Ernest Vud

Ernest Edqerton Vud İngiltərənin Mançester şəhərində anadan olmuşdur.O,kimya,fizika və geologiya ixtisasları üzrə Mançestr Texnologiya Kollecində təhsil almışdır.^[1]Buddizm və yoqaya olan marağı səbəbindən yeniyetməlik illərində Sanskrit dili üzrə təhsilə başlamışdır.1907-ci ildə,24 yaşında olarkən yerli Teosofiya cəmiyyətinin prezidenti seçilmişdir.1908-ci ildə isə təşkilatın dünya qərargahı yerləşən Adyar,Hindistana köçərək daha geniş fəaliyyətə başlamışdır.

Gənc yaşlarında Ernest Vud teosofiyaya maraq göstərməyə başlamışdır.Bu maraq onun teosofist Enni Bezantın mühazirələrinə qulaq asmasından sonra yaranmışdır.Onun şəxsiyyəti Vudda dərin təəssürat yaratmışdı.Vud Teosofiya Cəmiyyətinin Mançesterdəki şöbəsinə üzv oldu və 1908-ci ildə həmin vaxt Teosofiya Cəmiyyətinin Adyar bölməsinin prezidenti olan Bezantın ardınca Hindistana köçdü.Orada o,Enni Bezant və 1909-cu ildə Adyara gəlmiş Çarlz Uebster Lidbiter ilə birlikdə işləyərək,onun köməkçilərindən birinə çevrildi.

Vud,Lidbiter tərəfindən Ciddu Krişnamurtinin kəşf edilməsinin şahidi oldu.Lidbiter,çox keçmədən bu gəncin "Gələcək Dünya Müəllimi"nin təcəssümü olduğunu elan etdi.^[2]Vud bu hadisəni 1936-cı ildə çap olunmuş "Is the Theosophy" adlı avtobioqrafiyasında,eləcə də daha sonra yazdığı iki məqaləsində ətraflı şəkildə təsvir etmişdir.

Besantın tövsiyəsilə ilə Vud təhsil sahəsinə qoşuldu.1910-cu ildən sonra Teosofiya Cəmiyyəti tərəfindən təsis edilən bir neçə məktəb və kollecə rəhbərlik etdi.O,Bombay və Madras universitetlərinə bağlı tədris müəssisələri olan Sind Milli Kolleci və Madanapalle Kollecində fizika professoru,direktor və prezident kimi fəaliyyət göstərdi.Vud teosofik ideyaları təşviq edir,mühazirə turları keçirir və Helena P.Blavatskinin "Gizli Doktrina" əsərinin xülasəsi də daxil olmaqla,müxtəlif teosofik mövzularda çoxsaylı məqalələr,esse və kitablar nəşr edirdi.^[3]Ernest Vud Hindistanın müxtəlif bölgələrində mühazirələr oxuyaraq fəal maarifçilik fəaliyyəti aparmış,Asiya,Avropa və Amerika ölkələrinə səyahət etmişdir.1932-ci ilin aprel ayında "Conte Rosso" adlı gəmidə məşhur mənəvi lider Meher Baba ilə tanış olmuşdur.II Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Hindistanı tərk edərək ABŞ-a köçmüşdür.

Vud Teosofiya Cəmiyyətinin gələcəyinə dair illüziyalarını itirdi və yoqa klassiklərini araşdırmağa başladı.Cəmiyyət daxilində parçalanmaya səbəb olan Krişnamurti hadisəsindən sonra,1933-cü ildə Enni Bezantın vəfatından sonra prezidentlik vəzifəsinə namizədliyini irəli sürdü.^[4]Lakin o,Çarlz Lidbiterin yaxın müttəfiqlərindən biri olan Corc Arundelə uduzdu.Vud bu seçki kampaniyasını sonradan ədalətsiz və şübhəli adlandırdı.Cəmiyyətin istiqamətindən narazı qalan Vud,artıq yetkin və müstəqil şəxsiyyətə çevrilmiş Krişnamurtidən təsirlənərək diqqətini yoqaya yönəltdi.

Hindistanda olduğu müddətdə Vud bir çox yoqilər və hindu panditləri ilə qarşılaşmadı.Hələ uşaqlıqda Ser Edvin Adnoldun "Asiyanın İşığı" adlı əsərini oxuduqdan sonra vegeterianlıq,spirtli içkilərdən imtina və yoqa ilə məşğul olmaq kimi həyat tərzini qəbul etmişdi.Buna görə də Hindistanlı yoqilər tərəfindən isti qarşılanmış,onların çoxu ilə dostluq və məsləhət əlaqələri qurmuşdu.^[5]Ernest ömrü boyu subaylıq prinsipinə də sadiq qalmış və ailə qurmamışdır.Adyardakı ilk illərində,Maisur əyalətində yerləşən Vedanta Monastrının rəhbəri Şri Cagat Quru Şankara Çarya Svami ona Hindli tələbələrə Sanskrit dilini öyrətmək istiqamətində göstərdiyi səylərə görə "Şri Sattwikagraganya" fəxri adını vermişdi.

Vud rəsmi olaraq heç bir hind müəlliminin tələbəsi olmamışdır.Lakin,1928-ci ildə Nyu-Yorkda səfəri zamanı o,yenidən Krişnamurti ilə görüşdü.Krişnamurti həmin vaxt Teosofiya Cəmiyyətini tərk edir və bu təşkilatın rəhbərliyi tərəfindən yaradılmış mərasimlərdən və okkult iyerarxiyalardan imtina edərək müstəqil müəllimə çevrilirdi.Bu görüş Vudun düşüncələrinə dərin təsir göstərdi və o,yenidən klassik yoqa ədəbiyyatına ilham mənbəyi kimi üz tutdu.^[6]Elə həmin dövrlərdə Vud özünü cadugər və yeməyə ehtiyac duymadığını iddia edən hindli bir qadını ifşa etmişdi.Bu qadın kiçik bir kəndin sakinləri üzərində böyük təsirə malik idi və Vud onu ifşa etdiyinə görə qisas məqsədilə onu zəhərləmişdi.Ernest Vud ölüm təhlükəsi ilə üz-üzə qalmış və bu hadisədən sonra həyatının qalan hissəsində bərk qidaları demək olar ki,qəbul edə bilməmişdi.O,ömrünün qalan illərini yoqa ilə bağlı əsərlər yazmaq və nəşr etdirməklə keçirdi.ABŞ-a köçdü,burada San-Fransiskoda yerləşən Amerika Asiya Araşdırmaları Akademiyasında bir müddət prezident və dekan vəzifələrində çalışdı.Daha sonra Hyuston,Texas ştatına köçərək Hyuston Universitetində fəaliyyətini davam etdirdi.

Hindistana gəldikdən qısa müddət sonra Vud hind klassiklərini,məsələn,Qaruda Purananı tərcümə etməyə başlamışdı.1920-ci illərin sonlarında bir neçə hindu alimlərinin dəstəyi ilə yoqa klassiklərini dərindən öyrənməyə başladı.Bu tədqiqatlar nəticəsində Bhaqavad Gita,Patanjalinin Yoqa Sutraları,Şankaranın Viveka Çudamani kimi məşhur yoqa mətnlərinin çoxsaylı tərcümələri işıq üzü gördü.Tərcümələrə yazdığı şərhlərdə Vud bu fəlsəfi fikirləri müasir həyatla əlaqələndirməyə çalışmışdı.Onun əsərlərində şəxsi təcrübələrinə əsaslanan çoxsaylı istinadlara rast gəlinir.Vudun Yoqa (Penguin Books,1959/62) kimi qısa yoqa risalələri,eləcə də diqqət və yaddaşın inkişafı barədə əvvəlki yazıları ilə birlikdə,əsərləri Raja Yoqa - yəni,zehnin yoqası üzrə klassik mətnlərə mükəmməl bir giriş xarakteri daşıyır və sanskrit terminlərindən minimum istifadə olunur.

Hindistanda olduqları müddətdə Ernest Vud və həyat yoldaşı Hilda,Dr.Mariya Montessorinin qabaqcıl təhsil işi ilə yaxından tanış olmuşdular.1939-cu ildə Mariya Montessori faşist Mussolini hökumətinin tələblərinə tabe olmaqdan imtina etdiyinə görə İtaliya hökuməti tərəfindən arzuolunmaz şəxs elan edilmişdi.^[7]Teosofiya Cəmiyyəti onu Hindistanın Adyar şəhərinə gəlməyə dəvət etdi.O,bu dəvəti qəbul etdi.1939-1948-ci illər ərzində orada yaşadı.Bu dövrdə Hindistanda bir çox Montessori məktəbləri təsis edildi.Hilda,Ernest və Mariya Montessorinin həmin məktəblərin yaradılmasında mühüm rolu olmuşdur.Onların yeddi il ərzində eyni məkanda olaraq ortaq məqsədlərlə çalışdıqları nəzərə alınarsa,aralarında ciddi əməkdaşlığın mövcud olduğu güman edilə bilər.

1950-ci illərin sonlarında Ernest və Hilda ABŞ-ın Hyuston şəhərində məskunlaşdılar.Onlar 1959-cu ildə Hyuston Unitar Birliyinin fəal üzvlərinə çevrildilər.Hilda əsas diqqətini birlik üçün kitabxananın yaradılmasına yönəltdi və Montessori məktəbinin təsisindən danışmağa başladı.Ernest isə tez-tez ruhlandırıcı çıxışlar etməsi üçün dəvət olunurdu.Onlar 1962-ci ilin payızında Montessori məktəbini uğurla açdılar.Məktəbin şagirdlərinin əksəriyyəti unitar valideynlərin uşaqları idi.^[8]Hilda və Ernest bütün Montessori materiallarını və Mariya Montessorinin yazılarını İngiltərə və Hindistandan sifariş etdilər.1962-ci ildə ABŞ-da bu materiallar mövcud deyildi.Məktəbin ilk İdarə Heyətinin sədri Ernest Vud idi.

Cütlük Hyuston şəhərinin Spring Branch bölgəsində,Fellowship ərazisinə bitişik Wirt Road üzərində yerləşən kiçik bir kottecdə məskunlaşdı.Onlar Ernestin 1965-ci ildə,Hildanın isə 1968-ci ildə vəfatına qədər məktəbin inkişafı ilə yaxından məşğul oldular.Məktəbin İdarə Heyəti təsisçilərin şərəfinə ona "School of the Woods" ("Meşə Kitabı") adını verdi.

Vud 17 sentyabr 1965-ci ildə,Şankaranın "Viveka Çudamani" əsərinin tərcüməsini başa çatdırdıqdan bir neçə gün sonra vəfat etdi.Bu tərcümə onun ölümündən sonra "Hind Düşüncəsinin Zirvəsi" adı ilə nəşr olundu.

• Qaruda Puranası (Saroddhara).Hindlilərin Müqəddəs Kitabları,Cild 9.İndian Press,1911.

• Yeddi şüa.1925.

• "İradənin Sezgisi".Theosophical Press,1927.ISBN 0-7661-9095-1

• "Bir İngilis Ana Hindistanı Müdafiə Edir."Mother İndia"ya Tam və Konstruktiv Cavab".Ganesh & Co,1929.

• Hindlilərin Okkult Təlimi,1931.

• Rəqs Edən Şivaya Tərənnüm Mahnısı,1931.

• Zəka və Yaddaşın Təlimi,1936.

• "Bu Teosofiyadırmı?".Ernest Vudun Avtobioqrafik Tədqiqatı,1936.

• Praktik Yoqa:Qədim və Müasir.Paul Bruntonun giriş sözü ilə.E.P.Dutton & Co,1948.

• Konsentrasiya - Meditasiyaya Bir Yanaşma.Theosophical Publishing House,1949.ISBN 0-8356-0176-5

• Möhtəşəm Hüzur:Vedanta fəlsəfəsinin analizi və onun çağdaş intellektual axınlarla əlaqəsi - Şankaranın "Cənub-Tərəfli Forma"ya nəzirəsinin yeni tərcüməsi ilə,Rider & Co,1952.

• Yoqa Sistemlərinin Böyük Məktəbləri.Philosophical Library,1954.

• Bhagavad Gita İzah Olunur:Yeni və Hərfi Tərcümə ilə.New Century Foundation Press,1954.

• Yoqa Lüğəti.Philosophical Library,1956.

• Zen Lüğəti.Philosophical Library,1957.ISBN 0-14-021998-6

• Yoqa.Penguin Books,1959.(Yenidən işlənmiş nəşr 1962)

• Ləzzət və Əzabın Tədqiqi.A Study of Pleasure and Pain.The Theosophical Press,1962.

• Vedanta Lüğəti.Philosophical Library,1964.

• Hind Fikirlərinin Zirvəsi:Şankaranın "Viveka Çudamani" əsərinin yeni,müstəqil tərcüməsi və şərhləri ilə.The Theosophical Publishing House,1967.

• Özünü Təkmilləşdirmə.Editorial Kier,1955.

• Gəlin Mənə və Digər Yazılar.The Theosophical House,2000.