Elşad Qurbanov

Qurbanov Elşad Məcnun oğlu (2 yanvar 1951-ci ildə Zəngəzur mahalının Qarakilsə (Sisyan) rayonunun Urud kəndi) — Azərbaycan alimi, biologiya elmləri doktoru, professor, akademik, AMEA-nın müxbir üzvü (30.06.2014).^[1]

Elşad Qurbanov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	2 yanvar 1951(1951-01-02) (74 yaş)
Doğum yeri	Urud, Sisian rayonu, Ermənistan SSR, SSRİ
Partiya	Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası
Təhsili	Azərbaycan Dövlət Universiteti (–1979)
Fəaliyyəti	bioloq
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi	biologiya, botanika
Elmi dərəcəsi	biologiya elmləri doktoru
Təltifləri	2005 2019
elshad.info

Həyatı

Elşad Qurbanov 2 yanvar 1951-ci ildə Zəngəzur mahalının Qarakilsə (Sisyan) rayonunun Urud kəndində anadan olub. O, 1968-ci ildə Şahbuz rayonunun Aşağı Qışlaq kənd orta məktəbini, 1973-cü ildə isə fərqlənmə diplomu ilə Bakı şəhəri 8 nömrəli tibb məktəbini bitirmişdir.^[2] Qurbanov 1972–1980-ci illərdə Bakının Nərimanov və Yasamal rayonlarının sanitar–epidemioloji stansiyalarında sanitar–həkim köməkçisi vəzifəsində çalışmışdır.^[2]

Elşad Qurbanov 1979-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin biologiya fakültəsinin botanika ixtisasını bitirib. 1979–1982-ci illərdə AMEA-nın Botanika İnstitutunun aspiranturasında əyani təhsil alan Qurbanov 1984-cü ildə "Naxçıvançay hövzəsinin florası, bitkiliyi və onun fitomeliorativ əhəmiyyəti" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edərək elmlər namizədi, 2004-cü ildə isə "Atropatan əyalətinin flora və bitkiliyi (Azərbaycan Respublikası ərazisində)" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə edərək biologiya elmləri doktoru elmi adını almışdır. O, həmin ildən BDU-nun professorudur.^[2] 2014-cü ildən AMEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir.

Elmi fəaliyyəti

Onun elmi fəaliyyəti əsasən Azərbaycanın flora biomüxtəlifliyi və bitki örtüyünün öyrənilməsi ilə əlaqədardır. "Atropatan əyalətinin flora və bitkiliyi (Azərbaycan Respublikası ərazisində)" adlı doktorluq işində o, bir çox bitki növlərinin yeni yayılma areallarını müəyyənləşdirməklə Azərbaycan elminə böyük töhfələr vermişdir.[2] Qurbanov Azərbaycan ərazisi üçün ilk dəfə olaraq "Psevdomakki" və "Səhra" bitkilik tiplərini müəyyən etmiş, onların fitosenoloji xüsusiyyətlərini araşdırmış, həmçinin ərazi üçün onlarca növün yeni yayılma areallarını elmə gətirmişdir. Atropatan florasına aid olan 2 595 bitkinin Azərbaycan və latın dillərində adlarını qeyd edən Qurbanov 6 mindən çox herbari nümunəsi toplayaraq herbari fonduna vermişdir.[3]

E. M. Qurbanov 169-u xaricdə dərc olunmaqla 447 elmi əsərin (18 kitab, 429 məqalə),[1] 60-dan artıq tədris proqramı və metodik göstərişin,[3] 16 müəlliflik şəhadətnaməsi və patentin müəllifi[1] və 25 kitabın elmi redaktorudur. O, dəfələrlə Beynəlxalq və Respublika elmi konfranslarında (Avropa ölkələri, Rusiya Federasiyası, Türkiyə, Gürcüstan, İranda) çıxış etmişdir. Qurbanovun həmmüəllifliyi ilə "Azərbaycanın Qırmızı Kitabı"nın (II cildlik) 2-ci və (II cildlik) 3-cü nəşri çap olunmuşdur.[3]

E. M. Qurbanov onlarla doktorluq və namizədlik dissertasiyalarının opponenti və ya aparıcı təşkilat kimi rəyçisi olmuş, onun rəhbərliyi altında 60-dan çox magistrant, 20-dən çox doktorantı fəlsəfə doktoru və 3 elmlər doktoru dissertasiyası müdafiə etmişdir. Hazırda 5 fəlsəfə doktorantı elmi rəhbəri, 2 elmlər doktorunun elmi məsləhətçisidir.

E. M. Qurbanov AMEA-nın Dendrologiya İnstitutunda elmi şurasının üzvü olmuşdur, ADPU-nin nəzdində fəaliyyət göstərən B/D.02.061 doktorluq müdafiə şurasının üzvü olmuşdur, AMEA-nın "Botanika" ixtisası üzrə Problem şurasının üzvü, 2008-ci ildən AMEA-nın Dendrologiya İnstitutunda aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır (2017-ilədək), Biologiya fakültəsində "Botanika", "Mikologiya", "Mikrobiologiya" və "Ətraf mühitin idarə edilməsi və bioloji monitorinq" ixtisasları üzrə magistrantların Dissertasiya Müdafiə Şurasının sədri, BDU-da dekan və kafedra müdiri vəzifəsini tutmaq üçün yaradılmış seçki komissiyasının katibi, BDU-nun Böyük Elmi Şurasının üzvüdür və 2010-2014-cü illərdə BDU-nun Elmi Şurasının Baş Elmi katibi vəzifəsində çalışmışdır.

E. M. Qurbanov yerinə yetirdiyi elmi işlərin nəticələrinə görə 2009, 2012-ci illərdə "İlin alimi", pedaqoji fəaliyyətinə görə 2020-ci ildə "İlin müəllimi" fəxri adlarını almış, Təhsil Nazirliyinin Fəxri Fərmanları, BDU-nun 75 illiyinə həsr edilmiş xatirə medalı, 2009-cu ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanına əsasən "Tərəqqi" medalı ilə təltif olunmuşdur.

2014-cü ildə AMEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir. 2016-cı ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Biologiya və Tibb Elmləri bölməsinin büro üzvü, Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-ın Biologiya və Aqrar elmlər üzrə Ekspert Şurasının sədr müavini və 2023-cü ildən isə sədridir. 2017-ci ildən Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Bioloji Müxtəlifliyin Qorunması və Xüsusi Mühafizə Olunan Təbiət Ərazilərinin İnkişafı Departamentinin Elmi Şurasının üzvü olmuşdur. 2019-cu ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanına əsasən "Əməkdar elm xadimi" adı almışdır.

Beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan məqalələrin sayı 115,

Müəlliflik şəhadətnamələrinin və patentlərin sayı 16,

KİTABLAR:

1.Растительный Мир бассейна р. Нахичеванчая. БГУ им. М.А.Расулзаде, Баку,1996, 248 с.

2.Флоры и растительность Атропатанской провинции (в преде¬лах Азербайджанской Республики). Баку «Элм» 2007, 234 с.

3.İİR-nin Ərdəbil bölgəsində kartof sort nümunələrinin aqrobioloji xüsusiyyətləri və on¬la¬rın seleksiyada əhəmiyyəti. İran –Təbriz, 2012. 307s.

4. Bitki ekologiyası (Geobotanika əsasları ilə). «Bakı universiteti»   nəşriyyatı, Bakı,1998, 197 s.

5.Ali bitkilərin sistematikası. «Bakı universiteti» nəşriyyatı, Bakı 2009, 420 s.

6.Dərman bitkiləri. «Bakı universiteti»    nəşriyyatı, Bakı 2009, 356s.

7. Ali bitkilərin sistematikasından laboratoriya məşğələləri. «Bakı universiteti»   nəşriyyatı. Bakı, 2010, 259 s.

8. Biblioqrafiya. Azərbaycanın elm və mədəniyyət xadimləri: E.M.Qurbanov. Bakı, 2012. 254s.

9. Azərbaycanın “Qırmızı Kitab”ı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri. II nəşr, Bakı, Şərq-Qərb nəşriyyatı, 2013, 676 s.

10. Azərbaycanın “Qırmızı Kitab”ı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan fauna növləri. II nəşr, Bakı, Şərq-Qərb nəşriyyatı, 2013, 518 s.

11.Geobotanika. «Bakı Dövlət Universiteti»nəşriyyatı, Bakı, 2017. 320 s.

12.Bitki morfologiyası. «Bakı  Universiteti» nəşriyyatı. Bakı, 2018. 226 s.

13. Azərbaycan Respublikasının “Qırmızı Kitab”ı II cildlik.  Üçüncü  nəşr, Imak mətbəəsi. Bakı, 2023, 503 s.

14. Azərbaycan Respublikasının “Qırmızı Kitab”ı II cildlik.  Üçüncü  nəşr, Imak mətbəəsi. Bakı, 2023, 275 s.[4]

Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü

Rusiya Federasiyasının Botanika Cəmiyyəti, üzv;

Azərbaycan Respublikası - Botanika Cəmiyyəti, üzv;

AMEA-da Botanika elmi üzrə Koordinasiya Şurasının üzvü;

BDU-da  Elmi Şuranın üzvü;

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Biologiya və Tibb Elmləri bölməsinin büro üzvü;

Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Bioloji Müxtəlifliyin Qorunması və Xüsusi Mühafizə Olunan Təbiət Ərazilərinin İnkişafı Departamentinin Elmi Şurasının üzvü;

Vikipediyada SSRİ Botaniklər kateqoriyasına 4 nəfər    Azərbaycanlı botanikdən biri  kimi  daxil edilmiş;

Vikipediyada XXI əsr  Botaniklər kateqoriyasına yeganə Azərbaycanlı botanik     kimi    daxil edilmiş;

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında AAK-ın Biologiya və Aqrar elmlər üzrə Ekspert Şurasının sədri.

BAŞ REDAKTOR: The journal “Acta Botanica Caucasica”.

Azərbaycanın Milli Atlasında 2 və Coğrafiya Atlasında 1 ekoloji- geobotaniki xəritəsi dərc olunmuşdur. O cümlədən Azərbaycanın bəzı botaniki-coğrafi rayonlarının ekoloji- geobotaniki (13 xəritə) xəritəsini və “Azərbaycan Respublikasının bitki örtüyü” xəritəsini tərtib tərtib etmişdir.

MÜƏLLİFLİK ŞƏHADƏTNAMƏSİ:

1.Abşeron yarımadası bitkiliyinin ekoloji-geobotaniki xəritəsi (miqyas 1:100 000). Azərbaycan Respublikası müəllif hüquqları agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəhadətnamə, № 7392). Bakı, 2012.

2.Azərbaycanın təbii bitkiliyində paxlakimilərin əmələ gətirdiyi bəzi fitosenozların ekoloji-geobotaniki xəritəsi. Azərbaycan Respublikası müəllif hüquqları agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəhadətnamə, №7462). Bakı, 2013.

3.Samur-Şabran ovalığının ekoloji-geobotaniki xəritəsi. Azərbaycan Respublikası müəllif hüquqları agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəhadətnamə, № 7468). Bakı, 2013.

4.Lənkəran dağlıq hissəsinin ekoloji geobotaniki xəritəsi. Azərbaycan Respublikası müəllif hüquqları agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəhadətnamə, № 9296). Bakı, 2017.

5.Sumqayıtçay hövzəsinin ekoloji geobotaniki xəritəsi. Azərbaycan Respublikası müəllif hüquqları agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəhadətnamə, №9298). Bakı, 2017.

6. Xəzər sahili botaniki-coğrafi rayonları ərazisisində bitki növlərinin yeni yayılma arealına dair xəritəsi. Azərbaycan Respublikası əqli mülkiyyət agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəhadətnamə, №11145). Bakı, 2019.

7. Xəzər sahilinin orta hissəsinin ekoloji- geobotaniki  xəritəsi. Azərbaycan Respublikası əqli mülkiyyət agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəhadətnamə, №11146). Bakı, 2019.

8. Azərbaycan Respublikası ərazisində Xəzər sahilinin botaniki-coğrafi rayonlaş¬dırılmasının xəritəsi. Azərbaycan Respublikası əqli mülkiyyət agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəhadətnamə, №11147). Bakı, 2019.

9. Xəzər sahilinin şimal hissəsinin ekoloji- geobotaniki  xəritəsi. Azərbaycan Respublikası əqli mülkiyyət agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəhadətnamə, №11148). Bakı, 2019.

10.Azərbaycan Respublikası Mil düzünün təbii bitki örtüyünün ekoloji-geobotaniki xəritəsi. Azərbaycan Respublikası əqli mülkiyyət agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəha¬dətnamə, № 14/С-11056-20). Bakı, 2020.

11. Azərbaycan Respublikası Siyəzən rayonu ərazisində “Siyəzənneft” neft və qazçıxarma idarəsinin ərazisində olan çirklənmiş torpaqların ekoloji-geobotaniki xəritəsi. Azərbaycan Respublikası əqli mülkiyyət agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəhadətnamə, № 14/С-11057-20). Bakı, 2020.

12. Xəzər sahilinin cənub hissəsinin ekoloji-geobotaniki xəritəsi. Azərbaycan Respublikası əqli mülkiyyət agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəha-dətnamə, № 14/С-11058-20). Bakı, 2020.

13. Samur-Şabran ovalığının bitkiliyinin ilkin bitki örtüyü xəritəsi. Azərbaycan Respublikası əqli mülkiyyət agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəha-dətnamə, № 14/С-11059-20). Bakı, 2020.

14. Azərbaycan ərazisində Xəzər dənizinin sahil zonası təbii bitki örtüyünün ekoloji-geobotaniki xəritəsi. Azərbaycan Respublikası əqli mülkiyyət agentliyi. Əsərin qeydiyyatı haqqında şəha¬dətnamə. № 14/С-12445-22. Bakı, 2022.

15. Azərbaycanın botaniki-coğrafi rayonları. Azərbaycan Respublikası əqli mülkiyyət agentliyi (Əsərin qeydiyyatı haqqında şəhadətnamə, №13554). Bakı, 2023.

16. Azərbaycanın bitki örtüyü xəritəsi. Azərbaycan Respublikası əqli mülkiyyət agentliyi (Əsərin qeydiyyatı     haqqında şəhadətnamə, №13555). Bakı, 2023.

Siyasi fəaliyyəti

1995-ci il parlament seçkilərində Elşad Qurbanov Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının proporsional seçki üzrə vahid namizədlər siyahısında 6-cı sırada olmuşdur.^[5] Proporsional seçkiləri qatılmış 8 partiyadan biri olan^[6] Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası bu seçkilərdə 331865 səs (9.3%) səs toplayaraq proporsional seçkiləri 3-cü sırada tamamlamış və siyahısından ilk 3 şəxs — Etibar Məmmədov, Nazim İmanov və Şadman Hüseyn deputat seçilmişdir.^[7] Elşad Qurbanov isə deputat seçilə bilməmişdir.2000–2002-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının üzvü olmuşdur. 2005,2006-cı illərdə 44 saylı Sumqayıt Abşeron seçki dairəsində deputatlığa namizədliyi qeydə alınmış və seçkilərdə II-yeri qazanmışdır.

Pedeqoloji fəaliyyəti

Qurbanovun elmi tədqiqatları ilə yanaşı pedaqoji fəaliyyəti də təqdirə layiqdir. O, 1987-ci ildən Botanika kafedrasının müəllimi, baş müəllimi və 1992-ci ildən Botanika kafedrasının müdiri vəzifəsində işləyir, 2005-ci ildən isə Bakı Dövlət Universitetində professor vəzifəsində çalışır. "Bitki morfologiyası", "Ali bitkilərin sistematikası", "Yerli flora", "Bitki örtüyünün mühafizəsi", "Meşəçilik" və s. fənlərdən mühazirələr oxuyur.

Mükafat və təltifləri

1.“Tərəqqi” medalı (2009);

2. “İlin alimi” (2009, 2012);

3. “İlin müəllimi” (2010);

4. Təhsil Nazirliyinin “Fəxri Fərman”ları (2010, 2011);

5. “Avropa Nəşr Mətbuat Evi” tərəfindən “Ən yaxşı vətənpərvər tədqiqatçı alim” qızıl medalı və fəxri diplomu (2015);

6. BDU-nin   “Fəxri Fərman” ı (2016);

7. «İlin kafedra müdiri» fəxri adı (2016);

8. Türkiyyənin “Türk Dünyası Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyası” tərəfindən həmin Akademiyanın həqiqi üzvü (akademik) seçilmiş və Beynəlxalq Qızıl Ulduz Medalı (2019);

9. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanına əsasən “Əməkdar Elm Xadimi” (2019);

10. Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən Elm və təhsilin inkişafı sahəsində yüksək nailiyyətlər əldə etməsinə, bu sahələrin inkişafına xüsusi töhfə verdiyinə, Universitetin sosial-mədəni inkişafında fəal iştirak etməsinə görə “Bakı Dövlət Universitetinin 100 illiyi (1919-2019) Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı” (2019);

11. Qotfrid Vilhelm Leybnits adına Avropa Təbiət Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü (akademik) seçilmişdr (2021);

12.Anadan olmasının 70 illik yubileyi və apardığı elmi-tədqiqat işlərinin nəticəsinə görə AMEA Rəyasət heyyətinin qərarına əsasən Fəxri fərmanla təltif olunmuşdur.

13. “Heydər Əliyev İli” ilə əlaqədar və partiyada fəaliyyətinə görə Yeni Azərbaycan Partiyası Yasamal Rayon Təşkilatı tərəfindən “Fəxri Fərman” (2023);

14. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin 26 may 2023-cü il tarixli qərarı ilə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş Azərbaycan Respublikasının “Qırmızı Kitab”ının III nəşrinin elmi mətninin hazırlanmasında mühüm xidmətinə görə «Fəxri Fərman» ı (2023).

15. Səmərəli elmi fəaliyyətinə görə və 27 mart- “Elm günü” münasibəti ilə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının «Fəxri Fərman» ı (2024).