Effektiv faiz dərəcəsi (ing. Effective interest rate) — kreditin və ya investisiyanın həqiqi gəlirliliyini və ya dəyərini əks etdirən göstərici.[1] Effektiv faiz dərəcəsi adətən illik əsasda ifadə edilir və investisiyaların gəlirliliyini və ya borclanmanın dəyərini daha dəqiq göstərir. Bu göstərici, xüsusilə maliyyə müqayisələri zamanı fərqli ödəniş şərtləri olan maliyyə alətlərini obyektiv qiymətləndirmək üçün vacibdir. EFD, formalaşmış faizlərin birgə təsirini nəzərə aldığı üçün real xərclər və gəlirlər barədə daha dəqiq məlumat verir.[2]
Effektiv faiz dərəcəsi illik mürəkkəb faizlə hesablanır. Effektiv dərəcə aşağıdakı şəkildə hesablanır, burada r effektiv illik dərəcəni, i nominal dərəcəni, n isə ildəki mürəkkəbləşmə dövrlərinin sayını ifadə edir (məsələn, aylıq mürəkkəbləşmə üçün 12):
Məsələn, aylıq mürəkkəbləşmə ilə 6% nominal faiz dərəcəsi 6.17% effektiv faiz dərəcəsinə bərabərdir. Aylıq mürəkkəbləşmə zamanı 6% dərəcəsi hər ay üçün 6%/12 = 0.005 olaraq hesablanır. Bir il sonra ilkin kapital (1 + 0.005)¹² ≈ 1.0617 faktoru ilə artır. Qeyd etmək lazımdır ki, mürəkkəbləşmə tezliyi artdıqca gəlir də artır.
- ↑ "Nominal and Effective Interest". Oxford University Press. 2025-01-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-27.
- ↑ Hurd, Aaron. "What is annual percentage rate (APR)?". Associate Press. May 14, 2024. June 21, 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 27, 2025.