Eskellər — Bulqarların qolu. Bəzi mənbələrdə "on ox budun" kimi xatırlanır. Qərbi Göytürk xaqanlığının Nuşibi boyuna mənsub idilər.
İbn Fədlan 921—922-ci illərdə Volqada olarkən eskellərin adını qeyd etmişdi.[1][2][3][4].
Ola bilsin ki, İbn Fədlan tərəfindən qeyd edilən başqa tayfalar (esqel, sivan) bulqar deyildi, belə ki, əks tədqirdə onların xüsusi etnik adı olan tayfa kimi ayırmağın mənası yox idi.
982-ci ildə farsdilli "Coğrafiya"da işkillər haqqında bilgi var. Orda qeyd olunur ki, bulqarlar bir-biriləriylə savaşırdılar.[5].
X əsrin birinci yarısında formalaşan dövlətin tərkibinə başqırdlar, peçeneqlər və oğuzlar daxil idi. Onlarla Volqa Bulqariyasından bilavasitə yaxınlıqda görüşü İbn Fədlan təsvir edir.
Gərdizi "Zeyn əl-əxbar" adlı əsərində (XI əsrin ortaları) eskellərin yurdu haqqında məlumat verir.[6].
Konstantin Baqryanarodnı «Türk-madyarları» savartoyaskala (savart və eskel) adlandırır. [7].
- ↑ Книга Ахмеда Ибн Фадлана о его путешествии на Волгу в 921—922 гг. Харьков, 1956, C. 139, 141.
- ↑ Togan Z.V. Tr., Risala: Ibn Fadlan’s Reisebericht. Leipzig, 1939, 223.
- ↑ Заходер Б. Н. Каспийский свод сведений о Восточной Европе. М., 1962, C. 132.
- ↑ Артамонов М. И. История хазар//Л., Изд-во Гос. Эрмитажа, 1962, C. 131.
- ↑ Минорский В. Худуд-ал-алем . Hudud al-alam, translated and explained by V. Minorsky, London, 1937 (англ. перевод и комментарий В. Минорского), C. 162
- ↑ Бартольд В. В. Сочинения. Т.8. М., 1973, C. 37, 58; Martinez, 1982, C. 159: eskel/ezgel)
- ↑ Вашари И. О рунических системах письма Восточной Европы//Altaica. II, 1998, C. 37