Energetika terminləri lüğəti

• Abonent [elektroenergetika] – elektrik qurğuları enerjitəchizatı müəssisəsinin elektrik şəbəkələrinə qoşulmuş və elektrik enerjisinin alqı-satqı müqaviləsini enerjitəchizatı müəssisəsi ilə bağlayan istehlakçı^[1]. {Təklifolunan: elektriktəchizat abonenti}. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Abonent [istilik energetikası] – enerji təchizatı müəssisəsinin şəbəkəsinə qoşulmuş, istilik və isti su təchizatı xidmətlərinə dair müqaviləni (bundan sonra – müqavilə) enerji təchizatı müəssisəsi ilə bağlayan istehlakçı^[2]. {Təklifolunan: istiliktəchizat abonenti}
• Açıq keçirici hissə – elektrik qurğusunun normal rejimdə gərginlik altında olmayan, amma əsas izolyasiya zədələndikdə gərginlik altına düşməsi mümkün olan toxunmağa əlçatan keçirici hissəsi^[3]
• Açıq paylayıcı qurğu – əsas avadanlıqları açıq havada yerləşən paylayıcı qurğu^[3]
• Açılma planı – elektrik enerjisinin təminatında məhdudiyyətləri nəzərdə tutan və Elektrik şəbəkəsinə dair Qaydalar əsasında tərtib və icra edilən plan^[4]. {Təklifolunan: elektrikdayandırma planı}
• Agentliyə ödənilən haqlar – müəssisələr tərəfindən Enerji Məsələlərini Tənzimləmə Agentliyinə ödənilən dövri ödənişlər^[5]. {Təklifolunan: enerqo-tənzimləmə haqları}
• Ağıllı sayğac – istehlak olunan enerjinin miqdarını və dəyərini zamana görə ölçən, məlumatların müasir informasiya və kommunikasiya texnologiyalarından istifadə etməklə, təchizatçılara və istehlakçılara çatdırılmasını təmin edən müasir ölçmə cihazı^[6]
• Aktiv ada rejimi [elektroenergetika] – azı 1 ədəd güc generasiya modulu, yaxud yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sisteminə malik olan, əlaqəli elektroenergetika sistemindən izolyasiya olunmuş, tezliyi və gərginliyi tənzimləyərək müstəqil fəaliyyət göstərən elektrik şəbəkəsinin iş rejimi^[4]
• Aktiv güc – tam gücün kVt və ya MVt ilə ifadə olunan həqiqi tərkib hissəsi^[4]
• Aktiv istehlakçı [elektroenergetika, BOEM] – elektrik enerjisini istehlak etməklə yanaşı, bərpa olunan enerji mənbələri hesabına 150 kVt-dək (150 kVt daxil olmaqla) elektrik enerjisi istehsal edən hüquqi və ya fiziki şəxslər^[7][8]. {Təklifolunan: aktiv elektroistehlakçı}
• Aktiv istehlakçı [Elektrik istifadə Qaydaları, Aktiv ishtehlakçının dəstəklənməsi mexanizmi] – elektrik enerjisini istehlak etməklə yanaşı, bərpa olunan enerji mənbələri hesabına gücü 150 kVt-a qədər (150 kVt da daxil olmaqla) elektrik enerjisi istehsal edən hüquqi və ya fiziki şəxs^[1][9]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir. Bu tərif digər hüquqi aktlardakı tərifdən "gücü" sözü ilə fərqlənir}
• Aktiv istehlakçının balansı – Aktiv istehlakçının dəstəklənməsi mexanizminin tətbiqi Qaydalarının 5.1-ci bəndində qeyd edilən düstur vasitəsilə hesablanan və əvvəlki hesabat dövrünün nəticəsi nəzərə alınmaqla cari hesabat dövründə əvəzləşdirmə nəticəsində yaranmış fərq^[9]
• Alınan elektrik enerjisi – hər bir Enerji Qəbulu Məntəqəsində qəbul olunan elektrik enerjisinin ayrı-ayrılıqda hesabat sayğaclarının aylıq göstəricilərinin cəmi deməkdir^[10]. {Qeyd: ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Alınan elektrik enerjisinin dəyəri – qəbul edilmiş elektrik enerjisinə görə Alıcının Satıcıya ödəməli olduğu vəsaiti bildirir^[10]. {Qeyd: ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Alovsuz yanma temperaturu – ekzotermik reaksiyaların kəskin artması və közərmənin baş verməsi ilə nəticələnən maddələrin (materialların, qarışığın) ən kiçik temperaturu^[3]
• Anker aşırımı – iki yaxın anker dayaqları arasındakı hava xətti sahəsi^[3]
• Anker dayaqları – yanaşı aşırımların dayaqları ilə naqil və trosların dartı qüvvəsini tam öz üzərinə götürən dayaqlar^[3]
• Aparatlar [elektroenergetika] – mövcud olan gərginlik sinifləri üçün açarlar, ayırıcılar, ayıranlar, qısaqapayıcılar, qoruyucular, boşaldıcılar, cərəyan məhdudlaşdırıcı reaktorlar, kondensatorlar, komplekt ekranlaşdırılmış cərəyandaşıyıcılar^[3]. {Təklifolunan: elektroaparatlar}
• Aparıcı tezlik subyekti – tezliyin 50 Hs-yə qaytarılması məqsədilə sinxronlaşdırılmış bölgə və ya sinxron zona daxilində tezliyi idarə edən, buna məsul olan sistem operatoru^[4]
• Aralıq dayaqlar [elektroenergetika] – naqillərin gərilməsini üzərinə götürməyən və ya qismən götürən, naqillərin dayaqda tutucu izolyator zəncirləri vasitəsilə bərkidildiyi dayaqlar^[3]. {Təklifolunan: elektronaqillərinin aralıq dayaqları}
• Asma izolyator [elektroenergetika] – cərəyan daşıyan elementləri dayaqlara, daşıyıcı konstruksiyalara və mühəndis qurğularının müxtəlif elementlərinə hərəkətli bərkitmək üçün nəzərdə tutulmuş izolyator^[3]. {Təklifolunan: asma elektrotəcridedicilər}
• Aşağı tezlik relesi – tezliyin Elektrik şəbəkəsinə dair Qaydaların 104.2-ci bəndində qeyd olunmuş həddən meyil etməsi zamanı onun tənzimlənməsi üçün istifadə olunan elektrik qurğusu^[4]
• Aşağı tezliyə məhdud həssas rejim – güc generasiya modulunun və ya yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sisteminin tezliyi nominal həddən aşağı düşdükdə çıxış aktiv gücü artan işləmə rejimi^[4]
• Aşırımın uzunluğu [elektroenergetika] – hava xəttinin iki dayağı və ya dayaqları əvəz edən konstruksiyası arasındakı hissəsinin üfüqi proyeksiyası^[3]. {Təklifolunan: elektronaqil aşırımının uzunluğu}
• Attestasiya – enerji auditinin həyata keçirməsi üçün ixtisas attestatının verilməsi məqsədilə namizədin bilik səviyyəsinin yoxlanılması^[11]. {Təklifolunan: energo-auditor attestasiyası}

• Bağlı kamera – hər tərəfdən bağlı və bütöv (torşəkilli olmayan) qapısı olan kamera^[3]
• Balans mənsubiyyəti sərhədi [elektroenergetika] – Dövlət elektroenergetika müəssisəsi ilə enerjitəchizatı müəssisəsi arasında, dövlət elektroenergetika müəssisəsi ilə müstəqil enerji istehsalçısı arasında, enerjitəchizatı müəssisəsi ilə müstəqil enerji istehsalçısı arasında, enerjitəchizatı müəssisəsi ilə abonent arasında, abonent ilə subabonent arasında elektrik şəbəkəsinin balans mənsubiyyəti ilə müəyyənləşdirilən ayırma nöqtəsi^[1]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Balans mənsubiyyəti sərhədi [elektroenergetika] – sistem operatorları və ya sistem operatoru ilə istifadəçi arasında elektrik qurğularının balans mənsubiyyətini müəyyənləşdirən nöqtə^[4]
• Balans mənsubiyyəti sərhədi [qaz] – qaz paylayıcısı tərəfindən qazın istehlakçıya çatdırılma məntəqəsində qaz paylayıcısı və istehlakçı arasında müqavilə ilə qaz paylayıcı şəbəkənin balans mənsubiyyətini müyyənləşdirən ayırma nöqtəsi^[12]
• Balans mənsubiyyəti sərhədi [istilik energetikası] – enerji təchizatı müəssisəsi ilə istehlakçı və ya abonent ilə subabonent arasında istilik təchizatı sistemi qurğuları və avadanlıqlarının balans mənsubiyyətini müəyyənləşdirən ayırma nöqtəsi^[2]
• Balans mənsubiyyəti sərhədi [Aktiv ishtehlakçının dəstəklənməsi mexanizmi] – enerji təchizatı müəssisəsi ilə aktiv istehlakçı arasında elektrik qurğularının, habelə elektrik stansiyasının balans mənsubiyyətini müəyyənləşdirən ayırma nöqtəsi^[9]
• Balanslaşdırma [elektroenergetika] – ötürücü sistem operatoru tərəfindən keyfiyyət göstəricilərinə (tezlik, güc və gərginlik həddi) uyğun elektrik enerjisinin istehsalı, saxlanması, idxalı, ixracı və istehlakı arasında davamlı balansı təmin edən hərəkət və proseslər^[8]. {Təklifolunan: elektrobalanslaşdırma}
• Balanslaşdırma [BOEM] – ötürücü sistem operatoru tərəfindən keyfiyyət göstəricilərinə uyğun elektrik enerjisinin istehsalı, idxalı, ixracı və istehlakı arasında davamlı balansı təmin edən hərəkət və proseslər^[7]. {Təklifolunan: elektrobalanslaşdırma}
• Balanslaşdırma [qaz] – qaz təchizatı sisteminin balansını əməliyyat limitləri daxilində saxlamaq məqsədilə, qaz nəqli sistem operatoru tərəfindən qazın nəqli şəbəkəsinə qazı tələbata uyğun həcmlərdə verməklə və ya həmin şəbəkədən izafi qaz həcmlərini götürməklə qaz axınının tənzimlənməsi üzrə görülən tədbirlərin məcmusu^[13]. {Təklifolunan: qaztəchizat balanslaşdırması}
• Balanslaşdırma məsuliyyəti [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin topdansatış bazarı subyektlərinin elektrik enerjisi istehsalının, saxlanmasının, istehlakının və alqı-satqısının qəbul edilmiş qrafiklərə uyğun olaraq balanslaşdırılmasına dair öhdəlikləri, həmçinin onların ötürücü sistem operatoru qarşısında elektrik enerjisinin qeyri-balansının tənzimlənməsindən irəli gələn maliyyə öhdəlikləri üzrə məsuliyyəti^[7][8]. {Təklifolunan: elektrobalanslaşdırma məsuliyyəti}
• Balanslaşdırıcı elektrik enerjisi – ötürücü sistem operatoru tərəfindən müəyyən edilmiş elektrik enerjisinin istehsal-istehlakının gündəlik qrafikinin icrası zamanı yaranan elektrik enerjisinin qeyri-balansının aradan qaldırılması üçün istifadə edilən elektrik enerjisi^[8]
• Balanslaşdırıcı qrup [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin qeyri-balansının tənzimlənməsi üçün elektrik enerjisinin topdansatış bazarı subyektləri arasında müqavilə əsasında yaradılan və həmin müqavilə ilə müəyyən edilmiş qaydada hər bir iştirakçısının balanslaşdırma məsuliyyəti daşıdığı qrup^[8]. {Təklifolunan: elektrobalanslaşdırıcı qrup}
• Balanslaşdırıcı bazar [elektroenergetika] – ötürücü sistem operatoru tərəfindən balanslaşdırma funksiyası, həmçinin elektrik enerjisinin qeyri-balansı ilə bağlı maliyyə məsələlərinin həlli zamanı topdansatış bazarı subyektləri arasında yaranan münasibətlər sistemi^[8]. {Təklifolunan: elektrobalanslaşdırma bazarı}
• Balanslaşdırma qaydaları [elektroenergetika] – balanslaşdırıcı bazarda və köməkçi xidmətlər bazarında elektrik enerjisinin topdansatış bazarı subyektləri arasında yaranan münasibətləri tənzimləyən qaydalar^[8]. {Təklifolunan: elektrobalanslaşdırma qaydaları}
• Baş sərəncamçı – istehlakçının bilavasitə tabe olduğu mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanları, habelə digər büdcə təşkilatları^[14]
• Baş torpaqlayıcı şin – gərginliyi 1 kV-dək olan elektrik qurğusunun torpaqlayıcı hissəsi sayılan və bir neçə naqilin torpaqlama və potensialların bərabərləşdirilməsi məqsədilə birləşdirildiyi şin^[3]
• Baza ili [elektroenergetika və qaz] – tikinti obyektlərinin elektrik şəbəkəsinə və ya qazpaylayıcı şəbəkəyə qoşulma xidmətinə görə ödənişin hesablanmasına dair metodologiyada nəzərə alınan hesablama dövründən əvvəlki təqvim ili^[15][16]. {Təklifolunan: enerqotarif üçün baza ili}
• Baza istehlak səviyyəsi – müqavilənin bağlanıldığı ildən əvvəlki ildə enerji resurslarının hər bir növü və isti su üzrə ölçmə vasitələrinin göstəriciləri əsasında müəyyən edilmiş istehlak miqdarı^[17]
• Bazar operatoru [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin mərkəzləşdirilmiş bazarının fəaliyyətini təşkil etmək məqsədilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) {Azərbaycan Respublikasının Prezidenti^[18]} tərəfindən yaradılan hüquqi şəxs^[8]. {Təklifolunan: elektrobazar operatoru}
• Bazara yerləşdirilmə [ekoloji dizayn tələbləri və etketlənmə qaydaları] – məhsulun ilk dəfə Azərbaycan Respublikasının ərazisində satışa çıxarılması^[19][20]
• Bərpa olunan enerji mənbələri – ətraf mühitdə daim mövcud olan, yaxud mütəmadi yaranan enerji mənbələri (hidroenerji, külək enerjisi, günəş enerjisi, geotermal enerji, biokütlə enerjisi, dəniz və okeanlarda dalğa enerjisi, qabarma və çəkilmə enerjisi, su axınlarının enerjisi və sair)^[7][8]. {Təklifolunan: yenilənəbilənlər}
• Bərpa olunan enerji – davamlı şəkildə bərpa olunan mənbələrdən hasil edilən bütün enerji formalarını, xüsusilə aşağıdakıları bildirir:

1. bioenerji;
2. geotermal enerji;
3. hidroenerji;
4. qabarma və çəkilmə enerjisi, dalğa və okean istilik enerjisi də daxil olmaqla, okean enerjisi;
5. günəş enerjisi;
6. külək enerjisi^[21]

• Bərpa olunan enerji mənbələri hesabına istehsal edilən enerji – ətraf mühitdə daim mövcud olan, yaxud mütəmadi yaranan enerji mənbələri (hidroenerji, külək enerjisi, günəş enerjisi, geotermal enerji, biokütlə enerjisi, dəniz və okeanlarda dalğa enerjisi, qabarma və çəkilmə enerjisi, su axınlarının enerjisi və s.) hesabına istehsal edilən enerji^[22]. {Təklifolunan: yenilənəbilənlərdən alınan enerji}

• Bərpa olunan enerji mənbələrinin ərazisi – bərpa olunan enerji mənbələri potensialına malik olan və elektrik enerjisinin istehsalı üçün uyğun olan, müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) {Nazirlər Kabineti^[23]} tərəfindən müəyyən edilmiş torpaq sahəsi (su obyekti)^[7]. {Təklifolunan: yenilənəbilənlər ərazisi}
• Birbaşa torpaqlanmış neytral – torpaqlayıcı qurğuya bilavasitə birləşdirilmiş transformatorun və ya generatorun neytralı^[3]
• Binalar üçün enerjinin normalaşdırılan xüsusi sərfi – binanın istilik təchizatı, soyuqluq təchizatı, isti su, işıqlandırma və havalandırma üçün sərf edilən enerjinin normalaşdırılmış sərfi^[22]. {Təklifolunan: binanın normalaşdıırlan energosərfiyyatı}
• Binalarda enerji sərfinin hesablanması metodologiyası – tikinti norma və qaydalarına əsaslanan və binaların enerji sərfiyyatına (istilik təchizatı, soyuqluq təchizatı, isti su, işıqlandırma, havalandırma) təsir edən bütün parametrlər nəzərə alınmaqla binada sərf edilən enerjinin hesablanması metodologiyası^[22]. {Təklifolunan: bina energosərfiyyatı metodologiyası}
• Binanın enerji effektivliyi sinfi – istismarda olan və ya layihələndirilən binanın enerji effektivliyini xarakterizə edən binanın enerji istehlakının qənaətlilik səviyyəsi^[22]. {Təklifolunan: binanın enerqo-effektivlik sinfi}
• Binanın enerji sərfi – binanın istilik və soyutma itkilərinin kompensasiyası, isti su, işıqlandırma, havalandırma üçün tələb olunan enerjinin miqdarı^[22]
• Böyük güc istehlakçısı – elektrik şəbəkəsinə qoşulan gücü 800 kVt və daha yüksək olan elektrik enerjisini istehlak edən qurğunun istismarçısı^[4]
• Budaqlanma dayaqları – üzərində hava xətlərindən budaqlanma yerinə yetirilən dayaqlar^[3]
• Buraxılış-sazlama işləri [qaz] – qaz qurğusunun işə buraxılmasına hazırlığı, işə buraxılmasını və qaz qurğusunun işlək gücünün qurğu sahibi ilə razılaşdırılmış səviyyəyə çatdırılmasını nəzərdə tutan kompleks işlər^[12]
• Büdcə təşkilatı – maliyyələşdirilməsi bilavasitə Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsi və Naxçıvan Muxtar Respublikasının büdcəsi hesabına həyata keçirilən idarə və təşkilatlar^[14]. {Qeyd: bu anlayış "Büdcə sistemi haqqında" Qanunun 1.1.23-cü maddəsində verildiyinə görə, alt sənədlərdə təkrarlanmasına ehtiyac duyulmur}

• Cəld zədələnmə cərəyanı – qəza açılması zamanı yaranan gərginlik kəsildikdə və həmin kəsinti elektrik şəbəkəsinin mühafizə sistemi tərəfindən aşkarlandıqda, elektroenergetika sisteminin gərginliyinin saxlanılması və qəza aradan qaldırıldıqda elektroenergetika sisteminin gərginliyinin ani bərpası məqsədilə güc parkı modulu və ya yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sistemindən elektrik şəbəkəsinə verilən elektrik cərəyanı^[4]
• Cərəyandaşıyıcı hissə – elektrik qurğusunun işçi gərginlik altında olan elektrik hissəsi^[3]
• Cərəyankeçirici – elektrik enerjisinin ötürülməsi və paylanması üçün nəzərdə tutulmuş, izolə olunmamış və ya izolə olunmuş naqillərdən və onlara aid izolyatorlardan, mühafizə örtüklərindən, budaqlanma elektrik qurğularından, saxlayıcı və dayaq konstruksiyalarından ibarət qurğu^[3]
• Çarpaz dayaqlar [elektroenergetika] – üzərində müxtəlif istiqamətli hava xətlərinin kəsişməsinin və ya hava xətlərinin mühəndis qurğuları ilə kəsişməsinin yerinə yetirildiyi dayaqlar^[3]
• Çevirici aqreqat [elektroenergetika] – aqreqatın işə salınması və işləməsi üçün yarımkeçirici çeviricilərdən, transformatorlardan, həmçinin cihazlardan və aparatlardan ibarət olan avadanlıqlar komplekti (dəsti)^[3]
• Çevirici yarımstansiya [elektroenergetika] – cərəyan növünü və ya onun tezliyini dəyişmək üçün nəzərdə tutulan elektrik yarımstansiyası^[3]
• Çəpərlənmiş kamera [elektroenergetika] – keçidləri bütöv olmayan (tor və ya qarışıq) çəpərlərlə tam və ya qismən mühafizə olunan kamera^[3]

• Çıxış fiderlərində quraşdırılmış sayğaclar – Enerji Qəbulu Məntəqələrinin çıxış fiderlərində quraşdırılaraq, Alıcı ilə müqavilə münasibətində olan istehlakçılara ötürülən elektrik enerjisinin həcmini müəyyənləşdirən və Alıcının balans mənsubiyyətində olan sayğaclardır^[10]. {Qeyd: ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}

• Daşınan elektrik qəbulediciləri – istismar zamanı istifadəçi tərəfindən əllə daşına bilən, elektrik qəbulediciləri (elektrik əl aləti, daşınan məişət elektrik cihazları, daşınan radioelektron aparat və sair)^[3]
• Daşıyıcı hissə [elektroenergetika] – elektrik cərəyanını ötürə bilən hissə^[24]
• Dispetçer məntəqəsi – elektrik təsərrüfatında texnoloji proseslərin, elektrik qurğularının və avadanlıqlarının, yarımstansiyaların operativ-dispetçer idarə olunması üçün nəzərdə tutulan informasiyaların, idarəetmə sxemlərinin və əməliyyat heyətinin toplandığı bina, tikili və ya mərkəz^[25]
• Dövlət elektroenergetika müəssisəsi – vahid mərkəzdən idarə olunan yüksəkgərginlikli (110 kilovoltdan yuxarı) ötürücü elektrik şəbəkələrinin, onların dispetçer idarəetmə vasitələrinin və ona tabe olan enerji istehsalçılarının birliyi^[1]. {Təklifolunan: elektriktəchizat abonenti}. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Dövlət elektroenergetika müəssisəsi – vahid mərkəzdən idarə olunan ötürücü şəbəkələr, onların dispetçer idarəetmə vasitələri və onun tabeliyində olan (strukturuna daxil olan) enerji istehsalçıları^[15]
• Dövrəayırıcı transformator – birinci dolağı ikiqat və ya möhkəmləndirilmiş izolyasiya və ya əsas izolyasiya və mühafizə ekranı vasitəsilə ikinci dolaqdan ayrılmış transformator^[3]
• Düzləndirilmiş sınaq gərginliyı – təyin olunmuş sınaq şəraitlərində və verilmiş zaman müddətində elektrik avadanlığına tətbiq edilən gərginliyin amplitud göstəricisi^[3]

• Effektivlik potensialı – texniki cəhətdən mümkünlüyü və iqtisadi cəhətdən əlverişliliyi nəzərə alınmaqla enerji effektivliyi üzrə tədbirlərin tətbiqi nəticəsində qənaət oluna biləcək enerjinin miqdarı^[6]. {Təklifolunan: enerqo-effektivlik potensialı}
• Ekodizayn tələbi [enerqo-effektivlik və ekodizayn tələbləri] – enerji istehlak edən və ya enerji istehlakına təsir edən məhsulun ətraf mühitə təsir göstəricilərinin ekoloji tələblərə uyğunluğunu təmin etmək üçün məhsula və ya onun konstruksiyasına dair tələblər^[6][19]. {Qeyd: təriflər arasında lokanik ifdə ilə bağlı fərqliliklər var ki, onlar mənaya təsir etmir}
• Ekoloji aspekt – məhsulun həyat dövrü ərzində ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqədə olan elementi və ya funksiyası^[19]
• Ekoloji dizayn [enerqo-effektivlik və ekodizayn tələbləri] – ekoloji dizayn tələblərinin enerji istehlak edən və ya enerji istehlakına təsir göstərən məhsulun dizaynına inteqrasiyası^[6][19]. {Qeyd: təriflər arasında lokanik ifdə ilə bağlı fərqliliklər var ki, onlar mənaya təsir etmir}
• Ekoloji xüsusiyyətlər – məhsulun texniki sənədinə əsasən ekoloji aspektlərinin istehsalçı tərəfindən idarə edilməsi nəticəsində yaranan göstəricilərin məcmusu^[19]
• Ekoloji profil – məhsulun həyat dövrü ərzində onunla əlaqəli olan, məhsulun ətraf mühitə təsirini göstərən, ölçülə bilən və fiziki kəmiyyətlərlə ifadə olunan məlumatların (materiallar, emissiyalar və tullantılar kimi) texniki reqlamentə uyğun təsviri^[19]
• Elektrik enerjisi bazarı – elektrik enerjisinin topdansatış bazarı və pərakəndə satış bazarı^[8]
• Elektrik enerjisi istehlakçısı [Elektrik istifadə Qaydaları] – müqavilə əsasında elektrik enerjisini satın alan və ondan elektrikqəbulediciləri vasitəsilə istifadə edən hüquqi və ya fiziki şəxs^[1]. {Təklifolunan: elektriktəchizat abonenti}. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Elektrik enerjisi istehsalında bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə sahəsi – bərpa olunan enerji mənbələrindən elektrik enerjisinin istehsalı, saxlanması, ötürülməsi, paylanması, təchizatı və istehlakını əhatə edən fəaliyyət sahəsi^[7]
• Elektrik enerjisi təminatının etibarlılığı – elektroenergetika sisteminin "Elektroenergetika haqqında" Qanunda nəzərdə tutulan qaydada istehlakçıları elektrik enerjisi ilə fasiləsiz və dayanıqlı təchiz etmək qabiliyyəti^[8]
• Elektrik enerjisinin istehlakçısı – öz ehtiyacları üçün elektrik enerjisini satın alan sərbəst və ya sərbəst olmayan istehlakçı, habelə məişət və ya qeyri-məişət istehlakçısı^[8]. {Təklifolunan: elektroistehlakçı}
• Elektrik enerjisinin istehsalçısı (istehsalçı) – elektrik enerjisinin istehsalını həyata keçirən elektroenergetika subyekti^[8]. {Təklifolunan: elektroistehsalçısı}
• Elektrik enerjisinin istehsalı – elektrik stansiyalarında bütün növ enerji resurslarının elektrik enerjisinə çevrilməsi ilə əlaqədar hərəkətlər, həmçinin elektrik və istilik enerjisinin birgə istehsalı^[8]. {Təklifolunan: elektroistehsal}
• Elektrik enerjisinin istehsal-istehlakının gündəlik qrafiki – elektrik enerjisinin topdansatış bazarı subyektləri arasında elektrik enerjisinin alqı-satqısına dair bağlanılmış müqavilələrə uyğun olaraq, hər gün üzrə elektrik enerjisinin saathesabı istehsal-istehlakının ötürücü sistem operatoru tərəfindən təsdiq edilmiş həcmi^[8]. {Təklifolunan: gündəlik elektrobalans qrafiki}
• Elektrik enerjisinin qeyri-balansı – ötürücü sistem operatoru tərəfindən müəyyən edilmiş elektrik enerjisinin istehsal-istehlakının gündəlik qrafikinin saathesabı hədləri ilə faktiki istehsal-istehlakın saathesabı hədləri arasındakı fərq^[8]. {Təklifolunan: elektrik qeyri-balansı}
• Elektrik enerjisinin mərkəzləşdirilmiş bazarı – elektrik enerjisinin qısamüddətli (elektrik enerjisinin spot ticarəti), ortamüddətli (həftə, ay) və uzunmüddətli (rüb, il) dövrlər üçün informasiya sistemi vasitəsilə elektron ticarəti zamanı elektrik enerjisinin topdansatış bazarı subyektləri arasında yaranan münasibətlər sistemi^[8]. {Təklifolunan: mərkəzləşdirildmiş elektrobazar}
• Elektrik enerjisinin ötürülməsi – elektrik enerjisinin ötürücü şəbəkə vasitəsilə paylayıcı şəbəkəyə və istehlakçılara verilişi (təchizatı istisna olmaqla)^[8]
• Elektrik enerjisinin paylanması – elektrik enerjisinin paylayıcı şəbəkə vasitəsilə istehlakçılara verilişi (təchizatı istisna olmaqla)^[8]
• Elektrik enerjisinin pərakəndə satış bazarı – elektrik enerjisinin istehlakçılara təchizatı zamanı pərakəndə satış bazarının subyektləri arasında yaranan münasibətlər sistemi^[8]. {Təklifolunan: pərakəndə elektrosatış bazarı}
• Elektrik enerjisinin pərakəndə satış bazarının subyektləri – elektrik enerjisinin pərakəndə satış bazarında iştirak edən elektrik enerjisinin istehsalçıları, ötürücü sistem operatoru, paylayıcı sistem operatoru, təchizatçılar, qapalı paylayıcı şəbəkələrin operatorları və istehlakçılar^[8]. {Təklifolunan: pərakəndə elektrosatış subyekti}
• Elektrik enerjisinin saxlanması – elektrik enerjisinin istehsal edildiyi anda elektrik şəbəkəsindən qəbul edilərək sonradan istifadə edilməsi məqsədilə elektrik qurğusu vasitəsilə yığılması və müəyyən müddətdən sonra elektrik şəbəkəsinə ötürülməsi ilə əlaqədar fəaliyyət^[8]. {Təklifolunan: elektriksaxlama}
• Elektrik enerjisinin satınalma müqaviləsi – bərpa olunan enerji mənbələri ərazilərində istehsal edilmiş elektrik enerjisinin alqı-satqısına dair istehsalçı ilə zəmanətli alıcı arasında bağlanılan müqavilə^[7]
• Elektrik enerjisinin spot-ticarəti – elektrik enerjisinin əməliyyat günü dövrü və bir gün əvvəl rejimləri və saathesabı həcmlərlə qısamüddətli ticarəti^[8]
• Elektrik enerjisinin təchizatçısı – Elektrik enerjisinin təchizatçısı (təchizatçı) – istehlakçıları elektrik enerjisi ilə təchiz edən elektroenergetika subyekti^[8]
• Elektrik enerjisinin təchizatı – Elektrik enerjisinin istehlakçılara elektrik enerjisinin təchizatı müqavilələri əsasında satışı^[8]
• Elektrik enerjisinin topdansatış bazarı – elektrik enerjisinin alqı-satqısı, sistem və köməkçi xidmətlərin göstərilməsi zamanı topdansatış bazarının subyektləri arasında yaranan münasibətlər sistemi^[8]
• Elektrik enerjisinin topdansatış bazarının subyektləri – elektrik enerjisinin topdansatış bazarında iştirak edən elektrik enerjisinin istehsalçıları, ötürücü sistem operatoru, paylayıcı sistem operatoru, təchizatçılar, sərbəst istehlakçılar və bazar operatoru^[8]
• Elektrik qaynaq qurğusu – texnoloji prosesləri yerinə yetirməyi təmin edən, elektrik qaynağı və ümumi təyinatlı elektromexaniki, həmçinin mexaniki və digər avadanlıqların, avtomatika və nəzarət-ölçü cihazlarının funksional əlaqəli elementlərinin kompleksi^[3]
• Elektrik qurğuları – elektrik enerjisinin istehsalı, saxlanması, ötürülməsi, paylanması və istehlakı üçün lazım olan qarşılıqlı əlaqəli avadanlıq və onlara aid tikililər kompleksi^[8]
• Elektrik qurğuları [Elektrik istifadə Qaydaları və elektrotarif metodologiyası] – elektrik enerjisinin istehsalı, saxlanılması, ötürülməsi və paylanması üçün lazım olan avadanlıq və onlara aid tikililər^[1][15]. {Qeyd: bu tərif yuxarıda qeyd olunmuş qanundakı tərifə ziddir, təsbit olunduğu qayda və metodologiya isə yeni qanunda nəzərdə tutulmayıb. Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Elektrik maşınları yerləşgələri – ixtisaslaşmış heyət tərəfindən xidmət olunan elektrik generatorlarının, fırlanan və ya statik çeviricilərin, elektrik mühərriklərinin, transformatorların, paylayıcı qurğuların, idarəetmə lövhələri və pultlarının, həmçinin onlara aid köməkçi avadanlıqların qurulduğu yerləşgələr^[3]
• Elektrik stansiyası – bütün növ enerji resurslarından, o cümlədən bərpa olunan enerji mənbələrindən elektrik enerjisinin istehsalı üçün lazım olan qarşılıqlı əlaqəli avadanlıq və onlara aid tikililərin kompleksi^[8]
• Elektrik stansiyası [BOEM] – bərpa olunan enerji mənbələrindən elektrik enerjisinin istehsalı üçün lazım olan qarşılıqlı əlaqəli avadanlıq və onlara aid tikililərin kompleksi^[7]. {Təklifolunan: BOEM stansiyası}
• Elektrik stansiyası [Aktiv ishtehlakçının dəstəklənməsi mexanizmi] – bərpa olunan enerji mənbələrindən elektrik enerjisinin istehsalı üçün lazım olan qarşılıqlı əlaqəli avadanlıq və onlara aid tikililərin kompleksi^[9]
• Elektrik şəbəkələrinə çıxış – ötürücü və ya paylayıcı şəbəkə istifadəçilərinin (elektrik enerjisi istehsalçıları, təchizatçıları, istehlakçıları, habelə ötürücü sistem operatoru və paylayıcı sistem operatoru) həmin şəbəkələrdən əvvəlcədən müəyyən edilmiş, ayrı-seçkiliyə yol verilməyən ("Elektroenergetika haqqında" Qanunun 11.6-cı maddəsinin tələbləri nəzərə alınmaqla) və şəffaf şərtlərlə (müqavilə şərtlərinə və tənzimlənən qiymətlərə (tariflərə) uyğun) istifadə etmək hüququ, həmçinin ötürücü və paylayıcı sistem operatorlarının bu hüququn təmin edilməsi üzrə vəzifələri^[8]
• Elektrik şəbəkəsi [elektroenergetika, BOEM və elektrotarif metodologiyası] – elektrik enerjisinin ötürülməsi və paylanması üçün nəzərdə tutulmuş elektrik qurğularının məcmusu^[7][8][15]
• Elektrik şəbəkəsi [Elektrik istifadə Qaydaları] – birgə fəaliyyət göstərən müxtəlif gərginlikli transformator yarımstansiyalarından, paylayıcı qurğulardan, kabel və hava elektrik veriliş xətlərindən ibarət olan elektrik qurğuları^[1]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Elektrik şəbəkəsinə dair qaydalar – elektroenergetika sisteminin planlaşdırılması, inkişafı, o cümlədən istehsal və saxlama güclərinin proqnozlaşdırılması, habelə elektrik şəbəkələrinə çıxış və elektrik şəbəkələrinə qoşulma, elektroenergetika sistemi rejimlərinin, o cümlədən əməliyyat rejiminin planlaşdırılması, habelə mərkəzi operativ-dispetçer idarəetməsi və paylayıcı sistem operatoru tərəfindən operativ-dispetçer idarəetməsi, əməliyyatın təhlükəsizliyi ilə bağlı elektroenergetika subyektləri, həmçinin həmin subyektlərlə istehlakçılar arasındakı qarşılıqlı münasibətlərin texniki aspektlərini tənzimləyən və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) {Nazirlər Kabineti^[18]} tərəfindən təsdiq edilən qaydalar toplusu^[8]. {Təklifolunan: Elekroşəbəkə qaydaları}

• Elektrik şəbəkəsinə qoşulma müqaviləsi – istehsalçı ilə ötürücü şəbəkə üzrə ötürücü sistem operatoru, paylayıcı şəbəkə üzrə paylayıcı sistem operatoru arasında bağlanılan, elektrik stansiyasının elektrik şəbəkəsinə qoşulmasının təmin edilməsi və buna dair xidmətin göstərilməsi haqqında müqavilə^[7]. {Təklifolunan: Elekroşəbəkəyə qoşulma müqaviləsi}
• Elektrik təminat sistemı – elektroenergetika sistemi, habelə elektrik enerjisinin təmin edilməsində istifadə edilən istehlakçıya məxsus (daxili) elektrik təsərrüfatı^[3]. . {Təklifolunan: Elekrotəminat sistemi}
• Elektrik təsərrüfatına cavabdeh şəxs – inzibati-texniki heyətdən elektrik təsərrüfatının istismarçısı tərəfindən təyin olunmuş, üzərinə elektrik qurğularına təhlükəsiz xidmətin təşkili vəzifəsi qoyulmuş şəxs^[25]. {Təklifolunan: Elekrotəsərrüfata cavabdeh}
• Elektrik veriliş xətləri – elektrik stansiyasının və ya yarımstansiyasının hüdudlarından kənara çıxan və elektrik enerjisini ötürmək və (və ya) paylamaq üçün nəzərdə tutulmuş hava və kabel elektrik verilişi xətti^[3]. {Təklifolunan: Elekroxətt}
• Elektrik yerləşgələri – elektrik avadanlıqlarının yerləşdiyi, ixtisaslaşdırılmış heyətin xidməti üçün əlçatan yerləşgə və ya onun çəpərlənmiş hissəsi^[3]. {Təklifolunan: Elekroyerləşgə}
• Elektrikpaylayıcı şəbəkə – “Azərişıq” ASC-nin” bütün elektrik xətləri, kabelləri və ya “Azərişıq” ASC-nin” Elektrikpaylayıcı Aktivlərinə daxil olan hər hansı digər xətləri olmaqla, buraya elektrik enerjisinin istehlakçılara ötürülməsi üçün “Azərişıq” ASC-nin” istifadə etdiyi yarımstansiyalar, transformatorlar, çeviricilər, ölçü və nəzarət cihazları daxildir^[10]. {Qeyd: ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Elektriksaxlama qurğusu – elektrik enerjisinin saxlanılması üçün istifadə edilən qarşılıqlı əlaqəli avadanlıq və onlara aid tikililər kompleksi^[4]
• Elektroenergetika – elektrik enerjisinin istehsalı, saxlanması, ötürülməsi, paylanması və təchizatını özündə ehtiva edən energetika sahəsinin sektoru^[8]
• Elektroenergetika obyektləri – elektrik enerjisinin istehsalı, saxlanması, ötürülməsi və paylanması prosesində istifadə olunan elektrik stansiyaları, yarımstansiyalar, elektrik verilişi xətləri, mərkəzi operativ-dispetçer idarəetməsini təmin edən bina və qurğular^[8]
• Elektroenergetika sistemi – mərkəzi operativ-dispetçer idarəetməsi yolu ilə elektrik enerjisinin istehsalını, saxlanmasını, ötürülməsini və paylanmasını vahid texnoloji prosesdə birləşdirən elektroenergetika obyektlərinin məcmusu^[8]
• Elektroenergetika sisteminin rejimləri – elektrik enerjisinin istehsalı, saxlanması, ötürülməsi, paylanması və istehlakı prosesini, habelə elektroenergetika obyektlərinin, o cümlədən elektrik qurğularının vəziyyətini xarakterizə edən texniki parametrlərin toplusu^[8]
• Elektroenergetika subyektləri – elektrik enerjisinin istehsalı, saxlanması, ötürülməsi, paylanması və təchizatı ilə məşğul olan hüquqi və ya fiziki şəxslər^[8]
• Elektron kabinet – istifadəçilərin (fiziki və hüquqi şəxslər istisna olmaqla) bu Əsasnamə ilə müəyyən edilmiş funksiyalar çərçivəsində, Vahid Giriş Sistemi (“ASAN Login”) ilə eyniləşdirilməklə, bərpa olunan enerji mənbələri üzrə informasiya sisteminə daxil olmasına və istifadəsinə imkan verən, həmçinin sahib və operator ilə qarşılıqlı əlaqəsini təmin edən fərdi elektron səhifə^[26]
• Elektrotexniki heyət – elektrik qurğusunun istismarçısı tərəfindən cəlb edilmiş elektrik qurğularının quraşdırılmasını, texniki xidmətini, sazlanmasını, iş rejimlərinin idarə olunmasını yerinə yetirən, elektrik təhlükəsizliyi üzrə II qrupdan aşağı olmayan qrupa malik olan mütəxəssis qrupu^[25]
• Elektrotexniki təsərrüfat – elektrik enerjisinin istehsalı, saxlanması, ötürülməsi, paylanması və istehlakı üçün nəzərdə tutulmuş, bir-biri ilə əlaqəli avadanlıqlar, elektrik qurğuları və onlara aid tikililər kompleksi^[24]
• Elektrotexnoloji heyət – elektrotexnoloji qurğuların, həmçinin istismar olunan zaman daim elektrik aparatlarının, elektrik naqillərinin, elektromexaniki əl alətlərinin, əldə daşınan və səyyar elektrik qəbuledicilərinin, texniki xidməti və tənzimlənməsi tələb olunan, mürəkkəb enerjitutumlu istehsal-texnoloji avadanlıqların istismarını yerinə yetirən və hüquq və vəzifələrinə görə elektrik qurğularını istismar edərkən elektrotexniki heyətə bərabər hesab olunan mütəxəssis qrupu^[25]
• Elektrotexnoloji qurğu – elektrik qaynağı, elektroliz, elektrotermiya və bu qəbildən olan digər elektrik qurğusu^[25]
• Energetika – enerjinin kəşfiyyatı, işlənilməsi, hasilatı, emalı, istehsalı, saxlanılması, alqı-satqısı, idxalı, ixracı, nəqli (ötürülməsi), paylanması və istifadəsini ehtiva edən iqtisadiyyat sahəsi^[27]
• Energetika sahəsində fəaliyyət – "Energetika haqqında" Qanunun 5-ci maddəsində nəzərdə tutulan və "Energetika haqqında" Qanuna uyğun olaraq həyata keçirilən fəaliyyət növləri^[27]
• Energetika obyekti – enerjinin istehsalı, emalı, nəqli (ötürülməsi), paylanması və saxlanılması üçün istifadə olunan avadanlıq, qurğu və onlara aid tikililərin məcmusu^[27]
• Energetika subyekti – energetika sahəsində fəaliyyət növlərindən birini və ya bir neçəsini həyata keçirən hüquqi və ya fiziki şəxs^[27]
• Energetika şəbəkəsi – enerjinin nəqli (ötürülməsi) və paylanması üçün nəzərdə tutulmuş avadanlıq, qurğu və onlara aid tikililərin məcmusu^[27]
• Enerji (enerji resursları) – bütün növ enerji məhsulları, o cümlədən yanacaq növləri, bərpa olunan enerji, elektrik, istilik enerjisi və digər enerji formaları^[27]. {Qeyd: Enerji resursları Qanunu daha köhnə, Energetika Qanunu isə daha yeni və baza qanunu olduğundan bu termin əsas götürülməlidir}
• Enerji (enerji resursları) – bütün növ enerji məhsulları, o cümlədən yanacaq növləri, bərpa olunan enerji, elektrik, istilik, su enerjisi və digər enerji formaları^[6]. {Qeyd: Enerji resursları Qanunu daha köhnə, Energetika Qanunu isə daha yeni və baza qanunu olduğundan yuxarıdakı termin əsas götürülməlidir}
• Enerji auditi – enerji istehlakına dair məlumatın əldə edilməsi və iqtisadi cəhətdən səmərəli enerji istehlakı imkanlarının müəyyənləşdirilməsi məqsədilə binaların (qurğuların) və təsərrüfatların qiymətləndirilməsi^[6]
• Enerji auditi üzrə təşkilat – enerji auditi xidmətlərini göstərən hüquqi şəxs^[11]
• Enerji auditinin obyekti – enerji auditi keçirilən təsərrüfatlar (və ya onların binaları, tikililəri və qurğuları, hissələri, istehsalat və ya xidmət sahələri) və ya binalar (qurğular)^[28]
• Enerji auditoru – qanunla müəyyən edilmiş tələblərə cavab verən və enerji auditini həyata keçirən, energetika və iqtisadi sahələrdə ali təhsilə malik və müvafiq ixtisas üzrə ən azı 3 (üç) il iş təcrübəsi olan fiziki şəxs^[6]
• Enerji balansı – enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, enerjiyə olan tələb və təklifin proqnozlaşdırılması və onun göstəricilərinin yerinə yetirilməsi məqsədilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) {Nazirlər Kabineti^[29]} tərəfindən təsdiq edilən ayrı-ayrı enerji növləri üzrə uçot göstəriciləri sistemi^[27]
• Enerji effektivliyi – məhsulun (işin, xidmətin) və ya enerjinin istehlak olunan enerjiyə nisbəti^[6]. {Təklifolunan: enerqo-effektivlik}
• Enerji effektivliyi xidmətlərinin icraçısı (icraçı) – müqavilə əsasında enerji effektivliyi xidmətlərini göstərən hüquqi şəxs^[17]. {Təklifolunan: enerqo-effektivlik xidmətlərinin icraçısı}
• Enerji effektivliyi üzrə tədbirlər – enerji resurslarından səmərəli istifadəyə yönəlmiş təşkilati, hüquqi, elmi, texnoloji və iqtisadi tədbirlərin məcmusu^[6]. {Təklifolunan: enerqo-effektivlik tədbirləri}
• Enerji effektivliyi üzrə xidmətlər – istehlak olunan enerjinin həcminin ölçülməsi, təhlili və səmərəliliyinin qiymətləndirilməsi, habelə enerji effektivliyi üzrə tədbirlərin tətbiqi ilə bağlı xidmətlərin məcmusu^[6]. {Təklifolunan: enerqo-effektivlik xidmətləri}
• Enerji etiketi [enerqo-effektivlik və etiketlənmə qaylararı] – enerji istehlak edən və ya enerji istehlakına təsir edən avadanlıq, qurğu və cihazların enerji istehlakı həcminə dair sənəd^[6][20]. {Qeyd: Qanunda tərif edilmiş anlayışa, yenidən həmin qanuna əsaslanan alt sənəddə eyni tərifin verilməsi izafi görünür}
• Enerji etiketi – enerji istehlak edən və ya enerji istehlakına təsir edən avadanlığın, qurğu və cihazların enerji istehlakı həcminə dair sənəd
• Enerji idarəçisi (meneceri) – müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) {Nazirlər Kabineti Prezidentlə razılaşdırmaqla^[30]} müəyyən etdiyi tələblərə cavab verən, energetika və texniki sahələrdə ali təhsilə malik və müvafiq ixtisas üzrə ən azı 3 (üç) il iş təcrübəsi olan, enerjidən səmərəli istifadəyə cavabdeh fiziki şəxs^[6]
• Enerji istehlakçısı – öz ehtiyacları üçün enerjini satın alan fiziki və ya hüquqi şəxs^[27]
• Enerji istehlakı ilə əlaqədar məhsul – bazara yerləşdirilən, enerji istehlak edən və ya enerji istehlakına təsir edən məhsul, habelə ona daxil edilən və ekoloji xüsusiyyətlərinin fərdi şəkildə qiymətləndirilməsi mümkün olan hissələr^[19]
• Enerji istehlakı üzrə etiketlənən məhsul – bazara yerləşdirilən, enerji istehlak edən və ya enerji istehlakına təsir edən avadanlıq, qurğu və cihazlar^[20]
• Enerji istehlakı üzrə məhsulların etiketlənməsi – enerji və digər resurslarından istifadənin effektivliyinin səviyyəsi barədə istehlakçının enerji etiketi vasitəsilə məlumatlandırılması^[6]
• Enerji Qəbulu Məntəqələri (Balans mənsubiyyəti sərhədləri) – Satıcı tərəfindən Alıcıya ötürülən, Alıcının Elektrikpaylayıcı şəbəkəsi ilə Satıcının elektrik sisteminin təmas nöqtəsində yerləşən və “Azərenerji” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti və “Azərişıq” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti arasında Elektrik enerjisinin satınalma Müqaviləsi”nin 2 nömrəli əlavəsində göstərilmiş məntəqələr (yarımstansiyalar) nəzərdə tutulur^[10]. {Qeyd: ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Enerji menecmenti sistemi – enerji effektivliyi üzrə tədbirlərin həyata keçirilməsini nəzərdə tutan daimi enerji idarəetmə sistemi^[6]
• Enerji menecment sisteminin tətbiq sahələri (hüdudları) – təsərrüfat subyekti tərəfindən müəyyən edilən və təsərrüfat subyektinin bütün və ya müvafiq hissəsini (istehsal, iş və ya xidmət sahələri, binalar, qurğular, texnoloji proseslər) əhatə edən sahələr^[31]
• Enerji resurslarından səmərəli istifadə – ətraf mühitə texnogen təsirin azalması şərtilə enerji resurslarının (enerjinin) iqtisadi cəhətdən daha faydalı istifadəsi^[6]. {Təklifolunan: enerjiresursdan səmədəli istifadə}
• Enerji təchizatı müəssisəsi [Aktiv ishtehlakçının dəstəklənməsi mexanizmi və Elektroşəbəkəyə qoşulma Qaydaları]– icazə əsasında əhalinin və digər istehlakçıların enerji ilə təchizatına təminat verən hüquqi şəxs^[9][15]. {Qeyd: bu anlayış müvafiq qaydalarda Elektroenergetika Qanunundakı "elektrik enerjisinin təchizatçısı", "ötürücü sistem operatoru" və "paylayıcı sistem operatoru" anlayışlarına uyğunlaşdırılmayıb}
• Enerji təhlili – təsərrüfat subyektinin enerji effektivliyi, enerjidən istifadə və enerji istehlakı göstəricilərini nəzərə almaqla enerji istehlakında xüsusi payı olan sahələrin və enerji istehlakının yaxşılaşdırılması imkanlarının müəyyən edilməsi məqsədilə aparılan təhlillərin məcmusu^[31]
• Enerji təhlükəsizliyi – elektrik enerjisinin təminatının etibarlılığı, o cümlədən texniki təhlükəsizlik^[8]
• Enerji təminatı sistemi – istehlakçıları elektrik enerjisi ilə təmin etmək üçün nəzərdə tutulmuş elektrik qurğuları kompleksi^[3]
• Enerjitəchizatı müəssisəsi – icazə əsasında əhalinin və digər istehlakçıların elektrik enerjisi ilə təchizatına təminat verən hüquqi şəxs^[1]. {Qeyd: bu anlayış Elektroenergetika Qanunundakı "ötürücü sistem operatoru" və "paylayıcı sistem operatoru" anlayışlarına uyğunlaşdırılmayıb və Elektrik istifadə Qaydaları həmin Qanunda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Enerjiyə qənaət – enerji effektivliyi üzrə tədbirlərin tətbiqi nəticəsində istehlak olunan enerji miqdarının azaldılması^[6]

• Əlaqəli müqavilə [neft-qaz] – ixrac məqsədli neft-qaz fəaliyyəti ilə əlaqədar malları təqdim edən, işləri görən və xidmətləri göstərən hər hansı şəxslə (podratçı istisna olmaqla) subpodratçı arasında bağlanmış müqavilə^[32]
• Əlavə məlumat [etiketlənmə qaydaları] – texniki reqlamentlə müəyyən edilmiş qaydada enerji istehlakı üzrə etiketlənən məhsulun funksional və ətraf mühit göstəriciləri haqqında məlumat^[20]
• Əlavə izolyasiya – gərginliyi 1 kV-dək olan elektrik qurğularında dolayısı ilə toxunmadan mühafizə üçün əsas izolyasiyaya əlavə hazırlanmış müstəqil izolyasiya^[3]
• Əlçatanlıq planları [elektroenergetika] – hər "C" tipli və ya "D" tipli güc generasiya modulu, yaxud yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sisteminin ən azı hər saat üzrə aktiv və reaktiv gücünü və müddətlərini əks edən, həmin elektrik qurğularının istismarçısı tərəfindən ötürücü sistem operatoru ilə razılaşdıraraq təsdiq edilən və ötürücü sistem operatoruna təqdim edilən sənəd (o cümlədən dispetçer yük qrafiki)^[4]
• Əməliyyat ehtiyatları [elektroenergetika] – elektroenergetika sistemindəki tezlik meyiletməsinin tənzimlənməsi və həmin sistemin dayanıqlığının təmin edilməsi üçün istismarda olan və ya sistem operatoru tərəfindən müəyyən edilmiş müddət ərzində əlçatanlığın "işlək" statusuna keçə bilən güc generasiya modulunun təmin edə biləcəyi əlavə çıxış gücü^[4]
• Əməliyyat heyəti [elektroenergetika] – müəssisənin, struktur bölmənin elektrik qurğularının əməliyyat idarəedilməsini, həmçinin, elektrik qurğularına əməliyyat xidmətini (baxışı, cari istismar qaydasında işlərin aparılmasını, əməliyyat çevirmələrini), iş yerinin hazırlanmasını, işçilərə buraxılış verən və nəzarəti həyata keçirən heyət^[25]
• Əməliyyat günü [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin topdansatış bazarının subyektləri arasında bağlanılmış elektrik enerjisinin alqı-satqı müqavilələrinin icrası üçün ötürücü sistem operatorunun mərkəzi operativ-dispetçer idarəetmə funksiyasını həyata keçirdiyi cari gün^[8]
• Əsas istehlakçı [elektroenergetika] – elektrik qurğuları enerjitəchizatı müəssisəsinin şəbəkələrinə qoşulmuş və elektrik enerjisinin alqı-satqı müqaviləsini enerjitəchizatı müəssisəsi ilə bağlayan istehlakçı^[1]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Əsas izolyasiya – cərəyandaşıyan hissələrin izolyasiyası, o cümlədən birbaşa toxunmadan mühafizə edən izolyasiya^[3]
• Əməliyyat təhlükəsizliyi [elektroenergetika] – elektrik şəbəkəsində işlərin görülməsi və xidmətlərin göstərilməsi zamanı həmin şəbəkənin elementlərinə texniki təhdidin, sistem operatorunun şəxsi heyətinin həyat və sağlamlığına, habelə ətraf mühitə təhdidin olmaması^[4]
• Əməliyyat təhlükəsizliyi subyektləri [elektroenergetika] – elektrik şəbəkəsində əməliyyat təhlükəsizliyinin idarəetmə sisteminin qurulmasına və istismarına cavabdeh olan 1000 V-dan aşağı gərginliklə elektrik şəbəkəsinə qoşulanlar istisna olmaqla istifadəçilər, habelə sistem operatorları^[4]
• Əməliyyat-təmir heyəti – həvalə olunmuş elektrik qurğularına onların istismarçısı tərəfindən təsdiq olunan həcmdə əməliyyat xidməti göstərmək və nasazlıq aşkar edildikdə həmin qurğuları təmir etmək üçün hazırlıqlı olan və təlimatlandırılmış mütəxəssis qrupu^[25]
• Ətalət [elektroenergetika] – generator rotorunun kənardan fırladıcı moment olmadan fırlanmanı və bucaq momentini sabit saxlaya bilməsi xüsusiyyəti^[4]
• Əvəzetmə – əvəzetməyə cavabdeh olan şəxsin nəzarəti altında əvəzediciyə işin yerinə yetirməsinə icazə verən heyətlə iş forması^[25]
• Əvəzləşdirmə [Aktiv ishtehlakçının dəstəklənməsi mexanizmi] – hesabat ili ərzində hər ay üzrə aktiv istehlakçı tərəfindən enerji təchizatı şəbəkəsinə ötürülmüş və enerji təchizatı şəbəkəsindən alınmış elektrik enerjisinin mübadiləsi^[9]

• Faktiki qənaət [enerqo-effektivlik] – enerji effektivliyi xidmətləri nəticəsində baza istehlak səviyyəsi ilə faktiki istehlak səviyyəsi arasındakı fərq^[17]{Təklifolunan: faktiki enerqo-effektivlik}
• Fəaliyyət planı [BOEM] – bərpa olunan enerji mənbələrinin təbiətdə mövcud potensialı, müasir texnologiyaları, elektrik şəbəkəsinin inkişafı, elektrik enerjisinin istehlakı proqnozları və elektrik enerjisi istehlakçılarının maarifləndirilməsi istiqamətində aparılmış tədqiqatlara əsaslanan ümumdövlət, yerli və digər tədbirləri, elektrik enerjisi istehsalında bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadəyə dair hədəfləri müəyyən edən və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) {Azərbaycan Respublikasının Prezidenti^[23]} tərəfindən təsdiq edilən sənəd^[7]. {Təklifolunan: yenilənəbilənlər üzrə fəaliyyət planı}
• Fərdi istilik sistemi – istehlakçı tərəfindən tikinti obyektinin fərdi şəkildə istilik təchizatının həyata keçirilməsi üçün quraşdırılan və istismar edilən qurğuların məcmusu^[33]
• Fiziki qoşulma [qaz] – sifarişçinin qaz qurğularına qazın verilməsi üçün çəkilmiş qaz xəttinin qazpaylayıcı sistem operatorunun təyin etdiyi qoşulma nöqtəsinə birləşdirilməsi^[13]. {Qeyd: elektrik şəbəkəsinə dair qaydalarda (network code) bu termin "şəbəkəyə fiziki qoşulma" formasında yazılıb}
• Fiziki qoşulma [qaz-tarif metodologiyası] – sifarişçinin qaz qurğularına qazın verilməsi üçün çəkilmiş qaz xəttinin qaz paylayıcısının təyin etdiyi qoşulma nöqtəsinə birləşdirilməsi^[16]
• Fiziki qoşulma [istilik energetikası] – sifarişçiyə istiliyin və isti suyun verilməsi üçün çəkilmiş istilik xəttinin müəssisənin təyin etdiyi qoşulma nöqtəsinə birləşdirilməsi^[2]

• Gecə rejimi fazası – gecə saatlarında söndürülməyən, xarici işıqlandırmanın qidalandırıcısının və ya paylayıcı şəbəkəsinin fazası^[3]
• Generator – fırlanan maqnit sahəsində mexaniki enerjini elektrik enerjisinə çevirən elektrik qurğusu^[4]
• Generasiya qurğularına baxış [BOEM-sertifikasiya] – bərpa olunan enerji mənbələrindən istehsal və ya istehlak edilən elektrik enerjisinin mənbəyinin və istifadə olunan generasiya qurğularının markasının, modelinin, modifikasiyasının, gücünün və buraxılış ilinin müəyyən edilməsi üçün həyata keçirilən araşdırma^[34]. {Təklifolunan: yenilənəbilənlərin generasiya qurğusuna baxış}
• Gəlir – müəssisələrin təqdim etdiyi mallardan (işlərdən və xidmətlərdən) daxil olan vəsaitin ümumi dəyəri (əlavə dəyər vergisi çıxıldıqdan sonra)^[5]. {Təklifolunan: energetika sahəsindən gəlir}
• Gərginlik – düz ardıcıllıqlı fazalararası gərginliklərin orta kvadratik qiyməti olaraq ölçülən 2 nöqtə arasındakı elektrik potensialları fərqi^[4]
• Gərginlik altında işlər – işçi gərginlik və ya induksiyalanmış gərginlik altında olan cərəyandaşıyan hissələrə toxunmaqla və ya bu cərəyandaşıyan hissələrə Elektrik qurğularının istismarında təhlükəsizlik texnikası Qaydalarına 3 nömrəli Əlavədə göstərilən icazə verilən məsafədən az məsafədə görülən tədbirlər^[24]
• Gərginliyi çıxarmaqla görülən işlər – işlər icra olunacaq elektrik qurğusunun cərəyandaşıyıcı hissələrindən kommutasiya aparatlarının açılması və şinlərin, kabellərin, naqillərin ayrılması ilə gərginlik götürüldükdən və cərəyandaşıyıcı hissələrə gərginliyin verilməsinin qarşısını alan tədbirlər görüldükdən sonra aparılan işlər^[24]
• Gərginliyin reaktiv gücün maksimal aktiv gücə nisbətindən asılılığı qrafiki – elektrik şəbəkəsinə qoşulma nöqtəsində gərginliyin dəyişməsi şəraitində güc generasiya modulu və ya yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı çevirici yarımstansiyasının reaktiv güc imkanlarını əks etdirən və Elektrik şəbəkəsinə dair Qaydaların 4 nömrəli əlavəsində təsbit edilmiş qrafik ("U~Q/P_max" qrafiki)^[4]
• Güc əmsalı (cosφ) – aktiv gücün tam gücə olan nisbəti^[4]
• Güc generasiya modulu – sinxron generasiya modulu və ya güc parkı modulu^[4]
• Güc parkı modulu – qeyri-sinxron şəkildə və ya güc elektronikası ilə paylayıcı və ya ötürücü şəbəkəyə 1 nöqtədən qoşulan elektrik enerjisi istehsal edən elektrik qurğusu və ya belə qurğuların toplusu, o cümlədən yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sistemi və qapalı paylayıcı elektrik şəbəkəsi^[4]
• Güc sistemi stabilizatoru – güc rəqslərini söndürmək məqsədi üçün güc generasiya modulunun təsirlənməsinin avtomatik tənzimlənməsi sisteminin əlavə funksiyası^[4]
• Gücləndirilmiş izolyasiya – gərginliyi 1 kV-dək olan elektrik qurğularında elektrik zədələnmələrindən mühafizə dərəcəsini təmin edən, ikiqat izolyasiyaya bərabər olan izolyasiya^[3]

• Hadisə [neft] – təhlükə potensiallı obyektlərdə tətbiq texniki qurğuların dayanması yaxud nasazlığı, texnoloji rejim proseslərindən kənara çıxma, eləcə də istehsal obyektlərində işlərin aparılması qaydalarının aparılmasını müəyyənləşdirən normativ-texniki sənədlərin tələblərinin pozulması^[35]
• Hava xətti aşırımı – hava xəttinin iki dayağı və ya dayaqları əvəz edən konstruksiyası arasındakı hissəsi^[3]
• Hazırlıq aktı – payız-qış mövsümünə hazırlıq obyektlərinin mövsümə hazır olması barədə işçi komissiya tərəfindən tərtib edilən, mövsümi hazırlıq sisteminə daxil olan və kommunal xidmətlərin vahid informasiya sisteminə inteqrasiya edilən rəsmi sənəd^[36]. {Qeyd: bu anlayışn təsbit olunduğu Payız-qış Qaydası "İstilik təchizatı haqqında" Qanunda nəzərdə tutulmadığından, həmin Qanun üzrə islahat başa çatdıqda, bu qaydanın ləğv olunacağı güman edilir}
• Hərrac [elektroenergetika] – bərpa olunan enerji mənbələri ərazisində müəyyən edilmiş güc üzrə elektrik enerjisi istehsal edəcək istehsalçının seçilməsi və elektrik enerjisinin satınalma müqaviləsində tətbiq ediləcək zəmanətli tarifin müəyyən edilməsi üçün auksion və ya müsabiqə formasında keçirilən prosedur^[7]
• Hesabat dövrü [enerqo-effektivlik] – faktiki qənaətin və müqavilə qiymətinin hesablanması üçün enerji effektivliyi müqaviləsi ilə müəyyənləşdirilən dövr^[17]{Təklifolunan: enerqo-effektivlik hesabatı dövrü}
• Hesabat dövrü [Aktiv ishtehlakçının dəstəklənməsi mexanizmi] – elektrik təchizatı şəbəkəsinə ötürülən və şəbəkədən alınan elektrik enerjisinin həcminin müəyyənləşdirilməsi üçün 1 (bir) aylıq dövr^[9]
• Hesabat ili [Aktiv ishtehlakçının dəstəklənməsi mexanizmi] – təqvim ilinin 1 yanvar tarixindən 31 dekabr tarixinədək olan dövrü^[9]
• Hesabat rübü – Agentliyə ödənilən haqların və əmsalın hesablanması üçün baza dövrü^[5]
• Hesablama dövrü [elektroenergetika və qaz] – qoşulma xidmətinə görə ödənişlə bağlı hesablamaların aparıldığı dövr^[15][16]
• Hesablaşma [Aktiv ishtehlakçının dəstəklənməsi mexanizmi] – əvəzləşdirmənin nəticəsinə əsasən qalıq elektrik enerjisinin dəyərinin ödənilməsi^[9]
• Hesablaşma elektrik sayğacı – hesablaşma uçotu üçün quraşdırılmış ölçü vasitəsi^[3]
• Hesablaşma sayğacları – Enerji Qəbulu Məntəqələrindən Alıcıya satılmış elektrik enerjisinin həcmini müəyyənləşdirən hesabat sayğacıdır. Enerji Qəbulu Məntəqələrində quraşdırılır və Satıcının balans mənsubiyyətində olur^[10]. {Qeyd: ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Hidroakkumulyasiyalı güc generasiya modulu – nasos rejimində suyu mövcud olduğundan yuxarı səviyyəyə qaldırmaqla akkumulyasiya edən, sonra generator rejimində suyu təkrarən aşağı səviyyəyə endirməklə elektrik enerjisini istehsal edən hidroaqreqat^[4]

• Xam neft – xam mineral neft, kondensat, asfalt, ozokerit və təbii şəkildə olan və ya ekstraksiya vasitəsilə təbii qazdan alınan bərk və ya maye karbohidrogenlərin və bitumun, xüsusi çəkilərindən asılı olmayaraq bütün növləri, o cümlədən normal temperatur və təzyiq şəraitində qaz-kondensat mayeləri^[32]
• Xarici qurğu [elektroenergetika] – yerləşgədən kənarda (xaricdə) açıq və ya talvar altında ya da tor və yaxud qəfəs şəkilli çəpərləyici konstruksiya arxasında yerləşmiş qurğu^[3]
• Xarici subpodratçı(lar) [neft-qaz ixrac] – subpodratçı olan xarici hüquqi şəxslər və ya sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər^[32]
• Xidmət nöqtələri [elektroenergetika] – kiçik və orta biznes (KOB) evləri, "ASAN Kommunal" mərkəzləri ("ASAN Kommunal" mərkəzləri yaradılmayan regionlarda – bu mərkəzlər yaradılanadək "ASAN xidmət" mərkəzləri)^[4]
• Xidmət nöqtələri [qaz] – kiçik və orta biznes evləri (KOB evləri), “ASAN Kommunal” mərkəzləri^[37]
• Xidmət nöqtələri [isitlik] – kiçik və orta biznes evləri^[2]
• Xüsusi ekodizayn tələbi – enerji istehlakı ilə əlaqədar məhsul vahidi üçün hesablanan və onun konkret ekoloji aspektinə aid olan, ölçülməsi mümkün olan və kəmiyyətlə ifadə olunan ekodizayn tələbi^[19]
• Xüsusi nəm yerləşgə – daxilindəki havanın nisbi rütubəti 100%-ə yaxın, tavanının, divarlarının, döşəməsinin və içəridəki əşyaların üzəri nəmli olan yerləşgə^[3]
• Xüsusi sərfiyyat rejimi [elektroenergetika] – elektrik şəbəkəsində baş vermiş qəza açılmaları səbəbindən elektrik stansiyasının elektrik şəbəkəsindən ayrılaraq özünün xüsusi sərfiyyat yükünü təmin etdiyi fəaliyyəti^[4]

• İxrac məqsədli neft-qaz fəaliyyəti – Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından, o cümlədən Xəzər dənizinin (gölünün) Azərbaycan Respublikasına mənsub olan bölməsindən kənarda həyata keçirilən neft-qaz əməliyyatları və bu əməliyyatlarla əlaqədar olan hər hansı fəaliyyət ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının ərazisində hər hansı işlərin görülməsi, xidmətlərin göstərilməsi, idxal-ixrac əməliyyatlarının aparılması və bunlarla bağlı olan hər hansı malların, işlərin, xidmətlərin təqdim olunması^[32]
• İxtisas attestatı [enerqo-audit] – enerji auditini həyata keçirmək üçün fiziki şəxsin uyğunluğunu təsdiq edən sənəd^[11]
• İxtisaslaşmış podratçı [qaz və qazdan istifadə] – işçiləri "Qaz təchizatı haqqında" Qanunla müəyyən edilmiş qaydada ixtisas attestatı alan, texniki xidməti həyata keçirən hüquqi şəxs və ya hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxs^[12][13]. {Təklifolunan: Qaztəchizat podratçısı}
• İkiqat izolyasiya – gərginliyi 1 kV-dək olan elektrik qurğularında əsas və əlavə izolyasiyalardan ibarət izolyasiya^[3]
• İkitərəfli müqavilə [elektroenergetika] – istehsalçılarla təchizatçılar və ya sərbəst istehlakçılar, habelə təchizatçılarla sərbəst istehlakçılar arasında bağlanılan elektrik enerjisinin alqı-satqı müqaviləsi^[8]. {Təklifolunan: ikitərəfli elektriksatma müqaviləsi}
• İkitərəfli müqavilələr bazarı [elektroenergetika] – ikitərəfli müqavilə əsasında elektrik enerjisinin alqı-satqısının həyata keçirildiyi bazar^[8]. {Təklifolunan: ikitərəfli elektriksatma bazarı}
• İlkin enerji resursları – heç bir çevrilmə və ya transformasiya prosesinə məruz qalmayan enerji resursları^[22]
• İlkin layihə məlumatları [elektroenergetika] – qoşulma müqaviləsi bağlanılana qədər məsul istifadəçinin ötürücü və ya paylayıcı şəbəkəyə qoşulması (çıxış hüquqları) və ya şəbəkənin istifadəsi ilə bağlı məlumat və sənədlərin toplusu^[4]
• İnformasiya Sistemi [elektroenergetika] – Azərbaycan Respublikasının Şəhərsalma və Tikinti Məcəlləsində nəzərdə tutulan hallarda Şəhərsalma və Tikinti Fəaliyyətinin Vahid İnformasiya Təminatı Sistemi^[38], digər hallarda isə Kommunal Xidmətlər Vahid İnformasiya Sistemi^[4]
• İnduksiya edilmiş gərginlik altında işlər – elektrik qurğusundan və ya onun bir hissəsindən işçi gərginliyin çıxarılması yolu ilə, 25 V-dan çox induksiya edilmiş gərginlik altında olan cərəyandaşıyan hissələrə toxunmaqla və ya bu cərəyandaşıyan hissələrdən Elektrik qurğularının istismarında təhlükəsizlik texnikası Qaydalarına 3 nömrəli Əlavədə qeyd ediləndən az məsafədə görülən iş^[24]
• İnzibati-texniki heyət – texniki xidmətlərin və istismar xidmətlərinin təşkili, elektrik qurğularında təmir, quraşdırma və sazlama işlərinin aparılması, elektrik qurğularının texniki vəziyyətinə nəzarət və elektrik qurğularında işləyərkən əməyin mühafizəsi tələblərinə riayət edilməsinə cavabdeh olan şəxslər^[25]
• İstehsalat (yerli) təlimatları – istehsalçı təlimatları (istismar təlimatları, digər texniki və (və ya) texnoloji sənədlər), layihə sənədləri, sınaq nəticələri nəzərə alınaraq, səlahiyyətləndirilmiş mütəxəssis tərəfindən siyahısı təsdiqlənmiş elektrik qurğularının, tikinti obyektlərinin istismarı üzrə sənəd^[25]
• İri güc istehlakçısı – 25 MVt və daha iritutumlu istehlak qurğusu olan istehlakçı^[4]
• İri istehlakçı – tikinti obyekti qazın nəqli şəbəkəsinə qoşulmuş və (və ya) illik qaz sərfiyyatı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) {Nazirlər Kabineti^[39]} tərəfindən müəyyən edilən həddə və ondan yuxarı olan istehlakçı^[13]
• İstehlak qurğusu [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin istehlak edilməsi üçün nəzərdə tutulan elektrik qurğusu^[4]
• İstehlakçı [elektroenergetika və BOEM] – alqı-satqı müqaviləsi əsasında elektrik enerjisini satın alan və ondan elektrik qəbulediciləri vasitəsilə istifadə edən hüquqi və ya fiziki şəxs^[7][34]. {Təklifolunan: elektrik istehlakçısı}
• İstehlakçı [qaz və qazdan istifadə] – alqı-satqı müqaviləsi əsasında qazı satın alan və qazdan yanacaq və ya xammal kimi istifadə edən hüquqi və ya fiziki şəxs^[13][12]. {Təklifolunan: qaz istehlakçısı}
• İstehlakçı [istilik energetikası] – enerji təchizatı müəssisəsinin istilik və isti su təchizatı xidmətlərindən istifadə edən hüquqi və ya fiziki şəxs^[2]. {Təklifolunan: istilik istehlakçısı}
• İstehlakçı [kommunal xidmətlər] – kommunal xidməti satın alan və onlardan istifadə edən şəxs^[14]. {Təklifolunan: kommunal xidmət istehlakçısı}
• İstehlakçı [etiketlənmə qaydaları] – enerji istehlakı üzrə etiketlənən məhsulu alan, istifadə edən, sifariş verən, yaxud almaq və ya sifariş vermək niyyəti olan şəxs^[20]
• İstehlakçıya satılan qazın keyfiyyət göstəriciləri – istehlakçıya satılan qazın dövlət standartlarının tələblərinə cavab verən tərkibi, sıxlığı, rütubətliliyi, istilik yaratmaq qabiliyyəti və digər göstəriciləri^[12]
• İstehsalçı [BOEM] – elektrik stansiyasında elektrik enerjisi istehsalını həyata keçirən şəxs^[7]. {Qeyd: BOEM-sertifikasiya qaydalarından fərqli olaraq, bu tərifdə BOEM-ə istinad yoxdur və tərif həddən artıq ümumiləşdirilmiş şəildə verilib}. {Təklifolunan: yenilənəbilənlərdən elektrik istehsalçısı}
• İstehsalçı [BOEM-sertifikasiya] – bərpa olunan enerji mənbələrindən elektrik enerjisi istehsalını həyata keçirən şəxs^[34]. {Təklifolunan: yenilənəbilənlərdən elektrik istehsalçısı}
• İstehsalçı [ekodizayn] – mülkiyyət növündən və təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq, satış üçün mal istehsal edən hüquqi şəxs və ya fərdi sahibkar^[19]
• İstehsalçı [etiketlənmə qaydaları] – təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq, satış üçün enerji istehlakı üzrə etiketlənən məhsul istehsal edən hüquqi şəxs və ya fərdi sahibkar^[20]
• İsti yerləşgə – istilik şüalanmalarının təsirindən içərisində temperaturu daim və ya mütəmadi (bir sutkadan çox müddətə) olaraq +35°C-dən çox olan yerləşgə, o cümlədən içərisində quruducular, quruducu və bişirmə sobaları, qazanxanalar olan yerləşgə^[3]
• İstifadəçi [elektroenergetika] – sistem operatorunun (yaxud kontekstdən asılı olaraq qapalı paylayıcı elektrik şəbəkəsi üzrə sistem operatorunun) ötürücü və ya paylayıcı elektrik şəbəkəsinə qoşulan elektrik qurğusunun istismarçısı, habelə bir elektrik şəbəkəsinə qoşulan digər elektrik şəbəkəsinin sistem operatoru^[4]
• İstifadəçi [BOEM] – normativ hüquqi aktlarla müəyyən edilmiş qaydada bərpa olunan enerji mənbələri üzrə informasiya sistemindən informasiya əldə etmək və ya istifadə etmək hüququ verilmiş, dövlət orqanları (qurumları), yerli özünüidarəetmə orqanları, hüquqi və fiziki şəxslər^[26]
• İstilik daşıyıcısı – istilik təchizatı sistemində istilik və isti su təchizatı məqsədilə istehsal edilən istilik enerjisinin ötürülməsi üçün istifadə olunan maddə (su, buxar)^[33]
• İstilik daşıyıcısı – istilik təchizatı sistemində istilik və isti su təchizatı məqsədilə istehsal edilən istilik enerjisinin ötürülməsi üçün istifadə olunan maddə (su, buxar)^[2]
• İstilik enerjisi – istilik daşıyıcılarının termodinamik parametrlərini (temperatur, təzyiq, sıxlıq) dəyişdirə bilən enerji resursu^[33]
• İstilik enerjisinin istehlakçısı – öz ehtiyacları üçün istilik enerjisini satın alan məişət və ya qeyri-məişət istehlakçısı^[33]
• İstilik enerjisinin istehsalçısı – istilik enerjisinin istehsalı ilə məşğul olan hüquqi və ya fiziki şəxs^[33]
• İstilik enerjisinin istehsalı – kimyəvi enerjinin (yanacaq), elektrik və ya digər enerji növlərinin istilik enerjisinə çevrilməsi prosesi^[33]
• İstilik enerjisinin paylanması – ötürülməsi də daxil olmaqla istilik enerjisinin şəbəkə vasitəsilə istehlakçılara çatdırılması^[33]
• İstilik enerjisinin paylayıcısı – şəbəkə ilə istilik enerjisinin paylanmasını (o cümlədən ötürülməsini) həyata keçirən hüquqi şəxs^[33]
• İstilik enerjisinin satıcısı – istilik enerjisinin pərakəndə satışını həyata keçirən hüquqi və ya fiziki şəxs^[33]
• İstilik enerjisinin satışı – istilik enerjisinin alqı-satqı müqaviləsi əsasında satışı^[33]
• İstilik istehlakı sistemi – birləşdirici istilik xətləri və ya istilik şəbəkəsi, istilik mübadilə aparatları və digər istilik mühəndis avadanlıqları daxil olmaqla, istilik istehlakı qurğuları kompleksi^[2]
• İstilik qurğusu – istilik enerjisinin istehsalı, paylanması (o cümlədən ötürülməsi) üçün istifadə edilən qurğular^[33]
• İstilik şəbəkəsi – istilik və isti su təchizatı məqsədilə istehsal edilən istilik enerjisinin ötürülməsi və paylanması üçün nəzərdə tutulan istilik boru və qurğuları kompleksi^[2]
• İstilik təchizatı – istilik enerjisinin istehsalı, paylanması (o cümlədən ötürülməsi) və satışı fəaliyyətləri^[33]
• İstilik təchizatı obyektləri – istilik enerjisinin istehsalı, paylanması (o cümlədən ötürülməsi) prosesində istifadə olunan istilik mənbələri, şəbəkələr, bina və qurğular^[33]
• İstilik təchizatı sistemi – istilik mənbələri, şəbəkələr və istilik istehlakı qurğuları kompleksi^[33]
• İstilik təchizatı sistemi – istilik mənbələri, istilik şəbəkələri və istilik istehlakı qurğuları kompleksi^[2]. {Qeyd: İstilik Qanunu ilə İstilik enerjisindən istifadə Qaydaları arasında fərqliliklər qanunun daha sonra qəbul olunması və hüquqi dil baxımından daha mükəmməl olması ilə bağlıdır. Burada zahiri fərqliliklər ziddiyyət kimi başa düşülmür}
• İstilik təchizatı sisteminin layihəsi – tikinti obyektindən istilik şəbəkəsinə qoşulma nöqtəsinədək xəttin çəkilməsinə və ya əlavə enerji (güc) alınmasına dair layihə sənədləri^[2]
• İstilik təchizatı subyektləri – "istilik təchizatı haqqında" Qanunun 9.1-ci maddəsində nəzərdə tutulan fəaliyyət növləri ilə məşğul olan fiziki və ya hüquqi şəxslər, o cümlədən təbii inhisar subyektləri^[33]
• İstismar məsuliyyəti sərhədi – enerji təchizatı müəssisəsi ilə istehlakçı və ya abonent ilə subabonent arasında istilik təchizatı sistemi qurğuları və avadanlıqlarının istismarına görə məsuliyyət sərhədini müəyyənləşdirən ayırma nöqtəsi^[2]
• İstismar zamanı görülən işlər – operativ-təmir heyəti tərəfindən həcmcə böyük, müddəti isə 1 (bir) növbədən çox olmayan, elektrik təsərrüfatının istismarçısı tərəfindən təsdiqlənmiş siyahıya müvafiq olaraq ona təhkim olunmuş elektrik qurğu və avadanlıqlarında təmir və digər texniki xidmət işləri^[24]
• İşçi komissiya – məsul subyekt tərəfindən yaradılan və payız-qış mövsümünə hazırlıq obyektlərinin mövsümi hazırlığını təşkil edən komissiya^[36]. {Qeyd: bu anlayışn təsbit olunduğu Payız-qış Qaydası "İstilik təchizatı haqqında" Qanunda nəzərdə tutulmadığından, həmin Qanun üzrə islahat başa çatdıqda, bu qaydanın ləğv olunacağı güman edilir}
• İşçi torpaqlama – elektrik qurğusunun işləməsini təmin etmək məqsədilə elektrik qurğusunun cərəyandaşıyıcı nöqtə və ya nöqtələrinin elektrik təhlükəsizliyi məqsədi daşımayan torpaqlanması^[3]
• İşçi zona – heyətin daimi və ya müvəqqəti yerləşdiyi döşəmə və ya meydança səviyyəsi üzərindən 2 m-dək hündürlüyü olan məkan^[3]
• İştirakçı – bərpa olunan enerji mənbələri üzrə informasiya sisteminin informasiya proseslərində iştirak edən dövlət orqanları (qurumları)^[26]
• İzolə olunmuş neytral – transformator və ya generatorun torpaqlayıcı qurğuya birləşdirilməyən və ya ona böyük müqavimətli siqnallama, ölçmə, mühafizə və onlara analoji olan digər qurğuların cihazları vasitəsilə birləşdirilmiş neytralı^[3]
• İzolyatorlar zənciri – öz aralarında hərəkətli birləşdirilmiş, bir neçə asma izolyatorlardan və xətti armaturlardan ibarət qurğu^[3]

Bu kateqoriya üzrə termin əlavə edilməyib

• Kabel bloku – kabellərin və onlara aid quyuların yerləşdirilməsi üçün boruları (kanalları) olan kabel qurğusu^[3]
• Kabel estakadası – yerdən yuxarı və ya yerüstü açıq üfüqi və ya maili müxtəlif ölçülü kabel qurğusu^[3]
• Kabel xətti – bir və ya bir neçə paralel kabellərdən, birləşdirici muftalar və bərkidici detallardan ibarət olan elektrik enerjisini və ya onun impulslarını ötürmək üçün xətt^[3]
• Kabel qurğusu – kabellərin, kabel muftalarının normal yerləşdirilməsinin təmin edilməsi üçün nəzərdə tutulmuş elektrik qurğusu^[3]
• Kabel mərtəbəsi – döşəmə, arakəsmə və ya örtüklə məhdudlaşan, döşəmə ilə arakəsmənin və ya örtüyün çıxıntısı arasındakı eni 1,8 m-dən az olmayan bina hissəsi^[3]
• Kabel tunelı – kabellərin çəkilməsini, təmirini və müayinəsini aparmağa imkan verən, kabel trassası boyu sərbəst keçidli, kabellərin və kabel muftalarının yerləşdirilməsi üçün dayaq konstruksiyalardan ibarət bağlı tikili^[3]
• Kamera [elektroenergetika] – aparatların, transformatorların və şinlərin qurulması üçün nəzərdə tutulmuş yerləşgə^[3]. {Təklifolunan: elektrokamera}
• Keçid prosesləri – elektrik şəbəkəsində təsirlər (elektrik enerjisi istehlakçılarının elektrik qurğularının və ya elektrik stansiyasının elektrik şəbəkəsinə qoşulması və ya elektrik şəbəkəsindən açılması, elektrik şəbəkəsində qısaqapanmalar, qısaqapanma aradan qaldırılmadıqda elektirk şəbəkəsinə təkrar qoşulmalar, qeyri-simmetrik yüklənmələr, sinxron maşınların elektrik şəbəkəsinə qeyri-sinxron qoşulması) səbəbindən elektroenergetika sisteminin bir qərarlaşmış rejimdən digər qərarlaşmış rejimə keçidi zamanı elektroenergetika sisteminin ayrı-ayrı nöqtələrində baş verən dəyişikliklər^[4]
• Keçirici hissə – elektrik cərəyanını ötürə bilən hissə^[3]
• Kənar keçirici hissə – elektrik qurğusunun hissəsi sayılmayan keçirici hissə^[3]
• Kəsinti – istehlakçının elektrik şəbəkəsinə qoşulma nöqtələrində gərginliyin sıfıra enməsi və ya gərginliyin keyfiyyəti üzrə dövlət standartlarından kənarlaşma halları (istehlakçının yazılı müraciəti və ya məhkəmə qərarı əsasında gərginliyin sıfıra enməsi və ya keyfiyyət göstəricilərindən kənarlaşma halları istisna olmaqla)^[4]
• Kogenerasiya – bir proses çərçivəsində istilik enerjisi ilə elektrik və ya mexaniki enerjinin eyni zamanda yaradılması^[6]
• Kogenerasiya qurğusu – kogenerasiya rejimində işləyə bilən qurğu^[6]
• Kombinə olunmuş dayaqlar – naqilləri dayaqda həm asılı, həm də dartıcı izolyator zəncirləri vasitəsilə qarışıq bərkidilmiş dayaqlar^[3]
• Kommersiya uçotu [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin ötürülməsi, paylanması və təchizatı müqavilələri üzrə tərəflər arasında qarşılıqlı hesablaşmaların aparılması məqsədilə elektrik enerjisinin ölçülməsi və ölçmə nəticələrinin, habelə hesablama yolu ilə əldə edilən elektrik enerjisinin miqdarı haqqında məlumatların toplanması, saxlanması, emalı və ötürülməsi prosesi^[8]. {Təklifolunan: ticari elektrouçot}. {Qeyd: bu tərifdə elektriksaxlama müqavilələri nəzərdə tutulmayıb}
• Kommersiya uçotu [qaz] – qazın nəqli, paylanması, saxlanması və satışı müqavilələri üzrə tərəflər arasında qarşılıqlı hesablaşmaların aparılması məqsədilə qazın ölçülməsi və ölçmə nəticələrinin, habelə hesablama yolu ilə əldə edilən qazın həcmi haqqında məlumatların toplanması, saxlanması, emalı və ötürülməsi prosesi^[13]. {Təklifolunan: ticari qaz uçotu}
• Kommersiya uçotu [istilik energetikası] – istiliyin və isti suyun satışı müqavilələri üzrə tərəflər arasında qarşılıqlı hesablaşmaların aparılması məqsədilə istiliyin və isti suyun ölçülməsi və ölçmə nəticələrinin, habelə hesablama yolu ilə əldə edilən istiliyin termodinamik parametrləri və isti suyun həcmi haqqında məlumatların toplanması, saxlanması, emalı və ötürülməsi prosesi^[33]. {Təklifolunan: ticari istilikuçot}
• Kommersiya uçotu qaydaları [elektroenergetika] – elektrik enerjisi bazarında elektrik enerjisi bazarı subyektlərinin kommersiya uçotunun təşkili və təmin edilməsi ilə bağlı hüquqlarını və vəzifələrini müəyyən edən qaydalar^[8]. {Təklifolunan: ticari elektrouçot qaydaları}
• Kommersiya uçotu qaydaları – qaz təchizatı subyektlərinin və istehlakçıların kommersiya uçotunun təşkili və təmin edilməsi ilə bağlı hüquqlarını və vəzifələrini müəyyən edən sənəd^[13]. {Təklifolunan: ticari qaz uçotu qaydaları}
• Kommersiya uçotu qaydaları – istilik təchizatı subyektlərinin və istehlakçıların kommersiya uçotunun təşkili və təmin edilməsi ilə bağlı hüquqlarını və vəzifələrini müəyyən edən qaydalar^[33]. {Təklifolunan: ticari istilikuçot qaydaları}
• Kommunal xidmətlər – soyuq və isti su təminatı, kanalizasiya (tullantı sularının axıdılması), elektrik təminatı, qaz təminatı və istilik təchizatı^[14]
• Kommunal Xidmətlər Vahid İnformasiya Sistemi [qaz] – kommunal sahədə idarəetmənin təmin edilməsi üçün zəruri olan məlumatların toplanıldığı və emal edildiyi informasiya sistemlərinin və ehtiyatlarının inteqrasiyasını, monitorinqlərin və analitik təhlillərin aparılmasını, proqnozların hazırlanmasını və qeyd olunan sahədə elektron xidmətlərin mərkəzləşdirilmiş qaydada göstərilməsini təmin edən informasiya sistemi^[37]. {Qeyd: bu KXVİS sisteminə müxtəlif sənədlərdə müxtəlif cür tərif verilməsi əsaslı görünmür. Təriflər arasındakı fərqin praktiki əhəmiyyəti qeyri-müəyyəndir}
• Kommunal Xidmətlər Vahid İnformasiya Sistemi [istilik energetikası] – kommunal sahədə idarəetmənin təmin edilməsi üçün zəruri olan məlumatların toplanıldığı və emal edildiyi informasiya sistemlərinin və ehtiyatlarının inteqrasiyasını, monitorinqlərin və analitik təhlillərin aparılmasını, proqnozların hazırlanmasını və qeyd edilən sahədə mərkəzləşdirilmiş elektron xidmətlərin göstərilməsini təmin edən informasiya sistemi^[2]. {Qeyd: bu KXVİS sisteminə müxtəlif sənədlərdə müxtəlif cür tərif verilməsi əsaslı görünmür. Təriflər arasındakı fərqin praktiki əhəmiyyəti qeyri-müəyyəndir}
• Kommunal xidmətlərin istehlakına görə limit – il ərzində istehlakçının normal iş fəaliyyətinin təmin edilməsini nəzərdə tutan kommunal xidmətlərin miqdar ifadəsində yuxarı həddi^[14]. {Təklifolunan: kommunal istehlak limiti}
• Kommunal resurslar – su, elektrik və istilik enerjisi, təbii qaz^[14]
• Komplekt paylayıcı qurğu – içərisində kommutasiya aparatları, avadanlıqlar, mühafizə və avtomatika qurğuları quraşdırılan, yığılmış və ya yığılmaq üçün tam hazır şəkilə çatdırılan, tam və ya qismən bağlı dolablardan və ya bloklardan ibarət paylayıcı qurğu^[3]
• Komponentlər və detallar – enerji istehlakı ilə əlaqədar məhsulların tərkibinə daxil edilməsi nəzərdə tutulan, lakin son istehlakçılar üçün fərdi hissələr kimi bazara yerləşdirilməyən və ya ekoloji xüsusiyyətlərinin müstəqil şəkildə qiymətləndirilməsi mümkün olmayan hissələr^[19]
• Kondensator batareyası – öz aralarında elektrik birləşməsi olan tək kondensatorlar qrupu^[3]
• Kondensator qurğusu – kondensatorlardan, onlara aid köməkçi elektrik avadanlıqlarından, o cümlədən açarlardan, ayıranlardan, boşaldıcı rezistorlardan, tənzimləyici, mühafizə qurğularından və şinləmədən ibarət elektrik qurğusu^[3]
• Köməkçi xidmətlər [elektroenergetika] – elektroenergetika sisteminin təhlükəsiz və etibarlı fəaliyyətini təmin etmək məqsədilə ötürücü sistem operatorunun elektrik enerjisinin topdansatış bazarı subyektlərindən əldə etdiyi, "Elektroenergetika haqqında" Qanunun 27.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş xidmətlər^[8]
• Köməkçi xidmətlər bazarı [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin topdansatış bazarı subyektləri tərəfindən ötürücü sistem operatoruna "Elektroenergetika haqqında" Qanunun 27.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş xidmətlərin göstərilməsi zamanı yaranan münasibətlər sistemi^[8]
• Konservasiya – elektrik qurğularının korroziyadan, insanların və xarici mühitin mexaniki və digər təsirlərindən qorunması yolu ilə qanunvericiliklə, dövlət standartları ilə, bunlar olmadıqda isə elektrik qurğusunun istismarçı tərəfindən müəyyən olunmuş müddətdə fəaliyyətsizliyinin təmin olunması üzrə kompleks tədbirlər^[25]

• Qabarit aşırımı – dayaqların ideal hamar səth üzərində quraşdırılması zamanı naqillərdən yerə qədər normalaşdırılmış şaquli məsafə^[3]
• Qalıq elektrik enerjisi – hesabat dövründə əvəzləşdirmənin nəticəsinə uyğun olaraq aktiv istehlakçının balansında qeyd edilən elektrik enerjisinin həcmi^[9]
• Qanov– naqillərin və kabellərin çəkilməsi üçün nəzərdə tutulan açıq konstruksiya^[3]
• Qapalı paylayıcı qurğu – avadanlıqları qapalı yerləşgələrdə yerləşən paylayıcı qurğu^[3]
• Qapalı paylayıcı şəbəkə [elektroenergetika] – müəyyən ərazi ilə məhdudlaşan istehsal zonasında sahibkarlıq fəaliyyətinin həyata keçirilməsi məqsədilə həmin ərazidə yerləşən şəbəkə istifadəçilərini elektrik enerjisi ilə təmin edən və texniki səbəblərə görə istifadəçilərinin texnoloji proseslərinin əlaqəli olduğu və elektrik enerjisinin elektrik şəbəkəsinin mülkiyyətçisi və ya operatoru, yaxud onların mülkiyyətində və ya istifadəsində olan obyektlər tərəfindən istehlak olunduğu elektrik şəbəkəsi^[8]. {Təklifolunan: qapalı elektrikpaylama şəbəkəsi}
• Qarşılıqlı əməliyyat razılaşması – Ötürücü sistem operatorunun qonşu ötürücü sistem operatorları ilə Elektrik şəbəkəsinə dair Qaydaların tələblərinə uyğun olaraq paralel iş rejimi (sinxronlaşma) üçün bağladığı müqavilə^[4]
• Qaynaq cərəyanı mənbəyı – metalın əridilməsi və ya qızdırılması üçün elektrik enerjisinin verilişini təmin edən elektrotexniki qurğu^[3]
• Qaz – hasil edilən təbii qaz, neft (səmt) qazı, qaz-kondensat yataqlarının qazı^[13]
• Qaz paylayıcısı – alqı-satqı müqaviləsi əsasında istehlakçılara qazpaylayıcı şəbəkə vasitəsilə qazın paylanmasını, satılmasını və bu fəaliyyətlərlə əlaqədar xidmətləri həyata keçirən Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin "Azəriqaz" İstehsalat Birliyi və Naxçıvan Muxtar Respublikasının ərazisində Naxçıvan Muxtar Respublikasının Qaz İstismar Xidməti^[16] . {Qeyd: 2025-ci il Qaztəchizat Qanununda bu termin "qazpaylayıcı sistem operatoru" kimi yazılıb}
• Qaz qurğusu – qazın yanacaq və ya xammal kimi istehlakı prosesində istifadə olunan, texniki reqlamentlərin tələblərinə cavab verən və uyğunluq sertifikatı olan qurğu^[13]
• Qaz qurğusu [qazdan istifadə və qaz-tarif metodologiyası] – qazın yanacaq və müxtəlif növ məhsulların istehsalı üçün xammal kimi istehlakı prosesində istifadə olunan, dövlət standartlarının tələblərinə cavab verən və uyğunluq sertifikatı olan məişət və sənaye qaz qurğusu (qurğuları)^[12][16]. {Qeyd: yeni Qanuna uyğun deyil}
• Qaz nəqli sistem operatoru – qazın nəqlini həyata keçirən hüquqi şəxs^[13]
• Qaz satıcısı – topdan satıcı və pərakəndə satıcı^[13]
• Qaz şəbəkələri – qazın nəqli şəbəkəsi və qazpaylayıcı şəbəkə^[13]
• Qaz təchizatı obyekti – qazın nəqli, paylanması, saxlanması, satışı, istifadəsi, istehlakı, həmçinin idxalı üçün istifadə olunan avadanlıq, boru kəmərləri, qurğular və onlara aid tikililərin məcmusu^[13]. {Təklifolunan: qaztəchizat obyekti}
• Qaz təchizatı sektoru – qazın nəqli, paylanması, saxlanması, satışı və idxalı üzrə fəaliyyət növlərinin məcmusu^[13]. {Təklifolunan: qaztəchizat sektoru}
• Qaz təchizatı sistemi – qaz şəbəkələri, yeraltı qaz anbarları və digər qaz təchizatı obyektlərinin məcmusu^[13]. {Təklifolunan: qaztəchizat sistemi}
• Qaz təchizatı sisteminə dair qaydalar – qaz təchizatı sektorunda icazə şərtlərini, habelə qaz təchizatı sisteminin planlaşdırılması, inkişafı, tikintisi, quraşdırılması, istismarı, dispetçer idarəetməsi və informasiya texnologiyaları idarəetmə sistemlərinin təşkili, qəzaların qarşısının alınması və aradan qaldırılması, qaz şəbəkələrinə qoşulma və balanslaşdırma ilə bağlı qaz təchizatı subyektləri, həmçinin həmin subyektlərlə istehlakçılar arasındakı qarşılıqlı münasibətlərin texniki aspektlərini tənzimləyən sənəd^[13]
• Qaz təchizatı subyektləri – bu Qanunla müəyyən olunmuş qaydada qazın nəqli, paylanması, saxlanması, satışı və idxalı fəaliyyətini həyata keçirən hüquqi şəxslər^[13]. {Təklifolunan: qaztəchizat subyekti}
• Qazdan istifadə qaydaları – müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) {Nazirlər Kabineti^[39]} tərəfindən təsdiq edilən və qazın pərakəndə satışı ilə əlaqədar hüquqi və təşkilati məsələləri tənzimləyən sənəd^[13]. {Təklifolunan: qaztəchizat bazarı qaydaları}
• Qazın nəqli – qaz nəqli sistem operatoru tərəfindən qazın nəqli şəbəkəsi vasitəsilə qazın daşınması^[13]
• Qazın nəqli şəbəkəsi – qazın nəqli üçün istifadə olunan və qaz nəqli sistem operatorunun balansında olan boru kəmərləri şəbəkəsi^[13]
• Qazın paylanması – qazpaylayıcı sistem operatoru tərəfindən qazpaylayıcı şəbəkə vasitəsilə qazın istehlakçılara çatdırılması^[13]
• Qazın saxlanması – qaz nəqli sistem operatorunun öz funksiyalarını yerinə yetirməsi üçün ehtiyat kimi saxlanılan qaz istisna olmaqla, qazın yeraltı qaz anbarlarına vurulması, saxlanması və götürülməsi xidmətlərinin məcmusu^[13]. {Təklifolunan: qazsaxlama}
• Qazın saxlanması sistem operatoru – yeraltı qaz anbarında qazın saxlanmasını həyata keçirən hüquqi şəxs^[13]
• Qazın satışı – qazın topdan və pərakəndə satışı üzrə fəaliyyət^[13]
• Qazpaylayıcı sistem operatoru – istehlakçılara qazpaylayıcı şəbəkə vasitəsilə qazın paylanmasını həyata keçirən hüquqi şəxs^[13]
• Qazpaylayıcı şəbəkə – qazın paylanması üçün yaradılmış, təşkilati, texnoloji və texniki cəhətdən bir-biri ilə əlaqəli olan təsərrüfat kompleksi (qoşulma nöqtəsində boru kəmərləri və xətləri, təhlükəsizlik və nəzarət-ölçü sistemləri, qaz avadanlığı)^[13]
• Qazpaylayıcı şəbəkə [qazdan istifadə və qaz-tarif metodologiyası] – qazın istehlakçılara paylanması üçün yaradılmış, təşkilati, texnoloji və texniki cəhətdən bir-biri ilə əlaqəli olan təsərrüfat (qoşulma nöqtəsində boru kəmərləri və xətləri, təhlükəsizlik və nəzarət-ölçü sistemləri, qaz avadanlığı) kompleksi^[12][16]. {Qeyd: bu anlayış 2025-ci il Qaztəchizat Qanununa yazılış baxımından tam uyğun olmasa da zidd deyil. Qanun sonradan qəbul olunduyğuna görə bu anlayış müvafiq qaydalardan çıxarıla bilər}
• Qaz paylayıcısı [Qazdan istifadə Qaydaları və Qaz şəbəkəsinə qoşulma Qaydaları] – alqı-satqı müqaviləsi əsasında istehlakçılara qazpaylayıcı şəbəkə vasitəsilə qazın paylanılmasını, satılmasını və bu fəaliyyətlərlə əlaqədar xidmətləri həyata keçirən Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin "Azəriqaz" İstehsalat Birliyi və Naxçıvan Muxtar Respublikasının ərazisində Naxçıvan Muxtar Respublikasının Qaz İstismar Xidməti^[12][37] {Qeyd: bu anlayış 2025-ci il Qaztəchizat Qanununda "qazpaylayıcı sistem operatoru" kimi yazılıb}
• Qaz təchizatı layihəsi – tikinti obyektindən qazpaylayıcı şəbəkənin qoşulma nöqtəsinədək qaz xətlərinin tikintisinə (çəkilməsinə) və ya əlavə qaz həcmi alınmasına dair layihə sənədləri^[37]. {Təklifolunan: qaztəchizat layihəsi}
• Qeyri-məişət istehlakçısı [energetika] – "Energetika haqqında" Qanunun 1.1.10-cu maddəsində nəzərdə tutulan istehlakçılar istisna olmaqla, digər enerji istehlakçısı^[27]
• Qeyri-məişət istehlakçısı [elektroenergetika] – "Elektroenergetika haqqında" Qanunun 1.1.50-ci maddəsində nəzərdə tutulan istehlakçılar istisna olmaqla digər istehlakçılar^[8]
• Qeyri-məişət istehlakçısı [qaz] – "Qaz təchizatı haqqında" Qanunun 1.1.30-cu maddəsində nəzərdə tutulan istehlakçılar istisna olmaqla, digər istehlakçılar^[13]
• Qeyri-məişət istehlakçısı [istilik energetikası] – "İstilik təchizatı haqqında" Qanunun 1.1.19-cu maddəsində nəzərdə tutulan istehlakçılar istisna olmaqla digər istehlakçı^[33]
• Qəbul olunan elektrik enerjisi üzrə aylıq göstəricilər – Enerji Qəbulu Məntəqəsində quraşdırılmış, Satıcıya məxsus hesablaşma sayğacları və Alıcıya məxsus nəzarət sayğaclarının göstəricilərinə uyğun olaraq Alıcının Elektrikpaylayıcı şəbəkəsinə hər təqvim ayının son günü saat 24-ə qədər daxil olmuş elektrik enerjisinin kVt/saatla və kVar/saatla ifadə olunmuş miqdarı deməkdir^[10]. {Qeyd: ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Qəza [elektroenergetika] – elektrik qurğularının və ya onların hissələrinin fəaliyyətinin istismar zamanı dayanmasına və ya istismardan çıxmasına səbəb olan onların istismarının texnoloji parametrlərindən kənarlaşma^[8]
• Qəza [neft] – təhlükə potensiallı obyektlərdə istifadə olunan tikililərin və ya texniki qurğuların uçulması, nəzarət edilə bilməyən partlayış və ya təhlükəli maddənin ətraf mühitə yayılması^[35]
• Qəza açılması – təhlükənin qarşısının alınması və ya azaldılması üçün kommutasiya avadanlıqlarının işə düşməsi ilə elektrik qurğularının elektrik enerjisi ilə qidalandırılmasının dayandırılması^[4]
• Qəza ehtiyatı (bron) [elektroenergetika] – qəza hallarında elektrik enerjisinin fasiləsiz təchizatını tələb edən obyektlərin əsas qurğularının işləməsini təmin etməklə onların fəaliyyətinin pozulmasının, həmçinin ekoloji, sosial və iqtisadi fəsadların qarşısının alınması üçün sərf olunan elektrik enerjisinin minimal istehlak gücü^[8]
• Qəza rejimi [elektrik texniki istismar qaydaları] – elektroenergetika sisteminin və ya onun hissələrinin normal iş rejiminin pozulması ilə zədələnmiş elementin açılmasınadək davam edən qısamüddətli keçid rejimi^[25]
• Qəza rejimi [Elektroşəbəkə Məcəlləsi] – elektroenergetika sisteminin və ya onun hissələrinin normal iş rejiminin pozulması ilə başlayan və zədələnmiş elementin açılmasınadək davam edən qısamüddətli keçid rejimi^[3]
• Qidalandırıcı işıqlandırma təsərrüfatı – yarımstansiyanın paylayıcı qurğusundan və ya hava elektrik verilişi xəttinin budaqlanmasından giriş qurğusuna, giriş paylayıcı qurğusuna, baş paylayıcı lövhəyə qədər olan elektrik sistemi^[3]
• Qığılcımdan təhlükəsiz elektrik dövrəsı – təyin olunmuş sınaq şəraitində elektrik boşalması və ya dövrənin qızması partlayış təhlükəli mühiti alovlandırmayacaq şəkildə yerinə yetirilmiş elektrik dövrəsi^[3]
• Qoşulma aktı [elektroenergetika] – tikinti obyektinin elektrik şəbəkəsinə fiziki qoşulmasını təsdiq edən sənəd^[1]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Qoşulma aktı [qaz] – sifarişçinin tikinti obyektinin qazpaylayıcı şəbəkəyə fiziki qoşulmasını təsdiq edən sənəd^[37]
• Qoşulma aktı [istilik energetikası] – sifarişçinin tikinti obyektinin istilik şəbəkəsinə qoşulmasını təsdiq edən sənəd^[2]
• Qoşulma xidmətinə görə ödəniş [elektroenergetika] – "Elektroenergetika haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun 8-1-ci maddəsinin dördüncü hissəsində nəzərdə tutulan tikinti obyektləri üçün layihələndirilmə, tikinti-quraşdırma işlərinə və mövcud 0,4 kV-luq şəbəkəyə fiziki qoşulmaya görə (istifadə olunan mal-materiallara çəkilmiş xərclər də daxil olmaqla), Qanunun 8-1-ci maddəsinin beşinci hissəsində nnəzərdə tutulan tikinti obyektləri üçün layihələndirilmə, tikinti-quraşdırma işlərinə və mövcud 0,4 kV-luq şəbəkəyə fiziki qoşulmaya görə (istifadə olunan mal-materiallara çəkilmiş xərclər də daxil olmaqla), Qanunun 8-1-ci maddəsinin beşinci hissəsində nəzərdə tutulan tikinti obyektləri üçün isə sifarişçi tərəfindən texniki şərtlərə uyğun olaraq layihələndirilmə və tikinti-quraşdırma işləri yerinə yetirildikdən sonra elektrik şəbəkəsinə fiziki qoşulmaya görə Azərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası tərəfindən müəyyən olunan məbləğ^[15]
• Qoşulma xidmətinə görə ödəniş [qaz] – tikinti obyektlərinin qazpaylayıcı şəbəkəyə qoşulmasına (fiziki və ya texnoloji) görə Azərbaycan Respublikası Tarif (qiymət) Şurasının müəyyən etdiyi məbləğ^[16]
• Qoşulma xidmətinə görə ödəniş [Qaz şəbəkəsinə qoşulma Qaydaları] – tikinti obyektlərinin qazpaylayıcı şəbəkəyə qoşulmasına (fiziki və ya texnoloji) görə Azərbaycan Respublikası Tarif (qiymət) Şurasının müəyyən etdiyi məbləğ^[37]
• Qoşulma xidmətinin qiyməti [elektroenergetika] – Elektrik şəbəkəsinə dair Qaydaların 154.1.1-ci yarımbəndində nəzərdə tutulmuş tikinti obyektləri üçün layihələndirilmə, tikinti-quraşdırma işlərinə və mövcud 0,4 kV-luq elektrik şəbəkəsinə fiziki qoşulmaya görə (o cümlədən istifadə olunan mal-materiallara çəkilmiş xərclər), Elektrik şəbəkəsinə dair Qaydaların 154.1.2 – 154.1.4-cü yarımbəndlərində nəzərdə tutulmuş tikinti obyektləri üçün isə sifarişçi tərəfindən texniki şərtlərə uyğun olaraq layihələndirilmə və tikinti-quraşdırma işləri yerinə yetirildikdən sonra elektrik şəbəkəsinə fiziki qoşulmaya görə Azərbaycan Respublikası Tarif (qiymət) Şurasının müəyyən etdiyi məbləğ^[4]
• Qoşulma müqaviləsi [elektroenergetika] – tikinti obyektinin sahibi ilə sistem operatoru arasında bağlanılan, tikinti obyektinin elektrik şəbəkəsinə qoşulması şərtlərini özündə əks etdirən və birtipli müqavilə şəklində Elektrik şəbəkəsinə dair Qaydalara əlavə edilən əqd^[4]
• Qoşulma müqaviləsi [qaz] – tikinti obyektlərinin qazpaylayıcı şəbəkəyə qoşulması şərtlərini özündə əks etdirən və nümunəsi Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən müəyyən edilən müqavilə^[37]
• Qoşulma nöqtəsi [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin ötürülməsinə və paylanmasına təminat verən elektrik şəbəkəsinə elektroenergetika və tikinti obyektlərinin fiziki qoşulma yeri^[4]
• Qoşulma nöqtəsi [qaz] – tikinti obyektinin qaz xəttinin qaz şəbəkəsinə fiziki qoşulma yeri^[13]
• Qoşulma nöqtəsi [istilik energetikası] – istiliyin və isti suyun paylanmasına təminat verən istilik şəbəkəsinə tikinti obyektinin fiziki qoşulma yeri^[2]
• Qoyuluş qiyməti [elektroenergetika] – nəzarət-idarəetmə sxemlərində idarəetmə və mühafizə qurğularının işə düşməsi üçün istifadə edilən kəmiyyətin hədəflənən qiyməti^[4]
• Qoyuluş qiyməti [elektroenergetika] – idarəetmə və mühafizə qurğularının işə düşməsi üçün istifadə edilən kəmiyyətin hədəflənən qiyməti^[25]. {Qeyd: Energetika Nazirliyinin normativ-hüquqi aktı Nazirlər Kabinetinin qərarlarına qaydalarına zidd olmamalıdır. Bu ziddiyyət texniki görünsə də, hüquqi baxımdan qüsurdur}.
• Quru yerləşgə – daxilindəki havanın nisbi rütubəti 60%-dən çox olmayan yerləşgə^[3]
• Qutu – içərisi ilə naqillərin və kabellərin çəkilməsi üçün nəzərdə tutulmuş düzbucaqlı və ya digər en kəsikli, bağlı boş konstruksiya^[3]

Bu kateqoriya üzrə termin əlavə edilməyib

• Magistral hava xətti – qidalandırıcı transformator yarımstansiyasından axırıncı dayağa kimi çəkilən hava elektrik verilişi xətti^[3]
• Maksimal aktiv güc – güc generasiya modulu fasiləsiz olaraq hasil etdiyi maksimal aktiv gücdən həmin generasiya modulunun işləməsi üçün özünün istehlak etdiyi (elektrik şəbəkəsinə verilişi təmin edilməyən) gücü çıxdıqdan sonra qalan və qoşulma müqaviləsində və ya elektrik enerjisinin alqı-satqı müqaviləsində razılaşdırılmış aktiv güc (P_max)^[4]
• Maksimum yük saatları [Elektrik istifadə Qaydaları və ÖSO-PSO müqaviləsi] – elektroenergetika sistemində elektrik enerjisinin gün ərzində ən böyük həcmdə istehlak olunduğu saatlar^[1][10]. {Qeyd: Eektrik istifadə Qaydaları və ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Məhsul qrupu [etiketlənmə qaydaları] – eyni əsas funksiyalara malik olan enerji istehlakı üzrə etiketlənən məhsullar^[20]
• Məhsulun həyat dövrü – xammalın istifadəsindən başlayaraq, enerji istehlakı ilə əlaqədar məhsulun məhv edilməsinə qədər ardıcıl və bir-biri ilə əlaqəli mərhələlərin məcmusu^[19]
• Məişət abonenti (əhali) [elektroenergetika] – yaşayış binalarının mənzillərində, yataqxanalarda, xüsusi yaşayış evlərində, həmçinin bağlarda, şəxsi qarajlarda məişət məqsədləri üçün elektrik enerjisindən istifadə edən istehlakçı^[1]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Məişət abonenti [qazdan istifadə və qaz-tarif metodologiyası] – yaşayış evlərində və mənzillərdə, o cümlədən Azərbaycan Respublikası Mənzil Məcəlləsinin 91-ci maddəsində nəzərdə tutulan xüsusi təyinatlı yaşayış sahələrində məişət ehtiyacları üçün qazdan istifadə edən fiziki şəxs^[12][16]
• Məişət istehlakçısı [energetika] – yaşayış evlərində və mənzillərdə, o cümlədən Azərbaycan Respublikası Mənzil Məcəlləsinin 91-ci maddəsində nəzərdə tutulan xüsusi təyinatlı mənzil fondunun yaşayış sahələrində, həmçinin bağlarda, qarajlarda və digər oxşar tikililərdə məişət ehtiyacları üçün elektrik və ya istilik enerjisindən, habelə təbii qazdan istifadə edən fiziki şəxs^[27]
• Məişət istehlakçısı [elektroenergetika] – yaşayış evlərində və mənzillərdə, o cümlədən Azərbaycan Respublikası Mənzil Məcəlləsinin 91-ci maddəsində nəzərdə tutulan xüsusi təyinatlı mənzil fondunun yaşayış sahələrində, həmçinin bağlarda və qarajlarda məişət ehtiyacları üçün (sahibkarlıq fəaliyyəti istisna olmaqla) elektrik enerjisindən istifadə edən fiziki şəxs^[8]
• Məişət istehlakçısı [qaz] – yaşayış evlərində və mənzillərdə, o cümlədən Azərbaycan Respublikası Mənzil Məcəlləsinin 91-ci maddəsində nəzərdə tutulan xüsusi təyinatlı yaşayış sahələrində məişət ehtiyacları üçün qazdan istifadə edən fiziki şəxs^[13]. {Qeyd: elektroenergetika və istiliktəchizat sektorlarından fərqli olaraq, qaztəchizat sektorunda məişət istehlakçısı kimi bağlarda və qarajlarlarda qaz istehlak edənlər nəzərdə tutulmayıb}
• Məişət istehlakçısı [elektroenergetika] – yaşayış evlərində və mənzillərdə, o cümlədən Azərbaycan Respublikası Mənzil Məcəlləsinin 91-ci maddəsində nəzərdə tutulan xüsusi təyinatlı mənzil fondunun yaşayış sahələrində, həmçinin bağlarda məişət ehtiyacları üçün istilik enerjisindən istifadə edən fiziki şəxs^[33]
• Məişət qaz qurğusu – qaz sərfiyyatı saatda 10 kubmetrədək olan, məişət ehtiyacları üçün istifadə olunan qaz qurğusu^[13]
• Məişət qaz qurğusu [qazdan istifadə və qaz-tarif metodologiyası] – ümumi qaz sərfiyyatı saatda 10 kubmetrədək olan, məişət ehtiyacları üçün istifadə olunan, dövlət standartlarının tələblərinə cavab verən və uyğunluq sertifikatı olan qaz qurğusu (qurğuları)^[12][16]
• Məlumat vərəqəsi [etiketlənmə qaydaları] – kağız və ya elektron formada (internet informasiya ehtiyatları və ya sürətli cavab (QR) kodu) enerji istehlakı üzrə etiketlənən məhsula aid məlumatları özündə əks etdirən sənəd^[20]
• Mərkəzi operativ-dispetçer idarəetməsi [elektroenergetika] – ötürücü sistem operatoru tərəfindən elektroenergetika sistemində elektrik enerjisi təminatının etibarlılığına və elektrik enerjisinin keyfiyyət göstəricilərinə riayət olunması üzrə elektrik enerjisinin istehsalına, saxlanmasına, ötürülməsinə və paylanmasına fasiləsiz nəzarət və onların texniki tənzimlənməsi prosesi^[8]
• Mərkəzləşdirilmiş elektrik təminatı – istehlakçılara elektroenergetika sistemi vasitəsilə həyata keçirilən elektrik verilişi^[3]
• Mərkəzləşdirilmiş istilik sistemi – bir və ya bir neçə istilik mənbəyindən, şəbəkələrdən (xarici istilik kəmərlərinin diametrindən, sayından və uzunluğundan asılı olmayaraq) və istehlakçılardan ibarət olan sistem^[33]
• Məsafədən satış [etiketlənmə qaydaları] – satıcı ilə istehlakçı arasında birbaşa təmas olmadan, istehlakçıya məhsul ilə bilavasitə tanış olmaq imkanı verilmədən elektron ticarət vasitələri və ya poçt sifarişi vasitəsilə enerji istehlakı üzrə etiketlənən məhsulun satışının və ya icarəsinin həyata keçirilməsi^[20]
• Məsul istifadəçi [elektroenergetika] – elektirik şəbəkəsinə qoşulan digər şəbəkənin sistem operatoru, habelə elektrik qurğusu şəbəkəyə qoşulan istehsalçı və ya böyük güc istehlakçısı^[4]
• Məsul subyekt – təchizatçının tabeliyində olan və payız-qış mövsümünə hazırlıq obyektlərinin idarə edilməsini həyata keçirən qurumlar^[36]. {Qeyd: bu anlayışn təsbit olunduğu Payız-qış Qaydası "İstilik təchizatı haqqında" Qanunda nəzərdə tutulmadığından, həmin Qanun üzrə islahat başa çatdıqda, bu qaydanın ləğv olunacağı güman edilir}
• Minimum yük saatları [elektrik istifadə qaydaları və ÖSO-PSO müqaviləsi] – elektroenergetika sistemində elektrik enerjisinin gün ərzində ən az həcmdə istehlak olunduğu saatlar^[1][10]. {Qeyd: Eektrik istifadə Qaydaları və ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Model [etiketlənmə qaydaları] – enerji etiketinə və məlumat vərəqəsinə əsasən bütün hissələrinin eyni texniki xüsusiyyətlərə və eyni model identifikatoruna (eyni əmtəə nişanı olan və ya eyni təchizatçı adından bazara yerləşdirilən modelləri bir-birindən fərqləndirən hərf və rəqəmli kod) malik olan enerji istehlakı üzrə etiketlənən məhsulun versiyası^[20]
• Monitorinq – payız-qış mövsümünə hazırlıq obyektlərinin payız-qış mövsümünə hazır olmasının yoxlanılması üsulu^[36]. {Qeyd: bu anlayışn təsbit olunduğu Payız-qış Qaydası "İstilik təchizatı haqqında" Qanunda nəzərdə tutulmadığından, həmin Qanun üzrə islahat başa çatdıqda, bu qaydanın ləğv olunacağı güman edilir}
• Mövcud 0,4 kV-luq şəbəkə [Elektroşəbəkə Məcəlləsi və Elektrotarif Metodologiyası]– tikinti obyektinin yerləşdiyi (yerləşəcəyi) ərazidən düz xətt üzrə 400 metrdən çox olmayan məsafədə (radiusda) quraşdırılmış 0,4 kV-luq transformatorun mövcud olduğu elektrik şəbəkəsi^[4][15]
• Mövcud qazpaylayıcı şəbəkə [qaz və qaz şəbəkəsinə qoşulma qaydaları] – ərazi planlaşdırılması sənədləri təsdiq edilmiş ərazilərdə təzyiqi 0,3 Mpa-dək olan, həmçinin tikinti obyektinin yerləşdiyi (yerləşəcəyi) torpaq sahəsinin sərhədindən (girişindən) qazpaylayıcı şəbəkəyə qoşulma nöqtəsinədək düz xətt üzrə 100 metr təşkil edən məsafədə yerləşən şəbəkə^[13][16]
• Mövsümi hazırlıq – payız-qış mövsümünə hazırlıq obyektlərinin mövsümə hazırlanması üzrə tədbirlər kompleksi^[36]. {Qeyd: bu anlayışn təsbit olunduğu Payız-qış Qaydası "İstilik təchizatı haqqında" Qanunda nəzərdə tutulmadığından, həmin Qanun üzrə islahat başa çatdıqda, bu qaydanın ləğv olunacağı güman edilir}
• Mövsümi hazırlıq komissiyası – payız-qış mövsümünə hazırlıq obyektlərinin mövsümi hazırlığını qiymətləndirən komissiya^[36]. {Qeyd: bu anlayışn təsbit olunduğu Payız-qış Qaydası "İstilik təchizatı haqqında" Qanunda nəzərdə tutulmadığından, həmin Qanun üzrə islahat başa çatdıqda, bu qaydanın ləğv olunacağı güman edilir}
• Mövsümi hazırlıq sistemi – məsul subyektlər tərəfindən təşkil edilən və real vaxt rejimində nəzarət qurumu üçün heç bir məhdudiyyət müəyyən edilmədən əlçatan olan, kommunal xidmətlərin vahid informasiya sisteminə inteqrasiya edilən elektron məlumat sistemi^[36]. {Qeyd: bu anlayışın təsbit olunduğu Payız-qış Qaydası "İstilik təchizatı haqqında" Qanunda nəzərdə tutulmadığından, həmin Qanun üzrə islahat başa çatdıqda, bu qaydanın ləğv olunacağı güman edilir}
• Müayinə [qaz] – istehlakçının qaz qurğularının və balans mənsubiyyəti sərhədində yerləşən qaz xətlərinin, tüstü bacalarının, habelə havalandırma və havadəyişmə xətlərinin işçi vəziyyətdə olmasının və texniki təhlükəsizlik tələblərinə riayət olunması vəziyyətinin müəyyən edilməsi, o cümlədən nöqsan və (və ya) pozuntuların aşkar edilməsi məqsədilə həyata keçirilən fəaliyyət^[13]
• Müayinə [qazdan istifadə qaydaları] – istehlakçının qaz qurğularının və qaz xətlərinin, tüstü bacalarının, habelə havalandırma və havadəyişmə xətlərinin işçi vəziyyətdə olmasının və texniki təhlükəsizlik tələblərinə riayət olunması vəziyyətinin müəyyən edilməsi, o cümlədən nöqsan və (və ya) pozuntuların aşkar edilməsi məqsədilə həyata keçirilən fəaliyyət^[12]. {Qeyd: bu tərif qaydalardan sonra qəbul olunmuş 2025-ci il Qaztəchizat Qanunundakı müvafiq təriflər "balans mənsubiyyəti sərhədində yerləşən" ifadəsi ilə bağlı fərqli olsa belə, mahiyyət etibarı zidd deyil}
• Mühafizə aparatı – qeyri-normal rejim zamanı mühafizə olunan elektrik dövrəsini avtomatik açan aparat^[3]
• Mühafizə naqili – elektrik təhlükəsizliyi məqsədləri üçün nəzərdə tutulmuş naqil^[3]
• Mühafizə torpaqlaması – elektrik təhlükəsizliyi məqsədləri üçün nəzərdə tutulmuş torpaqlama^[3]
• Mühafizə zonası [elektroenergetika] – elektrik şəbəkələrinin mühafizəsinin təmin olunması, istismarı üçün normal şəraitin yaradılması və zədələnməsinin qarşısının alınması, həmçinin insanların həyat və sağlamlığının təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məqsədilə müəyyən olunmuş torpaq sahələri, su və hava məkanı^[8]
• Mühəndis-texniki heyət – elektrik qurğularında texniki və əməliyyat xidmətini, təmir, montaj və sazlama işlərinin aparılmasını təşkil edən, elektrik qurğularının texniki vəziyyətinə nəzarəti və elektrik qurğularında işləyərkən bu Qaydaların tələblərinə riayət olunmasına nəzarəti həyata keçirən mütəxəssislər^[25]
• Müstəqil ekspert [ÖSO-PSO müqaviləsi] – Tərəflərdən heç birinin tabeliyində olmayan, aidiyyətli məsələnin araşdırılması və rəy verilməsi üzrə tərəflərin qarşılıqlı razılığı ilə seçilmiş və ya təyin edilmiş, bu sahədə yüksək elmi biliklərə və peşəkarlıq səviyyəsinə malik hüquqi və ya fiziki şəxsdir^[10]. {Qeyd: ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Müstəqil enerji istehsalçısı – dövlətə, müxtəlif təsərrüfat sahələrinə və özəl təşkilatlara mənsub olub, onlara məxsus enerji şəbəkəsi ilə dövlət elektroenergetika müəssisəsinin və ya enerjitəchizatı müəssisələrinin vasitəsilə istehlakçıları elektrik və istilik enerjisi ilə təchiz edən hüquqi şəxs^[1]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}

• "N-1" halı – elektroenergetika sisteminin elementlərindən birinin elektrik şəbəkəsindən açılması (itirilməsi)^[4]
• "N-1" meyarı – elektroenergetika sisteminin elementlərindən birinin elektrik şəbəkəsindən açılması (itirilməsi) zamanı istehlakçıların keyfiyyətli elektrik enerjisi təminatının və elektrik stansiyalarının normal işləməsinin təmin edilməsi halı (etibarlılığın təmin olunması meyarı)^[4]
• Naqilin sallanma oxu – naqilin bərkidilmə nöqtələrini birləşdirən düz xətdən naqilə kimi şaquli məsafə^[3]
• Namizəd [enerqo-audit] – enerji auditorunun ixtisas attestatının əldə edilməsi üçün müraciət edən fiziki şəxs^[11]
• Naryad [elektroenergetika] – işin məzmununu, yerini, başlanma və bitmə vaxtını, normativ-hüquqi aktlarda nəzərdə tutulmuş təhlükəsizlik tədbirlərini, briqada tərkibini və işlərin təhlükəsiz icrasına cavabdeh şəxsləri müəyyən edən Elektrik qurğularının istismarında təhlükəsizlik texnikası Qaydalarına 1 nömrəli Əlavəyə uyğun formada tərtib olunmuş işin təhlükəsiz aparılmasına dair tapşırıq^[24]
• Natamam təsirlənmə məhdudlaşdırıcısı – təsirlənmənin avtomatik tənzimləyicisinin tərkibinə daxil olan, təsirlənmə çatışmazlığı səbəbindən dəyişən elektrik cərəyanı generatorunun sinxronluğunu itirməsinin qarşısını alan qurğu^[4]
• Neft-qaz əməliyyatları – xam neft və təbii qazın kəşfiyyatı, qiymətləndirilməsi, işlənməsi, çıxarılması, hasilatı, sabitləşdirilməsi, hazırlanması, emalı, oyadılması, təzyiqlənməsi, toplanması, saxlanması, yerləşdirilməsi, yüklənməsi, nəql edilməsi, alqı-satqısı və / və ya bunlarla bağlı olan ləğvetmə əməliyyatları^[32]
• Neytral [elektroenergetika] – elektrik avadanlığının dolaqlarının (elementlərinin) ulduz birləşməsinin ümumi nöqtəsi^[3]. {Təklifolunan: elektroneytral}
• Nəm yerləşgə – daxilindəki havanın nisbi rütubəti 75%-dən yuxarı olan yerləşgə^[3]
• Nəzarət sayğacları [ÖSO-PSO müqaviləsi] – ötürülən elekrtik enerjisinin həcminə nəzarət etmək üçün Enerji Qəbulu Məntəqələrində hesablaşma sayğacları ilə yanaşı quraşdırılaraq dövrəyə qoşulan və hesablaşma sayğacları ilə eyni dəqiqlik sinfinə malik Alıcının balans mənsubiyyətində olan sayğaclardır^[10]. {Qeyd: ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}

• Obyektlərin texniki təhlükəsizliyi — vətəndaşların və cəmiyyətin vacib həyatı maraqlarının təhlükə potensiallı obyektlərdə baş verə biləcək qəzalardan mühafizəsinin vəziyyəti^[35]
• Operativ-əməliyyat heyəti – növbətçilikdə olan operativ-əməliyyat heyəti, operativ-dispetçer idarəetməsinə cəlb olunmuş mütəxəssislər, növbətçi mühəndis və texniklər, növbə rəisləri, operativ-səyyar briqada üzvləri, elektrik stansiyalarına və yarımstansiyalara xidmət edən montyorlar, o cümlədən elektrik qurğularının əməliyyat idarəedilməsini, həmçinin elektrik qurğularına əməliyyat xidməti (texniki baxışı, cari istismar üzrə yerinə yetirilən işlərin siyahısına uyğun olaraq işlərin icrası, əməliyyat çevirmələri) yerinin hazırlanmasını, mütəxəssislərə buraxılış verən və nəzarəti həyata keçirən heyət^[25]
• Operativ-dispetçer idarəetməsi – mərkəzi operativ-dispetçer xidmətinin və ya paylayıcı operativ-dispetçet xidmətinin təlimatlarının icra edilməsi üçün elektrik qurğusunun istismarçısı tərəfindən yaradılmış idarəetmə üsulu^[25]
• Operativ-dispetçer təlimatları – operativ-dispetçer idarəetməsi məqsədilə istifadəçilərə onların elektrik qurğularının istismarına dair sistem operatoru tərəfindən verilən rəsmi göstərişlər^[4]
• Operator – sahibin normativ hüquqi aktlarla müəyyən edilən həcmdə və şərtlərlə bərpa olunan enerji mənbələri üzrə informasiya sisteminin fəaliyyətinin həyata keçirilməsi sahəsində hüquq və vəzifələrini həvalə etdiyi Azərbaycan Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi tabeliyində olan İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyi^[26]
• Orta gərginlikli şəbəkə – 35 kV, 10 kV və ya 6 kV gərginlikli elektrik şəbəkəsi^[4]

• Ödəniş ili – rüblük ödənişlərin həyata keçirildiyi təqvim ili^[5]
• Ödəniş rübü – ödəniş həyata keçirildiyi dövr (hesabat rübündən sonrakı rüb)^[5]
• Ölçü cihazları [ÖSO-PSO müqaviləsi] – Azərbaycan Respublikasının Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Agentliyi tərəfindən Dövlət Reyestrində qeydə alınmış, sertifikatlaşdırılmış elektrik enerjisinin parametrlərini ölçən elektrik sayğacları, onları və rele mühafizəsi dövrəsini qidalandıran ölçü transformatorları (cərəyan və gərginlik transformatorları), həmçinin tezliyi, gərginliyi və cərəyanı ölçən cihazlar və avadanlıqlar deməkdir^[10]. {Qeyd: ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Ötürücü sistem operatoru – icazə əsasında ötürücü şəbəkə ilə elektrik enerjisinin ötürülməsini, ötürücü şəbəkənin istismarını, yenilənməsini, genişləndirilməsini və mərkəzi operativ-dispetçer idarəetməsini həyata keçirən, sistem xidmətləri göstərən, həmçinin elektroenergetika sisteminin qonşu dövlətlərin elektroenergetika sistemləri ilə paralel işini təşkil edən hüquqi şəxs^[8]
• Ötürücü şəbəkə – elektrik enerjisinin ötürülməsi üçün nəzərdə tutulmuş elektrik qurğularının, o cümlədən 110 kV və ondan yuxarı gərginlikli transformator yarımstansiyalarının və elektrik verilişi xətlərinin məcmusu^[8]
• Ötürücü şəbəkə istehlakçısı – istehlak qurğusu bilavasitə ötürücü şəbəkəyə qoşulan istehlakçı^[4]
• Ötürücü şəbəkə tələblərinin şamil edildiyi qurğu – Elektrik şəbəkəsinə dair Qaydaların 52.1-ci bəndində qeyd edilmiş qurğular istisna olmaqla, sistem operatoru tərəfindən ayrıca müəyyən olunan və açıqlanan, bilavasitə ötürücü şəbəkəsyə qoşulan elektrik qurğusu və ya paylayıcı elektrik şəbəkəsinə qoşulsa da ötürücü şəbəkəyə təsir edən və qoyuluş gücü 800 kVt-dan yuxarı olan elektrik qurğusu^[4]
• Ötürücü şəbəkə tələblərinin şamil edildiyi subyekt – ötürücü şəbəkə tələblərinin şamil edildiyi qurğunun istismarçısı, ötürücü şəbəkə tələblərinin şamil edildiyi elektrik şəbəkəsinin sistem operatoru^[4]
• Ötürücü şəbəkə tələblərinin şamil edildiyi şəbəkə – ötürücü şəbəkəyə qoşulan və həmin ötürücü şəbəkə üzrə mərkəzi operativ-dispetçer xidmətinin təlimatlarının şamil edildiyi digər elektrik şəbəkəsi^[4]

• Partlayışdan mühafizəli elektrik avadanlığı – elektrik avadanlığını istismar edərkən onun əhatəsində olan partlayış təhlükəli mühitin alışma imkanlarını aradan qaldıran və ya imkanlarını çətinləşdirən konstruktiv tədbirlər görülmüş elektrik avadanlığı^[3]
• Payız-qış mövsümünə hazırlıq obyektləri – elektrik və istilik enerjisinin istehsalını, saxlanılmasını, ötürülməsini, paylanılmasını və satışını, həmçinin təbii qazın nəqlini, paylanılmasını təmin edən obyektlər^[36]. {Qeyd: bu anlayışn təsbit olunduğu Payız-qış Qaydası "İstilik təchizatı haqqında" Qanunda nəzərdə tutulmadığından, həmin Qanun üzrə islahat başa çatdıqda, bu qaydanın ləğv olunacağı güman edilir}
• Paylayıcı qurğu [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin qəbulu və paylanmasına xidmət edən və tərkibi kommutasiya qurğuları, şinlər, köməkçi qurğular, həmçinin mühafizə, avtomatlaşdırma, telemexanika, rabitə və ölçü cihazlarından ibarət elektrik qurğusu^[3]
• Paylayıcı qurğu [elektroenergetika] – elektrik şəbəkəsinin bir hissəsi olaraq, istehlakçılara elektrik enerjisini çatdıran elektrik qurğuları^[1]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir. Bu tərif Elektroşəbəkə Məcəlləsindəki (electricity network code) yuxarıda qeyd olunmuş tərifə ziddir}
• Paylayıcı sistem operatoru [elektroenergetika] – icazə əsasında paylayıcı şəbəkə ilə elektrik enerjisinin paylanmasını həyata keçirən hüquqi şəxs^[8]
• Paylayıcı şəbəkə – elektrik enerjisinin paylanması üçün nəzərdə tutulmuş elektrik qurğularının, o cümlədən 110 kV və aşağı gərginlikli transformator yarımstansiyalarının və elektrik verilişi xətlərinin məcmusu^[8]
• Pərakəndə satıcı – istehlakçılara qazın pərakəndə satışını həyata keçirən hüquqi şəxs^[13]
• Pərakəndə satış bazarı qaydaları [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin pərakəndə satış bazarının subyektləri arasında yaranan münasibətləri tənzimləyən qaydalar^[8]
• Podratçı(lar) [neft-qaz ixrac] – Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi əsasında yaradılmış, Azərbaycan Respublikasında müvafiq ərazi, infrastruktur, texniki vasitələr, işçi qüvvəsi, zəruri texniki, texnoloji, inzibati və idarəetmə biliklərinə və təcrübəsinə, maliyyə ehtiyatlarına malik olan, ixrac məqsədli neft-qaz fəaliyyəti ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda bu cür layihələri həyata keçirən, xarici sifarişçi ilə birbaşa müqaviləsi olan hüquqi şəxslər, o cümlədən xarici sərmayəçilərin iştirakı ilə yaradılmış hüquqi şəxslər^[32]
• Potensialların bərabərləşdirilməsi – elektrik təhlükəsizliyi məqsədilə potensialların bərabərləşdirilməsi üçün keçirici hissələrin elektriki birləşdirilməsi^[3]

• Reaktiv güc – əsas tezlikdə, tam gücün kVAr və ya MVAr-la ifadə olunan xəyali tərkib hissəsi^[4]
• Reaktiv güc əmsalı (tgφ) [Elektrik istifadə Qaydaları və ÖSO-PSO müqaviləsi] – reaktiv gücün (və ya enerjinin) aktiv gücə (və ya enerjiyə) nisbəti^[1][10]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları və ÖSO-PSO müqaviləsini təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Reaktiv gücə məsul abonent – istehsal, dəmir yolu, elektrikləşdirilmiş şəhər nəqliyyatı, kommunal təsərrüfatı və meliorasiya obyektlərinə aid abonent və tələb olunan gücü 150 kVt-dan yuxarı elektrik qurğuları olan digər abonent (məişət abonenti istisna olmaqla)^[1]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Real vaxt rejimində balanslaşdırma [elektroenergetika] – istənilən anda şəbəkəyə verilən elektrik enerjisi həcminin həmin şəbəkədəki elektrik enerjisinə tələbata uyğun olmasının, həmçinin şəbəkənin bütövlüyünün və elektroenergetika sisteminin təhlükəsizliyinin və keyfiyyətinin təmin olunması^[4]
• Rejim-sazlama işləri [qaz] — qaz qurğularının faydalı iş əmsallarının işçi diapazonunda layihə (pasport) göstəricilərinə uyğunluğuna nail olunması və yanacağın yandırılma proseslərinin avtomatik tənzimlənmə vasitələrinin sazlanmasını nəzərdə tutan kompleks işlər^[12]
• Reyestr [enerqo-audit] – enerji auditi üzrə təşkilatların və enerji auditini həyata keçirmək hüququ qazanmış enerji auditorlarının vahid məlumat bazasıdır^[11]. {Təklifolunan: eneraudit reyestri}
• Rütubətli yerləşgə [elektroenergetika] – daxilindəki havanın nisbi rütubəti 60%-dən çox 75%-dən az olan yerləşgə^[3]

• Sabit tarif [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin istehlak səviyyəsindən asılı olmayan sabit xarakterli xərclərin tənzimləyici tərəfindən müəyyənləşdirilən hissəsinin qarşılanması məqsədilə hər bir istehlakçı üzrə tətbiq olunan aylıq tarif elementi^[8]
• Sabit tarif [qaz] – qazın istehlak səviyyəsindən asılı olmayan sabit xarakterli xərclərin müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) {Tarif (qiymət) Şurasi^[39]} tərəfindən müəyyənləşdirilən hissəsinin qarşılanması məqsədilə hər bir istehlakçı üzrə tətbiq olunan aylıq tarif elementi^[13]
• Sahib [BOEM] – normativ hüquqi aktlarla müəyyən edilmiş qaydada bərpa olunan enerji mənbələri üzrə informasiya sistemi üzərində sahiblik və istifadə hüququnu həyata keçirən, habelə sistemin aparılmasını təmin edən Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi^[26]
• Satıcı [etiketlənmə qaydaları] – alqı-satqı əməliyyatı aparan, mal satan (icarəyə verən) hüquqi şəxs və ya fərdi sahibkar^[20]
• Sayğac [istilik energetikası] – istilik və isti su təchizatı məqsədilə istehlakçıya verilən istilik enerjisinin həcmini müəyyən edən cihaz (qurğu)^[2]. {Qeyd: texnoiki qanunvericilikdə "qurğu" sözü tam funksiyanı ifadə edir. Sayğac isə olçü cihazıdır. Bu mənada anlayışın tərif hissəsindki "(qurğu)" sözü sayacın mahiyyətinə uyğun deyil}
• Sayğac [Aktiv ishtehlakçının dəstəklənməsi mexanizmi] – elektrik şəbəkəsinə ötürülən və şəbəkədən alınan elektrik enerjisinin hesablanmasına imkan verən, məlumatların müasir informasiya və kommunikasiya texnologiyalarından istifadə etməklə təchizatçılara və istehlakçılara çatdırılmasını təmin edən ölçmə cihazı^[9]
• Sayğacın qoşulma sxemi [elektroenergetika] – sayğacın normal işini təmin edən, bir-biri ilə əlaqələndirilmiş elektrik komponentlərinin (ölçü transformatorları və naqillər) qoşulma ardıcıllığı^[1]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Seksiyalayıcı məntəqə – gərginliyi 6/10–35 kV olan xətt sahəsini bölmələrə (seksiyalara) ayırmaq (əllə və ya avtomatik idarəetmə) üçün nəzərdə tutulmuş məntəqə^[3]
• Sertifikat [BOEM-sertifikasiya] – elektrik enerjisi təchizatçılarının istehlakçılara satılan elektrik enerjisinin mənbəyinin sənədləşdirilməsi, elektrik enerjisi bazarında alqı-satqı zamanı bərpa olunan enerji mənbələrindən istehsal edilən elektrik enerjisi mənbəyinin müəyyənləşdirilməsi və izlənilməsi, istehsalçıların “Elektrik enerjisi istehsalında bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə haqqında” Qanuna əsasən müəyyən edilmiş dəstək mexanizmlərindən istifadə etməsi məqsədilə istehlakçı və ya istehsalçının müraciəti əsasında verilən, bərpa olunan enerji mənbələrindən istehsal edilmiş elektrik enerjisinin mənbəyini təsdiq edən sənəd^[34]
• Səlahiyyətli nəzarət qurumu – Azərbaycan Respublikası Energetika Nazirliyinin tabeliyində Enerji Məsələlərini Tənzimləmə Agentliyi^[36]. {Qeyd: bu anlayışn təsbit olunduğu Payız-qış Qaydası "İstilik təchizatı haqqında" Qanunda nəzərdə tutulmadığından, həmin Qanun üzrə islahat başa çatdıqda, bu qaydanın ləğv olunacağı güman edilir}
• Səlahiyyətli təchizatçı [energetika] – sərbəst olmayan istehlakçıların, habelə "Elektroenergetika haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilən hallarda sərbəst istehlakçıların elektrik enerjisi ilə təchizatını həyata keçirən hüquqi şəxs^[27]
• Səlahiyyətli təchizatçı [elektroenergetika] – sərbəst olmayan istehlakçıların, habelə "Elektroenergetika haqqında" Qanunun 19.8-ci maddəsində nəzərdə tutulan sərbəst istehlakçıların elektrik enerjisi ilə təchizatını həyata keçirən hüquqi şəxs^[8]
• Səlahiyyətli tənzimləyici orqan [ÖSO-PSO müqaviləsi] – Azərbaycan Respublikasının Tarif (qiymət) Şurası nəzərdə tutulur^[10]. {Qeyd: ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Sənaye qaz qurğusu – qaz sərfiyyatı saatda 10 kubmetrdən artıq olan və ya qeyri-məişət ehtiyacları üçün istifadə olunan qaz qurğusu^[13]
• Sənaye qaz qurğusu [qazdan istifadə və qaz-tarif metodologiyası] – ümumi qaz sərfiyyatı saatda 10 kubmetrdən artıq olan və ya qeyri-məişət ehtiyacları üçün istifadə olunan, dövlət standartlarının tələblərinə cavab verən və uyğunluq sertifikatı olan qaz qurğusu (qurğuları)^[12][16]
• Sənaye tezlikli sınaq gərginliyı – elektrik avadanlıqlarının daxili və (və ya) xarici izolyasiyalarının təyin olunmuş sınaq şərtləri ilə, verilmiş zaman müddətində tab gətirməli olduğu 50 Hs tezlikli dəyişən cərəyan gərginliyi^[3]
• Sərbəst istehlakçı – illik elektrik enerjisi sərfiyyatı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) {Nazirlər Kabineti^[29]} tərəfindən müəyyən edilən həddə və ondan yuxarı olan istehlakçı^[27]
• Sərbəst istehlakçı [elektroenergetika] – illik elektrik enerjisi sərfiyyatı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) {Nazirlər Kabineti^[18]} tərəfindən müəyyən edilən həddə və ondan yuxarı olan istehlakçı^[8]
• Sərbəst olmayan istehlakçı – illik elektrik enerjisi sərfiyyatı "Elergetika haqqında" Qanununun 1.1.11-ci maddəsində nəzərdə tutulan həddən aşağı olan istehlakçı^[27]
• Sərbəst olmayan istehlakçı [elektroenergetika] – illik elektrik enerjisi sərfiyyatı "Elektroenergetika haqqında" Qanunun 1.1.59-cu maddəsində nəzərdə tutulan həddən aşağı olan istehlakçı^[8]
• Səyyar elektrik qəbuledicilərı – konstruksiyası onu təyinatı üzrə tətbiq yerinə nəqliyyat vasitələri ilə və ya əllə diyirlədərək aparmaq imkanını təmin edən kabel və ya elastik qaytanla müvəqqəti çıxarıla və ya sökülə bilən kontakt birləşmələri vasitəsilə elektrik qida mənbəyinə qoşulması yerinə yetirilən elektrik qəbuledicisi^[3]
• Sıfır mühafizə naqili – gərginliyi 1 kV-dək olan elektrik qurğularında, açıq keçirici hissələri qida mənbəyinin birbaşa torpaqlanmış neytralına birləşdirmək üçün nəzərdə tutulmuş mühafizə naqili^[3]
• Sıfırdan işəsalma funksiyası – gərginlik tam kəsildikdən sonra elektrik enerjisi istehsal edən elektrik qurğusuna kənardan elektrik enerjisi verilişi olmadan güc generasiya modulunun xüsusi sərfiyyat mənbələrindən istifadə edərək öz işini yenidən bərpa edə bilmə və ya yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sisteminin gərginliyi itmiş dəyişən cərəyan şəbəkəsinə gərginlik verməklə tezliyi və gərginliyi sabit saxlama imkanı ("black start")^[4]
• Sızma yolunun effektiv uzunluğu – çirkli və rütubətli şəraitdə izolyatorun və ya izolyasiya strukturunun elektrik möhkəmliyini təyin edən sızma yolunun bir hissəsi^[3]
• Sızma yolunun xüsusi effektiv uzunluğu – sızma yolunun effektiv uzunluğunun elektrik qurğusuna tətbiq olunan ən böyük fazalararası işçi gərginliyə olan nisbəti^[3]
• Sifarişçi [Elektrik istifadə Qaydaları və Elektroşəbəkə Məcəlləsi] – elektrik şəbəkəsinə qoşulması nəzərdə tutulan tikinti obyektinə və ya tikinti obyektinin yerləşdiyi (yerləşəcəyi) torpaq sahəsinə mülkiyyət və digər əşya hüquqları əsasında sahiblik edən şəxslər^[1][4]. {Təklif ounan termin: elektrikşəbəkəyəqoşulan sifarişçi}. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Sifarişçi [qaz] – qazpaylayıcı şəbəkəyə qoşulması və ya əlavə qaz həcmi alması nəzərdə tutulan tikinti obyektinə və ya tikinti obyektinin yerləşdiyi (yerləşəcəyi) torpaq sahəsinə mülkiyyət və ya digər əşya hüququ əsasında sahiblik edən şəxs^[37]. {Təklif ounan termin: qaz-şəbəkəyəqoşulan sifarişçi}
• Sifarişçi [enerqo-effektivlik] – enerji effektivliyi xidmətlərini satın alan şəxs^[17]. {Təklif ounan termin: enerqo-effekivlik üzrə sifarişçi}
• Sifarişçi [enerqo-audit] – enerji auditi xidmətini satın alan təsərrüfat subyekti və ya bina mülkiyyətçisi (idarəçisi)^[28]
• Sifarişçi [istilik energetikası] – enerji təchizatı müəssisəsinin istilik şəbəkəsinə qoşulması nəzərdə tutulan tikinti obyektinə və ya tikinti obyektinin yerləşdiyi (yerləşəcəyi) torpaq sahəsinə mülkiyyət və ya digər əşya hüquqları əsasında sahiblik edən şəxslər^[2]
• Sinxron generasiya modulu – yaradılan gərginliyin tezliyi, generatorun sürəti və şəbəkə gərginliyinin tezliyi sabit nisbətdə və beləliklə sinxronizmdə olan elektrik enerjisi istehsal edən bölünməz qurğular toplusu^[4]
• Sinxron zona – Ötürücü sistem operatorunun qonşu ötürücü sistem operatorları ilə bağladığı qarşılıqlı əməliyyat razılaşmasına əsasən elektroenergetika sistemləri arasında sinxronlaşmanın (paralel iş rejiminin) həyata keçirildiyi zona^[4]
• Sistem operatoru [elektroenergetika] – "Elektroenergetika haqqında" Qanunda nəzərdə tutulmuş ötürücü sistem operatoru və ya paylayıcı sistem operatoru^[4]
• Sistem operatoru [EQQQ] – istehlakçının elektrik qurğularının hansı elektrik şəbəkəsinə qoşulduğundan asılı olaraq, ötürücü sistem operatoru və (və ya) paylayıcı sistem operatoru, habelə qapalı paylayıcı şəbəkə operatoru^[3]. {Qeyd: bu tərif ilə eyni anlayışa "Elektroenergetika haqqında" Qanunla verilmiş tərif arasında fəqlilik olsa da, zidd deyil. Elektroşəbəkə Məcəlləsi (electricity network code) Qanundakı anlayışın tətbiqi ilə bağlı sualları aradan qaldırır}
• Sistem operatoru [elektroqurğuların istismarında təhlükəsizlik texnikası qaydası və texniki istismar qaydası] – ötürücü və ya paylayıcı sistem operatoru^[24][25]. {Qeyd: bu tərif ilə eyni anlayışa "Elektroenergetika haqqında" Qanunla verilmiş tərif arasında fəqlilik olsa da, zidd deyil. Qanun və Elektroşəbəkə Məcəlləsi (electricity network code) daha yüksək hüquqi qüvvəyə malik olduğuna görə, Qaydalarda bu anlayışa ehtiyac duyulmurdu}
• Sistem operatoru [qaz] – qaz nəqli sistem operatoru, qazpaylayıcı sistem operatoru və qazın saxlanması sistem operatoru^[13]
• Sistem operatorunun təlimatı [Elektroşəbəkə Məcəlləsi] – sistem operatoru tərəfindən Elektrik şəbəkəsinə dair Qaydalarda nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada məsul istifadəçiyə ünvanlanan, icra edilməməsi həmin istifadəçinin elektrik qurğusunun şəbəkədən açılmasına əsas verən yazılı tələb^[4]
• Sistem xidmətləri [elektroenergetika] – ötürücü sistem operatoru tərəfindən topdansatış bazarının subyektlərinə mərkəzi operativ-dispetçer idarəetmə funksiyalarının həyata keçirilməsi ilə bağlı göstərilən xidmətlər^[8]
• Statik dayanıqlılıq – elektrik şəbəkəsinin və ya sinxron generasiya modulunun kiçik həyəcanlanmalardan sonra əvvəlki dayanıqlı iş rejiminə qayıdıb stabil fəaliyyətə davam edə bilməsi^[4]
• Statizm – tezlik dəyişməsinin onun tezliyə olan nisbəti ilə, aktiv gücün dəyişməsinin isə onun həmin anda maksimal və ya faktiki aktiv gücünə olan nisbəti ilə ifadə olunmasını nəzərə alaraq, qərarlaşmış tezlik dəyişməsinin və qərarlaşmış aktiv güc dəyişməsinin faizlə ifadə olunan qiymətlərinin nisbətinə bərabər hal^[4]
• Stator – fırlanan elektrik maşınının dolaqları olan tərpənməz maqnitlənmiş hissəsi^[4]
• Subabonent [elektroenergetika] – elektrik qurğuları abonentinin (əsas istehlakçı) elektrik şəbəkələrinə qoşulmuş istehlakçı^[1]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Subabonent [istilik energetikası] – abonentin istilik şəbəkəsinə qoşulmuş istehlakçı^[2]
• Subpodratçı(lar) [neft-qaz ixrac] – podratçıya birbaşa və ya əlaqəli müqavilə üzrə ixrac məqsədli neft-qaz fəaliyyəti ilə əlaqədar malları təqdim edən, işləri görən və ya xidmətləri göstərən hüquqi və / və ya fiziki şəxslər^[32]
• Süni ətalət – güc parkı modulu və ya yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sistemi tərəfindən sinxron generasiya modulunun tezliyinin tənzimlənməsi məqsədilə elektrik enerjisinin istehsal gücünü verilmiş səviyyədə saxlamaqla yaradılan texniki effekt^[4]
• Süni torpaqlayıcı – torpaqlama məqsədləri üçün hazırlanmış torpaqlayıcı^[3]

• Şəbəkə [istilik energetikası] – istilik enerjisinin paylanması (o cümlədən ötürülməsi) üçün nəzərdə tutulan istilik boru və qurğuları kompleksi^[33]. {Təklifolunan: istiliktəchizat şəbəkəsi}
• Şəbəkə xərclərinin təhlili [elektroenergetika] – elektroenergetika sektorunda tənzimlənən qiymətlərin (tariflərin) hesablanması zamanı nəzərə alınması məqsədilə şəbəkənin inkişafı üzrə növbəti qısa-müddətli plana daxil edilən layihələrin səmərəliliyinin sistem operatoru tərəfindən əsaslandırılması^[4]
• Şəbəkə qəzalarına davamlılıq [elektroenergetika] – birləşmə nöqtəsində sistem operatoru tərəfindən tənzimlənən elektrik şəbəkəsindən qəza açılmalarının səbəb olduğu gərginliyin qoşulma müqaviləsində razılaşdırılmış hədlərdən kənarlaşması müddəti ərzində elektrik avadanlıqlarının şəbəkədən açılmayaraq işləmə imkanı^[4]
• Şəbəkə suyu [isitilik energetikası] – istilik təchizatı sistemində istilik daşıyıcısı kimi istifadə edilən xüsusi hazırlanmış su^[2]
• Şəbəkəyə faktiki qoşulma [elektroenergetika] – tikinti obyektlərinin elektrik qurğularının kommutasiya aparatı vasitəsilə şəbəkəyə fiziki qoşulması, gərginliyin və elektrik enerjisinin verilməsi^[4]
• Şəbəkəyə fiziki qoşulma [elektroenergetika] – sifarişçinin elektrik qurğularını qidalandırması üçün çəkilmiş elektrik veriliş xəttinin texniki şərti verən elektroenergetika subyektinin təyin etdiyi qoşulma nöqtəsinə fiziki olaraq birləşdirilməsi^[4]
• Şəbəkəyə qoşulma [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin alqı-satqı münasibətlərinin yaranmasına qədər bağlanılmış qoşulma müqaviləsinə və verilmiş texniki şərtlərə uyğun olaraq, tikinti obyektlərindən elektrik şəbəkəsinə qoşulma nöqtəsinədək elektrik xətlərinin çəkilməsi, əlavə güc alınması ilə bağlı layihə sənədlərinin hazırlanması və tikinti-quraşdırma işlərinin görülməsi, tikinti obyektlərinin elektrik qurğularının şəbəkəyə faktiki qoşulması və şəbəkəyə qoşulma aktının tərtib edilməsinə dair göstərilən kompleks xidmət^[4]
• Şəbəkəyə qoşulma aktı [elektroenergetika] – istifadəçinin tikinti obyektlərinin elektrik şəbəkəsinə fiziki qoşulmasını təsdiq edən sənəd^[4]
• Şəhadətnamə [neft-qaz ixrac] – Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı {Energetika Nazirliyi}^[40] tərəfindən verilən, bu Qanunla tətbiq edilən xüsusi iqtisadi rejimin podratçılara və ya subpodratçılara şamil olunmasını təsdiq edən sənəd^[32]
• Şəxs(lər) [neft-qaz ixrac] – istənilən hüquqi şəxs və ya hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxs^[32]
• Şinnaqil – istehsalçıdan komplekt bölmələr şəklində təmin olunan gərginliyi 1 kV-dək olan sərt cərəyan keçiricisi^[3]

• Tam güc [elektroenergetika] – kVA və ya MVA ilə ifadə olunan gərginlik və elektrik cərəyanının hasili, həmçinin 3 fazalı elektroenergetika sistemi üçün bu hasilin √3 misli^[4]
• Tarif dövrü [elektroenergetika] – bu metodologiyaya uyğun olaraq hesablanmış qoşulma xidmətinə görə ödənişlərin qüvvədə olduğu müddət^[15]. {Təklifolunan: elektrik tarifləri dövrü}
• Tarif dövrü [qaz] – bu metodologiyaya uyğun olaraq hesablanmış qoşulma xidmətinə görə ödəniş məbləğinin qüvvədə olduğu müddət^[16]. {Təklifolunan: qaz tarifləri dövrü}
• Texniki heyət [elektroenergetika] – elektrik qurğularına texniki xidmət göstərən, onlarda operativ əməliyyat aparan, habelə elektroenergetika obyektlərinin və istehlakçıların elektrik qəbuledici qurğularının texnoloji iş rejimlərinə nəzarət edən elektrotexniki, elektrotexnoloji heyət və qeyri-elektrotexniki heyət^[24]. {Qeyd: az bir zaman fərqi ilə Energetika Nazirliyi tərəfindən qbul edilən 2 qaydada arasında terminaloji fərq anaşılan deyil}
• Texniki heyət [elektroenergetika] – elektrik qurğularına texniki xidmət göstərən, onlarda operativ əməliyyat aparan, habelə elektroenergetika obyektlərinin və istehlakçıların qəbuledici elektrik qurğularının texnoloji iş rejimlərinə nəzarət edən elektrotexniki, elektrotexnoloji heyət və qeyri — elektrotexniki heyət^[25]. {Qeyd: az bir zaman fərqi ilə Energetika Nazirliyi tərəfindən qbul edilən 2 qaydada arasında terminaloji fərq anaşılan deyil}
• Texniki xidmət [Qaztəchizat Qanunu və Qazdan İstifadə Qaydaları] – istehlakçının qaz qurğularının və balans mənsubiyyəti sərhədində yerləşən qaz xətlərinin, tüstü bacalarının, habelə havalandırma və havadəyişmə xətlərinin təhlükəsiz və etibarlı istismarının təmin olunması məqsədilə müayinə aktı üzrə aşkar edilmiş nöqsan və (və ya) pozuntuların aradan qaldırılması məqsədilə həyata keçirilən təmir və digər əlaqədar xidmət işləri^[13][12]. {Təklifolunan: qaztəchizat istehlakçılarına texniki xidmət}
• Texniki xidmət [elektroenergetika] – elektrik qurğusunun işlək (saz) vəziyyətdə saxlanmasını təmin edən və təyinatı üzrə istifadə olunduqda, saxlanıldıqda və daşındıqda onların imtina ehtimallarını azaldan təşkilati tədbir (texniki əməliyyatlar kompleksi)^[25]
• Texniki nəzarət [neft] – istehsal obyektlərində işlərin aparılması qaydasını müəyyənləşdirən texniki-normativ sənədlərin və təhlükə potensiallı obyektlərdə fəaliyyət üçün verilmiş xüsusi razılığın tələblərinə əməl olunmasına nəzarət^[35]
• Texniki sənədlər [etiketlənmə qaydaları] – enerji istehlakı üzrə etiketlənən məhsulun enerji etiketində^[20]
• Texniki şərt [Aktiv ishtehlakçının dəstəklənməsi mexanizmi] – elektrik enerjisi ilə təchiz edilməsi nəzərdə tutulan tikinti obyektinin enerji təchizatı şəbəkəsinə qoşulması ilə əlaqədar layihə sənədlərinin hazırlanmasına əsas verən və elektrik enerjisinin verilməsi və ya qəbul edilməsi ilə bağlı mühəndis-texniki parametrləri özündə əks etdirən texniki sənəd^[9]
• Texniki şərtlər [elektroenergetika] – elektrik enerjisi ilə təchiz edilməsi nəzərdə tutulan tikinti obyektlərinin elektrik şəbəkəsinə qoşulması ilə əlaqədar layihənin hazırlanmasına əsas verən, elektrik enerjisinin verilməsi ilə bağlı mühəndis-texniki parametrləri özündə əks etdirən texniki sənəd^[8]. {Təklifolunan: elektrikşəbəkənin texniki şərtləri}
• Texniki şərtlər [qaz] – tikinti obyektlərinin qaz təchizatı üçün layihələndirilməsinə əsas olan və qazın verilməsi ilə bağlı mühəndis-texniki parametrləri özündə əks etdirən texniki sənəd^[12][13]. {Təklifolunan: qaztəchizatın texniki şərtləri}
• Texniki şərtlər [istilik energetikası] – istilik enerjisi ilə təchiz edilməsi nəzərdə tutulan tikinti obyektində istilik istehlakı qurğularının quraşdırılması, onların istilik şəbəkəsinə qoşulması və ya əlavə enerji (güc) alınmasına dair layihə sənədlərinin hazırlanmasına əsas verən istilik və isti su təchizatı ilə bağlı mühəndis-texniki parametrləri özündə əks etdirən texniki sənəd^[33]. {Təklifolunan: istiliktəchizatın texniki şərtləri}
• Texniki şərtlər [istilik energetikası] – istilik və isti su təchizatı xidmətlərinin göstərilməsi üçün nəzərdə tutulan tikinti obyektində istilik istehlakı qurğularının quraşdırılması, onların istilik şəbəkəsinə qoşulması və ya əlavə enerji (güc) alınmasına dair layihə sənədlərinin hazırlanmasına əsas verən, istilik və isti su təchizatı xidmətlərinin göstərilməsi ilə bağlı mühəndis-texniki parametrləri özündə əks etdirən texniki sənəd^[2]. {Təklifolunan: istiliktəchizatın texniki şərtləri}. {Qeyd: Qanun müvafiq istifadə qaydalarında sonra qəbul olunduğuna görə Qanunla Qaydalar arasında mahiyyətcə ziddiyyət yaranıb}
• Texniki şərtlər [qaz] – tikinti obyektlərinin qaz təchizatı üçün layihələndirilməsinə əsas olan və qazın verilməsi ilə bağlı mühəndis-texniki parametrləri özündə əks etdirən texniki sənəd^[13]
• Texnoloji qoşulma [qaz] – qazpaylayıcı sistem operatoru ilə bağlanılmış qoşulma müqaviləsinə və verilmiş texniki şərtlərə uyğun olaraq, tikinti obyektindən qazpaylayıcı şəbəkənin qoşulma nöqtəsinədək qaz xətlərinin tikintisinə (çəkilməsinə) və ya əlavə qaz həcmi alınmasına dair layihənin hazırlanması və tikinti-quraşdırma işlərinin görülməsi, tikinti obyektlərinin qazpaylayıcı şəbəkəyə fiziki qoşulması və qoşulma aktının tərtib edilməsinə dair göstərilən xidmət^[13]. {Təklifolunan: qaztəchizat şəbəkəsinə texnoloji qoşulma}
• Texnoloji qoşulma – qaz paylayıcısı ilə bağlanılmış qoşulma müqaviləsinə və verilmiş texniki şərtlərə uyğun olaraq, tikinti obyektindən qazpaylayıcı şəbəkənin qoşulma nöqtəsinədək qaz xətlərinin tikintisinə (çəkilməsinə) və ya əlavə qaz həcmi alınmasına dair layihənin hazırlanması və tikinti-quraşdırma işlərinin görülməsi, tikinti obyektlərinin qazpaylayıcı şəbəkəyə fiziki qoşulması və qoşulma aktının tərtib edilməsinə dair göstərilən xidmət^[16]. {Qeyd: 2025-ci il tarixli Qaztəchizat qanununda bu terminə daha təkmil tərif verildiyinə görə, alt sənədlərdən çıxrıla bilər}
• Tezlik – elektroenergetika sistemində 50 Hs kimi müəyyən olunmuş, onun istənilən nöqtəsində ölçülə və Elektrik şəbəkəsinə dair Qaydalar ilə müəyyən edilmiş hədlərdə dəyişə bilən, Hs ilə ifadə olunan elektrik cərəyanının göstəricisi^[4]
• Tezlik reaksiyasının qeyri-həssaslığı – çıxış gücünün və ya çıxış siqnalının dəyişməsinə səbəb olan, tezliyin və ya giriş siqnalının dəyişməsinin minimal qiyməti ilə təyin olunan idarəetmə sisteminin xüsusiyyəti^[4]
• Tezliyə həssas rejim – güc generasiya modulu və ya yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sisteminin, aktiv güc verilişinin elektroenergetika sisteminin tezliyinin dəyişməsinə cavab olaraq tezliyi hədəflənən qiymətinə qaytarmaq imkanı^[4]
• Tezliyin tənzimlənməsi – elektroenergetika sisteminin tezliyini sabit saxlamaq məqsədilə tezliyin qoşulma müqaviləsində razılaşdırılmış həddən kənarlaşmaları zamanı güc generasiya modulu və ya yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sisteminin öz aktiv güc verilişini tənzimləmə imkanı^[4]
• Təbii qaz – normal temperatur və təzyiq şəraitində qazaoxşar halda (fazada) olan bütün karbohidrogenlər, o cümlədən bunlarla məhdudlaşmayan səmt qazı və yağlı qazdan maye karbohidrogenlər ekstraksiya və ya separasiya edildikdən sonra qalan qaz qalığı, habelə bütün qeyri-karbohidrogen mənşəli qaz və ya qazaoxşar karbohidrogenlərlə birlikdə hasil edilən (kondensasiya və ya ekstraksiya edilmiş maye karbohidrogenlər istisna olunmaqla) digər maddələr (o cümlədən bunlarla məhdudlaşmayan karbon qazı, kükürd və helium)^[32]
• Təbii torpaqlayıcı – yerlə bilavasitə və ya aralıq keçirici mühit vasitəsilə elektrik kontaktında olan, torpaqlama məqsədləri üçün istifadə olunan kənar keçirici hissə^[3]
• Təchizatçı – təbii qazın nəqlini, paylanılmasını, satışını, habelə elektrik və istilik enerjisinin istehsalını, saxlanılmasını, ötürülməsini, paylanılmasını və satışını həyata keçirən müəssisələr^[36]. {Qeyd: bu anlayışn təsbit olunduğu Payız-qış Qaydası "İstilik təchizatı haqqında" Qanunda nəzərdə tutulmadığından, həmin Qanun üzrə islahat başa çatdıqda, bu qaydanın ləğv olunacağı güman edilir}
• Təchizatçı [kommunal xidmətlər] – mülkiyyət və təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq, müəyyən ərazi (zona) hüdudlarında kommunal xidmət göstərən şəxs^[14]
• Təchizatçı [etiketlənmə qaydaları] – istehsalçı, ticarət nümayəndəsi (agent) və ya idxalçı^[20]. {Qeyd: anlayış o qədər ümumi şəkildə ifadə ediliib ki, onun hansısa sahəyə aid etmək olmur. Bu cür anlayışlar energetika qanunvericilində deyil və ümumiyyətlə, bu formada tərifi verilməsə belə, mübahisə doğurmayan terminlə ifadə olunub}
• Təhlükəli tullantı – tərkibində təhlükəli xüsusiyyətlərə malik partlayıcı, yanma qabiliyyətli, oksidləşdirici, toksiki, infeksion, korroziya təsirinə malik və ekotoksiki maddələr olan, əhalinin sağlamlığı və ətraf mühit üçün bilavasitə və ya potensial təhlükə yaradan tullantılar^[19]
• Təhlükəsizlik texnikası [neft] – avtomatik nəzarət və tənzimləyici cihazlar, qoruyucu qurğular, müşahidə, xəbərvermə, rabitə vasitələri və təhlükəsizliyi təmin edən digər texniki tədbirlər kompleksi^[35]
• Təkrar emal – istehsal prosesində material tullantılarının onların ilkin və ya digər məqsədlər üçün (enerjinin bərpası istisna olmaqla) emalı prosesi^[19]
• Təkrar istifadə – istehsalçıya, yığım məntəqəsinə, emalçıya təhvil verilmiş və ya təmir edilmiş enerji istehlakı ilə əlaqədar məhsulun və ya onun komponentlərinin eyni məqsədlərlə yenidən istifadəsi^[19]
• Təmir heyəti – elektrik avadanlıqlarının təmiri, yenidən qurulması, quraşdırılması, sınaqdan keçirilməsi və tənzimlənməsi üzrə işləri yerinə yetirən heyət^[25]
• Tənzimləyici [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin istehsalı, saxlanması, ötürülməsi, paylanması, təchizatı sahələrində dövlət tənzimlənməsini və nəzarətini həyata keçirən və statusu qanunla müəyyən edilən qurum^[8]. {Beynəlxalq təcrübəyə uyğun Təklifolunan: energotənzimləyici}
• Tənzimləyici [qaz] – qazın nəqli, paylanması, saxlanması, satışı və istehlakı sahələrində dövlət tənzimlənməsini və nəzarətini həyata keçirən və statusu qanunla müəyyən edilən qurum^[13]
• Tənzimləyici [istilik energetikası] – istilik təchizatı sektorunda dövlət tənzimlənməsini, nəzarətini həyata keçirən və statusu qanunla müəyyən edilən qurum^[33]. {Beynəlxalq təcrübəyə uyğun Təklifolunan: energotənzimləyici}
• Təsdiqlənmiş layihə məlumatları [elektroenergetika] – qoşulma müqaviləsi bağlanıldıqdan sonra ilkin layihə məlumatlarından əlavə olaraq sistem operatoru tərəfindən tələb olunan məlumatlar və sənədlərin toplusu^[4]
• Təsərrüfat subyekti [enerqo-effektivlik] – hüquqi şəxslər və ya hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslər^[6]
• Təsərrüfat subyektinin enerji siyasəti (enerji siyasəti) – enerji səmərəliliyi, enerjidən istifadə və enerji istehlakı ilə bağlı təsərrüfat subyektinin məqsəd, hədəf və fəaliyyət istiqamətlərini bəyan edən sənəd^[31]
• Təsərrüfathesablı müəssisə – baş sərəncamçının tabeliyində olan və öz xərclərini qanunvericiliklə qadağan olunmayan mənbələr hesabına maliyyələşdirən şəxs^[14]
• Təsirlənmə sistemi – milli və ya beynəlxalq standartlarla və texniki şərtlərlə nəzərdə tutulmuş, normal və qəza rejimlərində generatorların və sinxron kompensatorların təsirlənməsini təmin edən dövrələrlə birləşmiş avadanlıqlar, aparatlar və qurğular toplusu^[3]
• Təsirlənmənin avtomatik tənzimlənməsi [elektroenergetika] – sinxron generasiya modulu sıxaclarındakı gərginliyin faktiki qiymətini qoyuluş qiyməti ilə müqayisə edərək təsirlənmənin idarəetmə sistemi vasitəsilə tənzimlənməsi^[4]
• Təsirlənmənin avtomatik tənzimləyicisi [elektroenergetika] – təsirlənmənin avtomatik tənzimlənməsini fasiləsiz həyata keçirən qurğu^[4]
• Təsirlənmənin idarəetmə sistemi [elektroenergetika] – sinxron maşın və onun təsirlənmə sistemini əhatə edən əks-əlaqəli idarəetmə sistemi^[4]
• Tikinti obyekti [elektroenergetika, qazdan istifad' və qaz-tarif metodologiyası] – tikinti fəaliyyəti prosesində yaradılan və ya yaradılmış bina və ya qurğular^[1][12][16] {Qeyd: bu termin Şəhərsalma və Tikinti Məcəlləsindən olduğu kimi götürülüb; qanunvericliyin lakonikliyi baxımından, çıxarıla bilər. Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Tikinti obyektlərinin şəbəkəyə qoşulması ilə əlaqədar layihə [elektroenergetika] – tikinti obyektindən elektrik şəbəkəsinə qoşulma nöqtəsinədək elektrik xətlərinin çəkilməsinə və ya əlavə güc alınmasına dair layihə sənədləri (bundan sonra – şəbəkəyə qoşulma layihəsi)^[4]
• Toxunma gərginliyı – canlı orqanizmin eyni zamanda iki keçirici hissə ilə və ya keçirici hissəni yerə qapadıqda yerlə toxunma nöqtəsi arasında yaranan gərginlik^[3]
• Topdan satıcı – qazın topdansatışı və idxalı fəaliyyətlərini həyata keçirən hüquqi şəxs^[13]
• Topdansatış bazarı qaydaları [elektroenergetika] – mərkəzləşdirilmiş elektrik enerjisi bazarında və ya ikitərəfli müqavilələr bazarında elektrik enerjisinin alqı-satqısı zamanı elektrik enerjisinin topdansatış bazarı subyektləri arasında yaranan münasibətləri tənzimləyən qaydalar^[8]
• Torpaqlama – elektrik qurğusunun və ya avadanlığının hər hansı nöqtəsinin torpaqlayıcı qurğu ilə təhlükəsizlik məqsədli elektriki birləşdirilməsi^[3]
• Torpaqlama qurğusunun müqavimətı – torpaqlama qurğusunda olan gərginliyin torpaqlayıcıdan torpağa axan cərəyana nisbəti^[3]
• Torpaqlayıcı – yerlə bilavasitə və ya aralıq keçirici mühit vasitəsilə elektrik kontaktında olan keçirici hissə və ya öz aralarında birləşmiş keçirici hissələr toplusu^[3]
• Torpaqlayıcı qurğu – torpaqlayıcılar və torpaqlayıcı naqillər toplusu^[3]
• Torpaqlayıcı qurğuda gərginlik– cərəyan torpaqlayıcıdan yerə axdıqda torpaqlayıcının giriş nöqtəsi ilə sıfır potensiallı zona arasında yaranan gərginlik^[3]
• Torpaqlayıcı mühafizə naqilı – mühafizə torpaqlaması üçün nəzərdə tutulmuş mühafizə naqili^[3]
• Torpaqlayıcı naqil – torpaqlanan hissəni (nöqtəni) torpaqlayıcı ilə birləşdirən naqil^[3]
• Tozlu yerləşgə – istehsalat şəraitinə görə cərəyankeçirici hissələrin üzərinə otura bilən, maşın və aparatların daxilinə keçə bilən, cərəyan keçirən tozlu və cərəyan keçirməyən tozlu texnoloji toz ayrılan yerləşgələr^[3]
• Transformator yarımstansiyası – elektrik enerjisinin qəbulu, çevrilməsi və paylanması üçün nəzərdə tutulmuş və transformatorlardan, paylayıcı qurğulardan, idarəetmə qurğularından, texnoloji və köməkçi qurğulardan ibarət elektrik qurğusu^[3]
• Tullantılar – qanunvericiliyin müddəalarına müvafiq olaraq kənarlaşdırılan, kənarlaşdırma üçün nəzərdə tutulan, kənarlaşdırılmalı olan maddə və əşyalar^[19]
• Tüstü bacası [Qaztəchizat Qanunu və Qazdan İstifadə Qaydaları] – yanma məhsullarının (tüstü qazlarının) qaz qurğularından sorularaq atmosferə atılmasını təmin edən boru^[13][12]

• Uçot avadanlığı [ÖSO-PSO müqaviləsi] – Azərbaycan Respublikasının Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Agentliyi tərəfindən Dövlət Reyestrində qeydə alınmış, sertifikatlaşdırılmış elektrik enerjisinin parametrlərini ölçən elektrik sayğacları, onları və rele mühafizəsi dövrəsini qidalandıran ölçü transformatorları (cərəyan və gərginlik transformatorları), həmçinin tezliyi, gərginliyi və cərəyanı ölçən cihazlar və avadanlıqlar deməkdir^[10]. {Qeyd: ÖSO-PSO müqaviləsinin təsdiqetmə səlahiyyəti Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}
• Uyğunluq sertifikatı [neft] – avadanlığın, maşın və mexanizmlərin, dövlət standartına və yaxud digər texniki normativ sənədlərin təhlükəsizilk tələblərinə uyğun gəlməsini müəyyən edən rəsmi şəhadətnamə^[35]

• Ümumi ekodizayn tələbi – enerji istehlakı ilə əlaqədar məhsulun ekoloji profilinə əsaslanan və konkret ekoloji aspektlər üzrə son hədd göstəricisi müəyyən etməyən ekodizayn tələbi^[19]
• Ümumi təyinatlı elektrik avadanlığı – spesifik təyinat, müəyyən istismar şəraiti üçün tələblər nəzərdə tutulmadan istehsal edilən elektrik avadanlığı^[3]

• Vahid dövlət elektroenergetika sistemi – vahid mərkəzdən idarə olunan yüksəkgərginlikli (110 kilovoltdan yuxarı) ötürücü elektrik şəbəkələrinin, onların dispetçer idarəetmə vasitələrinin və ona tabe olan enerji istehsalçılarının birliyinin elektroenergetika sistemi^[1]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}

• Yarımkeçirici çeviricı – ramalarda və ya şkafda quraşdırılmış, hava və ya su ilə soyutma sistemi, həmçinin çeviricinin işə salınması və işləməsi üçün cihaz və aparatları olan yarımkeçirici ventillər (idarə olunan və ya idarə olunmayan) komplekti^[3]
• Yaşıllıqların hündürlüyü– yaşıllıqların yuxarı yarusunda yerləşən, cins ehtiyatına görə üstünlük təşkil edən 10% artırılmış orta hündürlük^[3]
• Yerlə qapanma – gərginlik altında olan cərəyandaşıyan hissələrlə yer arasında təsadüfi elektrik kontaktı^[3]
• Yerli subpodratçı(lar) [neft-qaz ixrac] – Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə müvafiq olaraq yaradılmış subpodratçı olan hüquqi şəxslər və ya sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları^[32]
• Yüksək effektiv kogenerasiya qurğusu – istilik və elektrik enerjisinin ayrılıqda istehsalı ilə müqayisədə ilkin enerji resursuna ən azı 10 faiz qənaət edən kogenerasiya qurğusu^[6]
• Yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sistemində təsirlər – yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sistemlərinin bir-birinə və ya şəbəkədə digər elektrik qurğu və avadanlıqları ilə elektrik enerjisinin keyfiyyəti və elektroenergetika sisteminin rejimi baxımından qarşılıqlı təsiri^[4]
• Yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı çevirici qurğusu – 1 və ya daha çox çevirici körpüdən ibarət olan, həmçinin 1 və ya daha çox çevirici transformatoru, reaktoru, çeviricinin idarəetmə avadanlığını, mühafizə, kommutasiya və köməkçi avadanlıqlarını (əgər varsa) özündə cəmləşdirən çevirici qurğu^[4]
• Yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı çevirici yarımstansiyası – tikililər, reaktorlar, süzgəclər, reaktiv güc qurğuları, həmçinin nəzarət, idarəetmə, mühafizə, ölçü və başqa köməkçi avadanlıqlarla birgə vahid ərazidə quraşdırılmış 1 və ya daha çox yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı çevirici qurğusundan ibarət olan yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sisteminin bir hissəsi^[4]
• Yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sistemi – ən azı 2 yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı çevirici (konverter) stansiyasına malik olan və ən azı 2 dəyişən elektrik cərəyanı sistem şinləri arasında yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı ötürən elektroenergetika sistemi^[4]
• Yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sisteminin maksimal aktiv gücü – qoşulma müqaviləsinə uyğun olaraq şəbəkəyə qoşulma nöqtəsində yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sisteminin şəbəkə ilə fasiləsiz mübadilə edə biləcəyi aktiv gücün verilməsi və istehlakı imkanının maksimal göstəricisi^[4]
• Yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sisteminin maksimal elektrik cərəyanı – qoşulma müqaviləsinə uyğun olaraq şəbəkəyə qoşulma nöqtəsində yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sisteminin şəbəkə ilə mübadilə edə biləcəyi maksimal fasiləsiz aktiv güc ötürmə qabiliyyəti yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sisteminin maksimal aktiv gücü üzrə yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı çevirici yarımstansiyasının U~Q/P_max (gərginliyin reaktiv gücün maksimal aktiv gücə nisbətindən asılılığı qrafiki) profili daxilindəki işlək nöqtəsinə uyğun ən yüksək faza elektrik cərəyanı^[4]
• Yüksək tezliyə məhdud həssas rejim – güc generasiya modulu və yüksəkgərginlikli sabit elektrik cərəyanı sisteminin tezliyi nominaldan yüksək olduqda çıxış aktiv gücü azalan işləmə rejimi^[4]
• Yüksəkgərginlikli şəbəkə – 110 kV və yuxarı gərginlikli elektrik şəbəkəsi^[4]

• Zədələnmə cərəyanı – qəza açılması zamanı yaranan və şəbəkənin mühafizə sistemləri tərəfindən aşkarlanan elektrik cərəyanı^[4]
• Zəmanətli alıcı [elektroenergetika] – elektrik enerjisinin zəmanətli tariflərlə satın alınmasını, həmçinin onun elektrik enerjisinin topdansatış bazarında satışını təmin edən müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqan (qurum) {Azərenerji^[23]}^[7]. {Təklifolunan: zəmanətli elektrik alıcısı}
• Zəmanətli qənaət – müqavilə müddəti ərzində enerji effektivliyi xidmətləri nəticəsində baza istehlak səviyyəsi üzrə istehlak miqdarının icraçı tərəfindən azaldılması^[17]. {Təklifolunan: zəmanətli enerqo-effektivlik}
• Zəmanətli tarif [elektroenergetika] – elektrik şəbəkəsinə verilən elektrik enerjisinin hər kilovat-saatı üçün dəstək mexanizmi çərçivəsində bərpa olunan enerji mənbələrinin əraziləri üzrə hərrac və ya birbaşa cəlbetmə yolu ilə müəyyənləşdirilmiş istehsalçılara münasibətdə müəyyən edilən tarif^[1][7]. {Qeyd: Elektrik istifadə Qaydaları Elektroenergetika Qanununda nəzərdə tutulmadığına görə, ləğv olunacağı gözlənilir}