yarımadanı ilk dəfə hollandiyalı Piter Neyts (ing. Peter Nuyts) 1627-ci ildə kəşf etmişdir. 1802-ci ildə isə britaniyalı Metyui Flinders 3 ay ərzində yarımadanın xəritəsini tərtib etmişdir. Elə bu ərəfələrdə [fransız Nikolya-Toma Boden öz araşdıərmasını aparmışdır. 1840—1841-cü illərdə yarımada detallı şəkildə Dedvard con Eyr tərəfindən araşdırılır. Yarımadanın kənd təsərrüfatına yararlı olması ilə əhali buraya axışır[2].
Yarımadanın əsas yaşayış məntəqələri — Port Linkoln (cənub), Port Oqasta və Uayalla (şimal-şərq), Sedyuna (şimal-qərb).
Burada əsasən kənd təsərrüfatı inkişaf etmişdir. Nisbətən quraq şimal rayonlarında taxılçılıq, qoyunçuluq və maldarlıq, cənubda isə üzümçülük və südlük istiqaməTli maldarlıq inkişaf etmişdir. Yarımadadan Yəşim, Dəmir filizi çıxarılır.
- Yarımadanın xəritəsi (ing.)
- Short AD, Fotheringham DG & Buckley RC 1986, Coastal Morphodynamics and Holocene Evolution of the Eyre Peninsula Coast, South Australia, Coastal Studies Unit Technical Report No. 86/2, Department of Geography, University of Sydney. Arxivləşdirilib 2008-11-20 at the Wayback Machine (ing.)
- Short AD, Fotheringham DG & Buckley RC 1986, Morphodynamic, Hazard and Development Impact Assessment of the Eyre Coast Protection District, report prepared for the Coast Protection Board, Adelaid. Arxivləşdirilib 2008-11-20 at the Wayback Machine (ing.)
- ↑ "Hints & Tips" (ingilis). South Australia. Yorke Peninsula. 2009-01-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-14.
- ↑ 1 2 "History & Heritage" (ingilis). South Australia. Yorke Peninsula. 2009-05-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-14.