Emajogi çayı

Emajogi
Emajogi
	est. Emajõgi
Ölkə	Estoniya
Mənbəyi	Vırtsyavr gölü
Uzunluğu	99,3 km
Su sərfi	70,1 m³/san
Su hövzəsi	Çud gölü, Baltik dənizi
Hövzəsinin sahəsi	9628,1 km²
	mənbəyi mənsəbi Emajogi çayı Estoniyaın fiziki xəritəsində:; 58°00′ şm. e. 26°26′ ş. u.; 58°26′ şm. e. 27°14′ ş. u.
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Emajogi (est. Emajõgi, alm. Embach‎^[1], rus. Омо́вжа; latış. Mētra‎) — Estoniyada çay. Narva çay hövzəsinə daxildir. Eston dilində Emojogi sözü Ana-çay mənasını verir. Çayın aşağı axaraları gəmiçilik üçün yararlıdır. Çayın sahilində Tartu şəhəri yerləşir.

Ümumi məlumat

Narva çayı hövzəsinin xəritəsi

Çayın uzunluğu — 99,3 km, hövzəsinin sahəsi— 9628,1 km²-dir^[2]. Mənsəbində orta su sərfi 70,1 m³/saniyədir.

Emajogi çayı öz mənbəyini Vırtsyarv gölündən götürür. Pyoxayarv gölündən Vırtsyarv gölünə kimi olan 82 km-lik hissə Kiçik Emajogi (Väike Emajõgi) adlanır. Çayın aşağı axarları (101 km) — Böyük Emajogi adlanır. Çay dekabr-mart aylarında donur. Tartu şəhərindən mənsəbə qədər gəmişilik üçün yararlıdır.

Tarixi

1030-cu ildə Emayıqi çayının sahilində Yaroslav Mudrının dəstəsi Yuriyev şəhərinin (indiki Tartu) əsasını qoymuşdur.

1234-cü ildə Omovje döyüşündə Novqorod-Vladimir ordusunun başında knyaz Yaroslav Vsevolodoviç Livonyalı Qılıç Qardaşları ordeninin qoşunlarını məğlub etdir^[3].

1341-ci ildə Livoniyalı Almanlar Lotiqolda Pskov səfirlərini öldürdükdən sonra Pskov qoşunun komandanı İlya Borisoviç nə Novqoroddan, nə də Olqerdadan kömək gözləmədən pskovlılarla birlikdə Emayıqi çayının hər iki sahilindəki alman yaşayış məntəqələrini darmadağın etdi.

1472-ci ildə Pravoslav keçişi İsidor çayda 72 nəfərlə birlikdə boğuldu.

3 may 1704-cü ildə Emayıqi çayının ağzındakı general-mayor fon Verdenin komandanlığı altında rusiyalı karbasların dəstəsi Karl Lyoşernin komandanlığı altında olan İsveç göl flotiliyasına hücum etdi. Döyüşdə 13 isveç gəmisi tutuldu, biri partladıldı və biri qaçmağı bacardı. Tutulan gəmilərdən 86 silah və 138 əsir götürüldü^[4].

Görməli yerləri

Tartu şəhərindəki çay sahilində “Tartunun yüz mininci sakini” (heykəltaraş Mare Mikoff, 1977) heykəltaraşlıq kompozisiyası quraşdırılmışdır.

İstinadlar

↑ Эмбах // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 4 т. — СПб., 1907—1909.
↑ "Emajõgi". Keskkonnaregister. 8 avqust 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 mart 2020.
↑ "Сражение на реке Омовже (при Эмбахе) в 1234". 20 iyun 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 mart 2020.
↑ Летопись Российского флота. От зарождения мореходства в древнерусском государстве до начала XXI века. В 3-х т. Т.1. 860—1900 гг. — Санкт-Петербург: Наука, 2012. — 656 с.,

[1] Эмбах // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 4 т. — СПб., 1907—1909.

[2] "Emajõgi". Keskkonnaregister. 8 avqust 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 mart 2020.

[russian-wars-3] "Сражение на реке Омовже (при Эмбахе) в 1234". 20 iyun 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 mart 2020.

[4] Летопись Российского флота. От зарождения мореходства в древнерусском государстве до начала XXI века. В 3-х т. Т.1. 860—1900 гг. — Санкт-Петербург: Наука, 2012. — 656 с.,

[1]

[2]

[3]

[4]