Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Deyləmilər – Gilan vilayətində irandilli hərbçi bir tayfanın adıdır.

Xəzər dənizinin qərbindəki dağlıq bölgənin tarixi adı. Şərqindəki Təbəristan (bugünkü Mazandaran) qərbindəki Gilanda geniş anlamla tarixi Deyləm bölgəsini əhatə edirdi. Deyləmdan olan döyüşçülər VI əsrdən etibarən fars şahlarının qoşunlarına daxil olmuşlar, sonradan isə ərəb xəlifələrinin qvardiyasının tərkib hissəsi kimi tanınmışlar. Onlar icarəçi olsalar da, çoxsaylı müsəlman hərbi yürüşlərinə baxmayaraq müstəqilliklərini qoruyublar. IX əsrin sonunda dəyləmilər, arasında əvvəllər Nestorian xristianlığı geniş yayılmış olsa da, şiə məzhəbində İslamı qəbul etmiş və qonşu bölgələrə işğalçı yürüşlər etmişlər.
İranda hökm sürən Deyləmli Buveyhilər sülaləsi 945-ci ildə Bağdada suveren oldular. Bundan sonra Abbasi xəlifələri Büveyhilerin icazəsiylə başda qala bildilər. Xəlifə Qaimin (1031–1075) çağırışı üzərinə Böyük Səlcuqlu dövləti hökmdarı Toğrul bəy, 1055-ci ildə Büveyhiləri Bağdaddan çıxardı və Abbasilərə yenidən möhtərəmlik qazandırdı.
Bəzi tarixçilər güman edirlər ki, talışlar, zazalar və goranlar deyləmlilərin törəmələridirlər.
Etnik qrup haqqında olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |