• Ana səhifə
  • Təsadüfi
  • Yaxınlıqdakılar
  • Daxil ol
  • Nizamlamalar
  • İanə et

El Sid

  • Məqalə
  • Müzakirə

Rodrigo Díaz de Vivar (ən tezi 1041 və ən geci 1057[1] – ən tezi may 1099 və ən geci 10 iyul 1099, Valensiya[2]) — daha çox Sid Kampeador (isp. Cid Campeador) və ya qısaca El Sid (isp. El Cid) kimi tanınan Kastiliya zadəganı, hərbi komandiri və qabiliyyətli diplomatı olmuşdur.[3] Sürgün edilməsindən sonra Valensiya şəhərini fəth etmiş və şəhəri idarə etmişdir. Kastiliya sarayında təhsil almış, VI Alfonsonun ən mühüm komandiri olmuş və müsəlman ərəblərə (Əndəlüs) qarşı mübarizə aparmışdır. Onun ləqəbi olan "El Cid" ispan dilindəki “El” tərif ədatı və Ərəb dilindəki seyid (سيد) sözlərindən əmələ gəlmişdir. Beləliklə də, “El Cid” bu formada hökmdar olaraq tərcümə edilə bilər. “Campeador” isə latın sözü olub döyüş sənətinin ustası və yaxud da qılınc ustası deməkdir.[4][5]

El Sid
isp. Rodrigo Díaz de Vivar
Şəxsi məlumatlar
Doğum adı Ruderico Didaz
Doğum tarixi ən tezi 1041 və ən geci 1057[1]
Vəfat tarixi ən tezi may 1099 və ən geci 10 iyul 1099
Vəfat yeri
  • Valensiya[2]
Hərbi xidmət
Rütbəsi Cəngavər
Döyüşlər
  • Rekonkista
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi siyasət[2], hərbi iş[2]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mündəricat

  • 1 İlk illəri
  • 2 Təhsili ilə gəncliyi
  • 3 "Çempion" Sid
  • 4 Alfonsonun xidmətində
  • 5 Hərbi taktikaları
  • 6 Evliliyi və ailə həyatı
  • 7 İdarəçi kimi
  • 8 Sürgün
  • 9 Valensiyanın işğalı
  • 10 Əfsanə
  • 11 Babieka
  • 12 Tizona
  • 13 Sid ədəbiyyat, incəsənət və kinoda
  • 14 İstinadlar
  • 15 Ümumi və istinad edilmiş mənbələr
    • 15.1 Birinci dərəcəli mənbələr
    • 15.2 İkinci dərəcəli (istinad edilməmiş)
  • 16 Əlavə ədəbiyyat
  • 17

İlk illəri

Sidin dəqiq olaraq dünyaya gəldiyi tarix məlum deyildir.[6][7] Bununla belə, əksər tarixçilər Sidin 1040-cı ildə anadan olması fikri ilə razılaşırlar. Doğulduğu yer hesab edilən, Vivar, Kastiliyanın paytaxtı hesab edilən Burqosun şimal hissəsində yerləşən kiçik bir kənddir.[8] Sidin atası olan Dieqo Lainez Kastiliya zadəganlarından biri olmuşdur. Lainez saraydakı mühüm dövlət xadimlərindən biri, eyni zamanda da, cəngavər olub və bir çox müharibələrdə iştirak etmişdir.[9] Sidin anası da aristokrat ailəsindən olsa da, kənd camaatı həmişə Sidi özlərindən biri kimi görmüşdür. Sidin ailəsi sarayda olan, lakin yüksək səviyyəyə malik olmayan aristokratlardan idilər.[10]

Təhsili ilə gəncliyi

Sid Kastiliya sarayında olmuş və burada dövrünün şahzadəsi və gələcəyin kralı olan II Sançoya xidmət etmişdir.[11] II Sanço isə öz növbəsində kral I Ferdinandın oğludur.[12] Ferdinand 1065-ci ildə vəfat edəndən sonra Sanço ərazilərini genişləndirməyə nail olmuş və bir çox xristianın yaşadığı Zamora və Badajoz kimi Əndəlüs şəhərlərini ələ keçirmişdir.[13]

"Çempion" Sid

Sid çox müvəffəqiyyətli bir əsgər idi. 1067-ci ildə o, Əndəlüs ərəblərinin yaxşı mühafizə edilən şəhəri sayılan Saraqosaya qarşı aparılmış olan müharibədə iştirak etmiş və şəhərin hökmdarı olan Əmir Əl-Müqtədirin Sançonun vassalı olmasını təmin etmişdir.[14] 1063-cü ilin yaz aylarında baş vermiş olan "Qraus müharibəsi"ndə də iştirak etmişdir.[15] Ferdinandın qardaşı olan Araqonlu I Ramiro Saraqosa ərazisində yerləşən Əndəlüsün Qraus şəhərini mühasirəyə almışdı. Sid və onunla bərabər gəlmiş olan Kastilya əsgərlərindən ibarət hərbi dəstə ilə mühasirəyə alınmış şəhərin köməyinə gələn Əl-Müqtədir araqonluların üstünə hücuma keçir. Sid bu müharibədə yenə qalib gəlir, I Ramiro müharibə meydanında öldürülür və Araqon əsgərləri müharibə meydanından qaçmağa məcbur olurlar. Bu müharibə zamanı göstərmiş olduğu igidliklərinə görə görə Sidə “Campeador” titulu verilir.[16][17][18][19]

Alfonsonun xidmətində

Sançonun ölümü ilə bağlı bir çox şey məlum deyildir.[20] Bəzilərinin fikrinə görə, Sançonun qətlini qardaşı Alfonso və bacısı Urraca planlaşdırmışdırlar.[21] Sanço həyatı boyu evlənmədiyinə görə onun özündən sonra varisi də olmamış və beləliklə də, onun bütün var-dövləti həyatı boyu çox münaqişə etdiyi adama yəni qardaşı Alfonsoya qalmışdır.[22] Alfonsonun Toledodakı sürgün həyatına son qoyulur və o, Kastiliya və Leon taxtına çıxardılır.[23] Sançonun qətlində iştirak etməsi iddialarına qarşı Sid və Kastiliya zadəganları Alfonsoya xidmət etmək üçün onun qarşısına bir şərt qoyurlar.[24] Alfonso Burqosda yerləşən Santa Qadea kilsəsində bütün insanların qabağında müqəddəs əmanətlərə and içərək bildirməli idi ki, onun bu qətl ilə heç bir əlaqəsi yoxdur.[25] Bu hadisə ilə əlaqədar olaraq geniş yayılmış inanc mövcud olsa da, bu hadisəni yazılı olaraq sübut edəcək hər hansısa bir fakt yoxdur.[26] Bu hadisə Sidin gücünü nümayiş etdirdiyi üçün məşhur əfsanələrə də müvafiq gəlir.[21] Andiçmə mərasimindən sonra Sidin bayraqdar titulu onun əlindən alınmış və onun düşməni olan Qraf Qarsia Ordonezə verilmişdir.[27]

Hərbi taktikaları

Həyata keçirmiş olduğu hərbi kampaniyaları zamanı Sid klassik Roma və ya yunan yazıçıları tərəfindən müharibə mövzusunda yazılmış əsərlərin ona və ordularına ucadan oxunmasını və dərs alınmasını xahiş edərdi. Sidin ordusunun unikal və qeyri-ənənəvi strateji planlaşdırma taktikası var idi.[28] Həmişə müharibədən əvvəl fikir mübadiləsi edilirdi. Müntəzəm olaraq hərbi əməliyyatlar zamanı gözlənilməz taktikalardan istifadə edilir, müasir komandirlər tərəfindən psixoloji müharibə adlandırıla biləcək bir formada hücumlar həyata keçirilir, düşmən qüvvələrinin ürəyinə qorxu salınaraq onlar iflic vəziyyətə gətirilir, qəfil hücumlar həyata keçirilir, ya da çox az sayda olan qoşunlarla hücumlar həyata keçirilərək düşmən qüvvələri tələyə salınırdı.[29] Sid təvazökar bir xarakterə malik olduğu üçün, əsgərlərinin təklif və ya istəklərini həyata keçirmiş olduğu hərbi əməliyyatlar zamanı nəzərə alırdı. O, bəzi səhvlərin ola biləcəyi ehtimalını daimi olaraq nəzərə aldığı üçün, bu təkliflərə həmişə açıq idi. Onun ən yaxın məsləhətçilərindən biri də qardaşı oğlu olan Alvar Fañez de Minaya idi.[30] Onun bütün bu xüsusiyyətləri birlikdə qiymətləndirildiyi zaman, Sidin savadlı və ağıllı bir komandir olduğu məlum olur. O, tabeliyi altında olanlara təsir göstərməyi və eyni zamanda da, onların sədaqətini qazanmağı da bacarırdı. Onun həm də döyüş meydanlarında çox müvəffəqiyyətli bir komandir olduğu məlumdur.[31]

Evliliyi və ailə həyatı

1075-ci ildə Sid Alfonsonun qohumlarından biri olan Ovyedolu Ximena ilə ailə həyatı qurur. Cütlüyün Alfonsonun istəyi ilə evləndiyi bildirilsə də, bu haqda heç bir dəlil yoxdur. Cütlüyün bu evlilikdən üç övladı dünyaya gəlir.[32] Onların qızları olan Kristina və Mariya gələcəkdə aristokrat ailələrin uşaqları ilə evlənəcəkdirlər. Xüsusilə də, Mariya Sid ilə düşmən olan ailədən, Barselonalı III Ramon Berenguer ilə evlənmişdir. Onların oğlu olan Dieqo Rodriqes isə 1097-ci ildə baş vermiş olan Konsueqra döyüşündə Əməvilər tərəfindən öldürülmüşdür. Sidin və qızlarının ailə həyatı qurduğu insanlar Sidin aristokrat cəmiyyət daxilindəki yerini daha da möhkəmləndirir. Bu gün belə Fransa və İngiltərə də daxil olmaqla Avropada hakimiyyətdə olan bir çox sülalələr Sidin nəvəsi, Navarra kralı olan Qarsia Ramiresin nəslindən törəmişdirlər.[33]

İdarəçi kimi

O, Alfonsoya xidmət edərkən, eyni zamanda hakimlik də etmiş mədəni bir insan olmuşdur. Həmişə göndərmiş olduğu məktubların bir nümunəsini arxivləşdirirdi.[11]

Sürgün

1079-cu ildə baş vermiş olan Kabra müharibəsində Sid Qranada əmiri olan Abdullahı və onun müttəfiqi Qarsia Ordonezi məğlubiyyətə düçar edir.[34] Sidin Alfonsodan icazə almadan başlatdığı Qranada kampaniyası Alfonsonu çox qəzəbləndirir və 8 may 1080-ci ildə Sid kralın sarayında sonuncu dəfə bir sənədi təsdiqləyir. Onun sürgünə getməsinin bir çox başqa səbəbləri də var idi: Alfonsonun Sidə paxıllıq etməsi və ondan canını xilas etmək istəyi, Sevilyadan əldə edilən vergini mənimsəmək istəməsi və s. Sürgün Sid üçün son olmur və o, 1081-ci ildə muzdlu əsgər olaraq Əndəlüsdəki Saraqosa şəhərinin Taif əmirinin xidmətinə girir.[35]

Saraqosadan əvvəl o, Barselonaya getmiş olsa da, burada o II Ramón Berenguer (1076-1082) və II Berenguer Ramon (1076-1097) tərəfindən rədd edilir. O, Saraqosada daha yaxşı qarşılanmış və əmri altında olduğu əl-Mötəminin (1081-1085) və daha sonra isə taxta çıxmış olan onun qardaşı əl-Mütəmdirin torpaqlarını Araqon kralları olan, I Sanço və II Ramon Berenquerə qarşı müvəffəqiyyətlə müdafiə etmişdir.[36] O, həmçinin də, 1082-ci ildə bir müddətlik Berengueri əsir saxlamışdır.[37]

1086-cı ildə isə Pireney yarımadasının və Cəbəllüttariqin Böyük Əlmürabilər fəthi başlamışdır. Müasir Əlcəzair və Mərakeş torpaqlarında hökmranlıq edən Əlmürabilər, Əndəlüs ərəblərini Alfonsodan müdafiə etmək üçün Yusif ibn Taşfinin rəhbərliyi altında hücuma keçirlər. 23 oktyabr 1086-cı ildə baş vermiş olan Əz-Zəllaqə müharibəsində Badayoz, Malaqa, Qranada və Sevilya Taif əmirlərinin orduları Leon, Araqon və Kastiliya ordularını məğlubiyyətə düçar edirlər. Alfonso ilə bərabər onun az sayda olan adamı Toledoya qaçmağa məcbur olurlar. Bu sarsıdıcı məğlubiyyətdən dəhşətə gələn Alfonso sürgündə olan ən yaxşı komandirini xatırlamağa və onu geriyə çağırmağa məcbur olur. Beləliklə də, Sid sürgündən geri qayıdır.

Valensiyanın işğalı

Bu zamanlarda Sid xristianlardan və bərbərlərdən ibarət olan ordusu ilə Valensiyada olub özünə bir knyazlıq yaratmaq istəyirdi. Sid 1090-cı ildə Barselona kralı olan II Ramon Berenquerlə "Tebar döyüşü"ndə üz-üzə gəlir və bu döyüşdə düşmənini əsir götürür. Sonra isə əsiri fidyə müqabilində azad edir və qızı olan Mariyanı düşməninin oğlu III Ramón Berenguer ilə evləndirir. Beləliklə də, bu izdivac sayəsində gələcəkdə baş verə biləcək münaqişələrin qarşısı alınır. Sid 1092-ci ildə Valensiyada başlamış olan silahlı üsyanı yatızdıraraq bu şəhərin və ətrafının idarəçiliyini öz əlinə alır. 1094-cü ildən etibarən isə Valensiya və ətraf ərazilərdə özünə bir knyazlıq yaradır. Rəsmi olaraq Alfonsoya tabe olsa da, Sid əslində müstəqil idi. Valensiya şəhərindəki xristianlar ilə müsəlmanlar bərabər yaşayır və orduda da bərabər döyüşürdülər.[38]

Sid 10 iyul 1099-cu ildə baş vermiş olan bir qarşıdurma zamanı oxla vurulmuş və qısa bir müddət sonra isə ölmüşdür. Onun həyat yoldaşı olan Ximena 3 il hökmranlıq etmiş olsa da, Əlmürabilər yenidən Valensiyanı mühasirəyə alırlar. Şəhərin müdafiəsini təşkil edə bilməyəcəyini başa düşən Ximena şəhəri tərk edir. Alfonso isə öz növbəsində şəhərin Əlmürabid bərbərlərinin əlinə keçməməsi üçün şəhərin yandırılması əmrini verir. Şəhər 1102-ci ildə Əlmurabitlər tərəfindən ələ keçirilir və növbəti 25 il ərzində Əndəlüs ərəblərinin hakimiyyəti altında qalır. Ximena isə Sidin cəsədi ilə bərabər Burqosa qaçır. Onun cəsədi hal-hazırda Burqos kafedralındadır.[39]

Əfsanə

1961-ci ildə çəkilmiş olan Sid filmində Sidin arvadı onun meyidini ata bağlayıb döyüş meydanına göndərir və bu formada komandirlərinin sağ olduğuna inanan əsgərlər canla-başla döyüşərək düşməni məğlubiyyətə düçar edirlər. Beləliklə də, Sid ölmüş olsa belə, müharibədə qalib gəlir. Əslində isə, Sid müharibə zamanı almış olduğu ox yarasına görə Valensiyada öz yatağında ölmüşdür.

Babieka

Babieka Sidin döyüş atının adıdır. At haqqında bir çox əfsanələr mövcuddur. Bunlardan biri isə Rodriqonun xaç atası olan, keşiş Pedro El Qrande ilə əlaqədardır. O, artıq Sidin yetkinlik illərində Siddən mükafat olaraq atlarından birini seçməsini xahiş etmiş və Sid keşişin zəif gördüyü atı seçdiyi zaman, keşiş Sidə "Babieca!" (Axmaq!) deyə qışqırmışdır. Atın adının buradan gəldiyi iddia edilməkdədir. Başqa bir rəvayətə görə isə, Sid kral Sançonun təşkil etmiş olduğu turnirdə çempion olduqdan sonra, bir cəngavər ona meydan oxumuş və kral da ədalətli mübarizə üçün Sidə ən yaxşı atını vermişdir.O, dueldən sonra da, bu atdan istifadə etməyə davam etmişdir.

Tizona

Sidə məxsus olduğu iddia edilən qılıncın adıdır. Madriddəki Hərbi Muzeydə nümayiş etdirilir. 1999-cu ildə qılıncdan bir hissə götürülərək həmin hissənin üstündə metallurgiya sınaqları aparılmış və qılıncın həqiqətən də XI əsr bərbəri Kordovasında Suriya poladından hazırlandığı müəyyən edilmişdir.

2007-ci ildə isə Kastiliya və Leon muxtar regionu bu qılıncı 1,6 milyon avroya almış və qılınc hal-hazırda Burqos muzeyində nümayiş etdirilir.

Sid ədəbiyyat, incəsənət və kinoda

Sid əfsanəsi XII əsrdən etibarən yayılmağa başlamışdır. XIV əsrə kimi onun həyatı epik poemalarda təsvir edilmişdir. Sidin sərgüzəştləri Don Kixota ilham mənbəyi olmuşdur. Sid haqqında çoxlu əsərlər yazılmışdır. Fransız dramaturqu olan Pierre Corneille 1636-cı ildə "El Cid" adlı tragikomediya yazmışdır. Jül Massenetin 1885-ci ilə aid olan operası da bu əsər əsasında yazılmışdır. Plaçido Dominqo bu əsərdəki Rodrigue (Rodrigo) obrazını dəfələrlə səhnələşdirmişdir.

Sid haqqında çəkilmiş olan ən məşhur film isə rejissor Entoni Mannın 1961-ci ildə çəkmiş olduğu El Cid epik filmidir. Bu filmdə baş rollarda Çarlton Heston və Sofi Loren çəkilmişdirlər.

Orta əsrlər Avropası haqqında olan kompüter oyunlarında da Sidin təsvirinə yer verilmişdir. Bunların içərisində ən məşhur olanı isə Age of Empires II: The Conquerors adlı oyundur. Bu oyunda Sidin sərgüzəştləri altı ayrı hissədə oynana bilər.

Kaliforniyanın San-Dieqo şəhərindəki Balboa Parkında Sidin heykəli vardır. Hündürlüyü 7 metr olan bu tunc heykəl 1927-ci ildə Anna Hyatt Hantinqton tərəfindən hazırlanmışdır.

Avstraliyanın Uitsandey adalarında yerləşən bir limana Sid limanı, ona baxan təpəyə isə Bavieka təpəsi adı verilmişdir.

Yazıçı İzabel Alyende “Zorro” romanında öz baş qəhrəmanını De La Veqa ailəsinin nəslinə əsaslandırır və bununla da dolayı yolla olsa belə, Sid ailəsi ilə əlaqə yaradır.

İstinadlar

  1. ↑ 1 2 Russell P. E., Bell A. El Cid // Encyclopædia Britannica (brit. ing.). Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.
  2. ↑ 1 2 3 4 Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
  3. ↑ Barton, Simon & Richard Fletcher. The world of El Cid: chronicles of the Spanish reconquest. Manchester: Manchester University Press. 2000. ISBN 0-7190-5225-4. OCLC 45486279.
  4. ↑ Ventura Fuentes (1908). "El Cid". In Catholic Encyclopedia. 3. New York: Robert Appleton Company.
  5. ↑ Henry Edward Watts (1911). "Cid, The". In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica. 6. (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 361–362.
  6. ↑ Juan Carlos Elorza Guinea; María Pilar Alonso Abad; Castilla y León Junta. El Cid : del hombre a la leyenda: Claustro bajo de la Catedral de Burgos, septiembre–noviembre 2007. Valladolid: Junta de Castilla y León. 2007. səh. 46. ISBN 978-84-935781-4-5. OCLC 433366647.
  7. ↑ Ignacio Ruiz Rodríguez, Félix Martínez Llorente. Recuerdos literarios en honor a un gran historiador de Castilla: Gonzalo Martínez Díez (1924–2015). Madrid. 2016. 315. ISBN 978-84-9085-787-8. OCLC 964290692.
  8. ↑ Camino del Cid sitesindeki ilgili madde Arxivləşdirilib 2020-10-05 at the Wayback Machine  (isp.)
  9. ↑ gigatos. "El Cid". Trenfo.com (ingilis). 2022-03-12. 2023-02-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-02-23.
  10. ↑ Deyermond, Alan, "El Cantar de mio Cid y la épica anglosajona", Sonando van sus nuevas allent parte del mar, Presses universitaires du Midi, 2013, 217–226, doi:10.4000/books.pumi.38431, ISBN 978-2912025852
  11. ↑ 1 2 Fletcher, Richard A. The Quest for El Cid. Oxford, UK: Oxford University Press. 1989. 166–168, 198. ISBN 978-0195069556.
  12. ↑ Fee, Christopher R. Mythology in the Middle Ages: Heroic Tales of Monsters, Magic, and Might. ABC-CLIO. 2011. 161. ISBN 978-0275984069.
  13. ↑ Mikaberidze, 2011. səh. 91
  14. ↑ María Jesús Viguera Molins, «El Cid en las fuentes árabes», in César Hernández Alonso (coord.), Actas del Congreso Internacional el Cid, Poema e Historia (12–16 de julio de 1999), Ayuntamiento de Burgos, 2000, pp. 55–92. ISBN 84-87876-41-2
  15. ↑ Weiss, Julian, Bale, Anthony (redaktor), "'El Cid' (Rodrigo Díaz de Vivar)", The Cambridge Companion to the Literature of the Crusades (1), Cambridge University Press, 2018-12-31, 184–199, doi:10.1017/9781108672832.013, ISBN 978-1-108-67283-2, İstifadə tarixi: 2022-11-12
  16. ↑ See Ramón Menéndez Pidal, «Autógrafos inéditos del Cid y de Jimena en dos diplomas de 1098 y 1101», Revista de Filología Española, t. 5 (1918), Madrid, Sucesores de Hernando, 1918. Digital copy Valladolid, Junta de Castilla y León. Consejería de Cultura y Turismo. Dirección General de Promociones e Instituciones Culturales, 2009–2010. Original in Archivo de la Catedral de Salamanca, caja 43, legajo 2, n.º 72.
  17. ↑ Alberto Montaner Frutos y Ángel Escobar, «El Carmen Campidoctoris y la materia cidiana», in Carmen Campidoctoris o Poema latino del Campeador, Madrid, Sociedad Estatal España Nuevo Milenio, 2001, p. 73 [lam.]. ISBN 978-84-95486-20-2
  18. ↑ Alberto Montaner Frutos, «Rodrigo el Campeador como princeps en los siglos XI y XII»
  19. ↑ Georges Martin «El primer testimonio cristiano sobre la toma de Valencia (1098)», en el número monográfico «Rodericus Campidoctor» de la revista electrónica e-Spania, n.º 10 (diciembre de 2010). Online since 22 January 2011. Last time visited November 28th 2011. Complete text (Edition of the Latin text) in José Luis Martín Martín & al., Documentos de los Archivos Catedralicio y Diocesano de Salamanca (siglos XII–XIII), Salamanca, Universidad, 1977, doc. 1, pp. 79–81.
  20. ↑ Catlos, Brian. The Cid Rides Again // Infidel kings and Unholy Warriors: Faith, power, and violence in the age of crusade and jihad. Farrar, Straus and Giroux. 2015. səh. 74.
  21. ↑ 1 2 Chaytor, Henry John. Chapter 3: The Reconquest // A History of Aragon and Catalonia. London: Methuan. 1933. 39–40.
  22. ↑ Russell, Peter Edward. "El Cid". Encyclopaedia Britannica. 2024-04-18. İstifadə tarixi: 2024-04-28.
  23. ↑ Inti Fernandez, Yanes. The Cross and the Sword: Political Myth-Making, Hegemony, and Intericonicity in the Christianization of the Iberian Peninsula and Britain. OAKTrust. May 1, 2018. səh. 138. İstifadə tarixi: 15 December 2022.[daimi ölü keçid]
  24. ↑ Catlos, Brian. The Cid Rides Again // Infidel kings and Unholy Warriors: Faith, power, and violence in the age of crusade and jihad. Farrar, Straus and Giroux. 2015. səh. 73.
  25. ↑ García Fitz, Francisco. Relaciones Políticas y Guerra: La Experiencia Castellano-Leonesa Frente Al Islam: Siglos XI–XIII. Sevilla: Universidad de Sevilla. 2015. 47–48. ISBN 978-8447207084. İstifadə tarixi: 15 December 2022.
  26. ↑ Ángel Ferreiro, Miguel. ""La Conquista De Toledo, Mayo De 1085,"". El Reto Histórico. İstifadə tarixi: 15 December 2022.
  27. ↑ The Historia Roderici says that the other two Castilian leaders were Diego Pérez and Lope Sánchez. de los Rios, José Amador. Capitulo 3: Primeros Monumentos Escritos de la Poesía Castellana (Chapter 3: First-Written Monuments of Castilian Poetry) // Historia Crítica de la Literatura Española, Tomo III, (II Parte, Subciclo I) (The History and Criticism of Spanish Literature, Volume III (Second Part, subpart I)) (ispan). Madrid, Spain: J. Rodriguez. 1863. səh. 104.
  28. ↑ Perea Rodríguez, Óscar. "Díaz de Vivar, Rodrigo o El Cid (1043–1099)". 14 April 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 April 2012.
  29. ↑ Henry Edward Watts (1911). "Cid, The" . In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica. 6. (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 361–362.
  30. ↑ Catlos, Brian A. Infidel Kings and Unholy Warriors: Faith, Power, and Violence in the Age of Crusade and Jihad. Farrar, Straus and Giroux. 2015. səh. 127. ISBN 978-0809058372. İstifadə tarixi: 9 December 2022.
  31. ↑ Baer, George; Dupuy, Trevor N.; Johnson, Curt; Bongard, David L. "The Harper Encyclopedia of Military Biography". The Journal of Military History. 58 (3). July 1994: 515. doi:10.2307/2944137. ISSN 0899-3718. JSTOR 2944137.
  32. ↑ Bergen, Ard van. "Rodrigo 'el Cid' "El Cid" Díaz de Vivar príncipe de Valencia (± 1043–1099) » maximum test » Genealogy Online". Genealogy Online (ingilis). İstifadə tarixi: 2022-06-24.
  33. ↑ "Project Gutenberg's "The Lay of the Cid"". www.gutenberg.org. İstifadə tarixi: 2022-06-26.
  34. ↑ Handbook of Medieval Culture. De Gruyter. 31 August 2015. səh. 1739. ISBN 978-3-11-037761-3.
  35. ↑ Rita Hamilton; Ian Michael. Cantar de mio Cid. Penguin. 1984. səh. 187. ISBN 978-0-14-044446-9.
  36. ↑ Alonso, J. I. Garcia; Martinez, J. A.; Criado, A. J. "Origin of El Cid's sword revealed by ICP-MS metal analysis". Spectroscopy Europe. John Wiley & Sons, Ltd. 11 (4). 1999.
  37. ↑ Tom Hill. Swords of El Cid: "Rodrigo! May God curse him!". Andrews UK Limited. 2014. səh. 330. ISBN 978-1-78333-651-7.
  38. ↑ Barton, Simon; Fletcher, Richard. The World of El Cid. Manchester University Press. 2000. səh. 90. ISBN 978-1526112637. İstifadə tarixi: 23 April 2019.
  39. ↑ Girón Alconchel, José Luis; Pérez Escribano, María Virginia. Cantar de mio Cid. Madrid: Ed. Castalia. 1995. 11–50. ISBN 84-7039-719-2.

Ümumi və istinad edilmiş mənbələr

Birinci dərəcəli mənbələr

  • Kurtz, Barbara E. El Cid. University of Illinois.
  • I. Michael. The Poem of El Cid. Manchester: 1975.
  • The Song of El Cid. Translated by Burton Raffel. Penguin Classics, 2009.
  • Cantar de mío Cid – Spanish (free PDF)
  • Poema de Mio Cid, Códice de Per Abbat in the European Library (third item on page)
  • R. Selden Rose and Leonard Bacon (trans.) The Lay of El Cid. Semicentennial Publications of the University of California: 1868–1918. Berkeley: University of California Press, 1997.
  • Romancero e historia del muy valeroso caballero El Cid Ruy Díaz de Vibar (1828)
  • Cronica del muy esforçado cavallero el Cid ruy diaz campeador (1533)
  • Carmen Campidoctoris, a Latin poem on El Cid

İkinci dərəcəli (istinad edilməmiş)

  • Simon Barton and Richard Fletcher. The world of El Cid, Chronicles of the Spanish reconquest. Manchester: University Press, 2000. ISBN 0-7190-5225-4 hardback, ISBN 0-7190-5226-2 paperback.
  • Gonzalo Martínez Díez, "El Cid Histórico: Un Estudio Exhaustivo Sobre el Verdadero Rodrigo Díaz de Vivar", Editorial Planeta (Spain, 1999). ISBN 84-08-03161-9
  • C. Melville and A. Ubaydli (ed. and trans.), Christians and Moors in Spain, vol. III, Arabic sources (711–1501). (Warminster, 1992).
  • Mikaberidze, Alexander, redaktorAlmoravids // Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia. I. ABC-CLIO. 2011.
  • Joseph F. O'Callaghan. A History of Medieval Spain. Ithaca: Cornell University Press, 1975
  • Peter Pierson. The History of Spain. Ed. John E. Findling and Frank W. Thacheray. Wesport, CN: Greenwood Press, 1999. 34–36.
  • Bernard F. Reilly. The Kingdom of León-Castilla under King Alfonso VI, 1065–1109 Princeton, NJ: University Press, 1988.
  • Steven Thomas. 711–1492: Al-Andalus and the Reconquista.
  • M. J. Trow,El Cid The Making of a Legend, Sutton Publishing Limited, 2007.
  • Henry Edwards Watts. "The Story of El Cid (1026–1099)" in The Christian Recovery of Spain: The Story of Spain from the Moorish Conquest to the Fall of Granada (711–1492 AD). New York: Putnam, 1894. 71–91.
  • T.Y. Henderson. "Conquests Of Valencia"
  • J. I. Garcia Alonso, J. A. Martinez, A. J. Criado, "Origin of El Cid's sword revealed by ICP-MS metal analysis", Spectroscopy Europe, 11/4 (1999).

Əlavə ədəbiyyat

  • McNair, Alexander J. "El Cid, the Impaler?: Line 1254 of the Poem of the Cid." Essays in Medieval Studies, Volume 26, 2010, pp. 45–68

  Vikisitatda El Sid ilə əlaqədar sitatlar var.
  Vikianbarda El Sid ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • Information about The Route of El Cid – English
  •   Cid, The // Britannika Ensiklopediyası. 6 (XI). 1911. 361–362.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=El_Sid&oldid=7994520"
Informasiya Melumat Axtar

Anarim.Az

Sayt Rehberliyi ile Elaqe

Saytdan Istifade Qaydalari

Anarim.Az 2004-2025