Energetika — 24 oktyabr 2023-cü il tarixli 1006-VIQ nömrəli "Energetika haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununa əsasən enerjinin kəşfiyyatı, işlənilməsi, hasilatı, emalı, istehsalı, saxlanılması, alqı-satqısı, idxalı, ixracı, nəqli (ötürülməsi), paylanması və istifadəsini ehtiva edən iqtisadiyyat sahəsi;"[1]. Göründüyü kimi, bu anlayış enerji daşıyıcılarının istehsalından satışınaqədər bütün iqtisadi fəaliyyət zəncirini, habelə istehlakı (istifadəni) əhatə edir.
"Enerji" terminindən fərqli olaraq, "energetika" termini sırf bilik sahəsi, o cümlədən iqtisadiyyat sahəsi və hüquq institutudur.
"Energetika haqqında" 2023-cü il tarixli Qanunda eyni zamanda, energetika sahəsinə aid alt sahələr "sektor" adlandırılıb. Bu yanaşma digər hüquqi sənədlərdə də tətbiq edilib. Bu mənada energetika sahəsinə elektroenergetika sektoru, istilik energetikası sektoru, qaz təchizatı sektoru, neft sənayesi sektoru, kömür sektoru, atom energetikası və sair sektorlar aid edilə bilər.
Azərbaycan Respublikasında energetika sahəsinin tənzimlənməsi Avropa İttifaqının Üçüncü Energetika Paketi adlanan sənədlər toplusuna və dövlətlərarası Energetika Xartiyası Müqaviləsinə[2][3] əsaslanır.
Energetika sahəsinə aşağıdakı sektorlar aid edilir:
- Təbii və süni qaz sektoru;
- Elekteroenergetika sektoru;
- İstilik energetikası sektoru;
- Neft və neft məhsulları sektoru.
Bərpa ounan enerji mənbələsi ayrıca energetika sektru deyil, elektroenergetikanın və ya qaz təchizatı sektorunun alt sektorudur[4].
Azərbaycan Respublikasının energetika sektoruna həsr olunmuş qanunları aşağıdakılardır:
- "Energetika haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu[5];
- "Elektrik enerjisi istehsalında bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu[4];
- "Eleketroenergetika haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu[6];
- "Qaz təchizatə haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu[7];
- "İstilik təchizatı haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu[8];
- "Enerji resurslarından səmərəli istifadə və enerji effektivliyi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu[9];
- "Beynəlxalq Bərpa Olunan Enerji Agentliyinin Nizamnaməsinin təsdiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikasının Qanunu[10];
- "İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının Təmiz Enerji Mərkəzinin Nizamnaməsi”nin təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu[11];
- "Energetika Xartiyası Müqaviləsinin, Energetika səmərəliliyi və müvafiq ekoloji baxışlar məsələsi üzrə Avropa Energetika Xartiyası Protokolunun təsdiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikasının Qanunu[2][3];
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Energetika haqqında Qanun, 2023". e-qanun.az (az.). 15 fevral 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 fevral 2024.
- ↑ 1 2 Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Energetika Xartiyası Müqaviləsinin, Energetika səmərəliliyi və müvafiq ekoloji baxışlar məsələsi üzrə Avropa Energetika Xartiyası Protokolunun təsdiq edilməsi barədə 6 iyun 1997-ci il tarixli 299-IQD nömrəli Qanun". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2025.
- ↑ 1 2 Energetika Xartiyası Müqaviləsi. "Dövlətlərarası beynəlxalq müqavilə" (PDF). 23 iyul 2023 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 15 fevral 2024.
- ↑ 1 2 Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Elektrik enerjisi istehsalında bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə haqqında 31 may 2021-ci il tarixli 339-VIQ nömrəli Qanun". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2025.
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Energetika haqqında 24 oktyabr 2023-cü il tarixli 1006-VIQ nömrəli Qanun". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2025.
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Elektroenergetika haqqında 11 aprel 2023-cü il tarixli 858-VIQ nömrəli Qanun". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2025.
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Qaz təchizatı haqqında 8 iyul 2025-ci il tarixli 233-VIIQ nömrəli Qanun". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2025.
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "İstilik təchizatı haqqında 24 iyun 2025-ci il tarixli 222-VIIQ nömrəli Qanun". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2025.
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Enerji resurslarından səmərəli istifadə və enerji effektivliyi haqqında 9 iyul 2021-ci il tarixli 359-VIQ nörməli Qanun". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2025.
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. "Beynəlxalq Bərpa Olunan Enerji Agentliyinin Nizamnaməsinin təsdiq edilməsi barədə 2 may 2014-cü il tarixli 946-IVQ nömrəli Qanun". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2025.
- ↑ Hüquqi Aktların Dövlət Reyestri. ""İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının Təmiz Enerji Mərkəzinin Nizamnaməsi"nin təsdiq edilməsi haqqında 3 fevral 2025-ci il 131-VIIQ nömrəli Qanun". e-qanun.az (az.). İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2025.