Eneyda ( ukra. Енеїда ) — ukraynalı bəstəkar Nikolay Lısenkonun üç pərdəli operası. Ukrayna musiqi teatrında satirik operanın yeganə nümunəsi.[1]
| Eneyda operası | |
|---|---|
| ukr. Енеїда | |
 | |
| Bəstəkar | Nikolay Lısenko |
| Librettoçu | Lyudmila Mixaylovna |
| Dili | Ukrain dili |
| Pərdə | 3 |
| Yaradılma tarixi | 1910 |
| İlk səhnələşdirmə |
23 noyabr (6 dekabr) 1910 Sadovski Teatrı |
Sadovski uzun müddət librettonun (İ.Kotlyarevskinin eyniadlı poemasının birinci hissəsi əsasında) müəllifi hesab olunurdu. Lakin sonrakı araşdırmalar göstərir ki, teatrın direktoru kimi Sadovski ancaq operanın ideyası ilə çıxış edib, libretto isə Lyudmila Staritskaya-Çernyaxovskaya tərəfindən yazılıb.[2] [3] Opera ilk dəfə 1910-cu il noyabrın 23-də Kiyevin Nikolay Sadovski adına teatrında Hans Yelinekin rəhbərliyi ilə tamaşaya qoyulub.
Opera yerdə və tanrıların məskəni Olimpdə cərəyan edir. Dido və Eneydanın mövzusu mənəvi lirik təcəssüm aldısa, tanrıların səhnələri satirik xarakter daşıyır. Şeirdə Kotlyarevski Virgil mifinin və poemasının parodik, burlesk şərhini verib. Olimpdəki Tanrılar — parazit avtokratik sistemin satirik təsviridir.
Müharibə tanrısı Mars — kobud əsgər
"Dəhşətli" Yupiter — təmtəraqlı lovğa, qorxaq və acgözdür.
Opera ukrayna mahnıları, sözləri, burlesk və çılğınlığın birləşməsi ilə xarakterizə olunur.
- А. Гозенпуд. Оперный словарь. — «Музыка», 1965
- Роксана Скорульська. «Енеїда». До авторства лібрето. Ж. «Музика», 2000, № 6, стор. 28-29.
- О.В.Сердюк, О.В. Уманець, Т.О.Слюсаренко «Українська музична культура: від джерел до сьогодення.» — Харків, «Основа», 2002
- ↑ "ПРЕЗЕНТАЦІЯ ПРИЗАБУТОЇ ОПЕРИ МИКОЛИ ЛИСЕНКА". 2015-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-25.
- ↑ Роксана Скорульська. «Енеїда». До авторства лібрето // Журнал «Музика», 2000, №6, стор. 28-29.
- ↑ До 105-ї річниці написання опери Миколи Лисенка «Енеїда" - Музей видатних діячів української культури, 16 жовтня 2015