Ermənistanda qadınlar

Ermənistanda qadınlar — Birinci Ermənistan Respublikası yaranandan bəri bərabər hüquqlara, o cümlədən səsvermə hüququna malikdirlər. 21–23 iyun 1919-cu il tarixlərində Ermənistanda ümumi seçki hüququ ilə ilk birbaşa parlament seçkiləri keçirilmişdir. 20 yaşına çatmış hər bir şəxs cinsindən, etnik mənsubiyyətindən və dini inancından asılı olmayaraq səsvermə hüququna malik idi. Ermənistan dövlətinin əsasını qoymaqda məsuliyyət daşıyan 80 yerlik qanunverici orqanın tərkibində üç qadın deputat var idi. Onlar: , və .

Ermənistanda qadınlar
Yeni Culfadan olan milli geyimli erməni qadın. Qreqori Limanın "Erməni qadınlarının geyimləri" əsərindən. Tehran. 1974-cü il.
Dəyər 0.216 (2021)
Yer 191 ölkədən 53-cü
(hər 100.000 nəfərə görə) 26 (2017)
35.51% (2023)
Orta təhsil almış 25 yaş üstü qadınlar 94.1% (2010)
Qadınlar əməkdə 59% (2014)
Dəyər 0.698 (2022)
Yer 146 ölkədən 89-cu

İndiki Ermənistan Respublikasının konstitusiyası 1991-ci ildə qəbul edilmişdir və gender bərabərliyinə rəsmi zəmanət verir. Bu, qadınların Ermənistanda həyatın bütün sahələrində fəal iştirakına şərait yaratmışdır. Erməni qadınları əyləncə, siyasət və digər sahələrdə böyük nüfuz qazanmışlar.

Əmək

 
Erməni qadınının rəsmi. Təxminən 1682-ci il.

2023-cü ildə Ermənistan işçi qüvvəsində qadınların ən yüksək faizinə (52,76%) malik olduğuna görə dünyada 1-ci yerdə qərarlaşmışdır.

2018-ci ildə "" biznes sorğusuna əsasən, Ermənistanda qadınların yüksək vəzifələrdə tutduğu nisbət bir qədər artaraq 31%-dən 32%-ə yüksəlmişdir. Bununla belə, sorğu edilən erməni biznesləri arasında rəhbər vəzifələrdə müxtəliflikdə heç bir irəliləyiş qeydə alınmamışdır. Bu bizneslərin 17%-də yüksək vəzifələrdə qadın yoxdur (2017-ci ildə 10%).

2021-ci il məlumatlarına əsasən, ölkələri arasında Ermənistanın qadınların biznesə maliyyə cəlb edilməsi üzrə göstəriciləri regionda Azərbaycana verilən minimum göstəriciyə (27,7) və Estoniyaya verilən maksimum göstəriciyə (98,4%) nisbətən 40,9% təşkil etmişdir.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının hesabatına əsasən, 2011-ci ildə Ermənistanda 24 qadın bələdiyyə sədri və icma lideri olmuşdur. Daha 50 qadın aşağı səviyyəli inzibati vəzifələrdə çalışmışdır.

Qadınlara qarşı zorakılıq

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qadınlara Qarşı Zorakılıq üzrə Qlobal Məlumat Bazasına əsasən, 2021-ci ildə erməni qadınların 8,2%-i məişət zorakılığına məruz qalmışdır.

BMT İnsan Hüquqları Şurasının 2010-cu ildə qeyd etdiyi kimi, Ermənistanda məişət təcavüzü və gender əsaslı qərəzliliyə qarşı əsaslı qanunlar yoxdur.

Məxməri inqilabdan sonra yeni hökumət məişət zorakılığı ilə mübarizə üçün bəzi addımlar atmışdır. 2018-ci ildə Sosial Məsələlər və Əmək Nazirliyi "Məişət zorakılığı haqqında" Qanunun icrasını təmin etmək məqsədilə qanunvericilik aktlarını və normativ hüquqi aktları hazırlayacaq və məişət zorakılığı hallarına baxacaq cavab mexanizmlərini hazırlamaq məqsədilə Məişət Zorakılığı Şurası yaratmışdır. 2019-cu ildə sığınacaqların yaradılması, regional böhran mərkəzlərinin inkişafı və hər bir regionda halların həlli üçün aydın protokolların yaradılması və sağ qalanlara dəstək fondunun yaradılması üçün fərmanlar imzalanmışdır.

Sağlamlıq və rifah

2010 və 2011-ci illərdə Qadınlar Aylığı zamanı və "Sizin üçün, Qadınlar" xeyriyyə proqramı çərçivəsində Ermənistanın paytaxtı İrəvanda yerləşən Surb Astvatkamayr Tibb Mərkəzi Ermənistan qadınlarına tam bir ay ərzində pulsuz ginekoloji və cərrahi xidmətlər təklif etmişdir. Müalicə üçün ölkənin hər yerindən qadınlar gəlmişdir.

Selektiv abort

Oğulun qız övladının olmasını üstün hesab edən patriarxal sosial normalar ucbatından ölkədə cinsin seçmə abortunun problem olduğu bildirilmişdir. Buna baxmayaraq, gənc erməni kişilərin xaricə iş dalınca getməsi nəticəsində yaranan "beyin axını" şəklində güclü mühacirət səbəbindən ölkədə kişilərdən daha çox gənc qadınlar, xüsusən də 20 yaşdan yuxarı olanlar arasında var: qadınlar 15–29 yaş arası əhalinin 55,8%-ni təşkil edir.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. (PDF). HUMAN DEVELOPMENT REPORTS. 8 September 2022 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 9 December 2022.
  2. . World Bank Gender Data Portal. 2023-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-07.
  3. . Parline: the IPU’s Open Data Platform (ingilis). İstifadə tarixi: 2023-02-07. [ölü keçid]
  4. . data.worldbank.org. 2015-10-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-03.
  5. (PDF). World Economic Forum. 16 July 2022 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 7 February 2023.
  6. Badalyan, Lena. . Chai Khana. 5 December 2018. 1 December 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 30 November 2018.
  7. Harutyunyan, Anahit. . ANI Armenian Research Center (erməni). Armenian Research Center for Anteriology. 8 March 2018. 4 May 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 11 January 2019. Three female deputies of the first parliament (1919-1920)
  8. . www.president.am (ingilis). 2020-04-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-01.
  9. . World Bank Gender Data Portal. 2023-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-07.
  10. Dungan, David. . Qualtrics (ingilis). 2023-09-06. 2023-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-07.
  11. . Grant Thornton Armenia (ingilis). 2023-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-07.
  12. . GIWPS (ingilis). 2023-02-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-07.
  13. 19 iyul 2011 tarixindən Wayback Machine saytında 2011-07-19 at the Wayback Machine.
  14. . evaw-global-database.unwomen.org. 2023-02-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-02-10.
  15. 2018-06-22 at the Wayback Machine.
  16. Government of the Republic of Armenia. (PDF). 2018. 2023-09-17 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-04.
  17. UN Women. (PDF). www.unwomen.org. 2021. 2023-09-23 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2024-04-04.
  18. 2020-01-03 at the Wayback Machine.
  19. . bbc.com. 19 December 2011. 2021-04-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-03.
  20. (PDF). 2015-12-08 tarixində (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-30.
  21. 2017-09-14 at the Wayback Machine The Economist (September 13, 2013)
  22. Michael, M; King, L; Guo, L; McKee, M; Richardson, E; Stuckler, D (2013), 2019-04-26 at the Wayback Machine, International perspectives on sexual and reproductive health, 39 (2), pp. 97–102, ISSN
  23. (2013), The Implementation of Preferences for Male Offspring, Population and Development Review, Volume 39, Issue 2, pages 185–208, June 2013
  24. (PDF). 2015-12-08 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-09-29.

Əlavə ədəbiyyat

  • Zakarian, David. Women, Too, Were Blessed: The Portrayal of Women in Early Christian Armenian Texts. Brill. 2021. ISBN 978-90-04-44441-6.

Xarici keçidlər

  • Retrieved 22 may 2014.
  • 2014-10-28 at the Wayback Machine. Amnesty.org. 13 November 2008. Retrieved 18 June 2013.
Mənbə — ""

Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2023